نقش مهم روسیه و چین در امنیت آینده افغانستان به عنوان یک کانون بحران، و از طرفی رئالیسم تهاجمی ترامپ که امنیت بین المللی را به خطر انداخته است باعث می شود تا کنفرانسهای امنیتی مسکو و مشابه آن به تدریج بلوک امنیتی جدیدی را به غیر از بازیگران غربی را تقویت کند

هشتمین کنفرانس امنیتی مسکو که از آن به عنوان نسخه روسی کنفرانس امنیتی مونیخ نام می‌برند روز چهارشنبه با مشارکت بیش از صد کشور و با سخنرانی پوتین در هتل رادیسون مسکو آغاز شد. این نشست سه روزه در حالی برگزار می شود که جهان و منطقه تحولات امنیتی جدیدی را پشت سر می‌گذارد. رقابت‌های ژئوپلتیکی قدرت‌های منطقه ای و بین المللی در مناطق حساس جهان شدت یافته، روابط روسیه و غرب به سردترین دوران خود پس از پایان جنگ سرد رسیده، تهدیدات مشترک جهانی همچون تروریسم، موادمخدر و مخاطرات محیط زیستی نیاز به همکاری های بین‌المللی را شدت بخشیده و از طرفی نیز یکجانبه گرایی آمریکا ثبات جهانی را به چالش طلبیده است.

تاریخچه کنفرانس بین المللی مسکو

روسیه در سالهای گذشته سعی نموده جایگاه خود را به عنوان مهمترین دولت غیرناتو شریک نظم بین المللی معرفی کند. در این راستا با برگزاری کنفرانس امنیتی سالانه و دعوت از بازیگران مهم دولتی و غیر دولتی و سازمانهای بین المللی همگرایی امنیتی جدیدی را تقویت می‌کند.

این کشور اولین کنفرانس بین المللی امنیت را در سال 2012 برگزار نمود. این کنفرانس منافع امنیتی مشترک روسیه و اروپا را در نظر گرفته بود و با محوریت مبارزه با مواد مخدر تشکیل شد. دومین کنفرانس امنیتی نیز که با  موضوعاتی در مورد تضمین امنیت اروپا آغازشد به دلیل نقش فعال روسیه در امنیت جهانی و منطقه کنفرانس امنیتی مسکو به یکی از پیشرو ترین انجمن های امنیتی تبدیل شد بنابراین روسیه تصمیم گرفت نقش خود را در تقویت امنیت منطقه به موضوعات بیشتری گسترش دهد و در سومین نشست در سال 2014موضوعاتی  مثل بهار عربی، امنیت و ثبات در افغانستان، امنیت در منطقه اوراسیا و قفقاز و دعوت از اعضای شانگهای ادامه دهد.

موفقیت روسیه در مبارزه با تروریسم در اوج بحران سوریه باعث شد تا دستور کار پنجمین نشست را به  این موضوع اختصاص دهد. در این سال نشست مسکو اهمیت بیشتری یافت و تعداد شرکت کنندگان از 300 نفر به  شرکت مننده 500افزایش پیدا کرد. مسکو برای ایجاد نقش موثرتر کشورها ، کنفرانس امنیتی هفتم را برمبنای گرفتن ابتکار عمل در برابر تروریستها برگزار نمود و در این راستا در ابتدای انتقال داعش به افغانستان در کنفرانس هفتم موضوع افغانستان را به عنوان موضوع کلیدی مطرح نمود.

اهمیت هشتمین کنفرانس امنیتی مسکو

نشست امنیتی هشتم تا کنون بیشترین شرکت کنندگان را نسبت به نشستهای قبلی داشته است. بیش از 850 شرکت‌کننده وهیئت های نظامی 111 کشور جهان و 9 سازمان بین المللی ازجمله معاون دبیر کل سازمان ملل، دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا در آن شرکت دارند. موضوع اصلی این کنفرانس مبارزه با تروریسم و تحولات آسیای مرکزی، غرب آسیا و اقیانوسیه است.

چندین مساله باعث اهمیت ویژه هشتمین نشست امنیتی مسکو می شود. ترامپ درسال گذشته تصمیم به کاهش نیروهای خود در افغانستان و سوریه گرفت، اعلام این موضع باعث ایجاد نگرانی هایی در افغانستان، عراق وسوریه شد و از طرف دیگر امیدهایی را نیز برای تقویت امنیت منطقه ای با مشارکت بازیگران درون منطقه ایجاد نمود. همچنین آمریکا پیمان منع موشکهای میانبرد را که در سال 1987 امضا شده بود را به حالت تعلیق در آورد که باعث ایجاد واکنش های جدی از  سوی قدرتهای بزرگ به خصوص روسیه و چین گردید. از طرف دیگر کانونهای بحران در حال انتقال به افغانستان و شمال آفریقا مثل لیبی هستند. ترامپ علی الرغم وعده‌هایی که داده بود تمایلی به پایان بحران  درشبه جزیره کره از خود نشان نمی‌دهد و از طرف دیگر با پافشاری بر معامله قرن و طرح ناتوی عربی ، ماهیت جدیدی به چالشهای امنیتی می‌بخشد. در چنین شرایطی یکی از کارکردهای نشست هشتم ارائه راهکارهایی برای مواجه با این مسائل امنیتی است.

در این زمینه پوتین در پیام خود به این نشست اعلام نمود ساختار نظامی که در طی جنگ سرد تشکیل شد از بین رفته است. او درپیام خود تاکید نمود رفتار آمریکا ثبات جهانی را از بین می‌برد و به منزله تهدیدی برای ثبات جهان است همچنین «سرگئی شویگو» از بی اعتنایی آمریکا نسبت به موافقت نامه های بین المللی  مثل پیمان منع موشکهای میانبرد انتقاد کرد. رئیس ستاد نیروهای مسلح روسیه،«والری گرامسیموف» نیز با انتقاد از رزمایش سال گذشته آمریکا در نروژ گفت چنین اقداماتی باعث ایجاد مسابقه تسلیحاتی میشود.

روسیه علاوه بر امنیت در منطقه اوراسیا در سالهای اخیر توجه جدی ای به تحولات آفریقا دارد. در این رابطه در نشست مسکو «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه گفت  ما شاهد افزایش بی ثباتی در آفریقا هستیم. او معتقد است بازیگران خارجی  درتلاشند توازن قدرت را در آفریقا به شکل دیگری ترسیم کنند.

تاثیرات نشست امنیتی مسکو

در کنفرانس هشتم شکاف غرب و روسیه در تعریف امنیت بین المللی بیشتر شده است. به عنوان نمونه وزیر دفاع روسیه گفت ناتو در حال گسترش مرزهای خوداست و تلاش می‌کند روسیه را به عنوان دشمن نشان دهد و درجایی دیگر نیز اعلام نمود واشنگتن و ناتو سامانه‌های موشکی را برای مقابله با روسیه و چین مستقر می‌کنند.

ناامیدی کشورهای جهان از سیستم امنیت دسته جمعی به رهبری آمریکا باعث تقویت نقش روسیه و چین می‌شود. مسکو نیز با علم به این مساله خواستار تغییر رویکرد بین المللی به امنیت است. دراین رابطه در نشست فوق دبیر شورای امنیت روسیه خواهان تشکیل نظم امنیتی بین المللی واقعی شد و اعلام نمود روسیه آماده ارائه خدمات بیشتر در این زمینه است.

ناامنی در افغانستان باعت همگرایی سه قدرت مهم هند، روسیه و چین میشود و هر سه کشور نیز حضور فعالی در نشست هشتم داشتند. افزایش استقبال از نشست هشتم و نقش مهم روسیه و چین در امنیت آینده افغانستان به عنوان یک کانون بحران، و از طرفی رئالیسم تهاجمی ترامپ که امنیت بین المللی را به خطر انداخته است باعث می شود تا کنفرانسهای امنیتی مسکو و مشابه آن به تدریج بلوک امنیتی جدیدی را به غیر از بازیگران غربی را تقویت کند.