نام كشور: تركمنستان

نوع حكومت: جمهوري با يك مجلس قانونگذاري

پايتخت: عشق آباد

شهرهاي مهم: مرو ، بندر تركمن باشي ، چهار جو ، داشحوض

زبان و خط رسمي: تركي تركمني، خط لاتين

تعداد جمعيت: حدود 6 ميليون نفر

مساحت: 488100كيلومترمربع ( پنجاه و يكمين كشور جهان)

مذهب: حدود 80 درصد مردم تركمنستان مسلمان حنفي مذهب مي باشند.

واحد پول: منات تركمنستان

 

موقعيت جغرافياي تركمنستان

ترکمنستان با مساحت ۴۸۸٬۱۰۰ کیلومتر مربع پنجاه و دومین کشور بزرگ جهان و کمی از کشور اسپانیا کوچکتر است. این کشور در بین عرض‌های جغرافیایی ۳۵ و ۴۳ درجه شمالی و ۵۲ و ۶۷ درجه شرقی قرار دارد. ۸۰ درصد این کشور را صحرای قره‌قوم پوشانده‌است و مرکز این کشور میان جلگه‌های توران و صحرای قره‌قوم احاطه گردیده‌است. محدوده کوپه‌داغ از امتداد مرزهای جنوب غربی آغاز که در کوه‌ریزه به ارتفاع ۲۹۱۲ متر می‌رسد و تا مرزهای جنوب شرقی در استانهای لباب و بالخان و مرزهای ازبکستان ارتفاع رشته کوه کوپه‌داغ،

کوه آرالان به ارتفاع ۱۸۸۰ متر ادامه دارد. از مهمترین رودخانه‌های ترکمنستان تجن، آمودریا و مرغاب بوده که از ارتفاعات کوپه‌داغ سرچشمه می‌گیرند.

غروب آمو دريا

ترکمنستان دارای آب و هوای بیابانی نیمه گرمسیری بوده و عمدتاً خشک می‌باشد. فصل زمستان هوا معتدل و خشک بوده و بیشترین بارندگی در ماههای ژانویه و می‌اتفاق می‌افتد که بیشترین بارندگی در امتداد کوههای کوپه داغ صورت می‌پذیرد. ترکمنستان از جنوب با افغانستان و ایران، از شمال با ازبکستان و قزاقستان و از باختر با دریای خزر همسایه و از طریق این دریا با کشورهای جمهوری آذربایجان و روسیه نیز همسایه‌است.

 

تاريخچه

از حدود 500 سال قبل از ميلاد به اين سو، سرزمين تركمنستان در تصرف امپراطوريهاي هخامنشي و اشكانيان و ساسانيان بود و بخشي از خاك ايران به شمار مي‌رفت. بين سده‌هاي پنجم تا هشتم هياطله و ترك‌ها و عرب‌ها بر آن استيلا يافتند و از سده‌ي ششم تا هشتم ميلادي در تصرف خلفاي عرب بوده و در سده‌هاي نهم و دهم به تصرف طاهريان و سامانيان درآمد. در اواسط سده‌ي يازدهم سلسله‌ي سلجوقيان در تركمنستان تأسيس گرديد و تا پايان سده‌ي دوازدهم به بخشي از متصرفات خوارزمشاهيان مبدل گرديد. سلجوقيان دولت نيرومندي را در خراسان بزرگ كه تركمنستان بخشي از آن بود پي‌ريزي كردند و شهر مرو را به پايتختي كشور خود برگزيدند. در همين ايام بود كه اقوام تركمن ظهور كردند و پس از زد و خوردهاي بسياري كه بين آنان به وقوع پيوست، دو سلسله‌ي آق قويونلو و قراقويونلو را تأسيس نمودند.

سرزمين تركمنستان پس از حمله‌ي مغول به قلمرو ايلخان مغول درآمد و سپس زير سلطه‌ي تيموريان قرار گرفت و از سده‌ي شانزدهم تا هجدهم تحت نفوذ ازبك‌ها و خانات خيوه و بخارا درآمد و قسمت‌هايي هم در تصرف ايران باقي ماند. اقوام تركمن كه در نواحي خشك و بدون آب شمال تركمنستان به سر مي‌بردند، تحت فشار شرايط نامساعد جوي به نواحي جنوبي مهاجرت كردند و در اطراف رودخانه‌ي آمودريا ساكن شدند.

از سال 1877 روس‌ها رسماٌ شروع به مداخله در امور تركمنستان كردند و با تركمن‌ها به جنگ پرداختند، ولي با مقاومت سرسختانه آنان روبرو شدند. سرانجام روس‌ها در سال 1881 به پيروزي نهايي دست يافتند و نواحي مركزي و شمالي را به تصرف خود درآوردند. درتصرف نواحي جنوبي و مشرف به مرزهاي افغانستان با نيروهاي انگليسي روبرو شدند و پس از مناقشات و گفتگوهاي مكرر در سال 1895 مرزهاي كنوني تركمنستان و افغانستان را با مشاركت انگليسي‌ها علامت‌گذاري كردند و قطعيت بخشيدند و به دنبال آن تركمنستان و ديگر نواحي ماوراء خزر به جزيي از فرمانداري تركستان روس مبدل شد.

پس از انقلاب اكتبر و روي كار آمدن بولشويك‌ها، در سال 1918 جمهوري خودمختار تركستان تشكيل گرديد. در ژوئيه سال 1918 ملي‌گرايان و آزادي‌خواهان تركمن دست به شورش زدند و شهر عشق آباد را تصرف نمودند و بولشويك‌ها را از اين ناحيه بيرون راندند و در پي درخواست كمك از انگلستان، نيروهاي انگليسي در عشق‌آباد مستقر درخواست مستقر گرديدند، ولي در حمله‌ي بولشويك‌ها در سال 1920 مقاومت نياوردند و آنجا را تخليه كردند و تركمنستان دوباره به تصرف روس ها درآمد. در 27 اكتبر 1924 جمهوري شوروي سوسياليستي تركمنستان تشكيل گرديد و نواحي تركمن‌نشين بخارا و خوارزم نيز به جمهوري مزبور ملحق شد. در دوره‌ي اتحاد شوروي تركمن‌ها از اشتراكي كردن مزارع زيان فراوان ديدند و دولت شوروي نيز اقدام در جهت صنعتي كردن كشور به عمل نياورد تنها به استخراج نفت و گاز آن پرداخت. يكي از مهمترين مسائل فرهنگي تركمنستان زبان آنان بود كه تا سال 1990 زبان روسي به عنوان زبان رسمي بكار مي‌رفت و اهميتي به زبان محلي آنان داده نمي‌شد.

پس از مطرح شدن سياستهاي گلاسنوست و پروستروئيكاي گورباچف، تركمنستان در 27 اكتبر سال 1991 اعلام استقلال كرد و حزب دموكرات تركمنستان جانشين حزب كمونيست گرديد. در 18 مه 1992 قانون اساسي آن به تصويب رسيد.

 

ساختار سياسي كشور

ترکمنستان در آذر ۱۳۷۰ (اکتبر ۱۹۹۱) در يك همه پرسی، موجودیت خود را به عنوان یک کشور مستقل اعلام و رسما نام «ترکمنستان» را برای کشور خود برگزید. قانون اساسی ترکمنستان نیز در ۱۸ مه ۱۹۹۲ در چهاردهمین نشست مجلس ترکمنستان به تصویب رسید. بر اساس این قانون اساسی، ترکمنستان کشوری دمکراتیک و لائیک و اداره آن به شکل جمهوری ریاستی است. صفرمراد نیازف اولین رئیس جمهور کشور بود.

سیاست ترکمنستان بیطرفی در مسائل جهانی و منطقه‌ای است. براساس قانون اساسی ترکمنستان، رئیس جمهور مقامات قوه مجریه و قضایی را منصوب می‌کند و نیز نامزدهای انتخابات مجلس را تصویب می‌نماید. مدیریت در محل‌ها از سوی استانداران صورت می‌گیرد. بر اساس قانون اساسی، استانداران در حکم نمایندگان رئیس جمهور هستند و زیر نظر رئیس جمهور فعالیت می‌نمایند و نیز از سوی خود رئیس جمهور منصوب و یا برکنار می‌گردند.

قوه مجريه: بر اساس قانون اساسی ترکمنستان، رئیس جمهور که به طور مستقیم توسط مردم انتخاب می‌شود، رئیس کابینه وزیران ترکمنستان است.

قوه مقننه: بر اساس قانون اساسی کشور، در ترکمنستان دو ارگان قانون گذاری وجود دارد خلق مصلحتی (شورای مردم) . خلق مصلحتی همایش نمایندگان ملت است. سالی یک بار جلسه دارد. بخشی از اعضای آن انتخابی و بخش دیگر نیز بر اساس سمت خود به عضویت آن در می‌آیند. رئیس جمهور، هیئت دولت، نمایندگان مجلس، رئیس دیوان عالی، رئیس دادگاه عالی اقتصادی، دادستان کل، استانداران و خلق وکیل لری (نمایندگان هر کدام از مناطق مسکونی) عضو این مجلس هستند. رئیس خلق مصلحتی رئیس جمهور است.

مجلس نمايندگان: پارلمان ترکمنستان ۵۰ نماینده دارد که از پنجاه حوزه انتخاباتی به مدت پنج سال انتخاب می‌شوند. مجلس ابتکارات رئیس جمهور و تصمیمات خلق مصلحتی را به‌عنوان قانون تصویب می‌نماید و برنامه‌های کابینه وزیران، بودجه کشور و گزارش‌های اجرای بودجه را تأیید می‌نماید.

 

احزاب و يا گروههاي مهم و تاثيرگذار

فقط حزب حاكم دمكرات حزب رسمي است البته چند گروه مخالف در خارج مستقر مي باشند كه وزن قابل توجهي ندارند.

 

جريانهاي سياسي موجود

با توجه به شرايط حاكم و سختگيريهاي دولت هيچ تشكلي در حد جريان سياسي قدرت ظهور و بروز را تاكنون نداشته است.

 

وضعيت اقتصادي

ترکمنستان در فهرست چهار کشور بزرگ تولید کننده گاز طبیعی و چهار کشور تولید کننده نفت در شوروی سابق قرار دارد. بیشتر ذخایر نفتی کشور در غرب ترکمنستان از جمله در پهنه دریای خزر متمرکز شده‌است. ذخایر گاز طبیعی تقریباً در سراسر خاک کشور پراکنده‌است.

ساختمان وزارت نفت و گاز ترکمنستان در عشق‌آباد

 

معادن نمک کلسیم در منطقه قویرداق وجود دارد. ذخایر نمک‌های طبیعی دریایی در خلیج قره‌بوغاز متمرکز است. در این منطقه موادی همچون میرابیلیت و دیگر مواد پر ارزش وجود دارد. بیشتر زمین‌های کشاورزی ترکمنستان را دشت قره قوم تشکیل می‌دهد که اغلب برای چراندن گوسفند قره‌گل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زمین‌های کشاورزی کشور محصولاتی همچون پنبه، میوه و تره بار و انگور پرورش می‌شود. امور پرورش کرم ابریشم نیز توسعه یافته‌است. در طی سال‌های اخیر، تولید گندم نیز افزایش خوبی داشته‌است.

ترکمنستان اقتصادی رو به رشد دارد و با توجه به منابع سرشار نفت و گاز و پنبه از طریق سرمایه‌گذاری مشترک صنایع پایین دست را گسترش داده‌است و جزو معدود کشورهایی است که فراورده‌های نفتی صادر می‌کند. و با فراوری محصول پنبه و با اتکا به نیروی کار خود صنایع فعال نساجی پیشرفته‌ای دارد که از بازار فروش بالایی در سطح جهان برخوردار می‌باشد و با فروش سالانه مقدار زیادی گاز به کشورهایی چون اوکراین و روسیه و چند کشور دیگر از جمله ایران، اقدام به کسب درآمدهای سرشار می‌کند.

از آنجا که ترکمنستان به آبهاي آزاد راه ندارد ، برای ترانزیت کالا از خاک کشورهای همسایه استفاده می‌کند. خط آهن ترکمنستان به شهر سرخس (در شمال خاوری ایران) متصل است و از آنجا تا بندرعباس امتداد دارد.

 

مراكز و نهادهاي فرهنگي دولتي

وزارت فرهنگ و راديو تلويزيون ، وزارت آموزش (آموزش عمومي وآموزش عالي)

جامعه تركمنستان به نوعي بافت قبيله اي دارد كه عمده آنها دو قبيله تكه و يموت نام دارند و تا حدودي رقابت بين اين دو قبيله در جامعه تركمن وجود دارد ليكن به علت تسلط كامل دولت هرگز قدرت بروز به شكل حاد و نگران كننده وجود نداشته است.

جايگاه و كاركرد رسانه هاي گروهي (راديو و تلويزيون، مطبوعات و اينترنت)

ترکمنستان دارای هفت شبکه تلویزیونی است

"آلتین عصر" (شبکه عمومی و مرکزی)،

"یاشلیق" (شبکه جوانان)،

"میراث" (شبکه ویژه فرهنگی و هنری)،

شبکه "ترکمنستان" (شبکه بین‏المللی است که به هفت زبان زنده دنیا از جمله زبان فارسی به صورت شبانه روز برنامه و اخبار داخلی ترکمنستان و تنها اخبار فرهنگی و هنری خارجی را پخش می‏کند.

شبکه "عشق‏ آباد" که همنام پایتخت کشور ترکمنستان است، تنها برنامه‌هایی در ارتباط با تحولات پایتخت، معماری، جاهای دینی و اخبار و گزارش‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این کشور را پخش می‏کند.

شبکه "اسپورت ترکمنستان" شبکه ویژه ورزشی است که به صورت شبانه روز برنامه های ورزشی داخلی این کشور را پخش می‏کند.

دولت ترکمنستان به توسعه رادیو و تلویزیون این کشور اهمیت خاصی قائل است و در این زمینه در اکتبر 2011 میلادی بلندترین برج تلویزیونی در منطقه را احداث و راه اندازی کرد که به عنوان نگین و شاهکار معماری نوین ترکمنستان و جهان بوده كه در کتاب رکوردهای گینس نيز ثبت شده است .

مطبوعات در اختيار دولت هستند كه مهمترين آنها عبارت است از :

نيترالنی ترکمنستان - روزنامه، به زبان روسی، شش شماره در هفته

ترکمنستان - - روزنامه، به زبان ترکمنی، شش شماره در هفته

وطن - روزنامه، به زبان ترکمنی، ، سه شماره در هفته

گلکنيز - هفته نامه، به زبان ترکمنی، ارگان حزب دموکراتيک ترکمنستان

ترکمن دنياسی - ماهنامه به زبان ترکمنی، ارگان انجمن ترکمنهای جهان، عشق آباد

عدالت - به زبان ترکمنی

ادبيات و صنغات (هنر و ادبيات) - به زبان ترکمنی

روزنامه نسل روزنامه معلم به زبان تركمني با توجه به مطالب تكراري ويكسان و جمعيت كم از تيراژ پايين يرخودار هستند.

 

هنرهاي سنتي و مدرن رايج

قالي بافي و ساخت زيور آلات ، نقاشي ، هيكل تراشي و مجسمه سازي.

 

وضعيت انتشار كتاب و كتابخواني

انتشار كتاب در تركمنستان بسيار اندك است كه آن هم فقط توسط دولت انجام مي پذيرد.

 

ساختار آموزشي

تحصیلات عمومی در ترکمنستان رایگان است و تا مقطع دبیرستان اجباری است. شش مقطع تحصیلی تعریف شده است: پیش دبستانی، ابتدایی، دبیرستان، حرفه ای، دانشگاهی و تحصیلات عالی و حرفه ای. قانون تازه بار دیگر امکان تحصیلات عالی از طریق کلاس های شبانه و مکاتبه ای را که از سوی رئیس جمهور پیشین نیازوف از میان برداشته شده بود ، فراهم می کند. در همۀ مؤسسات آموزشی، کلاس ها باید به زبان رسمی این کشور یعنی ترکمنی برگزار گردند.

استادان مدارس عمومی غیر تخصصی نیز از این قانون تازه بهره مند می شوند؛ به این ترتیب که تعداد ساعات آموزش آنها در هفته به 36 ساعت کاهش می یابد. آموزگاران هر ساله دارای 45 روز تعطیلات همراه با حقوق می باشند. آموزگارانی که به امور تحقیقاتی می پردازند، برای تکمیل پایان نامه و یا کتاب آموزشی، بین سه تا شش ماه مرخصی دریافت خواهند نمود و تا زمان بازگشت، سمت پیشین آنها حفظ خواهد شد.

 

مراكز و نهادهاي آموزشي دولتي

متولي تمامي امور آموزشي كشور وزارت آموزش است كه شامل آموزش عمومي وآموزش عالي مي شود

 

ساختار ديني و مذهبي

دين و مذهب رسمي: دولت تركمنستان بر اساس قانون اساسي دولتي سكولار است وامور ديني به امور فردي منحصر است قانون اساسي تركمنستان، هيچ مذهبي را به رسميت نشناخته است. در عين حال، حدود 80% درصد از جمعيت آن مسلمان هستند. اكثريت مردم حنفي مذهب هستند و اقليتي نيز پيرو مذهب تشيع مي باشند. تركمنستان عضو سازمان همكاري(كنفرانس) اسلامي است.

مسجد ارطغرل غازي در عاصمه عشق آباد

مراكز و نهادهاي ديني دولتي

مهمترين مركز ، كميته امور ديني است كه وابسته به رياست جمهوري مي باشد .

 

برگزاري حج‌‌ در تركمنستان

‚با استقلال تركمنستان در پي فروپاشي اتحاديه جماهير شوروي در سال 1991ميلادي برگزاري حج‌‌ در اين كشور زير نظارت دولت تازه تركمنستان قرار گرفت. آمار حاجيان كشور تركمنستان در مقايسه با ديگر كشورهاي اسلامي، اندك بوده و سالانه تنها حدود 200 تن براي انجام فريضه حج به عربستان اعزام مي شوند و اين در حالي كه سهميه اين كشور براي حج تمتع 5000 تن مي باشد .

حج‌‌گزاري مردم تركمنستان زير نظر شوراي مفتي‌گري و دولت اين كشور انجام مي¬شود و هزينه آن بر عهده دولت است و تنها شماري از مردم براي حج انتخاب مي¬شوند كه مورد تأييد واقع شوند . البته افراد سالمند از اولويت بيشتري برخوردارند. اين حاجيان با يك هواپيما به عربستان اعزام مي‌شوند و در ايام حج از امكانات و خدمات مناسب بهره مي‌برند.

از آداب و رسم‌هاي تركمن‌ها براي سفر حج، دعوت بزرگان فاميل و اعلام قصد سفر و اجازه گرفتن از آنان، دادن وليمه به آشنايان و بستگان، رفتن به مكان‌هاي زيارتي پيش از آغاز سفر، و بدرقه مردم از حاجي هنگام حركت او است . در پي بازگشت حاجي از سفر ، مردم به استقبال او مي‌روند و كلاه مخصوصي را كه نزديكانش براي او دوخته‌اند، بر سرش مي‌گذارند. سپس به خانه حاجي مي‌روند. اين ديدارها تا حدود يك ماه ادامه مي‌يابد.

نماز عيد فطر در تركمنستان

 

آثار تاريخي و فرهنگي و مراكز ديدني

تركمنستان داراي آثار تاريخي و مراكز ديدني بسياري است. جاده ابريشم كه در گذشته دور نقشي بسيار مهم در برقراري ارتباطات بازرگاني شرق و غرب داشته، در قسمتي از مسير طولاني خود از آسياي مركزي و بالطبع از تركمنستان گذشته و به بنادر شرقي درياي مديترانه منتهي مي شد. هم اكنون خرابه ها و آثار برجاي مانده از دوره فعاليت اين جاده و دوره هاي پيشتر واقع در مسير آن گوياي اهميت آن در حيات اقتصادي و فرهنگي مردم آن دوران است. در ذيل با برخي از مهمترين آثار تاريخي تركمنستان آشنا مي شويم

دهستان ، پارائو ، شهر اسلام ، نسا، آنو ، ابيورد، ميهنه ، سرخس ، دندانقان ، قصبه توغلوق ، ارگ قلعه ، گياور قلعه ، قيز قلعه ، سلطان قلعه ، شهريار ارگ ، عبدالله خان قلعه ، مسجد خواجه يوسف همداني ، بايرام علي خان قلعه آمل

 

نظری بر اشتراکات تاریخی خراسان بزرگ

در عشق‌آباد ، «مرو قدیم» که در سال‌های 201 تا 203 هجری میزبان قدوم پربرکت حضرت امام رضا (ع) در دوران ولایت عهدی ایشان بود، اکنون با دیواره‌های بجا مانده از آن زمان به محلی برای تجلی ارادت مردم منطقه به خاندان اهل بیت تبدیل شده‏ است.

 

مقبره خواجه یوسف همدانی

آرامگاه خواجه یوسف همدانی دانشمند و عارف نامدار اسلامی واقع در مجموعه باستانی و تاریخی «مرو قدیم» در جنوب ترکمنستان، هم‌‏اکنون محل زیارت انبوه زائران محلی و خارجی است.

آرامگاه خواجه یوسف همدانی از مجهزترین مراکز تاریخی و فرهنگی مرو قدیم می‌باشد که در این محل علاوه بر ایجاد منطقه سبز، فعالیت‌های عمرانی و رفاهی، ساخت مسجد بزرگ، سالن غذاخوری حدود 1000 نفری، خوابگاه زائران و سایر امکانات از سوی دولت و خیرین فراهم شده است.

آرامگاه این عارف بزرگ هم‌‏اکنون در مجموعه بزرگی در مرو قدیم قرار دارد که شامل بناهایی نظیر برج، مکان‌های چله‌نشینی عرفا و مسجدی بزرگ است.

 

صنايع دستي و سنتي تركمنستان

صنايع دستي و هنرهاي سنتي ملي تركمن شامل زرگري، قاليبافي، نمدبافي، فلزكاري، صنايع چوب، پوست و چرم، سفالگري، ابريشم بافي و گلدوزي است كه در ذيل به اسامي محصولات و توليدات برخي از آنها اشاره مي شود

زرگري – محصولات زرگري سنتي تركمن عبارتند از : قبه، گل يقه، النگو، مانگلايليق و … مواد مورد استفاده در زيور آلات سنتي زنان تركمن غالباً عبارتند از طلا، نقره و عقيق و غيره كه از نظر شكل اين زيور آلات به سازوبرگ رزم (البته در ابعاد كوچك) شباهت دارد

فرش و توليدات قاليبافي – توليدات قاليبافي عبارتند از جوال، انواع توربه، خورجين، قالي و قاليچه، قاپيليق (پرده مخصوص در اتاق)، آت حالي (فرش مخصوص اسب)، ارليك (فرش مخصوص زين اسب)، دويه حالي (فرش تزئيني مخصوص شتر كه در عروسي مورد استفاده قرار مي گيرد)، پلاس و گليم. مواد مورد استفاده در فرش تركمن شامل ابريشم، پشم شتر، گوسفند، نخ پنبه و رنگهاي طبيعي است. فرش تركمن از شهرت جهاني برخوردار است

نمدبافي – شامل چكمه هاي نمدي چوپاني، نمدخانگي، عرق گير اسب، جل شتر و غيره است

ابريشم بافي – برخي از محصولات ابريشم بافي سنتي تركمن عبارتند از : پارچه هاي ابريشمي با رنگهاي گوناگون به نام هاي كتني، دارايي، سوساني و چُب بتف، آلاچا، گودري، قارما، قالبيري

پشم بافي : روسريهاي دست بافي از پشم شتر و گوسفند نظير قينگاچ، دويپلي قينگاچ و غيره

گلدوزي – نمونه هاي گلدوزي سنتي تركمني را در لباسهاي زنان و مردان تركمن نظير كورته، چابيت، و كلاه سنتي «تاخيا» مي توان مشاهده كرد و اين هنر با نساجي سنتي تركمني ارتباط تتگاتنگ دارد

چرم دوزي – توليدات چرم دوزي سنتي تركمني شامل انواع كفش (كووش، چوقوي، چارق، يلكن، چپك)، كلاه، پوستين، پالتو، و يراق اسب است. موارد مورد استفاده در اين رشته علاوه برچرم و پوست، عقيق، طلا و نقره و پشم مي باشد.

 

روابط سياسي، اقتصادي و فرهنگي ايران و تركمنستان

در27 اكتبر 1991 بدنبال استقلال تركمنستان جمهوري اسلامي ايران دومين كشوري بود كه استقلال آنرا به رسميت شناخت و در دي ماه آن سال روابط رسمي دو كشور برقرار و سفارت جمهوري اسلامي ايران در عشق آباد تاسيس شد.. وجود مرزهاي طولاني آبي وخاكي مشتركات تاريخي و ديني سبب اراده مقامات دو كشور براي گسترش روابط سياسي اقتصادي و فرهنگي بوده است بطوري كه سطح مبادلات اقتصادي سالانه دو كشور در حدودپنج ميليارد دلار است كه عمده آن در بخش خريد گاز توسط ايران است.

 

جايگاه زبان و ادبيات فارسي

در تركمنستان زبان فارسي محبوبيت زيادي دارد بطوري كه تعداد زبان آموزان فارسي در عشق آباد بيش از 500 نفر مي باشد . در حال حاضر در دانشگاه مخدوم قلي و دانشكده دولت محمد آزادي نيزكرسي زبان فارسي فعال مي باشد .