آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد ناظر سازمان ملل متحد بر تاسیسات و فعالیت های هسته ای کشورهای عضو آن، نقش بسیار مهمی در تضمین اقدامات هسته ای اعضا و نیز ترویج کاربردهای صلح آمیز فناوری هسته ای دارد.
"رافائل گِروسی" مدیرکل جدید آژانس روز دوشنبه پس از جلسه ویژه کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین برای تایید نهایی وی در جمع خبرنگاران از افزایش همکاری آژانس با ایران استقبال کرد و گفت: برخی می گویند در قبال ایران قاطع و منصف باشیم اما من می گویم در قبال همه باید قاطع و منصفانه رفتار کنیم.
مدیرکل جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرد، بازرسی های آژانس در دوره مدیریت وی قاطعانه و منصفانه خواهد بود.
گِروسی افزود، جمهوری اسلامی ایران قصد دارد دیدگاه ها و انتظارات خود را درباره روند اقدامات آژانس بین المللی انرژی اتمی بیان کند که من از این موضوع استقبال می کنم.
اتنخاب گروسی با توجه به وضعیت حساس برجام اهمیت دو چندان پیدا کرده است.
تروئیکای اروپایی شامل فرانسه، آلمان و بریتانیا همراه با اتحادیه اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام در مه 2018 وعده دادند که با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق کلیدی برای صلح و ثبات بین المللی را حفظ کنند.
اروپایی ها به رغم انتقاد از رویکرد ضد برجامی آمریکا و دادن وعده های بسیار به ایران درباره اجرای سازو کار ویژه مالی موسوم به "اینستکس"، هیچ گام موثری برای اجرای تعهدات و وعده‌های خود انجام ندادند.
در واکنش به این مساله، تهران همزمان با یک سالگی خروج آمریکا از برجام در 8 مه 2019 و پس از بدعهدی و ناتوانی طرف های اروپایی در تامین منافع برجامی ایران، به صورت گام به گام تعهدات خود در چارچوب این توافق را در چهار مرحله کاهش داده است.
با توجه به انتخاب نهایی گروسی به عنوان مدیر کل جدید نهاد ناظر بر فعالیت هسته ای کشورها، به نظر می رسد از مهمترین موضوعات کاری وی، توافق هسته ای برجام و آینده این توافق باشد.
جمهوری اسلامی ایران بارها بر لزوم رویکرد بی طرفانه و منصفانه آژانس در زمینه فعالیت هسته ای کشورهای عضو این نهاد از جمله ایران تاکید کرده است.
گروسی نیز روز دوشنبه تاکید کرد، درباره همه کشورهای عضو، قاطع و منصف خواهد بود.
بدین ترتیب انتظار می رود که وی تحت فشارها و اعمال نفوذها به ویژه از جانب آمریکا قرار نگیرد و درباره اقدامات برجامی ایران موضعی مبتنی بر عدالت، انصاف و بی طرفی اتخاذ کند.
با توجه به این که گروسی در سال‌های 2010 تا 2013 که به عنوان معاون سیاسی "یوکیا آمانو" مدیرکل پیشین فعالیت می کرد، درباره ایران مواضع سختگیرانه داشت، لذا تهران در موضع گیری درباره انتخاب وی به عنوان مدیرکل آژانس به صراحت دغدغه های خود را طرح کرده است.
"کاظم غریب آبادی" نماینده دائم ایران نزد سازمان های بین المللی مستقر در وین در واکنش به انتخاب "رافائل گروسی" با بیان این که جمهوری اسلامی ایران همواره بر حرفه ای گری، استقلال و بی طرفی آژانس تاکید کرده است، خاطرنشان کرد تهران انتظار دارد آژانس و مقاماتش این رویکرد را در هر شرایطی حفظ و کشورهای عضو نیز از اعمال فشار به آژانس خودداری کنند.
به گفته غریب آبادی، سیاست و رفتار ایران نیز همواره بر ترویج و رعایت این اصول استوار است و بی شک تداوم و تقویت این اصول در آژانس، از ره یافت مثبت و تعاملی ایران برخوردار خواهد شد لذا با توجه به مسئولیت آژانس در راستی آزمایی اجرای برجام، مدیرکل جدید نیز همانند سلف خود، نقش مهم آژانس را در حفظ توافق هسته ای به درستی ایفا کند.
موضع تهران در قبال مدیرکل جدید آژانس علاوه بر بیان دغدغه ها، تاکید بر ادامه مشی بی طرفانه و مستقل در برخورد با مسائل مربوط به برنامه هسته ای صلح آمیز ایران به ویژه توافق برجام است؛ به ویژه این که ایران با اقداماتش در شفاف سازی برنامه هسته ای خود در چارچوب برجام، اصولا جایی برای بهانه جویی باقی نگذاشته است.
این حقیقتی است که در گزارش های 16 گانه آژانس مورد تایید قرار گرفته و از جانب اعضای گروه 1+4 بر آن صحه نهاده شده است.
اکنون آژانس بین المللی انرژی اتمی باید با توجه به کارشکنی‌های آمریکا در مسیر برجام و تلاش برای نابودی کامل آن، تلاش خود را در راستای حفظ این توافق بین المللی که نقش مهمی در حفظ صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی دارد ایفا کند.
