راهکار ایجاد جامعهای با حجاب | دغدغهی اکثر جوامع، حل مسائل و چالشهای اجتماعی است. ازاینرو با استخدام بهترین تحلیلگران و با هزینههای زیاد به دنبال بهترین راهکارها هستند. مثلاً برای نهادینه کردن یک قانون، میلیاردها هزینه میکنند و در مواردی حتی به نتیجهی نیمه دلخواه هم نمیرسند.
اجرای قانون «حجاب» توسط دولت جدید، مهمترین و پر چالشیترین رخدادهای اجتماعی در ابتدای تابستان 1401 شمسی بوده که مخالفان و موافقان، گاه از روی تعصب و گاه منطقی، به این مسئله و مباحث پیرامون آن پرداختهاند.
حجاب؛ آموزهای است که در قرآن ذکرشده و بیتردید تأثیر بینظیری بر سلامت روانی جامعه دارد. با این وجود در این نوشتار به راهکاری از سیدالشهدا علیهالسلام اشاره میکنیم. چهبسا اگر به این حدیث عمل میشد، اکنون چالش اجرایی حجاب چنین مسئلهدار و کلاف سردرگم نبود.
علم ویژه امام با عصمت ایشان سبب میشود راهکارهای ایشان بهترین و کاملترین و دارای تضمینی بینظیر برای اعتماد، عمل کردن و دیدن نتیجه مطلوب باشد. امام حسین علیهالسلام، سکوت زبانی و عملی علمای یهود در برابر زشتیها و فساد را وجه نکوهش آنان توسط خداوند بیان میفرمایند؛ «وَ إِنَّما عابَ اللَّهُ ذلِكَ عَلَيْهِمْ، لِأَنِّهُمْ كانُوا يَرَوْنَ مِنَ الظَّلَمَةِ الَّذِينَ بَيْنَ اظْهُرِهِمُ الْمُنْكَرَ وَ الْفَسادَ، فَلا يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ ذلِكَ؛[1] خداوند تنها ازاینجهت بر آنها عيب مىگيرد كه آنها با چشم خود شاهد زشتکاری و فساد ستمكاران بودند؛ ولى (هيچ عكسالعملى نشان نمىدادند و) آنان را نهى نمىكردند».
بهجز وظیفهای که ناظر قانونی و دیگر عوامل دولتی، نسبت به اجرای قانون حجاب دارند، نقش دانشمندان، فرهیختگان و افراد مذهبی در پیشبرد این قانون و عمل به آن، برجسته و قابلتوجه است.
سپس امام علیهالسلام در مورد اهميت و عظمت توصیه به خوبیها و نهی از بدیها میفرمایند: «اذا ادِّيَتْ وَ اقِيمَتْ، إِسْتَقامَتِ الْفَرائِضُ كُلُّها هَيِّنُها وَ صَعِبُها؛[2] هرگاه فريضه امربهمعروف و نهى از منكر بهدرستی انجام شود و اقامه گردد، فرايض ديگر اعمّ از آسان و دشوار، انجام خواهد شد».
این نکته قابلتوجه است که در این روایت، انجام واجبات چه آسان و چه سخت، با امربهمعروف و نهی از منکر ممکن میشود. این فرمایش وزین و دقیق با توجه به فضایی که امروزه در مورد فریضهای مانند حجاب شکلگرفته است، بهصورت کامل همخوانی دارد.
به این همه روایت و آیه[3] که دعوت به امربهمعروف و مسئولیتپذیری و نهی از منکر و مسئولیت گریزی میکند و همچنین سیره معصومان علیهمالسلام که دلالت بر نصیحت و ارشاد در موردی که خلاف شریعت دارد، نمیتوان بیتوجهی کرد. اگر تکتک افراد با دیدن پوشش غیرشرعی، بیتفاوت نبودند و با رعایت شرایط، به نهی از منکر میپرداختند، ولنگاری در پوشش به این شکل غیرقابلقبول درنمیآمد.
پس امربهمعروف و نهی از منکر در کلام سیدالشهدا علیهالسلام، بهعنوان راهکاری برشمرده شده که انجام بقیه واجبات را در پی دارد. از اینرو باید با انجام صحیح آن، به اجرای بهتر قانون حجاب کمک کنیم.
پینوشت
[1] ریشهری، دانشنامه قرآن و حديث، ج10، ص280.
[2] همان.
[3] بهعنوان نمونه در کتاب شریف وسائل الشیعه تحت کتاب الأمر بالمعروف والنهي عن المنکر أبواب الأمر و النهي، چندین باب در مورد امربهمعروف و نهی از منکر وجود دارد. در قرآن نیز بهصورت صریح در چندین جا سخن از امربهمعروف و نهی از منکر به میان آمده است؛ آلعمران، آیه104، 110، 114؛ حج، آیه41؛ لقمان، آیه17 و موارد متعدد دیگر.