اول ذی القعده سال 173 در شهر مدینه صدای شور و شادی زمینیان و آسمانیان بلند بود، ملائکه در حال تبریک و تهنیت به زمینیان بودند به خاطر صدای نوزادی که صدایش تازه در فضای مدینه پیچیده بود همه خوشحال بودند، نوزادی که پدر بزرگوارش امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) و مادرش نجمه خاتون می‌باشد، اسمش را معصومه گذاشتند و آن حضرت هم تا آخر عمرش معصوم و بی‌گناه زندگی کردند و این اسم را به معنای واقعی‌اش متصل نمود.
حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) که با امام رضا (علیه‌السلام) برادر و خواهر واقعی هستند ایران اسلامی را به قدوم مبارکشان مزین کرده و درهای بهشت را به سوی ایرانیان باز نمودند و خیرات و برکات بسیاری را همراه خود آوردند که که عبارتند از:
برکات حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها):
1: سلام اهل بیت بر مردم قم:
شهر قم که قبل از ورود کریمه اهل بیت به آن، از آبادانی و ظاهری بی‌بهره بود ولی دارای مردان و زنانی با ایمان و اهل بیت مدار بود، با ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) رونق دیگری گرفت، و از نظر معنویت و آبادانی در مسیر رشد قرار گرفت، این شهر مقدس به خاطر وجود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) و دانشمندان و مومنین بزرگی که در سایه مهربانی آن حضرت رشد کرده‌اند علاوه بر رشد مادی و معنوی به نعمت سلام و درود اهل بیت نیز مزین شده است به طوی که صفوان بن يحيى كوفى معروف به بياع سابرى از نزديكترين و مطمئنترين ياران امام رضا (عليه‌السلام) مىگويد: روزى در حضور امام رضا (عليه‌السلام) نشسته بودم كه از شهر قم و اهالى آن سخن به ميان آمد و اينكه آنان در زمان ظهور حضرت ولى عصر (عليه‌السلام) به سوى آن بزرگوار ميل خواهند كرد، در اين لحظه امام هشتم به اهل قم درود فرستاده و فرمود:
«خداوند از آنان خشنود باشد، سپس فرمود: همانا بهشت داراى هشت در است كه يكى از آن درها مخصوص مردم قم است. آنان شيعيان برگزيده ما در ميان ساير شهرها هستند، خداوند ولايت و محبت ما اهل بيت را با طينت آنان عجين كرده است». [1]
2: تبدیل قم به پایگاه یاوران حضرت مهدی (علیه‌السلام):
یاوران حضرت ولی عصر که مومنانی محکم و استوار با دل‌هایی رئوف و مهربان هستند، و دارای اخلاقی نیکو و دستانی پر سخاوت و کرم می‌باشند در جوار کریمه اهل بیت رشد کرده و روز به روز استوارتر می‌شوند و این یکی دیگر از برکات حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها) می‌باشد که شاگردانی استوار برای صاحب الزمان تربیت می‌کند، عفان بصرى مىگويد: روزى امام صادق (عليه‌السلام) به من فرمود:
«آيا مىدانى چرا شهر قم را قم ناميدهاند؟ عرض كردم: خدا و پيغمبرش و شما آگاه‌تريد. امام فرمود: قم ناميده شده است براى اينكه اهل آن با قائم آل محمد (صلى‌الله‌عليه‌وآله) همراه مىشوند و با او قيام نموده و بر او استقامت مىورزند و او را يارى مىرسانند» .[2]
3: تبدیل قم به منطقه‌ای امن برای مومنین به خصوص فرزندان رسول خدا:
مومنین همیشه در مظلومیت به سر می‌بردند و حکام و پادشاهان با ریختن خونشان و ظلم کردن به آنان حکومت ظاهری خود را حفظ می‌کردند، هنوز هم خون بسیاری از افراد مومن و معتقد به خدا و اهل بیت در دنیا بی‌گناه به زمین می‌ریزد، اما وجود کریمه اهل بیت در قم انسان‌هایی را تربیت کرده است که حامی مظلومان باشند و همین باعث شده است قم به مکان امن برای مومنین تدبیل شود امام جعفر صادق (عليه‌السلام) می‌فرمود:
«هرگاه در تنگناهاى زندگى قرار گرفتيد و بلاها و مصيبتها به شما روى آورد، به سوى قم برويد، چون آنجا پناه‌گاه فرزندان فاطمه (عليها‌السلام) است». [3]
4: تحصیل بهشت در پرتو زیارت حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها):
بركات حضرت معصومه (عليها‌السلام) در شهر قم و تاثير اين شهر بر كل ايران آنچنان مهم بوده و هست كه سال‌ها دل و ديده ميليونها زائر و مجاور و جهانگرد را به خود مشغول داشته است و آنان بوی بهشت را از صحن و سرای حضرت فاطمه معصومه (عليها‌السلام) استشمام می‌کنند و با توجه به آموزه‌های اهل بیت آن را راهی برای رسیدن به بهشت می‌دانند همان گونه امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«… و برای ما حرمی است و آن شهر قم است و به زودی زنی از فرزندان من در آن جا دفن می‌شود که نامش فاطمه می‌باشد. هر کس او را زیارت کند، بهشت برای او واجب است». [4]
اين تاثير نه تنها براى زائران مشتاقى كه از راههاى دور به عشق زيارت مرقد مطهر اين دخت عصمت و يادگار امام موسى (عليه‌السلام) با ارادت خالصانه به اين مكان مقدس مىشتابند ملموس است؛ بلكه حتى براى كسانى كه با انگيزههاى غير مذهبى از کشورهای دیگر با تفکرات غیر اسلامی وارد می‌شوند نیز قابل لمس می‌باشد به طوری که كارل بروگش جهانگرد آلمانى نيز كه اوضاع ايران را در سده نوزدهم ميلادى از ديد مادى خود بررسى كرده است، در مورد عظمت ظاهرى شهر قم و حضرت معصومه (عليها‌السلام) چنين مىگويد:
«دورنماى قم به معناى واقعى كلمه از فاصله چند ميلى مىدرخشد، زيرا گنبد زيارتگاه اين شهر را با ورقههايى از طلا پوشاندهاند كه نور آفتاب را به شكل خيره كنندهاى منعكس مىكند، شاهان ايران علاقه زياد دارند به اين كه گنبد بناهاى مقدس را با ورقههاى طلا و نقره بپوشانند، طلا كارىها و نقره كارىهاى زيباى ضريح مقدس واقعا چشم را روشن مىكنند. خدمتكارانم پيوسته از شكوه و جلال گنبد و مقبره فاطمه (سلام‌الله‌علیها) در قم سخن مىگفتند. نه فقط زندگان بلكه مردگان نيز به سوى اين مزار جلب مىشوند، زيرا بسيارى از ايرانيان وصيت مىكنند كه پس از مرگ در جوار اين بانوى مقدس دفن شوند. قم مدفن قديسين هم هست، بنا به گفته اهالى محل، قم داراى 444 امامزاده كوچك و بزرگ است». [5]
5: رشد مکانی و معنوی شهر قم:
به برکت ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) افراد خوب نیز در آن رشد کردند و مردم از جاهای مختلف به سویش روانه شدند و حاکمان نیز به برکت حضرت فاطمه معصومه به آن توجه کردند و امامزادگان بسیاری به سمت این مرز و بوم روانه شدند که همه اینها در تحقق رشد مکانی و معنوی شهر مقدس قم موثر می‌باشد به طوری که دراین باره نوشته‌اند:
«شهر قم به تدريج از شمال شرقى، به جنوب غربى كه محل دفن آن حضرت بود كشيده شد به طورى كه حرم فاطمه معصومه (عليها‌السلام) كه در حاشيه شهر قرار داشت، امروزه در مركز شهر و در آبادترين قسمت آن واقع است، توجه پادشاهان و حاكمان و طبقات گوناگون مردم به اين شهر و كوچ بسيارى از افراد مشتاق اهل بيت براى اقامت در آن، به خاطر مدفون بودن حضرت معصومه (عليها‌السلام) در اين شهر است، بعد از دفن حضرت معصومه (عليها‌السلام) عده بسيارى از فرزندزادگان امام حسن و امام حسين و موسى بن جعفر و على بن موسى الرضا و از فرزندان محمد حنفيه و زيد بن على بن الحسين و اسماعيل فرزند امام صادق (عليهم‌السلام) از اطراف به قم روى آوردهاند، از آنجا كه اين شهر از ابتدا مورد نظر آل على (عليهم‌السلام) بوده است و مردم قم نسبت به اولاد پيغمبر ارادت و علاقه خاصى داشتهاند، به تدريج بعد از ورود حضرت معصومه (عليها‌السلام) از نظر كثرت سادات، موقعیتی بی‌نظير و يا كم نظيرى يافته است، امروزه كثرت سادات قم، به خوبى محسوس و مشهود است و چند محله به نام علويان وسادات است كه بيشتر آنها سيد هستند...». [6]
...................................
پی نوشت‌ها:
[1]. «رضى الله عنهم، ثم قال: ان للجنة ثمانية ابواب و واحد منها لاهل قم، و هم خيار شيعتنا من بين سائر البلاد، خمر الله تعالى ولايتنا فى طينتهم» مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، چاپ گوناگون، انتشارات اسلاميه، تهران، ج 57 ص 216.
[2]. «اتدرى لم سمى قم؟ قلت: الله و رسوله و انت اعلم. قال: انما سمى قم لان اهله يجتمعون مع قائم آل محمد - صلوات الله عليه - و يقومون معه و يستقيمون عليه و ينصرونه» همان مدرک قبلی
[3]. «اذا اصابتكم بلية و عناء فعليكم بقم فانه ماوى الفاطميين» همان مدرک قبلی ص 215.
[4]. «… وَ لَنا حَرَماً و هُو قُمُّ و سَتُدْفَنُ فیها اِمْرَأَهٌ مِنْ وُلْدی تُسمَّی فاطِمَهَ، مَنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ» همان مدرک قبلی ج 48 ص 317.
[5]. ماهنامه كوثر ش12، ص65 و 66. با اختصار.
[6]. پاک نیا،عبد الکریم؛ مجله مبلغان شماره 30، تیر 1381.
