شیعه و اهلتسنن اتفاق نظر دارند که حضرت زهرا سلاماللهعلیها، یکی از مصادیق آیه تطهیر بوده[1] و از عصمت الهی برخوردار است؛ یعنی خداوند اراده کرده ایشان از هر گونه خطا و اشتباهی، هرچند سهوی، به دور باشند؛ بنابراین تمام رفتارهای حضرت برای زن و مرد جامعه الگو خواهد بود.
پوشش حضرت زهرا هنگام ایراد خطبه
زمانی که حضرت خبردار شدند که ابوبکر، فدک را گرفته و کارگزاران حضرت زهرا سلاماللهعلیها را از آنجا اخراج کرده است، حضرت فاطمه سلاماللهعلیها با این هیبت از خانه بیرون آمد: «لَاثَتْ خِمَارَهَا عَلَى رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا وَ أَقْبَلَتْ فِي لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا تَطَأُ ذُيُولَهَا مَا تَخْرِمُ مِشْيَتُهَا مِشْيَةَ رَسُولِ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآله...»؛[2] «حضرت روسری بزرگ خود را به سر انداخت و آن را به خود پیچید و چادر بر سر نهاد و با گروهى از زنان فاميل و همسن و سالهای خود، بهسوى مسجد روانه شد، درحالیکه چادرش به زمين کشيده مىشد و راه رفتن او همانند راه رفتن پيامبر خدا صلیاللهعلیهوآله بود...»
همین دو جمله؛ نوع پوشش و حجاب بانوی نمونه اسلام، حضرت زهرا سلاماللهعلیها را به خوبی به نمایش گذاشته است که به دو بخش میتوان تقسیم کرد:
یک. حجاب و پوشش فردی
حضرت زهرا سلاماللهعلیها هنگام خروج از منزل، به طور کامل حجاب خود را رعایت میکرد. ابتدای روایت با سه کلمه «لَاثَتْ، خِمَار و جِلْبَاب» به پوشش و حجاب فردی حضرت اشاره دارد.
کلمه « لَاثَتْ» به معنای پیچیدن است[3] و به پارچهای که با آن سر، گردن و سینه را میپوشاند و از روسریهای امروزی بزرگتر است، «خِمَار» میگویند.[4] «جِلْبَاب» یک پوشش سراسری بوده که زنان، روی لباس میپوشیدند، در حال حاضر در مناطق عربنشین از آن به عبا تعبیر میکنند. این پوشش به قدری بلند است که گاهی به زمین کشیده میشود.[5] امروزه به پوشش برتر؛ چادر مشهور است.
این نوع پوشش حضرت، عمل ظریفانه به آیات قرآن کریم است.[6]
دو. پوشش و حجاب در میان همراهان
حضرت زهرا سلاماللهعلیها علاوه بر اینکه حجاب شخصی خود را به طور کامل رعایت کردند، طوری از خانه بیرون آمدند که حتی قد و قامت و دورنمای حضرت نیز در دید نامحرمان قرار نگیرد: «أَقْبَلَتْ فِي لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا»؛ «حضرت در بین گروهى از زنان فاميل و همسن و سالهای خویش بیرون آمد»؛ یعنی زنان به گونهای حضرت را پوشش دادند تا دختر خاتم پیامبران از هر نگاهی در امان باشد.
بنابراین شایسته و بایسته است که تمام زنان مسلمان؛ بلکه همه زنان آزاده جهان، پوشش و حجاب حضرت زهرا سلاماللهعلیها را الگوی رفتاری در زندگی فردی و اجتماعی خود قرار دهند.
پینوشت:
[1]. حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، مؤسسةالطبع و النشر، ج2، ص25 و امین، سیدمحسن، اعیانالشیعة، نشر ردمک، ج11، ص195.
[2]. ابنابی طاهر، احمد، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص23.
[3]. ابن منظور، لسان العرب، دارالفکر، ج2، ص185.
[4]. راغب اصفهانی، مفردات، دارالقلم، ص298.
[5]. قرشی، قاموس قرآن، دارالکتب، ج2، ص41.
[6]. آیات حجاب.