
emamian
قرآن؛ راستترین، رساترین و زیباترین کتاب هدایت
چندین مؤلفه برای انتخاب کتاب خوب و مناسب وجود دارد که به دو مؤلفه بسیار مهم آن اشاره میشود:
1. نویسنده، علم و هدفش: بسیار مهم است که کتاب به قلم چه کسی و از سوی چه کسی باشد. نکته مهمتر دیگر اینکه به چه هدفی کتاب را نگاشته است. سطح علمی نویسنده نیز در اتقان و استحکام مطالب نقش برجستهای دارد. تبحّر نویسنده در آسان و سادهنویسی نیز اهمیت زیادی در فهم مطالب دارد. به تعبیری، برخی کتابها را با دیدن نام نویسنده چشمبسته میتوان خرید و شروع به مطالعه کرد؛ مانند کتابهای شهید مطهری رحمهاللهعلیه که علمی، روان با هدف متعالی و... نوشته است.
2. موضوع کتاب: هر کتابی موضوعی دارد. برخی کتابها در مورد مسائل علمی فیزیک، شیمی، ریاضی و... است، برخی دیگر در مورد مباحث تاریخی میباشد. همچنین در زمینههای مرتبط با زندگی انسان نیز کتابهای زیادی نوشته شده است. نکته دیگر در مورد کهنه یا نو بودن موضوع مورد بررسی است. روشن است که موضوعی که تاریخمصرف مشخصی داشته، قابلیت این ندارد که در زمانهای بعدی مورد استفاده قرار گیرد.
حال با توجه به این دو شاخصی که برای انتخاب کتاب مناسب بیان شد، بررسی کنیم که روشن شود شایستهترین کتابی که باید مطالعه شود، کدام کتاب است؟
قرآن؛ کتابی از سوی خدا
در میان انبوه نویسندگان و کتابها، قرآن کتابی است که قابل قیاس با هیچ کتاب دیگری با توجه به این دو شاخصه نیست. قرآن کتابی از سوی خداست. خدایی که علم بینهایت دارد، خالق انسان است و او را بهتر از هرکسی میشناسد. از طرفی در انتقال مطلب، امکان خطا در مورد او نیست. ازاینرو کتابی که از سوی او باشد، بهترین کتابی میشود که میتوان تصور کرد.
قرآن؛ هدایتگر انسان
با توجه به اینکه هدف از خلقت انسان، تقرب بهسوی خدا و رسیدن به سعادت است، قرآن از لحاظ موضوع، شریفترین موضوع را دارد. رساندن بشر به اوج قلههای اخلاق، انسانیت و درنهایت خوشبختی در دنیا و آخرت، رسالت این کتاب آسمانی است.
اگرچه قرآن كریم كلام خداى حکیم است و حقیقت این كلام براى ما ناشناخته است، امّا با توجه به هدف از نزول آنکه هدایت انسانهاست، این حقیقت نورانی آنقدر تنزل پیداکرده كه بهصورت آیاتی از جنس كلمات قابلخواندن و شنیدن براى بشر درآمده است. البته باید توجه داشت که تمام محتوای همه آیات قرآن براى همه انسانها قابلفهم و دسترسى نیست و در بهرهگیری کامل از آن باید در محضر مفسران اصلی قرآن یعنی پیامبر صلىاللهعلیهوآله و ائمه معصوم علیهمالسلام حاضر شد و بهره برد.
قرآن مسیر اصلى رشد و سعادت انسان را روشن ساخته و باید هر شخص برای رسیدن به سعادت و ساخت جامعه اسلامی و همچنین در جهت رفع کاستیها و پیشرفت، سمتوسوی قرآنی بگیرد. امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرمایند: «اُخْبِرُكُمْ عَنْه: اَلا اِنَّ فیهِ عِلْمَ ما یَأتى وَ الْحَدیثَ عَنِ الْماضى وَ دَواءَ دائِكُمْ وَ نَظْمَ بَیْنِكُم»؛[1] «من شما را از قرآن آگاه مىكنم. بدانید علم گذشته و آینده و درمان درد شما و راه نظم و سامان امورتان در قرآن است».
سرنخ قرآنی؛ سعادت و نزول برکات
بهعنوان نمونه به یکی از راهکارهای قرآنی در زمینه سعادت فردی و اجتماعی به ویژه در عرصه اقتصادی اشاره می کنیم. قرآن كریم مىفرماید: «وَ لَوْ اَنّ اَهْلَ القُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیهِمْ بَرَكات مِنَ السَّماءِ والاْرضِ...»؛[2] «و اگر اهل شهرها و آبادیها ایمان میآوردند و پرهیزکاری پیشه میکردند، یقیناً [درهایِ] برکاتی از آسمان و زمین را بر آنان میگشودیم».
خداوند در این آیه به وضوح نزول بركات از آسمان و زمین که سبب گشایش در زندگی مومنان و رفع تنگناهاى اقتصادى و نزول نعمت میشود را در گرو ایمان و تقوا مىداند. اگر مردم به خداوند ایمان بیاورند و این ایمان در جامعه نمود پیدا کند، خداوند وعده داده که برکات از آسمان و زمین نازل می شود. برکات شامل باران رحمت، رفع بلا، نزول نعمت و حل مشکلات میشود.
قرآن بهترین کتاب ممکن در عالم است که خداوند متعال برای سعادت بشر فرستاده و بایسته و شایسته است که بشریت خواندن و تدبر در آن را سرلوحه کار خود قرار دهند.
پینوشت:
[1]. نهجالبلاغه، خطبه158.
[2]. سوره اعراف، آیه96.
زیبایی های نماز
1 - نماز در تمام ادیان بوده است: قبل از حضرت محمد صلى الله علیه وآله در آئین حضرت عیسى هم نماز بوده که قرآن از زبان او نقل مىکند که خداوند مرا به نماز سفارش کرده است: «واوصانى بالصلوة» (1) وقبل از او موسى بوده که خداوند به او خطاب مىکند: «اقم الصلوة لذکرى» (2) و قبل از موسى پدر زن او حضرت شعیب بوده که نماز داشته است: «یا شعیب اصلاتک تأمرک» (3) و قبل از همه آنها ابراهیم بوده که از خداوند براى خود و ذریّهاش توفیق اقامه نماز را مىخواند: «ربّ اجعلنى مقیم الصلوة و من ذریّتى» (4)
و این لقمان است که به فرزندش مىگوید:«یا بنىّ اقم الصلوة و أمربالمعروف و انه عن المنکر» (5) پسر من نماز را بپا دار و امر به معروف و نهى از منکر کن.جالب آن است که معمولاً در کنار نماز سفارش به زکات مىشود ولى از آنجا که نوجوان معمولاً پول ندارد، در این آیه در کنار نماز به جاى زکات به امر به معروف ونهى ازمنکر سفارش شده است.
2 - هیچ عبادتى به اندازه نماز تبلیغات ندارد
به خصوص که سفارش شده اذان را بلند بگوئید و با صداى زیبا بگوئید.اذان، شکستن سکوت است، اذان، یک دوره ایدئولوژى و تفکّرات ناب اسلامى است،اذان، سرود مذهبى است با عباراتى کوتاه و پرمحتوا،اذان، هشدار به غافلان است، اذان، نشانه باز بودن جوّ مذهبى است و اذان، نشانه حیات معنوى است.
3 - نماز در رأس همه عبادات است
در ایام ویژه مثل شب قدر، اعیاد اسلامى، و هر شب و روزى که داراى فضلیت و ارزشى است و براى آن دعا و مراسمى مخصوص وارد شده است، مثل شب مبعث، شب میلاد پیامبر، شب جمعه، معمولاً نمازهاى مخصوصى هم وارد شده است. شاید نتوان ایّام مقدّسى را پیدا کرد که در آن برنامه نماز نباشد.
4 - نماز پر تنوّعترین عبادت است
با توجّه به اهمیت نماز، شناخت مسائل مربوط به آن مانند: آثار و موانع درک حقیقت نماز، از سرچشمه ی وحی، لازم و ضروری است؛ کلام امام سجّاد (علیه السلام) با توجّه به دوران امامتشان و این که ایشان زینت عبادت کنندگان هستند، در این زمینه نافذ است.
به طوری که ایشان در قالب ادعیه (صحیفه، ابوحمزه ی ثمالی و خمسه عشر) و بیاناتی هم چون رساله ی حقوق، به طور مستقیم و غیر مستقیم، جامعه را به نماز تشویق نموده و آفات و موانع آن را بیان کرده اند.
5 - نماز و هجرت حضرت ابراهیم میگوید
« خداوندا! ذریّه خودم را در منطقه خشک و بی آب و گیاه قرار دادم، پروردگارا! براى اقامه نماز. «ربّنا انّى اسکنت من ذریّتى بواد غیر ذى زرع ربّنا لیقیمواالصلوة» (6)آرى، ابراهیم براى اقامه نماز به مکه آمد، تا کعبه را به عنوان قبله نمازگزاران تجدید بنا کند، و سپس مردم را به حج دعوت نمود، گویا نماز به سوى کعبه، بیش از طواف به دور کعبه، در نظر ابراهیم جلوه کرده است!
6 - ترک جلسه به خاطر نماز
یکى از ادیانى که نامشان در قرآن آمده، «صابئین» هستند که به حضرت یحیى گرایش دارند وبراى ستارگان تأثیرى قائلند. نماز و مراسم ویژهاى دارند و هنوز در خوزستان گروهى از آنان هستند.این فرقه، رهبرى دانشمند ولى مغرور داشتند که بارها با امام رضاعلیه السلام گفتگو کرد، ولى زیر بار نمىرفت.در یکى از جلسات، امام رضا علیه السلام استدلالى کرد که او تسلیم شد
و گفت: اکنون روح من نرم شده حاضرم مکتب تو را بپذیرم، ناگهان صداى اذان بلند شد، امام رضاعلیه السلام جلسه را ترک کرد، مردم گفتند: فرصت حساسى است، چنین فرصتى پیش نمیآید، امام فرمود: اوّل نماز! او که این تعهّد را از امام دید، علاقهاش بیشتر شد. بعد از نماز گفتگویش را تکمیل کرد و ایمان آورد. (7)
7 - نماز اوّل وقت
نماز، چیزی جز یک توجه مداوم به خدا و نیز طرح و نقشه ای اجمالی از راه اصلی نیست؛ زیرا تأمین کننده ی ارتباط دائمی و تماس همیشگی مؤمن با خدا است و با مجملی از تفکر اسلامی که در ضمن گفتنی های نماز مندرج شده است.
وسط جنگ ابن عباس مىدید که حضرت على علیه السلام گاهى در وسط جنگ به آسمان نگاه مىکند.جلو آمد و پرسید: چرا به آسمان نگاه مىکنید؟حضرت فرمود: براى اینکه نماز اوّل وقت از دستم نرود.گفت: الآن شما در حال جنگ هستید. حضرت فرمود:از نماز اوّل وقت نباید غفلت شود، حتّى در میدان جنگ. (8)
8 - آنجا که خواب از مناجات بهتر است
روزى رسول اکرم صلى الله علیه وآله نماز صبح را با جماعت خواندند، ولى دیدند امروز علىعلیه السلام به مسجد نیامده است. حضرت، در خانه على رفتند و پرسیدند چرا او در جماعت شرکت نکرده است؟!فاطمه علیها السلام گفت: على دیشب تا صبح مناجات داشت و صبح از خستگى نمازش را در منزل خواند.حضرت فرمود: به او بگوئید به جاى مناجات طولانى مقدارى بخوابد ولى نماز جماعت صبح را از دست ندهد.آرى، خوابى که مقدّمه جماعت باشد، بهتر از مناجاتى است که حال جماعت را از بین ببرد.
9 - نماز در جلو چشم مردم نه در خفا
امام حسین علیه السلام روز دوّم محرم وارد کربلا و روز دهم شهید شد. بنابراین مدّت اقامت حضرت هشت روز بود و مسافرى که کمتر از ده روز بماند نمازش شکسته است.نماز دو رکعتى دو دقیقه بیشتر طول نمىکشد، به خصوص در هنگام خطر، امام حسین علیه السلام نیز روز عاشورا بارها به خیمهها رفت و آمد داشت و مىتوانست نماز ظهرش را در خیمه بخواند، ولى بنا داشت در معرکه بخواند.
دو نفر از یارانش جلو نماز حضرت ایستادند و سى تیر را به جان خریدند، ولى نماز آشکارا برگزار شد نه در خیمه.آرى، به صحنه کشاندن نماز یک ارزش است. نباید در هتلها، شرکتها، پارکها، فرودگاهها، خیابانها و رستورانها، نمازخانه در گوشه باشد، بلکه باید در بهترین مکان و در جلو چشم دیگران نماز اقامه شود، زیرا هر چه از جلوه دین کم شود، به جلوه فساد اضافه خواهد شد.اگر کاسبها اوّل وقت کنار مغازه خود اذان بگویند، مشتریان بد حجاب، خودشان را جمعتر خواهند کرد.
10 - بانى، معمار ومهندس مسجد باید اهل نمازباشد
در آیه هیجده سوره توبه مىخوانیم: «انّما یعمر مساجد اللَّه من آمن باللَّه والیوم الاخر و اقام الصلوة» فقط کسانى حقّ تعمیر و آباد کردن مساجد را دارند که علاوه بر داشتن ایمان به خدا و روز جزا، اهل اقامه نماز باشند.نااهلان حقّ تعمیر مساجد را ندارند، زیرا تعمیر مسجد یک عنوان مقدّس است.در حدیث مىخوانیم: اگر ظالمى مسجد میسازد شما به او کمک نکنید .
11 - تحریم شراب و قمار به خاطر حفظ نماز است
با اینکه شراب و قمار مفاسد جسمى، روحى و اجتماعى فراوانى بدنبال دارد، امّا قرآن درباره آثار این دو مىفرماید:«و یصدّکم عن ذکراللَّه و عن الصلوة» (9) اینها میان شما کینه ایجاد مىکند و شما را از یاد خداوند و نماز باز مىدارد.در این آیه از میان دهها خطر و ضررى که شراب دارد، روى ضرر اجتماعى ومعنوى آن تکیه شده است. ضرر اجتماعى پیدا شدن کینه وضرر معنوى غفلت از یاد خدا و نماز.
پی نوشت:
1- وسائل،ج 5 ص 375،کنز العمال،ج 8 حدیث 22799.
2- من لا یحضره الفقیه،ج 1 ص 377.
3- مستدرک الوسائل،ج 1 ص 488.
4- کنز العمال،ج 8 حدیث 22815 از پیامبر اسلام(ص).
5- کنزالعمال،ج 8 حدیث 22818 و 22827.
6- کنزالعمال،ج 8 ص 258.
7- مستدرک الوسائل،ج 1 ص 487،رساله حضرت امام،مسئله 1400.
8- مستدرک الوسائل،ج 1 ص 488.
9- کنزالعمال،ج 8 ص 256.
10- نرم افزار مرکز تحقیقات علوم اسلامی
کدو حلوایی، گنجینه ای از خواص برای سلامتی
کدو حلوایی دارای یکسری مزایای خارق العاده است از جمله اینکه یکی از شناخته شده ترین منابع بتاکاروتن به شمار می آید.
بتاکاروتن یک آنتی اکسیدان قوی است که به سبزیجات و میوه های نارنجی رنگ زندگی می بخشد، بدن نیز هر نوع بتاکاروتن مصرف شده را به ویتامین A تبدیل می کند.
مصرف مواد غذایی با حجم بالای بتاکاروتن ممکن است فواید زیر را به همراه داشته باشد:کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان، محافظت در برابر آسم و بیماری های قلبی و کاهش خطر دژنراسیون ماکولای وابسته به سن.
بسیاری از مطالعات نشان می دهند خوردن غذاهای گیاهی بیشتر مانند کدو حلوایی خطر چاقی و مرگ و میر را کاهش می دهد، همچنین می تواند با کمک به پیشگیری از دیابت و بیماری های قلبی به فرد کمک کند به علاوه باعث ایجاد چهره و موی سالم، افزایش انرژی و شاخص توده بدن سالم می شود.تحقیقات مزایای زیادی را برای کدو حلوایی نشان داده است از جمله:
تنظیم فشار خون با کدو حلوایی
مصرف کدو حلوایی برای قلب مفید است، فیبر، پتاسیم و ویتامین C موجود در کدو تنبل از سلامت قلب پشتیبانی می کنند. نتایج یک مطالعه در سال 2017 روی 2 هزار و 722 شرکت کننده نشان داد مصرف پتاسیم کافی ممکن است تقریبا به اندازه کاهش سدیم در درمان فشار خون نقش داشته باشد.
فشار خون بالا یک عامل خطر برای بیماری های قلبی محسوب می شود، به طور معمول کاهش مصرف سدیم شامل مصرف وعده هایی است که حاوی نمک کمی هستند یا اصلا نمک ندارند. براساس گزارش دفتر مکمل های غذایی موسسه ملی بهداشت، مصرف پتاسیم بیشتر ممکن است خطر ابتلا به سایر انواع بیماری های قلبی عروقی را نیز کاهش دهد. البته برای تایید تاثیرات مصرف کدو حلوایی بر سکته مغزی و خطر بیماری های قلبی عروقی تحقیقات بیشتری لازم است.
کاهش خطر ابتلا به سرطان با کدو حلوایی
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان دهنده رابطه مثبت بین رژیم غذایی غنی از بتاکاروتن و سرکوب تومور در سرطان پروستات است. همچنین نتایج یک مطالعه مقطعی ۲۰۱۴ نشان می دهد بتاکاروتن سرعت رشد سرطان روده بزرگ را در جمعیت ژاپن کاهش داده است.
پیشگیری و کنترل دیابت با کدو حلوایی
گنجاندن کدو تنبل در رژیم غذایی ممکن است به افراد در کنترل دیابت و سطح قند خون کمک کند. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان می دهد ترکیبی از دو عصاره گیاهی که یکی از آنها پلی ساکاریدهای کدو تنبل است باعث کاهش سطح قند خون در موش ها شده است.
اگرچه این مطالعه در فاز انسانی انجام نشده، اما تحقیقات نشان می دهد برخی از ترکیبات گیاهی آن می تواند دیابت نوع ۲ را محدود کند.
با توجه به تاثیر آن بر قند خون دانشمندان می توانند استفاده از آنها را در داروی ضد دیابت مورد ارزیابی قرار دهند اگرچه مطالعات بیشتری لازم است.کدو حلوایی در برابر مشکلات چشمی مربوط به سن از شما محافظت می کندکدو حلوایی حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان، ویتامین C، ویتامین E و بتا کاروتن است که با پشتیبانی از سلامت چشم از آسیب دژنراتیو در بزرگسالان جلوگیری می کند. موسسه ملی چشم یک آزمایش بالینی در سال 2019 با عنوان “مطالعه بیماری های چشم مرتبط با سن” انجام داد. نتایج آن نشان می دهد دوزهای بالای ویتامین C، ویتامین E و بتا کاروتن با کاهش قابل توجهی در خطر تخریب ماکولا مرتبط با سن ارتباط دارد.
نقش کد حلوایی در تغذیه
طبق گزارش پایگاه داده “فوددیتا سنترال” وزارت کشاورزی ایالات متحده یک فنجان یا ۲۴۵ گرم کدو حلوایی پخته، آب پز بدون نمک را حاوی مواد زیر می داند:۱.۷۶ گرم پروتئین، ۲.۷ گرم فیبر، ۴۹ کالری، ۰.۱۷ گرم چربی، ۰ گرم کلسترول و ۱۲ گرم کربوهیدراتهمچنین کدو حلوایی مجموعه ای از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری را فراهم می کند، از جمله:ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E، ریبوفلاوین، پتاسیم، مس، منگنز، تیامین، ویتامین B6، فولات، اسید پانتوتنیک، نیاسین، آهن، منیزیم و فسفر.کدو حلوایی منبع خارق العاده ای از فیبر است و میزان فیبر مصرفی توصیه شده برای بزرگسالان بین ۲۵ گرم تا ۳۸ گرم در روز است. فیبر سرعت جذب قند را در خون کاهش می دهد، با منظم کردن حرکت روده هضم را هموار می کند، همچنین مصرف فیبر سالم می تواند به کاهش خطر سرطان روده بزرگ کمک کند.
رژیم غذایی و کدو حلوایی
روش های زیادی وجود دارد که مردم می توانند کدو تنبل بیشتری مصرف کنند. تهیه کدو حلوایی تازه در خانه بیشترین فواید را برای سلامتی به همراه خواهد داشت، اما کنسرو کدو تنبل نیز انتخاب خوبی است. کدو حلوایی بسیاری از مزایای سلامتی خود را در فرآیند کنسرو نیز حفظ می کند.
البته مردم باید از مصرف کنسرو پای کدو تنبل به صورت مداوم خودداری کنند چراکه حاوی قند و شربت اضافه شده است که برای سلامتی مفید نیست. در واقع کدو تنبل کنسرو شده باید فقط یک ماده تشکیل دهنده داشته باشد که آن هم کدو حلوایی است.
کدو حلوایی قاچ نشده را می توان تا ۲ ماه در مکانی تاریک و خنک نگهداری کرد، در اینجا چند نکته ساده برای گنجاندن کدو تنبل در یک رژیم غذایی سالم آورده شده است:به جای خرید کنسرو، خودتان پوره کدو حلوایی را درست کنید.در هر دستور پخت از پوره کدو تنبل یا کدو حلوایی کنسروی به جای روغن یا کره استفاده کنید.با ترکیب ماست یونانی، پوره کدو حلوایی، عسل، دارچین و پودر کاکائو یک ماست شکلاتی کدو تنبل سریع تهیه کنید.
ریحان دیابت را کنترل می کند
دیابت شیرین، یکی از شایعترین اختلالات متابولیک مزمن در سیستم غدد درونریز است که با عوارضی همچون نارسایی قلبی عروقی و نارسایی کلیوی همراه است و درنهایت منجر به مرگومیر قابل توجهی از بیماران میشود.
این بیماری با افزایش سطح قند خون یا هایپرگلایسمی، اختلال در متابولیسم کربوهیدرات و پروتئین و چربی، ترشح ناکافی انسولین از سلولهای بتای جزایر لانگرهانس پانکراس و یا کاهش حساسیت سلولها و بافتها و عملکرد انسولین مشخص میشود.
علائم شایع این بیماری شامل افزایش تشنگی و تکرر ادرار، پرخوری، تاری دید، تأخیر در بهبود زخمها و خستگی هستند.
بنا بر گفته متخصصان و بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیماری دیابت، هفتمین علت اصلی مرگومیر در سال ۲۰۳۰ خواهد بود، بهطوریکه از هر ۱۰ نفر، یک نفر به دیابت مبتلا خواهد شد. همچنین تخمین زده شده است که تعداد کل بیماران مبتلابه دیابت در سرتاسر جهان تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۶۴۰ میلیون نفر میشوند.
سه نوع اصلی دیابت وجود دارند:
نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین، دیابت نوع دو یا دیابت غیر وابسته به انسولین و دیابت بارداری. داروهای ضروری و مؤثر بر دیابت، شامل تزریق انسولین و عوامل دارویی کاهشدهنده قند خون هستند. انواع مختلفی از داروهای کاهشدهنده قند خون وجود دارند که از طریق مکانیسمهای متفاوتی عمل میکنند، اما در این میان، عامه مردم و همچنین جامعه متخصص، رویکرد مثبتی به داروهای گیاهی پیدا کردهاند.
در همین راستا، محققانی از دانشگاه شیراز در یک مرور پژوهشی، تأثیر گیاه دارویی ریحان و مکانیسم اثر آن را بر دیابت نوع دو مورد بررسی قرار دادهاند.بر اساس نتایج بهدستآمده از این تحقیق که در مجله علمی پژوهشی «دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد» منتشر شدهاند، گیاه ریحان با نام علمی «اوسیموم باسیلیکوم» از طریق مکانیسمهای مختلفی در کنترل دیابت نقش دارد.
بنا بر گفتههای فیروزه غلامپور، پژوهشگر گروه آموزشی زیستشناسی دانشکده علوم دانشگاه شیراز و همکارانش، «ریحان از طریق مکانیسمهایی شامل مهار تولید گلوکز در کبد، افزایش سنتز گلیکوژن، کاهش گلوکونئوژنز و گلیکوژنولیز، تحریک ترشح انسولین از پانکراس و مهار آنزیمهای آلفا گلوکوزیداز و آلفاآمیلاز میتواند باعث کنترل دیابت شود».
آنها میافزایند: «بنابراین سبزی معطر و گیاه دارویی ریحان و ترکیبات فعال بیولوژیکی آن مانند فلاونوئیدها، آلکالوئیدها و پلیفنولها بهعنوان عوامل ضد دیابتی قوی عمل میکنند».
عصاره گیاه ریحان و ترکیبات فعال زیستی آن میتوانند تعادل گلوکز را از طریق مهار هضم و جذب کربوهیدراتهای گوارشی و برخی مکانیسمهای دیگر بدون هرگونه خطر سمیت، بهبود بخشند و بدن، بدین طریق، قند خون و بیماری دیابت را کنترل میکند.
غلامپور و همکارانش میگویند: «تاکنون مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی بسیاری به بررسی خاصیت ضد دیابتی ریحان و مکانیسم تأثیر آن پرداختهاند، اما به نظر میرسد هنوز هم لازم است مطالعات بالینی بیشتری در خصوص تأثیر ریحان بر دیابت انجام شود».
دیابت نوع دو، شایعترین شکل دیابت است که ۹۵ درصد از بیماران دیابتی به آن دچار هستند. در این نوع از دیابت، پاسخدهی بافتهای هدف انسولین کاهش مییابد و بهتبع آن مقاومت به انسولین افزایش پیدا میکند.
ابتلا به این نوع از دیابت در کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته، در حال افزایش است و این امر به دلیل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی مختلف از قبیل کمتحرکی و چاقی، رژیم غذایی پرکالری، تغییر روش زندگی و شهرنشینی است.
از این پنج کار بپرهیزید
امام علی علیه السّلام:
اِحْذَرِ الْهَزْلَ وَ اللَّعِبَ وَ کَثْرَةَ الْمَزْحِ وَ الضَّحِکِ وَ التُّرَّهَاتِ
از مسخرهبازی، لهو و لعب، شوخی زیاد، خنده بسیار و سخنان بیهوده بپرهیز.
غررالحکم، ص ۱۰۶
مقاومت و همکاری تنها راه مقابله با زیادهخواهی های غرب است
حجت الاسلام سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور در دیدار با «معاون رئیس جمهور و وزیر علوم»، «وزیر حمل و نقل» و «وزیر کشاورزی و اراضی» ونزوئلا با ابراز خرسندی از روند رو به پیشرفت روابط تهران-کاراکاس در همه حوزهها بویژه برگزاری موفق کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، اظهار داشت: ظرفیتهای متنوع و گسترده اقتصادی، علمی و انرژی ایران همکاریهای دو و چند جانبه با جمهوری اسلامی ایران را برای ملتها مفید میسازد.
رئیسی با تقدیر از مقاومت ملت ونزوئلا در مقابل زیادهخواهیهای نظام سلطه، اظهار داشت: آمریکاییها تصور میکردند با تهدید و تحریم میتوانند ملتها را متوقف کنند اما ایستادگی ملتهای مستقل آنها را وادار به عقب نشینی کرد و یک بار دیگر اثبات کرد که مقاومت و همکاری تنها راه مقابله با زیاده خواهیهای غرب است.
رامون بلاسکز وزیر حمل و نقل ونزوئلا نیز در این دیدار با ارائه گزارشی از برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ونزوئلا پس از وقفهای ۸ ساله، اظهار داشت: در مذاکرات انجام شده به توافقات خوبی برای گسترش همکاری در زمینههای حمل و نقل، کشاورزی، انرژی و فناوری دست یافتیم.
رئیس ونزوئلایی کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور نتایج مذاکرات انجام شده را برای گسترش روابط تجاری تهران-کاراکاس مهم دانست و از تقویت همکاریهای علمی-آموزشی دو کشور استقبال کرد.
معرفت به نفس، مقدمه عبودیت است
هر انسانی با اندك تأملی بر حالات خود، تصدیق میكند كه خودش منحصر به این جسد مادی نیست و خواهد گفت: «ما بدانستیم، ما نَه این تنیم». یعنی علاوه بر اثبات وجود نفس مجرد، هركس میتواند به راحتی بفهمد كه روحش فراختر از بدنش هست. جالب آن است كه پس از آگاهی به این نكته، راهی را میطلبد تا این قفس تنگ را بشكند و به آن فراخنای لازم دست یابد. این است كه ناله سر میدهد:
ای تنِ گشتهوِساقجان، بس است چند تانَد بحر در مَشكی نشست
ای هزاران جبـرئـیل اَنـدر بشــر ای مسیحای نهان در جوف خر
یعنی گِله سرمیدهد كه تا كی باید گرفتار تن باشد، چرا كه صورت آدمی، رهزن و حجاب واقعیتِ اوست و نمیگذارد آدمی به واقعیت خود دست یابد، مگر اینكه سر را از یقه تن بیرون كشد و از ماوراء تن، خود را به نظاره بنشیند.
برآمیختن جسم و روح، موجب شده كه روح مجال پریدنش را از دست بدهد، چرا كه سبكی و سبكبالی، شأن روح است مگر اینكه روح، اصل خود را فراموش كند و تابع جسم شود.
برخوردهای غائبانه
وقتی روح در صحنه حیات انسانها مورد توجه قرار نگیرد، انسانها غائبانه با هم برخورد میكنند و حقیقت همدیگر را نمیبینند و در واقع بیگانگانی هستند كنار یكدیگر همراه با تحلیلهای غیر واقعی نسبت به هم، چرا كه:
آدمی همچونعصای موسیاست آدمی همچونفسون عیسیاست
یعنی همچنانكه ظاهر كار آن دو پیامبر بزرگ یك چوب و یا یك دَم و نفس است، ولی باطن كار آن دو بزرگوار یكی اژدهایی فعّال و دیگری نفخه حیاتزایی است كه مرده زنده میكند، انسان نیز باطنی بسیار اسرارآمیز دارد. به همین دلیل است كه نباید از انسان ساده گذشت و وسعت روحش را در محدوده تنگ ماده به فراموشی سپرد.
خویشتن نشناخت مسكین آدمی از فـزونـی آمـد و شـد در كمی
خویشتن را آدمی ارزان فروخت بود اطلس، خویشرابردلقدوخت
حقیقتاً مشكل آدمی همین است كه خود را «بد» میشناسد و با خود «بد» عمل میكند و لذا همه استعدادهای خود را از بین میبرد. برعكس؛ انبیاء آمدند تا از ضایعشدن انسان جلوگیری كنند. یعنی:
آنچــه صاحـبدل بداند حال تُو تو زحـال خـود نــدانی ای عمـو
جوهر صدقت خفیشد در دروغ همچو طعم روغن اندر طعم دوغ
آن دروغـت ایــن تـن فانی بـود راستت آن جـــان ربــانی بــود
سالها این دوغ تـن پیـدا وفاش روغن جان انــدر او فانی و لاش
دوغ را در خمـره جنبــاننـدهای تا فـرستـد حق رسولی، بنـدهای
تا بجنبانـد به هنـجار و به فــن تا بدانم من كه پنـهان بـود «مَن»
یعنی از طریق ریاضتهای شرعی و واردشدن در دستورات منظم انبیاء میتوان به جوهر اصلی وجود خود دست یافت و فهمید نظر را منحصر در تن كردن، نظر بر سراب انداختن است و ندا سر میدهد كه:
مــرغ بــاغ ملكــوتم نیـم از عالـم خاك چند روزی قفسی ساختهاند از بدنم
ای خوش آنروزكهپروازكنمتابردوست بـه هوای سركویش پروبالی بزنــم
و آن وقت است كه خوب حس میكند كه:
جان گشاید سوی بالا بالها تن زده اندر زمین چنگالها
باید در بحث انسان شناسی یا معرفت نفس روشن شود كه آدمی، آفتابی پنهان است بسیار گستردهتر از آنكه در بدن بگنجد، و اگرچه به ظاهر فرشته پنهان است ولی انسان از آن پریان و فرشتگان پنهانتر است. یعنی:
گَر به ظاهر آن پری پنهان بود آدمی پنهانتر از پریان بود
تدبّر در متون اسلامی به راحتی ما را نسبت به انسان متوجه ماورائی فوق این تن خاكی میكند و نه تنها مولوی، كه همه فریاد برخواهیم آورد كه:
ما بدانستیــم، ما این تن نهایــم از ورای تــن به یـزدان میزییــم
ایخنكآنراكه ذاتخودشناخت در ریاضِ سرمدی قصریبساخت
آری؛ خوشا به حال آن كس كه خود را شناخت كه در این صورت خود را ارزان نمیفروشد و متوجه یوسف خود میگردد و میفهمد كه:
گوهری در میـان این سنگ است یوسفی در میان این چاه است
پَسِ این كوه قرص خورشید است زیر این ابر زهره و ماه اسـت
و لذا بعد از معرفت به خود، دست در اصلاح خود میزند و عقل نظری را چراغ عقل عملی قرار میدهد و آن میشود كه باید بشود. و این استكه گفته میشود: «معرفت به نفس، مقدمه عبودیت است» و هر چه معرفت به نفس شدیدتر باشد، راه كمالِ عبودیت بیشتر وسعت مییابد.
نكته اول
حقیقتِ انسان، ماوراء بدن
انسان یك «تن» دارد و یك «من». كه حقیقت او همان «من یا نفس» اوست و همه ادراكات، مخصوص و مربوط به نفس(1) است.
یعنی انسان بدون هیچ برهان و استدلال، خود را حس میكند و دست و پایش را عین خود نمیداند، بخصوص این مسأله در خواب روشنتر و محسوستر است. چرا كه ما در خواب در هنگامی كه بدنمان در رختخواب است، خود را در همان جایی كه خواب میبینیم مییابیم و نه در رختخواب. مثلاً خواب میبینیم كه در باغی هستیم و واقعاً هم خودمان هستیم كه در باغیم و حس نمیكنیم خودمان همان گوشت و استخوانها هستیم كه در رختخواب است. یا وقتی كه خواب میبینیم در خیابان هستیم و ماشینی میخواهد ما را زیر بگیرد، خود را در وسط خیابان حس میكنیم.
به جهت اینكه حقیقت انسان همان نفس اوست، وقتی عضوی از بدن او كم شد، احساس نمیكند «مَنِ» او كم شدهاست، چرا كه تن انسان در حقیقت او دخالت ندارد، و با كم و زیاد شدن تن انسان، حقیقت انسان تغییر نمیكند، بلكه «تن» ابزار نفس است. و اینكه گفته میشود همه ادراكات، مخصوص نفس است؛ یعنی نفس انسان شنواست، منتها در عالم ماده به وسیله گوش میشنود و نفس انسان بیناست، منتها در عالم ماده به وسیله چشم میبیند. ملاحظه كردهاید كه در هنگام خوابدیدن، چشم دارید و حتی چیزهایی را میبینید كه بعداً در عالم بیداری خواهید دید. میفرماید:
مَردْ خفته، روحِ او چون آفتاب وز فلك تابان و تن درجامهخواب
یا اینكه ملاحظه كردهاید وقتی در كلاس درس، چشمِ شما به معلم است ولی نَفْسِ شما به جایی غیر از كلاس و معلم توجه و نظر دارد، در عینی كه عمل بینایی چشم با تطابق عدسی و انعكاس تصویر روی لكه زرد شبكیه انجام میگیرد. وقتی معلم شِكلكی در میآورد و همه حاضران میخندند، تازه شما به خود میآیید و از بقیه میپرسید: معلم چه كرد؟! چون نفس شما در آنجا حاضر نبود و توجهش در جای دیگری بود؛ این چشم با اینكه به سوی معلم بود، ولی ندید. یعنی در واقع «منِ» انسان با چشم میبیند، نه اینكه چشم به خودیخود بیننده باشد. یا در مورد گوش هم همینطور است. گاهی كه نفس نظر به گوینده ندارد و نظرش در جای دیگر است، همه فعل و انفعال شنوایی از نظر فیزیولوژی و قوانین مادی بدن انجام میشود، ولی شخص سخنان گوینده را نمیشنود. چرا؟ چون نفس است كه با گوش میشنود و لذا وقتی نفس در صحنه نیست گوش نمیشنود. پس میگوییم « همه ادراكات مخصوص نفس است» یعنی:
پرتوروح است، نطقوچشم وگوش پرتو آتــش بود در آب جـــوش
در هنگام بیهوشی هم كه نفس از بدن خارج میشود، دیگر آن پارهكردنهای دكتر جرّاح موجب آزار انسان نمیشود، چون نفس كه ادراكاتی مثل حسكردن و دیدن و شنیدن همه مربوط به اوست از بدن خارج شدهاست.
قرآن چه میگوید؟
قرآن میفرماید: «اَللهُ یتَـوَفَّیالاَنْفُسَ حینَ مَوْتِـها، وَالَّتی لَمْ تَمُتْ فی مَنامِها، فَیمْسِكُ الَّتـی قَضَی عَلَیهَـاالْمَوْتُ وَ یرْسِـلُ الاُخْری اِلی اَجَلٍ مُسَمّی، اِنَّ فی ذلِكَ لَایاتٍ لِقَـوْمٍ یتَفَكَّروُنَ »(زمر/42) یعنی خداوند جانها را در هنگام مرگ تماماً میگیرد، و آن جانی هم كه بنا نیست بمیرد، در هنگام خواب میگیرد، پس آن كسی كه مرگ برایش مقدّر شده، چون گرفته شد دیگر برنمیگرداند و آن دیگری كه در خواب گرفته شده و مرگ برایش مقدر نشده، برای مدتی به بدن باز میگردد. و این مسئله – گرفتن جانها هنگام مرگ و خواب - برای اهل تفكر نشانه مهمی از حقیقت است.
پس متوجه میشوید كه در هنگام خواب، خداوند ما را تماماً میگیرد، در حالی كه تن ما هنگام خواب در رختخواب است و لذا از نظر قرآن هم معلوم میشود كه تن ما در حقیقتِ ما دخالت ندارد.
اصلاً نفس انسان هیچ زمانی، نه میخوابد و نه چُرت میزند، بلكه همین كه به ظاهر خوابید و یا شروع كرد به چرتزدن، از توجه به بدن منصرف میشود و به جایی دیگر و یا عالَمی دیگر توجه میكند. به همین جهت هم شما بعضاً متوجه شدهاید همینكه به خواب میروید، خواب میبینید كه مثلاً پایتان از پلهكان لغزید و یكمرتبه از خواب میپرید، میبینید در حال خوابدیدن بودید. این حادثه نشان میدهد همینكه بهظاهر بهخواب رفتید، نفس شما خود را در صحنه دیگر احساس كرد، پس بهواقع نخوابیده است، بلكه نظرش به جای دیگر منصرف شده. مرگ هم همینطور است، یعنی نفس از بدن منصرف میشود و در عالَم دیگر حاضر میگردد.
در هنگام خواب در عین اینكه خداوند نفس انسان را تمام و كمال گرفته، تدبیر بدن توسط نفس از بین نمیرود و بههمین جهت ملاحظه میكنید كه قلب و یا سایر اعضاء انسان در حال خواب از حركت باز نمیایستد. ولی در موقع مرگ؛ علاوه بر اینكه خداوند نفس انسان را تمام و كمال میگیرد، تدبیر و توجه نفس به بدن را نیز میگیرد و بههمین جهت دیگر اثری از حیات در بدن دیده نمیشود.
خواب یا رؤیا به سه صورت میتواند واقع شود.
الف: رؤیای رحمانی، كه این رؤیا؛ متذكر حقایق عالم است وباطن اعمال را نشان میدهد كه بعداً نمونههایی ازآن ارائه خواهد شد.
ب: رؤیای صادقه كه خبر از واقعههایی میدهد كه بعداً انسان باهمان وقایع روبهرو میشود.
ج: رؤیای باطل كه تحت تأثیرخیالات روزمره بهوجود میآید.
رتبههای چهارم و پنجم برای ایران در چاپ مقالات علمی و نانو/ ۲۷ درصد اختراعات دنیا توسط ایرانیهاست
اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی در جلسه عصر امروز سهشنبه با تبریک هفته کتاب و کتابخوانی، انتشار 112 هزار عنوان کتاب در سال 1400 و کسب رتبه اول نشر در منطقه و در جهان اسلام را نشان دهنده میزان علاقه به کتاب و کتابخوانی در کشورمان عنوان کردند.
در ادامه جلسه سند ستاد توسعه علم و فناوری در حوزه نانو بررسی و به تصویب رسید. دراین سند شاخصهای مربوط به افزایش چشمگیر محصولات نانو در تولید ناخالص ملی با اولویتهای حوزه انرژی، سلامت، کشاورزی، آب، محیط زیست و ساخت و ساز تعیین شده است.
تشکیل ستاد علم و فناوری در حوزه نانو در سال 1385 به تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی رسید و براساس آمار موجود در 16 سال گذشته شاهد رشد چشمگیری در حوزه نانو بوده ایم.
بر این اساس در حالی که در حوزه چاپ مقالات علمی در سال 2001 رتبه پنجاه و هفتم جهان را داشتیم، امروز به رتبه چهارم رسیده ایم و نیز در 5 سال گذشته، 331 ثبت اختراع در سطح جهانی داشته ایم که 27 درصد ثبت اختراعات بینالمللی را به خود اختصاص میدهد و بر اساس استانداردهای بینالمللی رتبه پنجم جهان در حوزه نانو به جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد.
جلسه امروز شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رئیسجمهور
بر اساس آمار رشد محصولات نانو از 11 محصول در سال 1387 به 1266 محصول در سال 1401 و حجم گردش مالی در کسب و کارها و فروش محصولات نانو به 20 هزار و 280 میلیارد تومان رسیده است.
دستور دیگر جلسه امروز بررسی صلاحیت 3 عضو حقیقی هیئت امنای جهاد دانشگاهی بود که آقایان دکتر حمیدرضا طیبی، دکتر عبدالحسین شاهوردی و دکتر کیوان مجیدزاده که از سوی جهاد دانشگاهی برای این منظور پیشنهاد شده بودند، مورد تایید اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی قرار گرفتند.
همچنین معاون علمی و فناوری جدید رئیس جمهور نیز به عنوان عضو حقوقی به اعضای هیئت امنای جهاد دانشگاهی اضافه شد.
اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی همچنین پیشنهاد رئیس فرهنگستان علوم پزشکی درخصوص عضویت آقایان دکتر محمدعلی محقق و دکتر سید حسن امامی رضوی در هیئت امنای فرهنگستانها را مورد تایید قرار دادند.
سپاه حملات پهپادی و موشکی علیه تروریستهای مستقر در کردستان عراق را از سر گرفت
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از ساعاتی پیش حملات توپخانهای و موشکی بههدف مواضع گروهکهای تجزیهطلب مستقر در اقلیم کردستان عراق را از سر گرفته است.
آنطور که خبرنگار تسنیم کسب اطلاع کرده است، در این حملات مقر حزب دموکرات در «کوی سنجق» با موشک و همچنین مقر حزب کومله با پهپاد مورد حمله قرار گرفته است.
نیروی زمینی سپاه 2 مهرماه بعد از اخطارهای مکرر به گروهکهای تروریستی تجزیهطلب، حملات سنگینی را علیه آنان انجام داده اعلام کرد تا زمانی که دست از تحرکات خود برندارند، این حملات را ادامه میدهد، این در حالی است که 16 مهرماه حملات سپاه متوقف شد و یک منبع مطلع دراینباره به تسنیم گفت "حملات سپاه پس از انهدام اهداف از پیش تعیینشده، متوقف شده است و ادامه آن منوط به رفتار آتی مسئولان اقلیم شمال عراق خواهد بود."
در اطلاعیه روابط عمومی کل سپاه با اعلام خبر آغاز عملیات موشکی و پهپادی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه مقرها و مراکز تروریستهای تجزیهطلب ضدایرانی در اقلیم شمال عراق، آمده است: در پی تداوم بیعملیها و برخی غفلتهای آشکار و بعضاً تعمدی مقامات اقلیم شمال عراق در برخورد با فعالیتهای گروهکهای تروریستی ضدانقلاب و ضدایرانی تجزیهطلب که سالهاست برای توطئه و تعرض علیه ملت ایران در سرزمین اقلیم لانه کردهاند؛ بهرغم عملیات ماه گذشته، مجدداً تروریستها در حال تحرک و اقدام برای ایجاد ناامنی در ایران اسلامی برآمدهاند، لذا با توجه به شرایط و اشراف اطلاعاتی و برنامهریزی عملیاتی از صبح امروز (دوشنبه) مقرها، مراکز و همچنین معابر حمل و انتقال سلاح و مهمات تروریستها به ایران مورد اصابت عملیات موشکی و پهپادی رزمندگان اسلام قرار گرفت.
این اطلاعیه افزوده است: یگانهای عملیاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدای نیروی زمینی سپاه این عملیات را پس از هشدارهای مجدد در جلسات دیپلماسی و امنیتی مشترک اخیر مبنی بر تعطیلی اردوگاهها، خلع سلاح و اخراج گروهکها از منطقه و تأکید بر عدم بر هم خوردن امنیت و آرامش مردم شمال عراق و متأسفانه عدم مشاهده اقدام عملی و عینی مؤثر از طرف مقابل، آغاز کردهاند.
این اطلاعیه با تأکید بر اینکه "در عین حال اشرار و تروریستهای مزدور استکبار جهانی همچنان به شرارتهای مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه دادهاند" تصریح کرده است: از آنجا که امنیت مرزی و داخلی کشور از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است، ادامه این وضعیت را تحمل نخواهیم کرد.
روابط عمومی کل سپاه در ادامه این اطلاعیه با اشاره به توصیههای صورتگرفته به مسئولین و دولت مرکزی و اقلیم عراق و همچنین ساکنین منطقه برای فاصله گرفتن از محل استقرار مراکز و فعالیت تروریستها، تأکید کرده است: خلع سلاح و برچیدن بساط تروریستها از تعطیلی مقرها تا اقدام اطمینانبخش مقامات اقلیم نسبت به دورسازی تروریستهای مزدور و جنایتکار از منطقه خواسته مشروع، قانونی و قطعی نیروهای مسلح و ملت عزیز ایران بوده و انتظار است مقامات اقلیم شمال عراق با اقدامات عملی خود، ثبات و امنیت پایدار منطقه را مورد صیانت و پشتیبانی قرار دهند.
این اطلاعیه در پایان تأکید کرده است: بار دیگر از مسئولین دولت مرکزی و اقلیم شمال عراق میخواهیم در راستای حفظ حسن همجواری و برقراری امنیت مرزهای مشترک دو کشور نسبت به تعهدات خود در قبال جمهوری اسلامی ایران عمل کنند تا از وارد آمدن خسارات بیشتر به مردم دو کشور و برهم خوردن آرامش و امنیت بهواسطه حضور تروریستها در منطقه جلوگیری بهعمل آید.
رژیم موقت|۵- اسرائیل و جاسوسی برای بقا
کتاب «رژیم موقت، مفهوم و پژوهشهای تخصصی» که توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای الاتحاد تالیف و منتشر شده، در مباحثی تخصصی به بررسی پدیده فروپاشی رژیم موقت صهیونیستی پرداخت است. این کتاب در فصل اول مفهوم رژیم موقت و اذعان شخصیتهای مختلف بینالمللی و صهیونیستی به این موضوع را مورد اشاره قرار داده و در فصلهای بعدی به بررسی ساختارهای امنیتی و تشکیلاتی سرویس های جاسوسی و نظامی رژیم صهیونیستی پرداخته و در ادامه بحرانهای فراروی اسرائیل که منجر به این فروپاشی میشود را برشمرده است.
بخش پنجم
جاسوسی از منظر تفکر صهیونیستی و تاریخچه آن
رژیم صهیونیستی فعالیتهای امنیتی خود را بر این قاعده استوار کرده که جاسوس اولین نظامی است که در ایجاد دولت صهیونیست تاثیرگذار است، لذا جاسوسی یکی از ارکان ثابت فکری یهودی و صهیونیست به شمار می رود. در واقع رژیم صهیونیستی موفقیت های خود ضد فلسطینیان و کشورهای عربی را از طریق تسلیحات و ارتش خود به دست نیاورده، بلکه این موفقیت ها در نتیجه آگاهی و اولویت بخشیدن به نحوه دریافت اطلاعات جاسوسی از طرف مقابل است که می تواند دیدگاه روشن و آشکاری به شکل و ابعاد و اولویت این درگیریها به سران تصمیمساز اسرائیل بدهد. این موضوع تنها از طریق ایجاد سرویس های جاسوسی قوی امکان پذیر است که تمامی ابزارهای تکنولوژیک و پول و امکانات و افراد با تجربه را در اختیار داشته باشد. از این منظر جاسوسی نقش اساسی در تشکیل رژیم صهیونیستی و اشغال فلسطین داشته است.
اسرائیلیها از زمان تاسیس آژانس یهود، جاسوسی ضد عربها، ترکها و حتی انگلیسیها را دنبال کردهاند. آنها شبکه های گسترده جاسوسی را در مصر، سوریه، لبنان، اردن، ترکیه، فلسطین و ... در راستای خدمت به اهداف آژانس یهود مستقر کرده و زیر شاخههای همه شبکههای نظامی بود که مأموریت اجرای اهداف پروژه صهیونیستی را در فلسطین اشغالی برعهده گرفت. آژانس یهود شبکه جهانی خود را برای دستیابی به هدف بزرگتر حتی دررم، برلین، لندن، وین و مسکو نیز مستقر کرده است.
اگر تئودور هرتزل و خانوادههای راکفلر و روچیلد را عامل اساسی برای احیای تفکر تشکیل اسرائیل بدانیم، باید گفت که دیوید بن گوریون مهمترین نقش را در به واقعیت و تبدیل کردن ایده تاسیس دولت اشغالگر به رژیم صهیونیستی در می سال 1948 داشته است. وی از زمان تصدی ریاست آژانس یهود و در جریان جنگ جهانی دوم در کنار متحدان خود قرار گرفته و در این مدت سعی کرد یهودیان را به داخل فلسطین بکشاند و همراه با آن قاچاق اسلحه به فلسطین اشغالی را نیز دنبال کرده و عملیاتهای تروریستی ضد فلسطینیان و عربها انجام دهد.
بن گوریون فعالیتهای جاسوسی آژانس یهود را به سه بخش عمده تقسیم کرده بود:
بخش اول فعالیتهای ضد عربی که مربوط به مسائل جاسوسی در میان فلسطینیان و شهروندان عرب فلسطین اشغالی بود.
بخش دوم رویکرد سیاسی که ماموریت اصلی آن جمعآوری اطلاعات سیاسی در عرصه های داخلی و بین المللی بود.
بخش سوم فعالیت های نظامی بود که با فعالیت های جاسوسی و تسویه حسابهای شخصی ضد عناصر انگلیسی و یهودیان شرقی و عرب دنبال می شد.
سرویس های جاسوسی اسرائیل از آغاز قرن بیستم میلادی 5 مرحله را پشت سر گذاشتهاند که عبارتند از:
مرحله اول: این مرحله نشان دهنده ارتباطات ویژه اطلاعات صهیونیستی با نیروهای انگلیسی و کمک ویژه انگلیسیها به رژیم صهیونیستی در راستای مقدمه سازی برای اشغال فلسطین بود. در همین رابطه سازمان سری بیلو در سال 1904 در میان تعدادی از مهاجران یهود از اروپای شرقی تاسیس شد تا به انگلیس در ارائه اطلاعات از وضعیت امپراتوری عثمانی و فلسطینیان کمک کند. این سازمان در سال 1907 توسط امپراتوری عثمانی شناسایی شد.
مرحله دوم: اندکی قبل از جنگ جهانی اول و در جریان این جنگ بود که سازمانی مخفیانه به نام نیلی شکل گرفت که ارتباطات گسترده ای با سرویس جاسوسی انگلیس در منطقه داشت. این سازمان شبکه جاسوسی خود را در تمامی بخش های فلسطین مستقر کرده و نقش قابل توجهی در پیروزی انگلیسی ها در جنوب فلسطین داشت، چرا که اطلاعات جاسوسی ویژهای در خصوص آمادگی های ارتش عثمانی در حمله به بئر السبع به دشمن مخابره کرد. اما امپراتوری عثمانی متوجه این موضوع شد و در سال 1917 آنها را قلع و قمع کرد.
مرحله سوم: با پایان جنگ جهانی اول و امضای معاهده بالفور آغاز شد. در این مرحله سرویس جاسوسی رژیم صهیونیستی ابعاد پیشرفته تر و گسترده تری به خود گرفته و مستقل از ارتباط با انگلیس و دیگر کشورها به فعالیت پرداخت. آژانس یهود در سال 1920 زیر شاخه های خود را در قدس، لندن، نیویورک، ژنو، قاهره، پاریس و برلین تاسیس کرد و بخش خاصی را نیز راه اندازی کرد که به آن دفتر سیاسی گفته می شد. مسئولیت این دفتر بر عهده ژنرال کیسی بود که شبکه های جاسوسی را تحت پوشش هیئت های مختلف از جمله هیئت های ورزشی یا سازمان های بین المللی به گوشه و کنار جهان فرستاد. نام اصلی این شبکه هاگاناه بود که از 3 بخش تشکیل شده است.
1- یگانهای ویژه مبارزاتی هاگاناه
2- یگانهای بالماح برای خرابکاری و عملیات ویژه
3- یگان های شای برای فعالیتهای جاسوسی.
ارتش سری وابسته به هاگاناه فعالیت های خود را بر ساماندهی مهاجرت غیرقانونی یهودیان به فلسطین اشغالی و قاچاق سلاح به سرزمین های اشغالی معطوف کرده بود اما بعدها این مأموریتها گسترده تر شده و شامل انواع جاسوسی در خارج از مرزهای فلسطین و فعالیتهای ضد جاسوسی و مجازات یهودیان مخالف با سیاستهای هاگاناه شد.
مرحله چهارم: این مرحله شامل درگیریهای داخلی بین گروههای تروریستی صهیونیستی بود که زمینه را برای تشکیل رژیم صهیونیستی فراهم کرد. این درگیری ها که گاها از سوی دولت بریتانیا حمایت می شد، از سال 1947 بین بخشهای مختلف جاسوسی اسرائیل آغاز شد.
مرحله پنجم: شامل دوره بعد از تشکیل رژیم صهیونیستی در می 1948 است که در این مرحله بیشتر تشکیلات گذشته جاسوسی منحل شده و یک سرویس جاسوسی مرکزی شکل گرفت. بن گوریون مهمترین عناصر این سرویس مرکزی را از افراد وابسته به هاگاناه انتخاب کرد تا پست های مهم را به آنها بسپارد. وی در این سیستم سه بخش اساسی تعریف کرد که مربوط به اولین نشست آن بود:
بخش اول: اطلاعات نظامی
بخش دوم: دایره سیاسی در وزارت خارجه که مأموریت آن دستیابی به اطلاعات از سفارتخانه های خارج از فلسطین اشغالی است
بخش سوم: امنیت داخلی (شین بت ) که ماموریت آن نظارت بر جاسوسان خارجی و فعالان چپگرای یهود بود.
این ساختار در انجام ماموریت های خود موفق عمل نکرد تا اینکه تغییراتی در سازماندهی این سرویس و بخشهای مختلف آن ایجاد شد و بار دیگر به ریاست مائیر عامیت سازماندهی شد. یکی از مهمترین دستاوردهای سرویس های جاسوسی اسرائیل در این زمان آماده سازی برای جنگ ژوئن 1967 بود که با تغییرات گسترده ای در این سیستم همراه شد. این تغییرات بعد از جنگ اکتبر 1973 نیز ادامه پیدا کرد.
در حال حاضر سرویسهای جاسوسی و جمع آوری اطلاعات رژیم صهیونیستی پنج مورد است که عبارتند از:
1- سرویس جاسوسی نظامی (امان)
2- سرویس اطلاعات داخلی- امنیت عمومی (شاباک)
3- سرویس مأموریت ها و عملیات خارجی (موساد)
4- مرکز پژوهشهای سیاسی وزارت خارجه (مماد)
5- سرویس جاسوسی پلیس اسرائیل
فعالیت هر کدام از این سرویسهای جاسوسی بر اساس مولفههایی که در چارچوب آن کار میکند متفاوت است. اما در مجموع میتوان بر اساس ماهیت تولیدات جاسوسی و مأموریت هایی که این سرویس ها بر عهده دارند، این مأموریتها را در سه بخش اساسی تقسیم بندی کرد:
1- ماموریت های اطلاعاتی لازم برای سیاست گزاری های عمومی و اتخاذ تصمیمات سرنوشت ساز در ابعاد استراتژیهای سیاسی و نظامی. سرویسهای جاسوسی اسرائیل واقعیت های سیاسی و استراتژیک را در برابر تصمیمسازان اسرائیل قرار میدهند. این مولفه ها میتواند در زمینه نحوه مقابله با تهدیدات مختلف و حجم توانمندیهای نظامی دشمنان باشد.
2- اطلاعات جاسوسی لازم برای فعالسازی تاکتیکهای نیروهای امنیتی و نظامی نظیر جمعآوری اطلاعات دقیق در خصوص مواضع فرماندهی و اماکن نصب موشک های دشمن یا جمع آوری اطلاعات دقیق برای خنثی سازی حملات دشمن.
3- اجرای عملیات نظامی و خنثی سازی عملیات دشمن شامل حملات مخفیانه با سلاح های غیر کلاسیک ضد دشمن و از بین بردن طرحهای ضد صهیونیستی و به شکست کشاندن فعالیتهای جاسوسی آنها.