۱. معنای موفقیت چیست؟ آیا فرعون را که آن همه دارایی داشت و هم اکنون از اهل جهنم است، فرد موفقی می‌دانید یا حضرت موسی (علیه السلام) را؟

قارون یکی از اقوام قوم موسی بود، ولی مؤمن نبود. پول‌های او آن قدر بود که یک عده افراد قوی هیکل کلید گاوصندوق‌های او را حمل می‌کردند. (قصص، آیه ۷۶) قارون با افتخار می‌گفت این ثروت را به وسیله دانشی که نزد من است به دست آورده‌ام. (قصص، آیه ۷۸) آیا به نظر شما قارون فرد موفقی بود؟

برخی از ما ممکن است تنها به ظاهر افراد نگاه کنیم؛ ولی چون از عاقبت آنها اطلاعی نداریم، نتوانیم به درستی قضاوت کنیم.

داستان زیر که در قرآن آمده و ادامه سرگذشت قارون است نمونه، کاملی از افراد به ظاهر موفق و در واقع ناموفق را به ما نشان می‌دهد: روزی قارون با تمام زینت خود، در برابر قومش ظاهر شد. آنان که خواهان زندگی دنیا بودند گفتند: ای کاش همانند آن چه به قارون داده شده ما نیز داشتیم. به راستی که او بهره ‌[و موفقیت] بزرگی دارد، اما کسانی که علم و دانش به آنها داده بود گفتند: وای بر شما! ثواب الهی برای کسانی که ایمان آورده‌اند و عمل نیک انجام می‌دهند، بهتر است، اما جز صابران آن را دریافت نمی‌کنند.

خداوند متعال در ادامه این آیات می‌فرماید: و سپس ما او و خانه‌اش را در زمین فرو بردیم و یارانی نداشت که او را در برابر عذاب الهی یاری کنند و خود نیز نمی‌توانست کاری از پیش ببرد و آنها که دیروز آرزو می‌کردند به جای او باشند [وقتی دیدند که بر سر قارون چه آمد] گفتند وای بر ما! گویی خداوند روزی هر کدام از بندگانش را که بخواهد گسترش می‌دهد یا تنگ می‌گیرد. اگر خدا بر ما منت ننهاده بود ما را نیز به قعر زمین فرو می‌برد...(قصص، آیه ۷۹-۸۲)

از این داستان و نمونه‌های دیگر آن نتیجه می‌گیریم که معنای موفقیت واقعی، این نیست که چند روزی کسی در زندگی دنیا خوش باشد، بلکه موفق واقعی کسی است که عاقبت بخیر باشد و به بهشت الهی راه یابد.

۲. بسیاری از موفقیت‌ها را انسان با اختیار خودش به دست می‌آورد یا از دست می‌دهد. دو دانش‌آموز را در نظر بگیرید که یکی درس خوان، تمیز و با انضباط است، ولی در امور دینی سست و دیگری تنبل، کثیف و بی انضباط می‌باشد، اما در کارهای دینی کوشا است. اولی شب‌های درسی و امتحانی تا دیر وقت مشغول تحصیل و مطالعه است، ولی دومی شب‌های درسی و امتحانی به جای درس خواندن تا آخرین فیلم تلویزیون می‌بیند و خسته و کوفته می‌خوابد. در چنین وضعیتی طبیعی است که شاگرد درس خوان موفق می‌شود و شاگرد تنبل به ظاهر مؤمن در درس‌هایش توفیقی حاصل نمی‌کند. این قبول نشدن به خاطر تنبلی خودش می‌باشد و ربطی به ایمانش ندارد.

۳. آخرین نکته در پاسخ به سؤال باید بدانی این است که:

کسانی که ایمان ندارند زندگی سخت و پراضطرابی دارند، هر چند این اضطراب، ناراحتی و سختی را ما احساس نکنیم. ولی مؤمنان هر چند مشکلات جسمانی یا مالی داشته باشند مانند افرادی بی‌ایمان اضطراب ندارند، زیرا افراد بی ایمان هر لحظه می‌ترسند که از دنیا بروند و هر آن چه دارند فنا شود، ولی افراد مؤمن می‌دانند که اگر در دنیا با مشکلاتی روبر شوند در قیامت خداوند در برابر تحمل این مشکلات به آنها اجر خواهد داد.