آخرالزمان یک معنای نسبی و تشکیکی است.
زمانی روایت، بازه‌ای را تعیین می‌کند و می‌گوید: از زمان رسول خدا(ص) آخرالزمان می‌شود. چون آخرالزمان یعنی آخرین مرحله‌ی دوران. آخرین مرحله‌ی دوران به قول ما طلبه‌ها تشکیکی و نسبی است، یک طیف است، مثل نور خورشید و نور لامپ و نور شمع است. نور است اما یک طیف است. آخرالزمان یک معنایی است که تشکیکی است، یک معنایی است که طیف است.
زمانی شما دوران رسول خدا(ص) را نسبت به دوران انبیاء گذشته در نظر می‌گیرید، به همین خاطر در روایات، دوران رسول خدا(ص) را به آخرالزمان تعبیر کرده‌اند، چون آخرین پیامبر و آخرین شریعت است؛ به همین خاطر در ادبیات عرفی هم ما می‌گوییم پیامبر آخرالزمان، یا مثلا حضرت عیسی(ع) فرمود: در آخرالزمان پیامبری خواهد آمد. این نسبت به این می‌شود.
این آخر و آخرین بودن پس همیشه نسبت به دوره‌ها وجود دارد.
ما امروز وقتی زمان فعلی را در نظر می‌گیریم، نسبت به دوران رسول خدا(ص) در آخرالزمان هستیم. دوره‌ای که ما داریم دوران آخرالزمان است.
روایات دوران غیبت حضرت مهدی(عج) که آغاز می‌شود را آخرالزمان ذکر کرده‌اند. چرا؟ چون می‌گوید یک دوره را به نام دوران حضور معصوم تصور کن. یک دوره‌ای وجود دارد که این معصوم غایب می‌شود و به راحتی قابل دسترسی نیست.
در روایات گفته‌اند که این آخرین دوره‌ای است که اتفاق می‌افتد. چرا؟ چون امام مهدی(عج) آخرین امام و آخرین وصی است.
پس طبیعتا ما بعد از دوران غیبت در یک آخرالزمانی نسبت به گذشته‌ی خودمان قرار گرفته‌ایم؛ به همین خاطر ما این بازه‌ی زمانی را می‌دانیم؛ اما ممکن است این آخرالزمان یک هفته‌ی دیگر طول بکشد و حضرت ولی‌عصر(عج) ان‌شاءالله تشریف بیاورند و ظهور کنند و ممکن است آخرالزمان ما ۵۰ سال دیگر شود، کِش پیدا کند. ممکن است آخرالزمان ما ۱۰۰ سال دیگر باشد.
عبارت آخرالزمان در اینجا مثل این است که ما بگوییم امت اسلام. آغاز امت اسلام از بعثت رسول خدا(ص) است و تا الان که در این سال هستیم، ما می‌توانیم بگوییم که جزو امت اسلام بوده و مسلمان هستیم. ۵۰ سال دیگر هم تو می‌توانی بگویی که ما در امت اسلام هستیم.
پس آخرالزمانی که می‌گوییم، به این صورت است و نمی‌توانیم زمانی برای آن مشخص کنیم.
زمان ظهور مشخص نیست
اگر در روایات فرمودند: یک‌سری مسائلی در دوران نزدیک به ظهور حضرت مهدی(عج) اتفاق می‌افتد و نشانه‌هایی را می‌خواهند ذکر کنند، ما الان قطع نداریم که آن نشانه‌ها قطعا در زمان ما هستند؛ چون قابلیت تصور دارد، علم آن هم عندالله است.
به همین خاطر خود حضرت رضا(ع) در آن صحیحه‌ای که مرحوم صدوق در کمال الدین ذکر می‌کند، می‌فرماید: «مثَل زمان ظهور المهدی کمثَل الساعة»، مثل قیامت است. خداوند می‌گوید: «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ»، یا مثلا خداوند می‌فرماید: زمان قیامت نزدیک است.
ما الان داریم به سمت قیامت می‌رویم؛ اما واقعا چند سال دیگر است؟ نمی‌دانیم. پس زمان ظهور مشخص نیست و آخرالزمان به آن تعبیر عام مراد است.
