مسجد سلیمانیه استانبول از جمله مساجد معروف دوره عثمانی ترکیه است که همه ساله گردشگران بیشماری را از سراسر جهان به سوی خود جذب می کند. درباره بناهای باستانی عثمانیان، دو چیز بسیار با اهمیت وجود دارد که در نگاه اول بسیار به چشم می آیند: یک اینکه، مکان این بناها با تفکر و ظرافت خاصی همراه بوده است و دوم اینکه، بین کلیت بناهای ساخته شده عثمانی یگانگی و انسجام خاصی همواره برقرار است. محل احداث این بناها فرقی نمی کند که در بلندی باشد و یا غیر، همواره بیننده می تواند فضای بسیار وسیع و بازی را در مقابل خود به نظاره بنشیند و هر چقدر هم که به دور.

دستها نگاه بیاندازید، همواره آسمان را در مقابل دیدگان خود خواهد یافت.

تاریخچه مسجد سلیمانیه استانبول

این مسجد اعظم به تاریخ ۹۶۴ هجری قمری یا ۱۵۵۶ میلادی به وسیله سلطان سلیمان یکم بنیان گذاری شده است. در تاریخ ترکیه، این پادشاه به نامه های دیگری چون «بزرگترین» و نیز «عالی ترین» نیز شناخته می شود. این مسجد یک حیاط اندرونی دارد که دور تا دور آن چهار مناره قرار گرفته است. تعداد مناره بکار رفته در ساختمان این مسجد نیز معنای نمادین دارد و به این شیوه پادشاه آن زمان عثمانی قصد داشته است که عنوان کند چهارمین پادشاه آن زمان سرزمین عثمانی بعد از فتح قسطنطنیه بوده است.

مانند سایر مساجد امپراتوری این شهر مسجد سلیمانیه استانبول نه تنها یک مکان برای عبادت، بلکه یک بنیاد خیرخواهانه نیز بود. در این مسجد بیمارستان، آشپزخانه، مدرسه ، کاروانسرا جهت محل استراحت مسافران و حمام وجود داشت و یک سیستم رفاهی فراهم شده بود تا روزانه بیش از ۱۰۰۰ فقیر شهر از مسلمان، مسیحی تا یهودی را سیر کند.

این مسجد اعظم که در نوک تپه ای در منطقه کانتارجیلار بین یک وزارتخانه و دفتر شیخ الاسلام مسجد واقع است، به طرز شکوهمندانه ایی به سمت آسمان کشیده شده است و چیزی هم نیست که جلودار صعود اش به سمت بالا باشد. از مسجد سلیمانیه استانبول شما می توانید نگاهی کوتاه و گذرا به دو قاره اروپا و آسیا که در این شهر بهم پیوند و دو دریایی که استانبول را احاطه می کند داشته باشید.

آن طرف تر، در دور دست ها در امتداد افق، کوه های سر به فلک کشیده را می توان دید که به سان شاهدی همیشه حی و حاضر نظاره گر قدرت گرفتن امپراطوری عثمانیان در طی گذر تاریخ بوده است. وقتی چنین تابلوی زیبایی از طبیعت در مقابل دیدگان انسان قرار می گیرد، لاجرم روح و روان انسان با ایده های ناب و خالص صیقل می خورد.

معماری مسجد سلیمانیه استانبول

سازه بناهای عثمانی بسیار وسیع هستند و خود را به بیننده اش تحمیل می کند. تمام جزئیات به کار رفته در ساختمان این گونه بناها، هر چند پر از زرق و برق است، ولی همگی این ظرافت های بصری و تزئین های صورت گرفته برای آنها در خدمت یک هدف غایی می باشند و آن چیزی جز حفظ سادگی و منحصر به فرد بودن این گونه بنا ها نمی باشد. در همین راستا چنانچه قصد آن را داشته باشیم که به یکی از شاهکارهایی که بوسیله معمار معروف ترک ملقب به استاد سینان و شاگردانش در استانبول کنونی اشاره کنیم، می بایست بدون هیچ تردیدی به مسجد سلیمانیه استانبول، این شهر قدیمی اشاره کنیم. این از آن رو است که این بنای معروف تمام آن مشخصات اساسی را که مربوط به معاری عثمانی است، به شیوا ترین شکل ممکن به تصویر می کشاند.

معماری باشکوه داخل ایاصوفیه

پنجره های شیشه ای رنگارنگ و کاشی کاری های آبی شهر ایزنیک بر روی دیوار قبله وجود دارد. در دو طرف محراب کاشی های بزرگ خطاطی با متنی از سوره فاتحه، سوره آغازین قرآن قرار دارد. داخل مسجد از نظر وسعت بسیار بهت انگیز است و اندازه تقریبا مربعی شکل آن پنجاه و هشت متر در پنجاه و نه متر است. معمار این مسجد بنام  معمار سینان، در طراحی این مسجد تلاش زیادی نمود تا وسعت آن به اندازه مسجد ایاصوفیه (Hagia Sophia) برسد. این کار را سینان با حذف ستون های عظیم گنبد و انتقال آن به دیواره ها این مسجد به سرانجام رساند. برای انجام این کار سخت، وی ردیف ستون های یکپارچه پورفیری را زیر تامپون ها در هر دو طرف اضافه کرد. هر چند مسجد سلیمانیه به عظمت مسجد ایاصوفیه نمی رسد، ولی در روشنایی و فراخ بودن به مراتب بهتر از مسجد ایاصوفیه است.

مسجد همچنین دارای حمام، عمارت که آشپزخانه و رستوران های شکیلی دارد که غذاهای عثمانی در آن سرو می شود، مدارس آموزش فقه اسلامی، یک بیمارستان(داروالشفاعه)، مدرسه طب، دبستان و یک کاروانسرا (مهمان خانه) برای اقامت رهگذران و گردشگران دارد. بعضی از این ها مثل حمام و عمارت برای بازدید علاقه مندان باز است.

همچنین، می توانید از مقبره زیبای سلطان سلیمان و بانوی ایشان خرم سلطان در باغی که در پشت مسجد قرار دارد، دیدن کنید. مزار معمار سینان، معمار معروف ترک، در خارج از مسجد، در تقاطع خیابان معمار سینان، خیابان فتوا یکوشو (Fetva Yokuşu) و خیابان شفاخانه (Şifahane) در دسترس بازدید علاقه مندان است.

جلال معماری خارجی مسجد سلیمانیه استانبول

در ضمن با توجه به اینکه تعداد ایوان های تمام مناره ها روی هم عدد ده می شده است، این مطلب را در ذهن تداعی می کرده است که وی دهمین سلطان بعد از سلطان عثمان غازی قلمداد مس شده است که جد بزرگ او به حساب می آید.

دو مناره ایی که در دو طرف مسجد قرار گرفته اند، هر کدام دو ایوان مجزا دارند و دو تا دیگر که در انتهای دیگر حیاط مسجد می باشند هر یک از آنها دارای سه ایوان هستند. بنابراین، در مجموع تعداد کل ایوان ها به عدد ده می رسد. سه درب زیبای مسجد سلیمانیه، هر کدام از یک قوس بیضی شکل عبور می کنند و از طریق قسمت جلویی و دو طرف دیگر حیاط به مسجد می توان دسترسی پیدا کرد. راهرویی متشکل از بیست و چهار گذرگاه طاق دار به صورت مدور گسترانیده شده است و به همین تعداد ستون، طاق های مزبور را نگه می دارند. جفتی از این طاق ها که نزدیک درب می باشند جنس آن ها از سنگ آذرین است که باقی مانده دوازده ستون گرانیت صورتی رنگ است که حاوی ده سنگ مرمرین سپید است.

نکاتی که پیش از بازدید از مسجد باید بدانید

ورود به مسجد سلیمانیه استانبول رایگان می باشد و اجازه عکاسی با فلش را نیز خواهید داشت. اگر به معماری و هنر علاقه مند هستید این مسجد انتظارات شما را بیش از آن چه که هست برآورده خواهد کرد پس دوربین خود را بردارید و از عظمت این بنای تاریخی لذت ببرید.

آدرس مسجد سلیمانیه: Süleymaniye Mah, Prof. Sıddık Sami Onar Cd. No: 1, 34116 Fatih/İstanbul, Turkey

شماره تماس: ۹۰۲۱۲۵۱۴۰۱۳۹+

شاید دوست داشته باشید بعد از سپری کردن زمان خود در این مسجد برای صرف غذا به رستوران های اطراف آن سر بزنید. در زیر نام رستوران های اطراف مسجد سلیمانیه استانبول را در اختیار شما قرار می دهیم.

• آقا کاپیسی | Aga Kapisi
• ارزینجانلی علی بابا | Erzincali Ali Baba
• علی بابا کانات لوکانتاسی | Ali Baba Kanaat Lokantasi
• گرفتار سلیمانیه | Giriftar Suleymaniye
• سلیمانیه کوروفاسولیه جی – ۱۹۲۴ | Suleymaniyeli Kurufasulyeci – ۱۹۲۴

جاذبه های گردشگری اطراف مسجد سلیمانیه استانبول نیز بسیار دیدنی هستند. درست است شاید زمان کمی را در استانبول سپری کنید ولی به یاد داشته باشید کسانی که یک بار به استانبول کنند، طلسم زیبایی های آن می شوند و برای بار چندم به این شهر زیبا سفر می کنند.

• قانونی سلطان سلیمان توربه سی (مقبره قانونی سلطان سلیمان) | Kanuni Sultan Suleyman Turbesi
• خرم سلطان توربه سی (مقبره خرم سلطلن) | Hurrem Sultan Turbesi
• کاپالی چارشی (بازار بزرگ) | Kapalıçarşı
• آهی احمد جلبی جامی (مسجد جامع آهی احمد جلبی) | Ahi Ahmet Celebi Cami
• سلیمانیه حامامی (حمام سلیمانیه) | Suleymaniye Hamami

امروز مسجد سلیمانیه استانبول یکی از جاهای دیدنی های استانبول است. شما می توانید از حیاط داخلی مسجد و پس از در آوردن کفش وارد مسجد شوید. در ماه نوامبر سال ۲۰۱۰ درهای مسجد سلیمانیه پس از مرمت و بازسازی طولانی سه ساله مجددا برای عموم بازگشایی شد. از تجربه خود درمورد مسجد سلیمانیه بنویسید و آن را در بخش نظرات در میان بگذارید.