وحدت موضوعی است که در قرآن کریم بارها به آن اشاره شده و خداوند در آیات مختلفی مسلمانان را به وحدت و همبستگی برای رسیدن به پیروزی و عزت امر کرده است.
آیه ۱۰۳ سوره مبارکه آل‌عمران یکی از آیات مهم درباره وحدت است که خداوند در این آیات بیان می‌کند که چگونه بوسیله وحدت انسان را از آتش رهانید و میان دلهای بندگان را با هم برادر ساخت.
به این آیه توجه کنید؛
«وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَلَا تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَآءًفَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَناً وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ الْنَّارِ فَأَنْقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ ءَایَتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ» (آل‌عمران ۱۰۳)
ترجمه
و همگی به ریسمان خدا (به دین و کتاب و آورندگان وحی) چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را درباره خود به یاد آرید آنگاه که با هم دشمن بودید پس میان دلهای شما الفت افکند، پس به نعمت او برادر یکدیگر شدید. و شما بر لب گودالی از آتش بودید پس شما را از آن برهانید. خداوند این چنین نشانه‌های (توحید و قدرت و حکمت) خود را برای شما روشن می‌کند شاید هدایت یابید. (آل‌عمران ۱۰۳)
قرآن، رسول الله(ص) و ائمه (ع) حبل‌الله مطلق
در این آیه خداوند انسان را به جمع شدن حول محور حبل‌الله دعوت می‌کند که اعتصام به خدا و رسول خدا است. در واقع حبل الله واسط و رابط بین خدا و بنده است که همان قرآن، رسول الله (ص) و ائمه اطهار (ع) هستند.
حال خداوند به وسیله آنها همه امت اسلام را به وحدت فرا می‌خواند و در واقع جمع شدن حول محور قرآن، پیامبر و اهل بیت (ع) را سبب برادری امت می‌داند. در واقع قوام اسلام بر یگانگی جامعه و روابط برادری ایمانی در بین آنان است.
خداوند بندگانش را که دشمن هم بودند و با ستیز به کشتار یکدیگر می‌پرداختند را به واسطه حبل‌الله با هم برادر کرد و این را یکی از نعمت‌های خود ذکر می‌کند که بوسیله آن بندگان از پرتگاهی از آتش نجات پیدا کردند.
خدا با وحدت و الفت بین امت آنها را از هواهای نفسانی و خودپرستی و مذلت که انسان را به فناء و زوال و جنگ و سقوط می‌کشاند، رهاند
خدا بین شما الفت برقرار کرد و شما را از آتش اختلاف و دشمنی رهانید، چون اساس آنها بر هواهای نفسانی و خودپرستی و مذلت بود و اینها انسان را به فناء و زوال و جنگ و سقوط می‌کشاند، اما خدا شما را به حقیقت امنیت رسانید که مال، جاه، ناموس و جان مردم را در برگرفت و آنگاه شیرینی نعمت و لذت سعادت را چشیدید.
«کذلک یبین‌الله لکم آیاته لعلکم تهتدون» این‌چنین خدا نشانه‌های خود را به شما می‌نمایاند تا شاید هدایت شوید) این آیات نوری هستند که قلب‌ها را نورانی می‌کنند تا در مسیر هدایت سریع‌تر گام بردارند.
حضرت علىّ علیه‌السلام مىفرماید: قرآن، حبل اللّه است. (نهجالبلاغه، خطبه۱۷۶) و از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است که فرمود: «نحن حبل اللّه» ما اهلبیت، حبل اللّه هستیم. (تفسیر مجمع البیان) و در روایت دیگرى آمده است: علىّبن ابىطالب علیهم‌ا‌السلام حبل اللّه است. (تفسیر نورالثقلین)
تألیف دلها تنها به دست خداست. «فالّفَ بینَ قلوبکم» قرآن خطاب به پیامبر مىفرماید: «لو اَنفقتَ ما فِى الارضِ جَمیعاً ما اَلّفتَ بینَ قلوبِهم» اگر همه سرمایههاى زمین را خرج کنى نمىتوانى بدون خواست او بین دلها ایجاد الفت کنى. (انفال، ۶۳)
پیام‌هایی از آیه ۱۰۳ سوره مبارکه آل‌عمران
محور وحدت دین خدا است نه نژاد، زبان، ملّیت، و... . «بحبل اللّه»
وحدت، عامل اخوّت است. «فأصبحتم بنعمته اخواناً» اتّحاد، نعمت بزرگ الهى است. «فاصبحتم بنعمته»
تفرقه و عدوات، پرتگاه و گودال آتش است. «شفا حفرة من النار»
نعمتهاى خداوند آیات او هستند. «واذکروا نعمت اللّه...یبین اللّه لکم آیاته»
یادآورى نعمتهاى الهى عامل عشق و زمینهساز هدایت است. «واذکروا نعمت اللّه... لعلکم تهتدون»
