آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان در سانحه سقوط بالگرد در منطقه ورزقان آذربایجان شرقی به شهادت رسید.
آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان و مالک رحمتی استاندار تبریز نیز در این سانحه در بالگرد حامل رئیس جمهور حضور داشتند و آنان نیز به شهادت رسیدند. سردار سید مهدی موسوی رئیس یگان حفاظت رئیس‌جمهور، یک نیروی سپاه انصارالمهدی، سرهنگ خلبان سید طاهر مصطفوی، سرهنگ خلبان محسن دریانوش و سرگرد فنی بهروز قدیمی نیز جزو شهدای این سانحه هستند.
آیت‌الله رئیسی و همراهانشان پس از آئین بهره‌برداری از سد قیزقلعه‌سی که با حضور الهام علی‌اف رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان برگزار شد، با بالگرد عازم تبریز بودند، اما این بالگرد در میانه راه و در منطقه ورزقان دچار سانحه شد و سقوط کرد.
شرح زندگینامۀ رئیس‌جمهورِ شهید به‌شرح زیر است:
آیت الله سید ابراهیم رئیسی در آذرماه سال 1339 هجری شمسی در خانواده‌‌ای روحانی در شهر مشهد و در محله نوغان دیده به جهان گشود. پدر ایشان حجت الاسلام سیدحاجی رئیس‌الساداتی و همچنین مادر وی سیده عصمت خدادادحسینی از سلاله‌سادات حسینی و نسبتش از هر دو طرف به حضرت زیدبن علی‌بن الحسین(ع) می‌رسد. دکتر رئیسی در 5سالگی پدر خود را از دست داد.
او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جوادیه گذراند و تحصیل در علوم حوزوی را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آیت الله موسوی‌نژاد شروع کرد، در سال 1354 جهت ادامه تحصیل به حوزۀ علمیۀ قم و مدرسه آیت الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسه‌ای که با مدیریت آیت الله پسندیده تحت‌نظر امام خمینی(ره) اداره می‌شد، تحصیل نمود.
بیان سوابق و فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، انقلابی، مبارزاتی و مسئولیت‌ها
در پی اهانت به امام خمینی(ره) در روزنامۀ اطلاعات در 17 دی‌ماه سال 1356 و آغاز حرکت‌های مردمی، رئیسی در اجتماعات اعتراضی که مبدأ اغلب آنها مدرسه آیت الله بروجردی (مدرسه خان) بود، شرکت داشت و در قالب هسته‌ای از طلاب انقلابی فعالیت می‌نمود. وی در این دوران فعالیتهای مبارزاتی خود را در قالب ارتباط با علمای انقلابی آزادشده از زندان و یا در تبعید، پی گرفت، همچنین در تجمعاتی مثل تحصن علما و روحانیون در دانشگاه تهران، شرکت نمود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی در دوره تربیتی خاصی که مرحوم شهید بهشتی جهت کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام اسلامی برگزار کرده بود، شرکت کرد و به‌دنبال شورش‌های مارکسیستی و ایجاد مشکلات متنوع در مسجدسلیمان، به‌همراه گروهی از طلاب در قالب فعالیتهای فرهنگی به آن منطقه رفت، پس از بازگشت از مسجدسلیمان، مجموعه سیاسی ـ عقیدتی پادگان آموزشی صفرـ دو در شاهرود را تأسیس و برای مدت کوتاهی آن را اداره کرد.
ورود آیت الله رئیسی به عرصۀ مدیریت از سال 1359 و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد و پس از مدتی با حکم شهید قدوسی، به سمت دادستان کرج منصوب شد. موفقیت او در ساماندهی وضعیت پیچیده این شهر موجب شد پس از دو سال در تابستان 1361 همزمان با دادستانی شهر کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان را نیز عهده‌دار شود. حضور همزمان او در این دو مسئولیت، برای مدتی ادامه یافت تا آنکه به‌عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و از سال 1361 تا 1363، در این سمت خدمت نمود.
دکتر رئیسی در سال 1362 در سن 23سالگی با دکتر جمیله‌سادات علم‌الهدی دختر ارشد آیت الله سید احمد علم‌الهدی ازدواج کرد. خانم دکتر علم‌الهدی دانشیار رشته فلسفه علوم تربیت دانشگاه شهید بهشتی تهران، رئیس سابق پژوهشگاه علوم انسانی است. آیت الله رئیسی و خانم دکتر علم‌الهدی دارای دو فرزند دختر هستند. دکتر رئیسی که اهتمام ویژه‌ای به تحصیل خود و اعضای خانواده‌اش داشت، دختر اول ایشان متأهل و دارای دو مدرک کارشناسی ارشد است؛ یکی در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه الزهرا (علیها السّلام) و دیگری در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه علوم حدیث شهر ری و دختر دوم وی نیز متأهل و دانشجوی کارشناسی رشته فیزیک دانشگاه شریف است.
آیت الله رئیسی در سال 1364 به‌عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران منصوب شد و به این ترتیب، دوره مدیریت قضایی ایشان در تهران آغاز شد. به‌دنبال موفقیت وی در حل پرونده‌های قضایی پیچیده، امام خمینی(ره) طی احکام ویژه و مستقیم، ایشان و حجة الاسلام نیّری را برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی در برخی استانها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان مأمور کرد.
بعد از رحلت امام(ره) آیت الله سید ابراهیم رئیسی با حکم رئیس قوه قضائیه وقت به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال 1368 تا 1373 به‌مدت پنج سال این مسئولیت را به‌عهده داشت. ایشان از سال 1373 به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد که خدمت ایشان در این سمت تا سال 1383 ادامه یافت. دوره مدیریت آیت الله رئیسی بر سازمان بازرسی کل کشور نقطه عطفی در زندگی ایشان بود. وی که یک مدیریت کلان ملی را به‌مدت ده سال تجربه می‌کرد با اتکاء به تجربیات اندوخته خود نظارت بر دستگاه‌های اداری را متحول و نظام‌مند کرد. سازمان بازرسی کل کشور در زمان تصدی ایشان با توسعه متوازن ساختاری مواجه شد و به‌عنوان یکی از ارکان نظارتی نظام جمهوری اسلامی تثبیت شد. این دوران که با روی کارآمدن دولت اصلاحات همزمان بود بسیاری از گره‌های نظام اداری و اقتصادی شناسایی و راهکار برون‌رفت از زمینه فساد در آن تدوین شد. بعضی پرونده‌های جنجالی مفاسد اقتصادی محصول فعالیت شبانه‌روزی آیت الله رئیسی و همکارانش در این سازمان و در آن دوره بود.
آیت الله رئیسی از سال 1383 تا سال 1393، به‌مدت ده سال معاون اول قوه قضائیه بود. ایشان که دو رئیس قوه را در این سمت تجربه می‌کرد به‌عنوان یکی از مسئولان ارشد قضایی کشور مسئولیت سازماندهی و اداره تشکیلاتی این مجموعه را به‌عهده داشت و از سال 1393 تا اسفند 1394 نیز به‌عنوان دادستان‌کل کشور خدمت نمود.
آیت الله رئیسی از سال 1391 تا سال 1400 با حکم مقام معظم رهبری، دادستان ویژه روحانیت نیز بود. در سال 1376، ایشان به‌پیشنهاد برخی اعضای مؤثر جامعۀ روحانیت مبارز از جمله آیت الله مهدوی کنی و تصویب شورای مرکزی جامعه روحانیت به عضویت در آن شورا در آمد.
در اسفند 1394، آیت الله رئیسی با حکم آیت الله العظمی خامنه‌ای (مدّ ظلّه العالی) به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد. ایشان در سه سال فعالیت در سمت تولیت آستان قدس رضوی، اقدامات مؤثری در چارچوب خدمت مؤثر به حرم نورانی حضرت ثامن الحجج علی‌بن موسی الرضا(ع) و ارائه خدمات به زائران این بارگاه قدسی در پایتخت معنوی ایران اسلامی انجام داد. رسیدگی به امور زائران بارگاه مقدس امام هشتم(ع)، خدمت به مجاوران و به‌ویژه مستمندان و مستضعفان حرم رضوی، ترویج معارف قرآنی و مکتب اهل‌بیت(ع) در جهان اسلام، بهره‌‌مند ساختن تهی‌دستان نقاطی از کشور که موقوفات آستان قدس در آن قرار دارد و سامان بخشیدن به بنگاههای اقتصادی و خدماتی آستان قدس رضوی، موارد مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی در منشور هفتگانه حکم انتصاب آیت الله رئیسی در سمت تولیت آستان قدس رضوی بودند.
آیت الله رئیسی در 16 اسفند سال 1397 با حکم رهبر معظم انقلاب (مدّ ظلّه العالی) به ریاست قوه قضائیه منصوب شدند. عملکرد دستگاه قضا در دوران ریاست جناب آقای رئیسی به‌دلایلی چند؛ تراز این دستگاه را در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی بالا برد. آیت الله رئیسی با مدیریت میدانی و پیگیری و رسیدگی نزدیک به مشکلات قضائی مردم، برخورد قاطع و بدون اغماض با مفسدان اقتصادی، تدوین و نهایی کردن سند تحول قضائی و هوشمندسازی قوه قضائیه، گام‌های جدی در جهت ارتقای عدالت قضایی برداشت تا جایی که رهبر معظم انقلاب انجام این تحول و ایجاد امید در دل مردم را ستودند.
آیت الله رئیسی در سال 1400 با شرکت در سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری، با کسب بیش از 18میلیون رأی مردم در انتخابات 28 خرداد 1400، رئیس جمهور ایران شد.
سوابق آیت‌الله رئیسی در مجلس خبرگان رهبری
آیت الله رئیسی در سال 1385، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعۀ روحانیت مبارز و به‌توصیۀ نخبگان استان خراسان جنوبی برای عضویت در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری نامزد شد که با کسب اکثریت آرای مردم انتخاب شد. دو سال پس از حضور در این مجلس، خبرگان ملت ایشان را به‌عنوان عضو هیئت رئیسه برگزید و عضویت ایشان در این جایگاه، تا اتمام دوره چهارم، با رأی نمایندگان محترم مجلس خبرگان تمدید شد.
آیت الله رئیسی در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری در اسفند 1394 نیز با کسب اکثریت قاطع آرا برای دومین بار به‌عنوان نمایندۀ مردم شریف خراسان جنوبی برگزیده شد و در اسفند 1397، در جریان برگزاری ششمین اجلاسیه دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری، آیت الله رئیسی به‌عنوان نایب‌رئیس اول مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد و تا زمان شهادت نیز همچنان نایب‌رئیس اول مجلس خبرگان رهبری ماند.
در انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری در اسفند 1402، آیت‌الله رئیسی با کسب 82.57 درصد آرای مردم برای سومین بار به مجلس خبرگان راه یافت.
اهم سوابق مدیریتی و سیاسی
سیزدهمین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از سال 1400 تاکنون
ریاست قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران
نایب‌رئیس اول مجلس خبرگان رهبری
تولیت آستان قدس رضوی(ع)
عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام به‌عنوان عضو حقیقی و حقوقی
معاون اول قوۀ قضائیه
دادستان‌کل کشور
ریاست سازمان بازرسی کل کشور
دادستان تهران
دادستان انقلاب اسلامی کرج و استان همدان
عضویت در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه خراسان جنوبی
اولین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور
مؤسس حوزه علمیه فاطمة الزهرا علیها السّلام (ویژه خواهران) در تهران (کوی نصر)
مؤسس مرکز تخصصی شیعه‌شناسی امام هادی علیه السلام زیرنظر حوزه علمیۀ قم
مأموریت قضایی امام خمینی(ره) به حجت الاسلام رئیسی به‌همراه حجت الاسلام نیّری جهت رسیدگی به گزارشات ویژه
عضویت در هیئت امنای ستاد اجرایی فرمان امام(ره) به‌مدت ده سال از سوی مقام معظم رهبری
اهم مسئولیت‌ها به‌اعتبار جایگاه حقوقی
عضو شورای‌عالی فضای مجازی
عضو شورای‌عالی استاندارد
عضو شورای‌عالی نفت
عضو شورای توسعه شرق و غرب کشور
عضو شورای‌عالی پول و اعتبار
عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی
عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر.
سخنرانی در اجلاس‌های بین‌المللی
اجلاس مبارزه با فساد اداری در قاره آفریقا
اجلاس مبارزه با جرائم سازمان‌یافته در آرژانتین
اجلاس سلامت اداری در سوچی روسیه
اجلاس حقوق بشر در پاکستان
اجلاس نقش عاشورا در تحولات اجتماعی ـ استانبول ترکیه
اجلاس دلالت‌های قانون اساسی در حفظ حقوق بشر ـ نیجریه
اجلاس همکاری‌های بین‌المللی در مبارزه با فساد ـ چین
اجلاس حقوق بشر سازمان ملل ـ ژنو
اجلاس مبارزه با فساد اداری در فیلیپین و انتصاب به‌عنوان قائم‌مقام بازرسان کل آسیا
و ده‌ها نشست تخصصی دیگر با حضور مقامات کشورهای خارجی
بیان سوابق علمی، آثار و تألیفات
آیت الله سید ابراهیم رئیسی در حوزۀ علمیۀ قم، اصول فقه را نزد آیت الله مروی، لمعتین را نزد آیت الله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیت الله موسوی تهرانی، مکاسب محرّمه را نزد آیت الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیت الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت الله ستوده و آیت الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را نزد آیت الله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت الله مشکینی و آیت الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت الله احمد بهشتی و دوره شناخت را نزد آیت الله مطهری و نهج‌البلاغه را نزد آیت الله نوری همدانی آموخت.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی، خارج اصول را نزد آیت الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه را نزد آیت الله آقا مجتبی تهرانی و آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی تلمّذ نمود. او پیش از پایان دوره سطح توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یابد و پس از دفاع از پایان‌نامه خویش در سال 1380 با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد.
ایشان با تکمیل تحقیقات خود در رشته فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی‌ترین سطح حوزه (سطح چهار) شد و در نهایت از رساله دکترای خود با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد، و با اخذ نمره ممتاز به درجه دکترای فقه و حقوق در مدرسه عالی شهید مطهری نائل شد.
علاوه بر مسئولیت‌های کلان کشوری، بنا به توصیه مکرر آیت الله مهدوی کنی و آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی مبنی بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال 80 تاکنون به‌عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران از جمله مدرسه مجد، مدرسه امیرالمؤمنین علیه السلام، مدرسه امام حسین علیه السلام و و مدرسه مروی به تدریس سطوح عالی حوزه همچون رسائل و مکاسب، کفایتین و قواعد فقهیه مشغول بود و بعد از عزیمت به مشهد مقدس از ابتدای سال 1395 در مدرسه عالی نواب، به تدریس در موضوع «فقه وقف» پرداخت.
آیت الله رئیسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه امام صادق (علیه السلام) و مدرسه عالی شهید مطهری و دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا، فقه اقتصاد، اصول فقه و قانون مدنی پرداخته است.
سوابق علمی
سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم
دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از مدرسه عالی شهید مطهری
تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها
کتب چاپ‌شده
کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش قضائی) توسط بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی(ع)
کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش اقتصادی) توسط بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی
کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش عبادی) توسط بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی
ارث بلاوارث در فقه و حقوق توسط انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق توسط انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
فقه وقف توسط بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی
کتب در دست انتشار
ارث بلاوارث در فقه و حقوق
تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق
سیر تحول در نظارت و بازرسی
سخنرانی علمی ارائه‌شده
تعدد اسباب مسئولیت
بیع فاسد و اقسام آن
مفهوم رهن
مدیریت کارآمد
نظارت اثربخش
تأثیر متقابل تصمیمات قضائی و اقتصادی
جایگاه نظارت و بازرسی در اسلام
عدالت و تأثیر آن بر سبک زندگی
و ده‌ها سخنرانی علمی در حوزه‌های اقتصادی، مدیریتی، اجتماعی و حقوقی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و سمینارهای تخصصی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های کشور
مسئولیت‌های اخیر
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران
نایب‌رئیس مجلس خبرگان رهبری جمهوری اسلامی ایران
عضو شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
