سنت در نزد اهل تسنن به قول، فعل و تقرير پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ اطلاق شده  و در نظر شيعه علاوه بر آن، شامل امامان معصوم ـ عليهم السّلام ـ نيز مي شود. سؤال مذكور از سه بخش تشكيل يافته كه هر كدام به صورت جداگانه مورد بحث واقع مي شود.

الف) علت اختلاف در مورد شب قدر بين مسلمين
بعد از رحلت نبي اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ نقل و كتابت احاديث و روايات از طرف خليفه ي اول ممنوع گرديد. و اين منع حديث تا زمان خلافت عمر بن عبدالعزيز (99 هجري) ادامه داشت. اين مسئله باعث ضربه ي جبران ناپذيري به احاديث خصوصاً احاديث اهل تسنن گرديد. به موجب اين امر سلسلة اسناد روايات اهل تسنن از بين رفت و از ارزش حديث كاسته شد و از طرفي احاديث ساختگي زيادي نيز به همين خاطر وارد جوامع حديثي اهل تسنن گرديد. ولي خوشبختانه جوامع حديثي شيعه به خاطر عدم پيروي از اين منع و وجود امامان معصوم عليهم السلام جانشينان به حق رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ كه علوم خود را از ايشان مي گرفتند از اين ضايعات مصون ماند. اين امر موجب اختلافات زيادي در جزئيات و بسياري از مسائل گرديد. ولي از آنجا كه شيعه احاديث خود را از اهل بيت مي گيرند و همواره در مشكلات، سخنان اين بزرگواران چاره ساز بوده فلذا مشكل چنداني ندارند.
اما در قرآن در تعيين شب قدر چيزي نيامده و آنچه از قرآن در اين رابطه به طور قطع مي توان فهميد اين است كه شب قدر قطعاً در ماه مبارك رمضان واقع شده و اما اينكه كدام يك از شب هاي آن است، قرآن دلالتي بر آن ندارد.[1]

ب) آيا شب هاي 19 و 21 به خاطر حضرت علي ـ عليه السّلام ـ به عنوان شب قدر معروف هستند؟
احاديث زيادي در مورد تعيين شب قدر وارد شده و در بعضي از اين احاديث، شب هاي 19 و 21 و 23 به عنوان شب قدر معرفي و بيان شده که يكي از اينها شب قدر است.[2] در برخي ديگر، 21 و 23 به عنوان شب قدر معرفي شده است.[3] بعضي از روايات به صراحت شب 23 را به عنوان شب قدر معرفي و آن را افضل از شب هاي 19 و 21 دانسته اند.[4]
در بعضي از احاديث، از امام پرسيده اند: كدامين از 2 شب 21 و 23 قدر است؟
امام تعيين نكرده اند و فرموده اند: «چه مي شود بر تو اگر در هر دو شب خير انجام دهي»[5] و...
بنابراين روشن شد كه شب هاي 19 و 21 به عنوان احتمال شب قدر بودن در لسان روايات ذكر شده، نه به خاطر حضرت علي ـ عليه السّلام ـ هر چند فضل اين دو شب به خاطر قرار گرفتن شهادت حضرت در آن دو قطعاً بيشتر شده است.

ج) 23 افضل است يا 27
طبق گفتار بند ب، شب هايي كه احتمال قدر در آنها داده مي شد و يكي از آنها قطعاً شب قدر است،‌ به ترتيب افضليت عبارتند از: شب 19، 21 و 23 كه شب 23 افضل از دو شب ديگر بوده و بلكه طبق تصريح بعضي از احاديث، شب قدر همين شب است و مي دانيم كه در تمام طول سال شبي به فضليت شب قدر نمي رسد. بنابراين شب 23 از شب 27 و از تمام شب ها افضل خواهد بود. اما اينکه اهل سنت با وجود اين همه دلايلي که شيعه مي آورد چرا شب 27 را هم گاهي شب قدر مي دانند ؟ جواب همان است که در اول گفته شد ، يعني منع نوشتن روايت از يک سو و جعل احاديث خلفاي جور از سوي ديگر و از دست دادن اعتبار احاديث نقل شده ، همه دست بدست هم داده و در مسايلي اختلاف پيداشد.

نتيجه
1. نظر شيعه در مورد شب قدر و تعيين آن مشخص بوده و چون از ائمه ـ عليهم السّلام ـ يعني وارثان علم پيامبر به ما رسيده قطعاً صحيح مي باشد.
2. شب هاي 19 و 21 نيز طبق بعضي روايات احتمال شب قدر بودن داده مي شود.
3. شب 23 از تمام شب ها افضل است.


پي نوشت ها:
[1] . ر. ك: طباطبايي، سيد محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، مترجم سيد محمد باقر موسوي، دفتر انتشارات اسلامي، ج 20، ص 561.
[2] . ر. ك: كليني، الكافي، تهران، ‌دارالكتب الاسلاميه، 1365، هـ . ش، چاپ چهارم، ‌ج 4،‌ص 158، ح 8. وسائل الشيعه ، حر عاملي، مؤسسة آل البيت، چاپ اول،‌ج 10.
[3] . ر. ك: كافي، ج 3، ص 40 و ج 4، ص 154، مجلسي، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، 1404 هـ ق، ج 94، ص 2 و 8.
[4] . ر. ك: بحارالانوار، ج 94، سيد بن طاووس، اقبال الاعمال، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1365 هـ ش، چاپ دوم، ص 190.
[5] . ر. ك: ‌طوسي، التهذيب، دارالكتب الاسلاميه، 1365 هـ ش، چاپ چهارم، ج 3،‌ص 58.

خداوند متعال علاوه بر سوره‌ قدر كه فضيلت شب قدر و نزول ملائكه و ... را مي‎رساند، در سوره دخان اين شب را که شب نزول قرآن كريم نيز هست چنين وصف مي‎كند:
ما قرآن را در شبي مبارك فرستاديم در شبي كه مقدرات الهي از سوي خداي حكيم در هر امر و حادثه‎اي مشخص مي‎گردد و اين امري از سوي ما و رحمتي است كه ما بر بندگان خويش مي‎فرستيم.[1]
و با نگاهي به روايات اسلامي به خوبي روشن مي‎شود كه شب قدر در امت‎هاي پيشين نيز بوده است و البته بايد گفت به خاطر فضيلت پيامبر اسلام بر همه انبياء و نيز نزول قرآن كريم در اين شب، فضيلت و اهميت شب قدر در اسلام نمود بيشتري پيدا كرده است. در روايتي از امام عليه السلام مي‎خوانيم:
خداوند شب قدر را در آغاز آفرينش دنيا و آن گاه كه اولين نبي و اولين وصي را آفريد، پديد آورد و در حقيقت چنين اراده كرده است كه در هر سال شبي باشد كه در آن تفسير امور تا سال آينده نازل شود و هر كسي كه اين حقيقت را انكار كند خدا را درباره علمش رد كرده است، زيرا پيامبران الهي قيام نمي‎كنند مگر آنكه درچنين شبي به آنها حجت داده شود. آري بخدا سوگند آدم نمرد مگر آنكه بر او وصي بود و بر هر يك از پيامبران بعد از آدم در اين شب [قدر] امر خدا مي‎آمد تا آن را به وصي بعد از خود واگذارد، برتري ايمان كسي كه به همه­ي «اِنّا اَنْزلنا» و تفسيرش ايمان بياورد بر كسي كه چون او نيست مانند برتري انسان بر حيوانات است.[2]
در روايت ديگري آمده است ابوذر غفاري از رسول خدا ـ‌ صلّي الله عليه و آله ـ  پرسيد: آيا شب قدر فقط در عهد پيامبران بوده و پس از آنها از بين مي‎رود؟ فرمود: نه چنين است، بلكه تا روز قيامت باقي است.[3]
در روايت ديگري نيز از رسول خدا ـ‌ صلّي الله عليه و آله ـ  نقل شده كه فرمودند: حضرت موسي در مناجاتي عرضه داشتند: پروردگارا قربت را خواهانم، خداوند فرمود: در بيداري شب قدر است. عرض كرد: رحمتت را خواستارم، فرمود: در رحم كردن بر بينوايان در شب قدر است، گفت: خدايا جواز عبور از صراط را مي‎خواهم پاسخ آمد در شب قدر صدقه ده. خدايا بهشت و نعمت‎هايش را مي‎خواهم، فرمود: در گرو تسبيح گفتن در شب قدر است. عرضه داشت: نجات از آتش دوزخ، خدا فرمود: استغفار در شب قدر. در پايان گفت: خدايا رضايتت را مي‌طلبم، فرمود: در شب قدر نماز بگذار.[4]
در تورات و انجيل موجود شبي به نام قدر وجود ندارد اما به جاي آن شب مقدس با اعمال مخصوص دارد كه به شب و عيد فصح يا فطير معروف است كه حضرت موسي در اين شب بني‎اسرائيل را به كارهايي وا مي‎داشتند و اين شب مقارن است با چند روز روزه گرفتن كه شباهت‎هايي به شب قدر دارد.[5]
در مسيحيت نيز اين شب مقدس شمرده مي‎شد و درباور آنها چون عيسي آخرين شامش را در اين شب خورد و فردايش به صليب كشيده شد و سپس زنده گشته به آسمان رفت، لذا از تقدس ويژه‎اي برخوردار شد و امروز به نام عشاء رباني يا شام آخر از اهميت ويژه‎اي در جامعه مسيحيت برخوردار است.[6]
اما در اين اديان اين شب را شب قدر نمي‎دانند بلكه با نام‎هاي همچون عيد فصح، شب پسح يا عيد فطير معروف است و نتيجه اين كه هر چند با نگاه به روايات اسلامي شب قدر از اول خلقت عالم امكان، بوده ولي در كتاب‎هاي  مقدس يهود و مسيح اثري از عنوان شب قدر ديده نشده و ممكن است علت آن تحريف‎هاي موجود در اين كتاب‎ها باشد و يا اينكه چون زبان اصلي كتاب مقدس عبري بوده شايد لفظ قدر معناي ديگري داشته است.
به هر حال در آثاري كه از يهوديت و مسيحيت در دسترس است شبي به نام قدر وجود ندارد يا حداقل ما پيدا نكرديم.

[1] . برگرفته از آيات ، 6 ـ 3 سوره دخان.
[2] . كليني، محمد ، كافي، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1365 هـ . ش، ج 1، ص 250 ، روايت 7.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفا، ج 25، ص 97 ، ب3.
[4] . شيخ حر عاملي، وسائل الشيعه، قم، مؤسسه آل البيت 1409 هـ . ق، ج 8 ، ص 20، ب 1 ، حديث 10019.
[5] . رك: كتاب مقدس، انگليس، ايلام، 2002 م، عهد قديم، سفر تثنيه، ب2، ، ش 7، و سفر خروج ب 12 ، ش 12 به بعدو سفر لاويان ب23.
[6] . همان، عهد جديد، انجيل يوحنا، ب 2 ش 12 به بعد و ب 11 ، ش 55، و اول قرنتيان ب 5، ش 7 ، ب 11، ش 20.

خداوند متعال علاوه بر سوره‌ قدر كه فضيلت شب قدر و نزول ملائكه و ... را مي‎رساند، در سوره دخان اين شب را که شب نزول قرآن كريم نيز هست چنين وصف مي‎كند:
ما قرآن را در شبي مبارك فرستاديم در شبي كه مقدرات الهي از سوي خداي حكيم در هر امر و حادثه‎اي مشخص مي‎گردد و اين امري از سوي ما و رحمتي است كه ما بر بندگان خويش مي‎فرستيم.[1]
و با نگاهي به روايات اسلامي به خوبي روشن مي‎شود كه شب قدر در امت‎هاي پيشين نيز بوده است و البته بايد گفت به خاطر فضيلت پيامبر اسلام بر همه انبياء و نيز نزول قرآن كريم در اين شب، فضيلت و اهميت شب قدر در اسلام نمود بيشتري پيدا كرده است. در روايتي از امام عليه السلام مي‎خوانيم:
خداوند شب قدر را در آغاز آفرينش دنيا و آن گاه كه اولين نبي و اولين وصي را آفريد، پديد آورد و در حقيقت چنين اراده كرده است كه در هر سال شبي باشد كه در آن تفسير امور تا سال آينده نازل شود و هر كسي كه اين حقيقت را انكار كند خدا را درباره علمش رد كرده است، زيرا پيامبران الهي قيام نمي‎كنند مگر آنكه درچنين شبي به آنها حجت داده شود. آري بخدا سوگند آدم نمرد مگر آنكه بر او وصي بود و بر هر يك از پيامبران بعد از آدم در اين شب [قدر] امر خدا مي‎آمد تا آن را به وصي بعد از خود واگذارد، برتري ايمان كسي كه به همه­ي «اِنّا اَنْزلنا» و تفسيرش ايمان بياورد بر كسي كه چون او نيست مانند برتري انسان بر حيوانات است.[2]
در روايت ديگري آمده است ابوذر غفاري از رسول خدا ـ‌ صلّي الله عليه و آله ـ  پرسيد: آيا شب قدر فقط در عهد پيامبران بوده و پس از آنها از بين مي‎رود؟ فرمود: نه چنين است، بلكه تا روز قيامت باقي است.[3]
در روايت ديگري نيز از رسول خدا ـ‌ صلّي الله عليه و آله ـ  نقل شده كه فرمودند: حضرت موسي در مناجاتي عرضه داشتند: پروردگارا قربت را خواهانم، خداوند فرمود: در بيداري شب قدر است. عرض كرد: رحمتت را خواستارم، فرمود: در رحم كردن بر بينوايان در شب قدر است، گفت: خدايا جواز عبور از صراط را مي‎خواهم پاسخ آمد در شب قدر صدقه ده. خدايا بهشت و نعمت‎هايش را مي‎خواهم، فرمود: در گرو تسبيح گفتن در شب قدر است. عرضه داشت: نجات از آتش دوزخ، خدا فرمود: استغفار در شب قدر. در پايان گفت: خدايا رضايتت را مي‌طلبم، فرمود: در شب قدر نماز بگذار.[4]
در تورات و انجيل موجود شبي به نام قدر وجود ندارد اما به جاي آن شب مقدس با اعمال مخصوص دارد كه به شب و عيد فصح يا فطير معروف است كه حضرت موسي در اين شب بني‎اسرائيل را به كارهايي وا مي‎داشتند و اين شب مقارن است با چند روز روزه گرفتن كه شباهت‎هايي به شب قدر دارد.[5]
در مسيحيت نيز اين شب مقدس شمرده مي‎شد و درباور آنها چون عيسي آخرين شامش را در اين شب خورد و فردايش به صليب كشيده شد و سپس زنده گشته به آسمان رفت، لذا از تقدس ويژه‎اي برخوردار شد و امروز به نام عشاء رباني يا شام آخر از اهميت ويژه‎اي در جامعه مسيحيت برخوردار است.[6]
اما در اين اديان اين شب را شب قدر نمي‎دانند بلكه با نام‎هاي همچون عيد فصح، شب پسح يا عيد فطير معروف است و نتيجه اين كه هر چند با نگاه به روايات اسلامي شب قدر از اول خلقت عالم امكان، بوده ولي در كتاب‎هاي  مقدس يهود و مسيح اثري از عنوان شب قدر ديده نشده و ممكن است علت آن تحريف‎هاي موجود در اين كتاب‎ها باشد و يا اينكه چون زبان اصلي كتاب مقدس عبري بوده شايد لفظ قدر معناي ديگري داشته است.
به هر حال در آثاري كه از يهوديت و مسيحيت در دسترس است شبي به نام قدر وجود ندارد يا حداقل ما پيدا نكرديم.

 
پي نوشت ها:
[1] . برگرفته از آيات ، 6 ـ 3 سوره دخان.
[2] . كليني، محمد ، كافي، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1365 هـ . ش، ج 1، ص 250 ، روايت 7.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفا، ج 25، ص 97 ، ب3.
[4] . شيخ حر عاملي، وسائل الشيعه، قم، مؤسسه آل البيت 1409 هـ . ق، ج 8 ، ص 20، ب 1 ، حديث 10019.
[5] . رك: كتاب مقدس، انگليس، ايلام، 2002 م، عهد قديم، سفر تثنيه، ب2، ، ش 7، و سفر خروج ب 12 ، ش 12 به بعدو سفر لاويان ب23.
[6] . همان، عهد جديد، انجيل يوحنا، ب 2 ش 12 به بعد و ب 11 ، ش 55، و اول قرنتيان ب 5، ش 7 ، ب 11، ش 20.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز ۴۳ ساله شد، ۴۳ سال پیش در چنین روزی، یعنی دوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ هجری شمسی، امام خمینی (ره)، فرمان تاسیس «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» را صادر کرد. حراست و حفاظت از انقلاب اسلامی در مقابل دشمنان داخلی و خارجی وظیفه ای بود که به فرمان امام راحل بر عهده سپاه گذاشته شد و امروز بعد از ۴۳ سال بسیاری معتقدند سپاه پاسداران این وظیفه را به خوبی و به درستی انجام داده است.

* تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نتیجه هوشمندی و درایت امام خمینی (ره) بود

 در ماه‌های اول انقلاب اسلامی نهاد‌های نظامی و انتظامی با از هم گسیختگی و از هم پاشیدگی مواجه شده بودند و تشکیل یک تشکیلات نظامی و مردمی برای حفاظت از انقلاب اسلامی در برابر انواع تهدیدات داخلی و خارجی ضروری بود و امام خمینی (ره) این ضرورت را به موقع و به خوبی درک کرده و فرمان تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را صادر کرد.

از مهم ترین نیازهای انقلاب اسلامی پس از پیروزی، پیش گیری از فعالیت ناجوانمردانه ضد انقلاب در داخل و خنثی سازی توطئه های خارجی بود. در آن زمان، دستگاه دفاعی و امنیتی بازمانده از دوره پهلوی، به پاک سازی و بازسازی نیاز داشت. بر اساس همین نیاز، کمیته های انقلاب اسلامی با حضور و شرکت فعال مردم در مساجد به صورت خودجوش تشکیل شد. دولت موقت ابتدا تلاش داشت این نیروها را زیر سلطه خویش درآورد، ولی این تلاش با مخالفت افراد متعهد این تشکیلات روبه رو شد. در نهایت، این نهاد تازه تأسیس، زیر نظر حضرت امام قرار گرفت. ایشان هم در دوم اردی بهشت سال 1358، به صورت رسمی، فرمان تشکیل این نیرو را زیر نظر شورای انقلاب صادر کرد. درباره انتخاب نامی که نشان دهنده روح حاکم بر این نهاد باشد، بحث های فراوانی پدید آمد و در نهایت، این نهاد عنوان «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» به خود گرفت.

* مأموریت سپاه

در اساس نامه سپاه پاسداران که به تصویب شورای انقلاب رسیده، مبارزه قانونی با عوامل و جریان هایی که درصدد خراب کاری و براندازی نظام جمهوری اسلامی هستند یا با توسل به زور، می خواهند حاکمیت قوانین جمهوری اسلامی را از بین ببرند، از مأموریت های این نهاد شمرده شده است. از دیگر وظایف این ارگان، می توان به خلع سلاح کسانی که بدون مجوز قانونی، اسلحه دارند و همکاری با نیروهای انتظامی در مواقع لزوم برای برقراری نظم و امنیت و حاکمیت قانون در کشور اشاره کرد.

* مقابله با فتنه گروهک ها

سپاه هم زمان با توطئه های گروهک های ضد انقلاب و اعلام جنگ مسلحانه بر ضد نظام مقدس جمهوری اسلامی، به مقابله با این توطئه ها پرداخت و با کشف و انهدام خانه های تیمی، توطئه شوم دشمن را نقش بر آب کرد. در آغاز پیروزی انقلاب، ابرقدرت ها به دنبال از دست دادن منافع بی شماری که از چپاول ذخایر کشور ایران به دست می آوردند، به فکر شکست انقلاب از راه رویارویی نظامی افتادند. یکی از شگردهای آنان، استفاده از گروه های مزدور داخلی بود. آنان با حوادثی همچون ماجرای گنبد، غائله خوزستان و اغتشاش کردستان، می خواستند نظام مقدس جمهوری اسلامی را از درون متلاشی کنند. سپاه پاسداران بر اساس رسالتی که بر دوش داشت، یکی از نخستین نهادهایی بود که به سرکوب گروه های وابسته پرداخت.

* افزایش توان سپاه

سپاه پاسداران هنگامی تولد یافت که انقلاب اسلامی با انواع توطئه ها و شرارت های داخلی گروهک ها روبه رو بود. مقابله با این آفت ها، برای نهادی که هنوز آمادگی دفاعی لازم را به دست نیاورده بود، بدون یاری الهی، حمایت و رهبری حضرت امام خمینی رحمت الله، روحیه انقلابی و شهادت طلبی پاسداران و برخورداری از حمایت ملت ممکن نبود.

با گذشت زمان، توان مقابله سپاه با حوادث افزایش یافت و در برخورد با ترورها، آشوب ها و درگیری ها فعالانه شرکت کرد. سپاه پاسداران با توجه به ضرورت، در عرصه های انتظامی و امنیتی نیز فعال گردید و در کشف و انهدام خانه های تیمی منافقان، نقش مهمی ایفا کرد.

* حضور سپاه در عرصه سازندگی

پس از پذیرش قطع نامه 598، سپاه پاسداران افزون بر وظیفه اصلی خود که حفظ کیان اسلامی کشور بود، بر اساس فرمان مقام معظم رهبری، وارد میدان سازندگی کشور شد. هدف سپاه از ورود به این عرصه، استفاده بهینه از منابع و امکانات اقتصادی و عمرانیِ موجود در سپاه، مشارکت در اجرای برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، کسب تجربه و دانش فنی به منظور افزایش توان دفاعی سپاه، تداوم ارتباط سپاه و مردم و ایجاد بستر مناسب برای مشارکت نیروهای متخصص بسیجی در توسعه کشور بود.

البته هم زمان با پیروزی انقلاب اسلامی و از همان روزهای نخست، موضوع سازندگی کشور از سوی بنیان گذار انقلاب اسلامی به عنوان یکی از اصلی ترین برنامه ها مطرح شد. به دنبال تأکید حضرت امام خمینی رحمت الله ، موضوع سازندگی در جنبه های گوناگون سرلوحه امور قرار گرفت. دیری نپایید که کینه ورزی دشمنان انقلاب و اسلام، این تحول را نشانه رفت و آثار کارشکنی، ابتدا با درگیری های داخلی و سپس با تحمیل جنگ و صدها توطئه خرد و کلان دیگر، بر ضد نظام نوپای انقلاب اسلامی شدت گرفت.

پس از فراغت از جنگ، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در راه مأموریت دفاع از دستاوردهای انقلاب اسلامی و توسعه همه جانبه کشور، وارد عرصه سازندگی شد. این مرکز با اجرای طرح های بزرگ ملی و محلی در زمینه های گوناگون، مانند سد سازی، جاده سازی، زه کشی و احداث کانال، ساخت تصفیه خانه، احداث خطوط انتقال آب و گاز و نفت، ساخت سازه های شناور، بندر، اسکله و موج شکن، ساخت پالایشگاه، احداث تونل، سازه های زیرزمینی، مخازن نفت و آب، حمل و نقل، معدن، کشاورزی، خدمات مشاوره ای و... ، کمک به دولت جمهوری اسلامی و خدمت به مردم را هدف خود قرار داد.

* سپاه و رسالت فرهنگی

اگرچه سپاه برای مقابله با انواع تهدیدهای موجود، هویتی نظامی یافت، ولی نظامی گری، در واقع یکی از جنبه های وجودی این نهاد مقدس را تشکیل می داد. پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی در همه شئون کشور، اصلی ترین مأموریتی بود که از روزهای نخست از سوی حضرت امام خمینی رحمت الله و دیگر مسئولان کشور بر عهده سپاه گذاشته شد.

در دهه اخیر که دشمنان بیداری اسلامی، دایره تهدیدهای خود را در حوزه فرهنگ، متمرکز و سطح عملیات روانی خویش را گسترده کرده است، اندیشه ای مقدس در سطح فرماندهان عالی سپاه شکل گرفت که به فعالیت های فرهنگی معتقد است. این دیدگاه که از حساسیت اوضاع فرهنگ جهانی و تهدیدهای بر ضد جهان اسلام سرچشمه می گیرد، می کوشد فعالیت های فرهنگی سپاه را به عنوان یکی از مأموریت های اصلی این نهاد در کنار مأموریت های دیگر ببیند.

* افتخارآفرینی های سپاه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مدت زمانی کوتاه، شگفتی جهانیان را برانگیخت. نهادی که هیچ گونه پیشینه نظامی گری نداشت و از آموزش های کلاسیک دانشکده های نظامی بی بهره بود، چنان افتخارهایی آفرید که عظمت آنها را در ژرفای سخن معمار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی رحمت الله می توان یافت، آنجا که اداره کشور وابسته به وجود سپاه گردید: «پاسدارها اگر نباشند، ... کی می تواند این مملکت را اداره کند؟» و آنجا که پاسدار بودن آرزوی امام شد: «ای کاش من هم یک پاسدار بودم» و چه افتخاری بالاتر از این!

* فعالیت های سپاه در یک نگاه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزون بر جنبه دفاع در برابر دشمن، ضریب امنیت اجتماعی کشور را با ایجاد روحیه امیدواری افزایش داد و معادله های دشمنان را در ایجاد تهدید نظامی بر ضد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بر هم زد.

بخشی از عملکرد این نهاد در راه حفظ دستاوردهای بلند انقلاب اسلامی عبارت است از حضور در دفع غائله گنبد و ترکمن صحرا، جلوگیری از سقوط شهرهای سنندج، پاوه و نقده به دست گروهک های ضد انقلاب، برقراری امنیت در مرزهای شمال غرب کشور، مقابله با غائله سیستان و بلوچستان و جلوگیری از سقوط شهر زاهدان، خنثی سازی فتنه گروهک خلق مسلمان در تبریز، مقابله با توطئه های منافقان در خارج از کشور، ایجاد شبکه اطلاعاتی و امنیتی مناسب که مبنایی برای تشکیل وزارت اطلاعات شد، مشارکت در بازسازی کشور و... .

* نمایش شایستگی‌ها و توانایی‌های سپاه

دوران دفاع مقدس، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اینکه چندسال بیشتر تشکیلش نمی گذشت،  شایستگی‌ها و توانایی‌های واقعی خود را به رخ کشید و در عقب راندن نیرو‌های متجاوز رژیم بعث و شکست توطئه‌های دشمنان، نقش مهمی داشت.

بعد از دوران جنگ نیز سپاه همواره در دفاع از کشور، نظام و ملت در مقابل دشمنان قسم خورده، در خط مقدم بوده و بسیاری از توطئه های پیچیده دشمنان به دست جوانان و نیروهای مقتدر سپاه خنثی و نابود شده است.

شاید هیچ کس فکر نمی‌کرد سازمانی نوپایی که برای حفاظت از انقلاب ملت ایران تشکیل شده بتواند در مدت‌ زمانی کوتاه و تنها چند سال پس از تأسیسش در مقابل انواع تهدیدات پیچیده داخلی و خارجی علیه نظام اسلامی ایستادگی و با آنها مقابله کند.

سپاه پاسداران در صیانت از اصول و آرمان‌های انقلاب اسلامی، توانسته‌ است ضمن خنثی‌سازی توطئه‌ها و نقشه‌های شیطانی نظام سلطه و صهیونیسم از جمله فتنه داعش و تروریسم تکفیری، تهدیدات و خطرات را از ایران اسلامی و منطقه دور سازد.

سپاه همچنین کارآمدی خود را در عرصه‌ پیشرفت‌های دفاعی به شایستگی نشان داده و همگام با سایر نیروهای مسلح، پایه‌های اقتدار ملت ایران را تقویت و در مسیر اعتلای نظام اسلامی گام برداشته است.

امروز سپاه با اشراف اطلاعاتی بر تحولات منطقه‌ای و تحرکات قدرت‌های فرامنطقه‌ای، با تکیه برظرفیت‌های دفاعی و بازدارنده، در مقابله با تهدیدات از آمادگی‌های همه‌جانبه برخورداراست و هرگونه خطای محاسباتی دشمنان را با پاسخ قاطع، سخت و پشیمان‌کننده روبرو خواهند ساخت. 

* سربلندی سپاه در آرمون مقابله با کرونا

در شرایط امروز که کشور با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می کند و در روزهایی که بیمارستان ها پر بود از مبتلایان به کرونا، سپاه پاسداران در آزمون بزرگ خدمت‌رسانی در مبارزه با بیماری کرونا و کمک مومنانه به مردم و آسیب‌دیدگان با سربلندی بیرون آمد و در کنار سایر نهادها، جلوه دیگری از مسئولیت پذیری در برهه‌های حساس را به نمایش گذاشته است.

ساخت بیمارستان های موقت، تولید و توزیع انبوه انواع تجهیزات بهداشتی همچون ماسک، موادضدعفونی کننده و....، خدمات رسانی به محرومان در کرونا، حضور گسترده در رزمایش کمک مومنانه و..... بخشی از اقداماتی است که سپاه در دوران کرونا برای مقابله با این ویروس داشت.

* سپاه پاسداران در آینه کلام امام خمینی رحمت الله

امام خمینی رحمت الله در بخشی از سخنان خود در حمایت از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرمود: «من از سپاه راضی هستم و به هیچ وجه نظرم از شما برنمی گردد. اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. من سپاه پاسداران را بسیار عزیز و گرامی می دارم. چشم من به شماست. شما هیچ سابقه ای جز سابقه اسلامی ندارید».

ایشان همچنین درباره نقش سپاه در پشتیبانی از جمهوری اسلامی فرمود: «سپاه پاسداران که رُکنی بزرگ در پیروزی انقلاب اسلامی است، با اقتدا به مولای خود سید مظلومان ـ علیه الصلوة والسلام ـ نجات بخش ملت ایران و اسلام عزیز از شب های تاریک و ظلمانی ستمشاهی بود و در پاسداری از انقلاب و هدف های آن، عاملی مؤثر و رُکنی رکین بوده و هست».

* سپاه پاسداران در سایه سار کلام رهبر

رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت اللّه خامنه ای درباره جایگاه سپاه در نظام جمهوری اسلامی ایران می فرماید: «سپاه در تاریخ شناخته شده خود ما، یک پدیده کم نظیر و شاید بی نظیر است؛ یعنی سپاه، موجودی است که ولادت و رشد و نمای آن در صحنه انقلاب، آن هم در عرصه دشوارترین آزمون های انقلاب بود».

ایشان در جای دیگر می فرماید: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در سایه روحیه انقلابی و معنویتی که از سرچشمه جوشان دل منوّر و روح مصفای آن امام عارفان و قُدوه صالحان، پیوسته می جوشید و بیش از همه، جوانان رزمنده و خالص سپاه و بسیج را سیراب می کرد، توانست نقش تعیین کننده ای در دفع حمله ایادی استکبار به جمهوری اسلامی، ایفا... و حفظ و استمرار نظام را تضمین کند».

* لزوم هوشیاری در مقابل فتنه های دشمنان

نگاهی به عملکرد سپاه در دفاع از کشور، مردم و نظام اسلامی و همچنین نقش سپاه در خنثی کردن و نابودی توطئه های دشمنان از ابتدای انقلاب تا کنون و همچنین توانمندی سپاه در طراحی و ساخت سلاح ها و تجهیزات فوق مدرن نظامی که همه گویای موفقیت های روزافزون این نهاد افتخارآفرین است، باعث شده تا هر روزه دشمنان با استفاده از ترفندهای مختلف علیه این نهاد مردمی توطئه کنند. یکی از ترفندهای امروز دشمنان بعد از اینکه از مقابله رو درو با سپاه ناامید شدند، تخریب چهره مسئولان این نهاد خدمتگزار است و در این مسیر دست به هر کاری می زنند برای همین ضرورت دارد مردم در مقابل این ترفندها با بصیرت و هوشیاری کامل عمل کنند که تا امروز نیز همین گونه بوده است.

روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم در یادداشتی به قلم عبدالباری عطوان، نویسنده و تحلیلگر سرشناس جهان عرب نوشت: یک دوست شوخ طبع مصری دائما به شوخی می گفت که خداوند متعال خواست که دولت اسرائیل در خاک فلسطین برپا شود نه در اوگاندا یا کانادا همانطور که آن جا نیز پیشنهاد شده بود، زیرا خداوند قدرت و توانایی مردم فلسطین در مقاومت را می دانست و اگر ملت دیگری را برای این ماموریت انتخاب می کرد اسرائیلی ها در امنیت و ثبات و آسایش کامل و بدون هیچ جنگی زندگی می کردند.

نویسنده آورده است: این روزها که من و میلیون ها فرد دیگر حماسه نبردهای شدید مردم فلسطین با نیروهای اشغالگر اسرائیل در صحن مسجدالاقصی و اطراف آن را دنبال می کنیم، یاد این مقوله دوست مصری افتادم؛ نبردهایی که قبل از آن شاهد چهار عملیات استشهادی در چهار شهر مختلف در سرزمین های اشغالی و کشته شدن ۱۴ عنصر صهیونیستی و زخمی شدن افراد دیگر و همچنین شهادت ۵ فلسطینی انجام دهنده عملیات مذکور بودیم.

در این یادداشت آمده است: اتفاقات طوفان الاقصی که تا به امروز نیز ادامه دارد، اقدامات سرکوبگرانه اسرائیلی ها را در برابر چشمان همه دنیا برملا کرد و نقشه تندروهای یهودی مورد حمایت ارتش در مراسم "ذبح قربانی" در مسجد الاقصی را با شکست مواجه کرد، همچنین گروه‌های مقاومت در نوار غزه تهدید کردند که در صورت تداوم این مراسمات تحریک آمیز صدها و چه بسا هزاران موشک به سوی تل آویو و قدس اشغالی شلیک خواهند کرد و اگر وساطت مصری ها در پی خواهش و تمنای اسرائیلی ها نبود اوضاع کنونی متفاوت تر بود. موشکی که روز دوشنبه از نوار غزه پرتاب شد هشداری در راستای جدی بودن تهدیدات مردان مقاومت بود بنابراین آتش هنوز زیر خاکستر است و ده روز آخر ماه مبارک رمضان همچنان باقی مانده است و در سایه اوج گیری روحیه انتقام و شهادت طلبی همه احتمالات وارد است.

در دو روز گذشته دو تحول مهم رخ داد که مقامات و شهرک نشینان صهیونیستی را به رعب و وحشت انداخت؛ رویداد اول شلیک موشک زمین به هوای "استریلا" توسط گردان های عزالدین قسام، جناح نظامی جنبش حماس علیه جنگنده های اسرائیل است که صبح روز سه شنبه علیه نوار غزه هجوم آورده بودند. هجوم جنگنده های اسرائیلی در پاسخ به موشکی بود که شهرک صهیونیستی کیسوفیم را هدف قرار داده بود و از زمان آغاز درگیری های عربی- اسرائیلی، اولین بار است که موشک "استریلا" وارد میدان نبرد شد.

رویداد مهم دیگر رصد پهپاد "کمان ۲۲" است؛ پهپادی که در رزمایش نظامی ایران به مناسبت روز ارتش از آن رونمایی شد، این پهپاد می تواند در فاصله ۳۰۰۰ کیلومتری پرواز کند و اهداف خود را با دقت مورد اصابت قرار دهد و رصد کردن آن نیز سخت است، چه بسا هشدارهای ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران مبنی بر هدف قرار دادن عمق اسرائیل در صورت تعرض به ایران در همین راستا باشد.

در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: موشک های ضدتانک "کورنت" که ساخت سوریه و روسیه هستند، تانک "مرکاوا" که اسطوره و افتخار صنعت اسرائیل است را نابود کرد و در طی ۱۰ سال گذشته مانع نفوذ در نوار غزه شد. به نظر می رسد موشک "استریلا" که ساخت روسیه است مانع حملات جنگنده های اسرائیل در نوار غزه در آینده خواهد شد و این موشک های دوش پرتاب بهتر از موشک های "استینگر" آمریکایی است که نقش مهمی در پیروزی نیروهای افغان در جنگ افغانستان داشتند.

نویسنده آورده است: پهپاد ایرانی "کمان ۲۲" موجب نگرانی موسسه نظامی اسرائیل شده است زیرا به راحتی می تواند به عمق اسرائیل برسد و ایران صدها موشک از این نوع دارد، همچنین تکنولوژی ساخت این پهپاد ممکن است به گروه های مقاومت در نوار غزه، حنوب لبنان، صنعا و بغداد برسد و در کنار تکنولوژی موشک های بالستیک و بالدار قرار گیرد؛ موشک هایی که در جنگ یمن قدرتنمایی کردند، گنبدهای آهنین را با شکست مواجه کردند و اسطوره صهیونیست را در نوار غزه و جنوب لبنان سرنگون کردند.

در پایان این یادداشت آمده است: مردم فلسطین در بیت المقدس با تروریسم شهرک نشینان صهیونیست مقابله کردند و مراسم قربانی آنها را برهم زدند و روزی خواهد رسید که مقاومت غزه و جنوب لبنان و صنعا و عراق خود دولت اشغالگر اسرائیل را "قربانی" خواهد کرد و به امید خدا با توجه به تداوم سرکشی ها و کشت و کشتارها و عملیات تحقیر آمیز علیه مردم فلسطین و دو امت عربی و اسلامی، این روز به سرعت خواهد رسید.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان و فیصل مقداد وزیر امور خارجه سوریه تلفنی درباره موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه و برخی مسائل منطقه ای و بین المللی گفت‌وگو کردند.

وزیر امور خارجه کشورمان با ابراز خشنودی از تداوم همکاری ها در سطوح مختلف و اهتمام خاص دو کشور بر توسعه روابط ، از برگزاری  کمیسیون عالی مشترک با هدف سرعت بخشی به مناسبات اقتصادی بویژه در بخش خصوصی استقبال  کرد. 

امیرعبداللهیان در ادامه ضمن اعلام محکومیت شدید هتک حرمت مکان مقدس مسجدالاقصی توسط رژیم صهیونیستی خاطر نشان کرد: ما هر روز شاهد جنایات صهیونیست ها در مسجد الاقصی هستیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه ابراز امیدواری کرد که در آستانه روز جهانی قدس، پیام قوی و محکمی از جانب دولتها و پارلمانهای جهان اسلام و آحاد ملت های مسلمان در دفاع از فلسطین و قدس شریف و محکومیت تجاوزات صهیونیست‌ها ابراز شود.

وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از این گفتگو درباره روند مذاکرات هسته ای خاطر نشان کرد: تبادل پیام ها بین ما و آمریکایی ها از طریق اتحادیه اروپا در حال انجام است و در این مسیر بارها تاکید کرده ایم که جمهوری اسلامی ایران نه به زیاده خواهی ها توجه دارد و نه از خطوط قرمز خود حاضر به عقب نشینی است. وی افزود: مسیر دیپلماسی بخوبی کار می کند و از رسیدن به توافق خوب و پایدار دور نشده ایم. 

فیصل مقداد، وزیر امور خارجه سوریه نیز ضمن ابراز خشنودی از روابط عالی دوجانبه، آمادگی دمشق را برای برگزاری هر چه سریع تر کمیسون عالی مشترک برای توسعه همکاری ها اعلام کرد.

وزیر امور خارجه سوریه همچنین جنایات صهیونیست ها و هتک حرمت مسجد الاقصی را شدیداً محکوم کرد و از نقش و‌ موضع اصولی رهبری و دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران در حمایت از مقاومت فلسطین قدردانی کرد.

فیصل مقداد افزود: اعلام روز قدس از سوی امام خمینی(ره) باعث شد یک رویداد جهانی شکل بگیرد که هر انسان شریف و صاحب کرامتی آن را ارج می نهد.

وزیر امور خارجه سوریه در پایان، سلام ها و تبریکات رئیس جمهور سوریه به مناسبت ماه مبارک رمضان و عید فطر را به مقام معظم رهبری، رئیس جمهور و ملت عزیز ایران ابلاغ کرد.

سامانه ضدموشکی گنبد آهنین رژیم صهیونیستی نتوانست بسیاری از موشک‌های مقاومت را رهگیری کند.

بمب‌افکن‌های رژیم صهیونیستی بیش از 15 موشک به‌سمت بخش مرکزی غزه شلیک کردند که باعث تخریب گسترده خانه‌های مسکونی شهروندان شد.

هم‌چنان سطح تنش و آماده‌باش عملیاتی در بالاترین سطح است و اشغالگران غزه را به حملات بیش‌تر تهدید می‌کنند.

گروه‌های فلسطینی رژیم صهیونیستی را مسئول تشدید تنش‌ها در غزه دانسته اعلام کردند که پاسخ حمله اشغالگران را خواهند داد.

آیت الله سید ابراهیم رییسی در مراسم صبح امروز رژه ارتش کشورمان  با گرامیداشت روز ارتش و درود به ارواح مطهر شهدا و گرامیداشت یاد و خاطره ایثارگران و جانبازان ،اظهار کرد: امام بزرگوار ما حکیمانه امروز را روز ارتش اعلام کردند. ارتش ما ارتش خداخواه، مردم دوست ،با بصیرت، مکتبی و دارای روحیه انقلابی است.

وی افزود:  میثاق با امام و همراهی با مردم  بهترین جلوه بصیرت ارتش است‌. ارتش در دفاع مقدس بسیار خوش درخشید و عملیات های مختلفی را موفقیت آمیز در  آسمان و دریا انجام دادند.    

رییس‌جمهور همچنین با بیان اینکه نام نام آوران ارتش هرگز فراموش نمی شود، گفت: تاریخ، همواره ارتش را به عنوان افتخارآفرینان کشور یاد می‌کند.

وی تاکید کرد: همکاری و برادری ارتش و سپاه مثال زدنی است. نیروهای مسلح ایران توانمندی های بسیاری دارند. محوری ترین توانمندی این نیروها مخلص ، مکتبی ، با مهارت و آموزش دیده، خطرپذیر  بودن است که آماده اند با هر دشمنی مواجه شوند. مهمترین مولفه قدرت در جمهوری اسلامی، مردم متدین دلداده به خدا هستند، نیروهای مسلح ما آموزش دیده، مخلص و انقلابی هستند.

رییسی افزود: نیروهای مسلح ما بعد از جنگ تحمیلی به بازسازی خود پرداختند و امروز توانمندی نظامی ما در جهان زبان‌زد است. ارتش خیلی خوب از فرصت تحریم ها برای توانمند شدن استفاده کرد، صنایع نظامی ما در بهترین شرایط قرار دارد و باید از این صنایع در کشور بهره ببریم.

وی با تاکید بر اینکه نیروهای مسلح از مردم، با مردم و در مردم هستند، افزود: در مسأله کرونا ارتش و نیروهای مسلح در کنار مردم بودند و بسیار خوب عمل کردند و امکانات خوبی در اختیار مردم قرار دادند. در سیل و زلزله و آفات طبیعی، ارتش کنار مردم بود. ارتش، سپاه و بسیج اولین گروهی هستند که در مناطق زلزله زده حاضر بودند و تا مشکل مردم رفع نمی شد، میدان را ترک نمی‌کردند.

 رییس جمهور با یادآوری اینکه ارتش نیروی مجهز و آماده برای دفاع از کشور است و مورد اعتماد مردم خاطرنشان کرد: ارتش امیدآفرین است. آمادگی ارتش برای دشمن این است که بداند قدرت نیروهای مسلح ما قدرت بازدارندگی است. کوچکترین تحرکی از سوی دشمن از چشمان تیزبین نیروهای مسلح ما مخفی نیست. رژیم صهیونیستی بداند کوچکترین تحرک شما از نیروهای مسلح ما مخفی نیست و اگر کوچک ترین حرکتی از سوی شما رخ دهد، مقصد نیروهای مسلح ما مرکز رژیم صهیونسیتی خواهد بود و قدرت نیروهای مسلح ما شما را آرام نمی گذارد.

وی تاکید کرد : آمریکا اعلام کرده است که ما در تمام تحریم ها و فشار حداکثری علیه ایران شکست مفتضحانه نصیبمان شد.این سرنوشت همه کسانی است که علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند.

رییس همچنین اظهارکرد: پیام این اقتدار به همه محرومان عالم این است که نیروهای مسلح ما نقطه امید برای مظلومان و مستضعفان هستند. امروز ارتش ایران در دل مردم جای دارد و این ارتش تحت فرماندهی معظم فرمانده کل قوا برای انجام ماموریت های محوله آمادگی دارد.

وی با تشکر  از ارتش جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: به عنوان خدمتگزار مردم به همه کسانی که صدای بنده را می‌شنوند عرض می‌کنم، ارتش جمهوری اسلامی ایران در دل مردم جای دارد و این ارتش، تحت فرماندهی فرمانده معظم کل قوا(مدظله العالی) برای انجام ماموریت‌های محول شده، آمادگی دارد و این آمادگی برای کشور ما توفیق بسیار بزرگی است که باید برای آن خدای متعال را همواره شاکر باشیم.

رئیس جمهور خاطرنشان کرد: پیمانی که ارتش در محضر خدای بزرگ و شهدای عالی قدر با مردم و رهبر معظم انقلاب می‌بندد، پیمانی همیشگی و میثاقی پایدار است. از خدا می‌خواهیم به حق ماه مبارک رمضان و شهید بزرگوار این ماه؛ حضرت علی (ع) و ولادت امام حسن مجتبی(ع)، به ارتش جمهوری اسلامی اقتدار و صلابت بیش از پیش مرحمت و دشمنان انقلاب اسلامی اگر قابل هدایت نیستند به دست ما ریشه‌کن فرماید.

بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، با حضور محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش افتتاح شد.

بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن با شعار «قرآن، کتاب امید و آرامش» به‌مدت ۱۴ روز در قالب ۴۵کمیته و بخش نمایشگاهی و صدها غرفه در محل مصلی امام خمینی(ره) از امروز میزبان مشتاقان قرآن و عترت است.

نمایشگاه بین المللی قرآن کریم از امشب، همزمان با شب میلاد امام حسن (ع) تا جمعه ۹ اردیبهشت از ساعت ۱۷:۳۰ تا ۲۳:۳۰  میزبان علاقه مندان به قرآن کریم خواهد بود.

از جمله ویژگی‌های نمایشگاه امسال قرآن، برپایی نمایشگاه مجازی برای آن عده از افرادی است که به هر علتی توانایی حضور در محل نمایشگاه را ندارند، بر این اساس، بناست هرآنچه در نمایشگاه حضوری عرضه می‌شود در نمایشگاه مجازی نیز ارائه شود، علاقه‌مندان از طریق آدرس www.iqfa.ir می‌توانند از امکانات این پایگاه استفاده کنند.

به‌گفتۀ مسئولان نمایشگاه بین‌المللی قرآن، از امتیاز خاص این دوره از نمایشگاه، طراحیِ 80 ایدۀ خلاقانه در قالب 46 بخش است. بخش فرهنگ دانش‌بنیان و سواد سایبری و مجازی از جملۀ این ایده‌هاست که بناست طی فرآیندی، بازدیدکنندگان با مقدمات سواد رسانه‌ای آشنا شوند تا به این ترتیب بسترهای لازم جهت کاهش آسیب‌های فضای مجازی به سبک زندگی خانواده‌ها به‌ویژه جوانان و نوجوانان را فراهم کند. خدمات‌محور و خدمات‌پایه بودن نمایشگاه در این دوره از مهم‌ترین ویژگی‌های این رویداد قرآنی شمرده شده است.

از جمله بخش‌های نمایشگاه قرآن امسال «مسجد جامعه‌پرداز و تمدن‌ساز»، «آثار فرهنگی و صنایع دستی قرآنی»، «آواها و نغمات قرآنی»، «الگوهای فرهنگی»، «ترجمۀ قرآن»، «فضای سایبری و فرهنگ دانش‌بنیان»، «جهاد تبیین»، «ترویج فرهنگ نهج‌البلاغه»، «خانواده و سبک زندگی قرآنی»، «نوجوان»، «باغ آیه‌ها»، «مشاوره‌های قرآن‌بنیان»، «نشر مکتوب و دیجیتال دینی»، «عفاف و حجاب»، «خادمان قرآن»، «هنرهای دینی»، «عرضۀ محصولات حجاب» و... است.

وقایع زندگی امام حسن(ع) به لحاظ تفاوت‌هایی که با دیگر ائمه دارد از پیچیدگی خاص برخوردار است؛ ادوار زندگی حضرت و رفتارهای زیبای او از همان آغازین سالهای هجرت نبوی گزارش شده است؛ مورخین به جهاتی نسبت به گزارش زندگی آن حضرت بهتر عمل کرده اند ؛ لذا نوشته های مورخین اهل سنت در این باره کم نیست؛ کاستی منابع درباره دیگر ائمه وگزارش سیره آنان درباره امام حسن (ع) به جهات مختلف واتفاقات خاص پر رنگ نیست؛ گزارشات تاریخی نسبتا زیادی در همه منابع تاریخی وجود دارد؛ این گزارش ها در قالب موسوعه هایی منتشر شده که کار تحلیل و بررسی را تا حدی آسان می نماید؛ اگرچه بر رسی این گزاره ها از حیث صدور و پی بردن به قطعیت آنها نیازمند تخصص وکار فنی است؛ به هر روی اعتنا و اعتماد به برخی از موسوعه های موجود شاید از سختی کار بکاهد.

 برای رسیدن به هر مرتبه از معرفت بهتر است مراحلی از شناخت به دست آورد وطی نمود تا به مرحله عمل رسید ؛ بنابراین اولا با مطالعه و شناخت ابعاد شخصیتی حضرت  باید به شناخت کامل از ابعاد وجودی حضرت برسیم بعد به سجایای اخلاقی امام بپردازیم و سپس به این فرامین جامه عمل بپوشانیم ؛ هریک از این مراحل خود دارای فصولی است از جمله برای شناخت حضرت باید به کتاب های خوب مراجعه نمود ؛ کتاب های کامل را باید شناخت و از اهل آن پرسید و یکی از مراحل شناخت مطالعه دقیق سیره هست سیره شناسی تخصص زیاد می خواهد و صرفا با مطالعه سطحی حاصل نمی گردد؛ لذا نیازمند مراجعه به منابع متخصصین و اهل تاریخ دارد. پس از مرحله شناخت نوبت می رسد به عمل، که انسان نفس خود را بادانشی که کسب نمود و با شخصیتی که نسبت به ابعاد وسبک زندگی او شناخت پیدا کرده منطبق می نماید، البته باید تدریجی باشد و گرنه انسان ظرفیت و کشش یک باره نمی تواند داشته باشد.

 امام حسن مجتبی(ع) ودلجویی از مستمندان

امام به انواع روش ها رفع نیاز مستمندان می نمودند؛ امام حسن (ع)، نمونه برتر الگوی انسانی و چشمه جوشان کرامت، سخاوت و معدن همه برتری ها و فضایل انسانی از علم تا عمل بودند. نکته مهم اين است كه حضرت مجتبى (ع) با سخاوت بی مانند خود براى هميشه شخص فقير را بى نياز می ‏ساخت و او می ‏توانست با اين حمایت،تمام احتياجات خود را برطرف نموده و زندگى آبرومندانه‏ اى تشكيل بدهد و احياناً سرمايه‏ اى براى خود تهيه نمايد. امام روا نمی ‏ديد، مبلغ ناچيزى كه خرج يك روز فقير را به سختى تامين می كند، به وى داده شود و در نتيجه او ناگزير گردد براى تامين روزى بخور و نميرى، هر روز دست احتياج به سوى اين و آن دراز كند.

امام حسن بن على(ع) تمامى توان خويش را در راه انجام امور نيك و خداپسندانه، به كار می ‏گرفتند و اموال فراوانى در راه خدا می ‏بخشيد. مورخان و دانشمندان در شرح زندگانى پرافتخار آن حضرت، بخشش بى سابقه و انفاق بسيار بزرگ و بى نظير ثبت كرده ‏اند كه در تاريخچه زندگانى هيچ كدام از بزرگان به چشم نمی خورد و نشانه ديگرى از عظمت نفس و بى اعتنايى آن حضرت به مظاهر فريبنده دنيا است. نوشته ‏اند: حضرت مجتبى(ع) در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارايى خود را در راه خدا خرج كرد و سه بار ثروت خود را به دو نيم تقسيم كرده و نصف آن را براى خود نگه داشت و نصف ديگر را در راه خدا بخشيد.

 روزى عثمان در كنار مسجد نشسته بود. مرد فقيرى از او كمك مالى خواست. عثمان پنج درهم به وى داد. مرد فقير گفت: مرا نزد كسى راهنمايى كن كه كمك بيشترى به من بكند. عثمان به طرف حضرت مجتبى و حسين بن على (ع) و عبدالله جعفر، كه در گوشه‏ اى از مسجد نشسته بودند، اشاره كرد و گفت: نزد اين چند نفر جوان كه در آنجا نشسته‏ اند برو و از آنها كمك بخواه. وى پيش آنها رفت و اظهار مطلب كرد. حضرت مجتبى (ع) فرمود: از ديگران كمك مالى خواستن، تنها در سه مورد رواست: ديه ‏اى (خونبها) به گردن انسان باشد و از پرداخت آن به كلى عاجز گردد، يا بدهى كمر شكن داشته باشد و از عهده پرداخت آن برنيايد و يا فقير و درمانده گردد و دستش به جايى نرسد.كدام يك از اينها براى تو پيش آمده است؟گفت: اتفاقا گرفتارى من يكى از همين سه چيز است. حضرت مجتبى (ع) پنجاه دينار به وى داد. به پيروى از آن حضرت، حسين بن على چهل و نه دينار و عبدالله بن جعفر چهل و هشت دينار به وى دادند. فقير موقع بازگشت ، از كنار عثمان گذشت. عثمان گفت: چه كردى؟ جواب داد: از تو پول خواستم تو هم دادى، ولى هيچ نپرسيدى پول را براى چه منظورى می ‏خواهم؟ اما وقتى پيش آن سه نفر رفتم يكى از آنها (حسن بن على) در مورد مصرف پول از من سوال كرد و من جواب دادم و آنگاه هر كدام اين مقدار به من عطا كردند.عثمان گفت: اين خاندان، كانون علم و حكمت و سرچشمه نيكى و فضيلت هستند، نظير آنها را كى توان يافت؟

 مردي نامه اي را به دست امام حسن(ع) داد که در آن حاجت خود را نوشته بود. امام بدون اين که نامه را بخواند به او فرمود: حاجتت رواست! شخصي عرض کرد: اي فرزند رسول خدا خوب بود نامه اش را مي خواندي و مي ديدي حاجتش چيست و آن گاه بر طبق حجتش پاسخ مي دادي؟ امام فرمود: بيم آن دارم که خداي تعالي تا به اين مقدار که من نامه اش را مي خوانم از خواري مقامش مرا مورد مؤاخذه قرار دهد. روزي گذر امام به جمعي از فقرا افتاد كه چند پاره نان خشك در پيش داشتند و مشغول خوردن بودند. چون نظر آنان به حضرت افتاد، تعارفش كردند. امام حسن از اسب فرود آمده و فرمود: خدا متكبران را دوست نمي دارد. آن گاه با آنان نشست و از غذايشان تناول كرد. به بركت وجود آن بزرگوار چيزي از غذا كم نيامد. آن وقت, حضرت آنان را به مهماني دعوت  كرده و ضمن دادن غذاي خوب, لباسهاي فاخري نيز به آنها هديه داد.

دلیل شهرت این حضرت به سخاوت

دلیل شهرت «عمل» حضرت بود که در تمام زندگی خود سیره و عملش اینگونه بود که هیچ سائلی را چه مادی و چه معنوی و علمی و سئوال های شرعی بدون جواب برنگرداند  ؛ کرامت به تمام معنا و با تمام وجود از حضرت صادر شد و معنای تام کرامت و سخاوت در وجودش متجلی گردید لذا در «جامعه زیارت» که یکی از منابع مهم شناخت ائمه است به این ویژگی اشاره شده است که اینها معدن کرم و سخاوت هستند و حضرت این معنارا در زمان حیات خود متجلی نمودند.

درس‌هایی از سبک زندگی و سیره اخلاقی و شخصیت امام حسن (ع)

تمام ابعاد زندگی امام حسن (ع) سرمشق، الگو وقابل تاسی ودرس انسانیت وزندگی است، سیره و رفتار ائمه براساس اصلی بود که برای آنان  همیشه این اصل تغییر ناپذیر است ؛ دوست دشمن برای آنها که امام مردم هستند از نظر هدایت گری برابرند ؛ اصل هدایت انسانها برای ائمه معیار رفتار است، از این رو نمی توان گفت که آنها تصوری از انسان به عنوان دشمن داشته باشند ؛براساس اصل کرامت و هدایت گری امام حسن (ع) ودیگر ائمه به هدایت مردم اهتمام می دادند ؛ امیر مومنان درباره قتل خود که او را دستگیر کرده بودند توصیه می فرمود از همان غذایی که برای خودش می دهند برای او نیز پذیرایی کنند و فرمود اگر زنده ماندم او را می بخشم وگرنه بیش از یک ضربه او را قصاص نکنید ؛ روز عاشورا امام حسین(ع) درآخرین ساعات که بسیاری از یارانش را از دست داده بود برای هدایت سپاه دشمن با نشانه های خاص از جمله بر سر گذاشتن عمامه پیامبر و سوار شدن بر مرکب پیامبر (ص) به سوی هدایت آنها رفت با اینکه آنها برای کشتن امام آماده بودند.

 رفتار هدایتگرانه امام حسن(ع) با کسی که اورا دشنام داد

مردی از اهل شام وپیروان معاویه که فریفته تبلیغات معاویه بود درسفری که به مدینه داشت با امام حسن(ع) موجه شد که حضرت آراسته و با هیبت بود وجلب نظر می کرد؛ پرسید او کیست ؟ گفتند حسن بن علی است ؛ وقتی ازنزدیک یقین کرد که او حسن بن علی است شروع به ناسزا گویی بر امیر مومنان علی نمود،  امام با تبسمی آرام با او رفتار کرد وگفت اگر نیازمندی رفع نیازمندی ازتو می کنم اگر منزل نداری درمنزل ما مهمان باش، این گفتگوها او را آرام کرد و پس از اینکه حقیقت امر به او روشن شد از رفتار خود اعتذار نموده ودوستدار اهل بیت شد.

رفتار منطقی امام حسن (ع) درمقابل معاویه

معاویه دشمن ترین مردمان براهل بیت بود وتا می توانست دشمنی خود را برای منزوی کردن امام حسن (ع) تلاش کرد ؛معاویه پس از صلح برکوفه آمد و بر علیه امیر مومنان تبلیغ و دشنام داد وعهد نامه صلح با امام حسن(ع) را کاغذ پاره ای بی ارزش خواند امام برخواست وجواب اورا در همان جا با آرامی و متانت ومنطق داد وروشنگری نمود و پاسخ معاویه وطرفدارانش قاطعیت و برهان و مستدل، وقتی امام از کوفه به مدینه حرکت کرد به امام دستور داد تا با خوارج برخورد وشورش آنان را سرکوب کند ،امام درجواب فرمود من برای حفظ جان مسلمانان دست از جنگ کشیدم تو مرا برجنگ می فرستی اگر جنگ کنم تو از همه سزاوار تر هستی.  

 رفتار امام با قاتلش

امام حسن (ع) پس از اینکه مسموم شد، برای حضرت روشن گردید که مسمومیت حضرت با سم به تحریک معاویه وتوسط یکی از همسرانش بنام جعده دختر اشعث بن قیس کندی صورت گرفته است ؛ حضرت ضمن اینکه این قضیه را از دیگراعضای خانواده به ویژه امام حسین(ع) که در صدد بود اورا به جزای کردارش برساند پنهان داشت؛ قطب راوندي می نویسد: حضرت در گفتاري اشاره به نوع شهادت خود و قاتل خود نموده و در جواب عده اي که گفتند او را از منزل خود بيرون نمائيد، فرمودند: چگونه اين عمل را انجام دهم در صورتي که هنوز کاري از او صورت نگرفته است. ( قبل از زهر دادن).امام عليه السلام پس از نوشيدن زهر کلمه استرجاع را بر زبان جاري کرده و رو به جعده نمودند و فرمودند: اي دشمن خدا مرا کشتي، خدا تو را بکشد به خدا سوگند به آرزویت بعد از من نخواهی رسید و پس از ورود برادرشان امام حسين عليه السلام و ديدن طشت پر از خون پرسيدند: چه شخصي اين کار را با تو کرده امام فرمودند: با او چه مي کني: فرمود: به خدا سوگند او را خواهم کشت، امام حسن عليه السلام فرمود: پس نام او را نمي گويم تا آن که جدم رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم را ملاقات نمايم.

بازداری از خون ریزی

مشی امام مدارا بامردم بود وصیت کرده بود، پس از شهادت او را در کنار قبر رسول خدا دفن کنند در عین حال پیش بینی می کرد، عده ای مانع از این کار شده و کار را به درگیری و جنگ کشانده و بدین وسیله خون ریزی وآشوب کرده و مایه نا امنی فتنه در جامعه شده و به ساحت پیامبر(ص) بی حرمتی کنند؛ پس از اینکه شهید شد بنی هاشم طبق وصیت تابوت را به طرف حرم بردند مروان که در دشمنی اهل بیت هیچ کوتاهی نمی‌کرد، عایشه همسر پیامبر(ص) را تحریک نمود تا مانع از دفن شوند این حرکت و اصرار بنی هاشم نزدیک بود جنگی درگیرد ؛ اما امام حسین(ع) خطاب به مروان گفت اگر نبود وصیت برادرم که توصیه به خویشتن داری و صبر نموده می دانستم که با شما چگونه رفتار کنم ، برادرم وصیت نموده که دوست ندارم درتشییع من به اندازه خون حجامت هم خون ریزی شود

 لذا امام با پیش بینی مراقب بود تا در تشییع او نیز با دشمنان مدارا شود و بین مسلمانان تفرقه نشود، چون می‌دانست در این برهه اسلام برای گذر از بحران های سیاسی نیاز به صلح و آرامش دارد؛ صلح امام با معاویه نیز از این بابت بود که مصالح عالیه اسلام اقتضا می‌کرد، آرامش در جامعه به ویژه در شهر پیامبر و کنار مرقد او برقرار باشد از این رو حاضر نشد بحران های دیگر در جامعه پدیدار شود. نمونه هایی از رفتار امام در برابر دشمن و کسانی که با امام از سر دشمنی بر خورد نا مناسب داشتند، بیان شد تا الگویی باشد برای کسانی که مدعی پیروی از ائمه را دارند اما با دوستان و هم مسلکان رفتاری دارند غیر منطقی چه رسد به رفتار آنان با دشمنان ؛ دین اسلام در رفتار اهل بیت(ع) نمود بیرونی دارد ؛ اگر در رفتار مهربانی داشته باشیم دشمنان نیز دارای عواطف‌اند هدایت پذیرند؛ لااقل اصول اسلام را می فهمند.