مکتب و فرهنگ امام حسین علیهالسلام با شعائر حسینی، چنان عجین است که جدایی و تأکید بر "یکی بدون دیگری" بیمعناست. چهبسا بتوان آن را انحراف و حتی جریانی هدفمند در راستای کاهش علاقهمندان به مکتب سیدالشهدا علیهالسلام از طریق شبهه افکنی دانست.
شکوه، اثرگذاری و حركتآفرينی رخداد عاشورا پس از سالها و قرنها، در دشمنان ترس و دلهره ایجاد کرده و سبب ظهور اینچنین شبهاتی شده است. برخی نیز از روی جهل یا سادگی، در همان مسیر قدم مینهند و ثمرهی سخنشان چیزی جز خواست دشمنان عنود و تضعیف این حرکت زنده نیست. اگر به او بگویی، تو همان حرفی را میزنی که دشمنان به دنبال آن هستند، میگوید: نه؛ من دلسوز هستم و انحرافی میبینم که باید بگویم؛ اما دریغ از بصیرت و نداشتن نگاه کل نگرانه به جریان عاشورا.
شور و شراره و شعفی كه عاشورا در قالبهای مختلف حماسه، معنویت، اخلاق و باورهای صحیح آفرید، قلب و ذهن انسانهای بیدار و انسانهای اثرگذار در تاریخ را فتح کرده و شروع بسیاری از رخدادهای مهم از جمله انقلاب اسلامی ایران در طول تاریخ بوده است. مگر نه این است که خود امام علیهالسلام در عاشورا، آمیختهای از منطق و احساس، باور و گرایش، حماسه و عرفان را بیان کرده است؟! کسی میتواند ادعا کند سیدالشهدا در جریان کربلا، فقط اعتقادات و معارف را بیان کردهاند و سخنی که احساسات را تحت تأثیر قرار دهند، بیان نکرده باشند؟!
مگر بالا بردن نوزاد شیرخواره و طلب آب برای او، اشک ویژه بر بالین بدن پارهپاره علیاکبر، بروز احساسات امام علیهالسلام نبود؟! بهراستی میتوان این صحنهها را یادآوری کرد و از عمق دل، اندوهگین نشد و گریان نگشت؟!
اگر شعائر و نوحهسرایی و سوگواری در عزای افضل اولاد آدم موضوعیت ندارد؛ چرا روایتهای بسیاری در موضوع اشک بر سیدالشهدا علیهالسلام رسیده است؟![1] انبیاء به یاد سیدالشهدا علیهالسلام محزون بوده و عزاداری نمودهاند.[2]
مگر غیر این است که عزاداری چه روضه خوانی، یا سینهزنی و... ياد و خاطره حضرت و سیره ایشان را زنده نگه میدارد و پیوند و ترویج خوبیهاست؟!
از طرفی اقامه عزا بر سید و سالار شهیدان کربلا، نشانه ايمان و عمل صالح است و عمل صالح باعث افزايش تقوا و محبوب شدن و بندهی خوب خدا شدن است؛ بر اساس آیه «انَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ اَلرَّحْمٰنُ وُدًّا؛[3] قطعاً کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادهاند، بهزودی [خدای] رحمان برای آنان [در دلها] محبتی قرار خواهد داد»، ایمان با عمل صالحی مانند عزاداری بر عبد صالح درگاه الهی، سبب ایجاد محبت برای فرد میشود. همچنین آیهی شریفهی «إِنَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ أُولٰئِكَ هُمْ خَيْرُ اَلْبَرِيَّةِ؛[4] كسانی كه ايمان آوردهاند و عمل صالح انجام ميدهند، خداوند مهربان آنان را محبوب قرار ميدهد» بر همین مطلب دلالت دارد.
با توجه به آنچه بیان شد، جداسازی بین اموری مانند گریه، سینهزنی و دیگر نشانههای عزاداری سیدالشهدا علیهالسلام از مکتب و فرهنگ سیدالشهدا و نقد به این نمادها و شعائر به بهانهی اهمیت فرهنگ حسینی، نوعی فریب با رنگ و لعاب مذهب منطق است.
پینوشت
[1] بحارالانوار، ج 44، ص293؛ كامل الزيارات، ص108.
[2] العوالم؛ الإمام الحسين، ج1، ص102.
[3] سوره مریم، آیه96.
[4] سوره بینه، آیه7.