ماه مبارک رمضان در کلام مقام معظم رهبری
ماه مبارک رمضان بافضیلت ترین ماه نزد خدای متعال که؛ آثار و منافع مادی و معنوی فراوانی را در خود جای داده است، ماهی که انسان عبادت خالصانه ای را در قالب روزه با خدای متعال برقرار می کند، و در نتیجه این ارتباط خالصانه، منافع بی شمار مادی و معنوی در وجود انسان محقق می شود،امام صادق علیه السلام خطاب به علی بن عدالعزیز فرمودند:(( أَ لَا أُخْبِرُكَ بِأَصْلِ الْإِسْلَامِ وَ فَرْعِهِ‌وَ ذِرْوَتِهِ وَ سَنَامِهِ قُلْتُ بَلَى قَالَ أَصْلُهُ الصَّلَاةُ وَ فَرْعُهُ الزَّكَاةُ وَ ذِرْوَتُهُ وَ سَنَامُهُ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَ لَا أُخْبِرُكَ بِأَبْوَابِ الْخَيْرِ إِنَّ الصَّوْمَ جُنَّةٌ)).(۱). آیا از اصل و فرع و قله و بلندی اسلام به تو خبر ندهم؟ اصل اسلام نماز است و فرع اسلام زکات، قله و بلندی اسلام جهاد در راه خدا می باشد، آیا از وجود درهای خیر خبر ندهم؟ همانا روزه گرفتن سپری در برابر آتش عذاب الهی است.
مقام معظم رهبری در مناسبتهای مختلف به خصوصیات و مولفه های مهم ماه مبارک رمضان و تاثیر آن در زندگی فردی و در نتیجه؛ تحقق آرامش روانی در جامعه اشاره فرموده است، ایشان از ماه مبارک رمضان، به عنوان ماه عبادت و بندگی نام می برند که در نتیجه ی آن؛ لطافت، جان و روح انسان را دربر می گیرد و انسان ماشینی مادی در عصر حاضر به شدت به این ماه نیازمند خواهد بود، ایشان می فرمایند:(( [ماه رمضان] ماهی است که «اَنفاسُکُم فیهِ تَسبیحٌ وَ نَومُکُم فیهِ عِبادَة».(۲) ماه تلطیف دل و جان است. این زندگی مادّی، بخصوص زندگی ماشینی، روابط ما را، درون ما را، باطن ما را، عملکرد ما را از لطافت می‌اندازد؛ مثل چرخی که احتیاج به روغن‌کاری دارد تا راحت بچرخد و سایشِ مضر نداشته باشد، ذکر و دعا در این ماه چنین نقشی را ایفا میکند؛ دلهایمان را، جانهایمان را، با تلاوت قرآن، با دعاهای شبانه‌روزی، با خود روزه، با شب قدر تلطیف میکند)).(۳).
مقام معظم رهبری پذیرش دعوت در ماه میمانی رمضان را بر عهده ی مومنین می داند، در اینکه؛ خدای متعال همه را در این ماه ضیافت دعوت نموده است، ولی برخی این میهمانی را نمی پذیرند،((
درباره‌ی ماه مبارک رمضان فرمود: هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ اِلى ضیافَةِ اللَه؛ خیلی خب، شما دعوت شدید. انسان گاهی یک جایی دعوت میشود، اجابت میکند، میرود به آن مهمانی و پذیرایی میشود؛ یک وقت هم نه، دعوت کرده‌اند ما را، همّت نمیکنیم که حرکت کنیم و به آن مهمانی برویم و پذیرایی بشویم؛ پس این، دست من و شما است. این ماه، ماه رمضان است، ماه ضیافت است، ماه گستره‌ی بی‌نهایت رحمت الهی است. آن کسی که برود سر این سفره بنشیند و پذیرایی بشود کیست؟ بحث سر این است. باید همّت بکنیم که ما وارد این تالار عظیم پذیرایی بشویم و سر این سفره بنشینیم. این ضیافت چیست؟ حالا اگر همه‌ی شما ان‌شاءالله به بهترین وجهی وارد این تالار ضیافت شدید و به ضیافت الهی مشرّف شدید، خدای متعال به شما چه خواهد داد؟ پذیرایی الهی عبارت است از فراهم کردن فرصت تقرّب به خدا؛ یعنی از این چیزی دیگر بالاتر نیست. خدای متعال در این ماه فرصت تقرّب به خودش را فراهم کرده؛ اگر شما وارد این ضیافت شدید، از این پذیرایی بهره‌مند میشوید)).(۴).
مقام معظم رهبری نیت صادقانه در ماه رمضان را عنصر اصلی هدایت مستمر در طول زندگی مطرح می فرمایند:((یکی از درخواست‌های ما در این ماه[رمضان] که در دعاهای مأثور منعکس است، نیّت صادقه است؛ در دعای روزهای ماه مبارک رمضان [آمده]: وَ القُوَّةَ وَ النَّشاطَ وَ الاِنابَةَ وَ التَّوبَةَ ... وَ النِّیَّةَ الصّادِقَة. این نیّت صادقه خیلی مهم است. صادقانه قرار بگذاریم با خودمان، با خدای خودمان که در راه درست، راهی که اعتقاد داریم راه صحیح است، قاطعانه، بدون احساس خستگی حرکت کنیم؛ نیّت صادقه این است. اگر ان‌شاءالله شما در این ماه نورانی این نیّت صادقه را در خودتان ایجاد کنید و تقویت کنید، این یک کمکی خواهد بود، یک توانی خواهد بود برای ادامه‌ی راه در طول دوران مسئولیّتتان و این نیّت صادقه شما را کمک خواهد کرد که حرکت کنید و پیش بروید. مقام معظم رهبدی ماه رمضان رابواسطه جایگاه معنوی بی انتهای آن، به عنوان بستری برای هدایت و رشد نفسانی انسان تلقی فرموده و رمضان بواسطه ی خیر بی انتهای آن، آغازی برای سلوک الهی می باشد، ایشان در این رابطه می فرمایند:((ماه رمضان، ماه ضیافت الهی است، ماه رحمت الهی است، ماه هدایت الهی است؛ با اعمالی که در ماه رمضان انجام میدهید و انجام میدهیم، بایستی آثار این رحمت الهی را در خودمان حس کنیم و علاوه‌ی بر آن، این آثار را، این حالات را در بقیّه‌ی ماه‌ها، در ادامه‌ی زندگی پُربرکتتان ان‌شاءالله نگه دارید و حفظ کنید. این سلوک رمضانی و حال رقّت و توجّه و حضوری که در ماه رمضان به روزه‌گیر و میهمان خداوند دست میدهد، بایستی در رفتارهای شخصی ما اثر کند، تأثیر داشته باشد؛ هم در رفتارهای عمومی و اجتماعیِ ما بایستی اثر بگذارد، هم در رفتار علمی ما، رفتار دانشگاهی ما، رفتار حکومتی ما، رفتار سیاسی ما بایستی تأثیر بگذارد، و تقوا و معنویّت اثر خودش را در همه‌ی این عرصه‌های مهم نشان بدهد. و همان طور که عرض کردم، این حالت و این باب رحمت، گشوده بماند تا بعد از ماه رمضان.)).(۵).
مقام معظم رهبری از مهم ترین شب ماه مبارک رمضان، یعنی شب قدر که در روایات از آن تعبیر به قلب ماه رمضان شده است، به عنوان قله ی ماه رمضان یاد می فرمایند که باید در هر شرائطی هم که شده قدر شب قدر را بدانیم:((قلّه‌ی ماه رمضان، ایّام قدر و لیالی مبارکه‌ی قدر است... از فرصت بی‌نظیر توسّل و تضرّع و دعا و طلبِ از پروردگار عالم [باید] استفاده کنیم. این ماه ضیافت الهی است و برترین ضیافتهای الهی در همین ایّام مبارک است. این دعایی که شما میخوانید، این توسّلی که شما میکنید، این اشکی که میریزید، اینها همه ضیافتهای پروردگار است که به شما اعطا شده؛ قدر اینها را بدانید و برای خودتان و همه‌ی برادران دینی‌تان و کشورتان و جامعه‌تان دعا کنید و از خدا مطالبه کنید، درخواست کنید و مطمئنّ به اجابت باشید)).(۶).
منابع
۱.برقی، ابوجعفر، المحاسن، ج۱، ص۲۸۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چاپ اسلامیه، ۶۳_۶۴/ ۳.
۲.صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۹۳.
۳.بیانات در دیدار مسئولان نظام، ۱۵/ ۱/ ۱۴۰۲.
۴.بیانات در محفل انس با قرآن کریم، ۱۴/ ۱/ ۱۴۰۱.
۵.بیانات در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی، ۲۱/ ۲/ ۱۴۰۰.
۶.سخنرانی تلویزیونی خطاب به ملت ایران،۱۲/ ۲/ ۱۴۰۰.
