امیرالمؤمنین علیهالسلام در فرمایشی در وصف شیعیان اینگونه میفرمایند: «[روزى میآید] که اين شيعه همواره همچون گلۀ بز خواهند بود كه براى شیر درنده فرقی نمیکند كه دست روى كداميک ميگذارد، نه جايگاه بلندى خواهند داشت كه بهآن پناهنده شوند و نه پشتيبانى كه در كارهاشان بهآن دلگرم باشند».[1]
یکی از کانالهای معاند شیطنت به خرج داده و پس از نقل این روایت، طعنه زده و اینگونه گفته: امام شیعیان، ایشان را همچون بز میداند. آیا تشبیه به بز برای آن نیست که آنها محتاج چوپانند؟ گویا با طرح این سؤال قصد دارد به مخاطب اینگونه القا کند که ازنظر امام اول شیعه، آنها همچون بزهایی هستند که خودشان توانایی اداره خود را نداشته و نیازمند به یک چوپانند تا از آنها در مقابل دشمنانشان مراقبت نماید.
چنین تفسیری از این نوع روایات، جز از شخص شیطانصفت ساخته نیست. کسی که هدفی جز بدبین کردن محبین اهلبیت علیهمالسلام نسبت به دین ندارد.
در پاسخ به این شبهه، ذکر دو نکته لازم است:
1. تشبیه دو امر به یکدیگر همیشه دارای وجه شباهت است و برای فهمیدن تشبیه حتماً باید به این وجه شباهت توجه شود. مثلاً وقتی میگوییم: «علی شیر است» یعنی علی در شجاعت مانند شیر جسور است. کسی نمیتواند بگوید: شیر حیوانی درنده است، پس تشبیه علی به شیر، به معنای درنده دانستن اوست؛ چراکه تشبیه کننده، علی را تنها در شجاعت به شیر تشبیه کرده بود.
2. در بیانات اهلبیت علیهمالسلام، به مسأله غیبت حضرت مهدی علیهالسلام و مصیبتهایی که شیعیان در آن زمان متحمل میشوند بسیار اشارهشده است. دلیل چنین بیاناتی، ابراز نگرانی از وضعیت شیعه در آن زمان و آماده کردن آنها برای تحمل سختیهای آن دوران است. این روایات حاکی از دلسوزی شدید اهلبیت نسبت به شیعیانشان و غصه خوردن به حال ایشان میباشد.
با توجه به این دو نکته: امیرالمؤمنین علیهالسلام در مقام ابراز نگرانی از وضعیت شیعه در زمان غیبت و شفقت نسبت به حال ایشان، آن دوران را اینگونه ترسیم مینمایند: شیعه با نبودن امامی که سبب اتحاد و قدرت ایشان شود، همچون گله بزی که حامی ندارد و شیر به او حملهور میشود، در چنگال دشمن خود قرارگرفته و آسیبهای زیادی از این بابت متوجه او میشود.
پینوشت:
[1]. مجلسی، بحارالانوار، دار احیاء التراث، ج51، ص114.