یک عضو چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه جزئیاتی از جلسه انتخاب «محمد شیاع السودانی» و تعهدات وی به سران چارچوب هماهنگی را فاش کرد.

جزئیات نشست هیئت هماهنگی درباره انتخاب نامزد نهایی

«عامر الفائز»، نماینده عضو چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه، در گفتگو با الفرات نیوز تاکید کرد که جلسه تصمیم‌گیری درباره نامزد نهایی چارچوب هماهنگی با حضور سران این تشکل، یعنی «سیدعمار الحکیم»، «هادی العامری»، «نوری المالکی»، «همام حمودی»، «قیس الخزعلی»، «حیدر العبادی»، «احمد الاسدی»، «عبدالساده الفریجی»، «محسن المندلاوی» و خود «عامر الفائز» برگزار شده و از «محمد شیاع السودانی» خواسته شده بود که در جلسه حاضر نشود.

او گفت که از روز قبل فضای مثبتی حاکم بود و اکثر سران آماده تلاش برای تکمیل روند تشکیل دولت بودند و العامری و المالکی و الفیاض و العبادی از نامزدی انصراف دادند و عملاً سه نامزد برای این مقام مانده بودند که یکی قاسم الاعرجی بود که خود اعلام انصراف کرد و دیگر «طارق نجم» از حزب الدعوه و سومی محمد شیاع السودانی.

به گفته الفایز، نامزدی «محمد شیاع سودانی» به اتفاق آرای سران چارچوب هماهنگی انجام شد با این شرط که وی در انتخاب کابینه آزادی عمل داشته باشد؛ اما در تصمیمات مهم به چارچوب هماهنگی مراجعه کند و اداره کابینه به صورت دسته‌جمعی باشد.

وی افزود که تعهدات السودانی مکتوب شده که شامل آزادی عمل در انتخاب کابینه با رعایت معیارهای پاکدستی و شایستگی و توانمندی باشد و نیز اینکه وی در مدیریت دولت بر اساس رویکردهای چارچوب هماهنگی آزادانه عمل کند و هرجا که به کمک نیاز داشت به چارچوب هماهنگی مراجعه کند و چارچوب هماهنگی هم هرجا اختلالی دید به وی اطلاع دهد.

الفایز تأکید کرد که موفقیت دولت السودانی به معنای موفقیت چارچوب هماهنگی است چون دولت وی دولت چارچوب هماهنگی است و در این میان باید دیدگاه‌های مقتدی صدر و هواداران او هم در نظر گرفته شود.

وی گفت که در انتخاب السودانی این نکته که با اعتراض جریان صدر و دیگر نیروهای ملی مواجه نشود و همچنین شرایط کلی حاکم بر کشور در نظر گرفته شده بود و السودانی چهره‌ای برخوردار از حمایت داخلی و منطقه‌ای است.

این عضو چارچوب هماهنگی تأکید کرد که برنامه‌ای قابل اجرا برای دولت تنظیم خواهد شد که از ارکان آن متنوع کردن اقتصاد کشور و ایجاد فرصت‌های شغلی از راه سرمایه‌گذاری خواهد بود.

وی افزود که السودانی نزد کردها و اهل سنت هم از مقبولیت برخوردار است و امیدواریم که در همان جلسه انتخاب رئیس جمهوری، حکم نخست‌وزیری هم صادر شود.

الفایز تأکید کرد که انتخاب السودانی به دور از هرگونه دخالت خارجی بوده و وی دیدگاه خود درباره اداره دولت را برای چارچوب هماهنگی تشریح کرده و کابینه‌اش را بر اساس معیارهای مشخص‌شده انتخاب خواهد کرد و همه چیز به صورت طبیعی و با هماهنگی کامل میان چارچوب هماهنگی و ائتلاف السیاده و اتحادیه میهنی و حزب دموکرات پیش خواهد رفت.

واکنش‌ها به نهایی شدن نامزد نخست وزیری عراق

در پی انتخاب «محمد شیاع السودانی» به عنوان نامزد نهایی نخست‌وزیری از جانب چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه، شماری از تشکل‌های سیاسی با انتشار بیانیه‌هایی از این انتخاب حمایت کردند.

«قیس الخزعلی»، دبیرکل عصائب اهل الحق اظهار داشت «محمد شیاع السودانی»  نامزد همه چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعی برای تصدی منصب نخست‌وزیری عراق است.

 الخزعلی اظهار داشت: رهبران تراز اول هیات هماهنگی نظیر «نوری المالکی»، «هادی العامری»، «فالح الفیاض» و «حیدر العبادی» از نامزدی خود برای منصب نخست‌وزیری انصراف دادند تا میدان برای قبول مسئولیت از سوی رهبران تراز دوم فراهم شود.

وی گفت: العامری حتی فراتر از این را انجام داد و «قاسم الاعرجی»، نامزد سازمان بدر را برای کاستن از زمینه اختلافات از عرصه رقابت کنار گذاشت.

الخزعلی با بیان اینکه انتخاب السودانی به عنوان نامزد نخست‌وزیری تصمیمی کاملا ملی و عراقی و در درون چهارچوب هماهنگی بوده است، اظهار داشت: هیچ دخالت بین‌المللی نه از سوی ایران و نه دیگر کشورها در این انتخاب وجود نداشته است و ایرانی‌ها گفتند که ما از انتخاب و توافق چهارچوب هماهنگی حمایت می‌کنیم.

وی با بیان اینکه سودانی نامزد مورد اجماع همه چهارچوب هماهنگی و نه فراکسیون و گروه خاصی است، درباره موضع جریان صدر گفت: برخی از دوستان تلاش کردند تا با رهبران این جریان تماس گرفته و موضع آنها را جویا شوند و صدری‌ها در جواب گفتند: ما نظری خواه مثبت یا منفی درباره این توافق نداریم.

دبیرکل عصائب اهل حق تاکید کرد: اجازه نخواهیم داد تا هیچ گروهی نامزد چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعی را رد کند زیرا این تصمیم مربوط به شیعیان است همانطور که گروه‌های اهل سنت بدون دخالت ما تصمیم به انتخاب الحلبوسی گرفتند.

الخزعلی درباره نامزد رئیس جمهوری عراق گفت: اگر حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان هر کدام با نامزدهای خود وارد جلسه پارلمان شوند، ما ملزم به رای دادن به نامزد اتحادیه میهنی هستیم، این موضعی اخلاقی است.

وی در پایان گفت: این مرحله، مرحله پذیرش بار مسئولیت دولت است و چهارچوب هماهنگی متعهد به حمایت از نخست‌وزیر است و همانطور که در انتخاب نخست‌وزیر ضوابط وجود دارد، در انتخاب وزرا هم این ضوابط وجود خواهد داشت.

ائتلاف دولت قانون به ریاست «نوری المالکی» با انتشار بیانیه‌ای اتفاق نظر درباره انتخاب السودانی را نشان‌دهنده انسجام درونی چارچوب هماهنگی و پایبندی سران آن به وعده‌هایشان به ملت دانست و از پافشاری آنان بر حمایت از حقوق بزرگ‌ترین طیف اجتماعی عراق و تضمین سلامت فرایند سیاسی در کشور قدردانی کرد.

این ائتلاف این انتخاب را به معنای موفقیت چارچوب هماهنگی در پشت سر گذاشتن مرحله نخست تشکیل دولت و نشان مسئولیت‌پذیری دانست و از ملت عراق و همه نیروهای سیاسی و تشکیلات امنیتی خواست که برای حفظ حاکمیت و اقتدار آن و ارائه خدمات و رفع اشکالات در اداره کشور همکاری کنند.

ائتلاف دولت قانون همچنین از نیروهای کرد خواسته که هرچه سریع‌تر درباره نامزد نهایی ریاست جمهوری تصمیم‌گیری کنند.

از سوی دیگر«عارف الحمامی» نماینده ائتلاف دولت قانون گفت: محمد شیاع السودانی مورد حمایت همه رهبران هیئت هماهنگی و ائتلاف العزم و دیگر احزاب است.

وی افزود: برنامه‌های دولت او آسان و روان انجام خواهد شد.

درباره جلسه انتخاب رئیس جمهور جدید و مکلف کردن نخست وزیر هم، الحمامی تاکید کرد: ما منتظر توافق کُردی درباره رئیس جمهور جدید هستیم و امیدواریم که کردها با یک نامزد وارد شوند.

واکنش اتحادیه میهنی و عزم

همزمان اتحادیه میهنی کردستان نیز با انتشار بیانیه‌ای انتخاب السودانی را «یک تصمیم مهم برای پیشبرد فرایند سیاسی کشور» دانست و بر ضرورت هماهنگی و تقویت روابط داخلی برای موفقیت روند اصلاحات و تشکیل دولت ملی خدمات‌محور تأکید کرد.

دفتر سیاسی اتحادیه میهنی از نامزدی محمد شیاع السودانی استقبال کرد و ابراز امیدواری کرد که روند اقدامات برای تشکیل دولت جدید عراق هرچه سریع تر طی شود.

ائتلاف العزم هم از نامزدی السودانی استقبال کرد و برای او آرزوی موفقیت کرد.

ائتلاف عزم، متشکل از گروهی از احزاب اهل سنت عراق، نیز ضمن اعلام حمایت و تأیید انتخاب السودانی او را شخصیتی متعادل و ملی و پاکدست و «بهترین گزینه در مرحله دشوار و حساس کنونی» دانست و برای وی آرزوی موفقیت کرد.

ائتلاف تحت رهبری العبادی هم حمایت کرد

ائتلاف نصر به ریاست «حیدر العبادی» نیز با انتشار بیانیه‌ای کید کرد که از آغاز تمرکز فعالیت‌هایش بر ایجاد معادله درست برای مدیریت تحولات پرمخاطره دوران پس از انتخابات بوده است.

ائتلاف نصر افزود که از «انتخاب برادران در چارچوب هماهنگی» و «از منطق توازن ملی درست و توانمند در پشت سر گذاشتن بحران و پایان دادن به دودستگی و ماجراجویی» حمایت می‌کند.

در بیانیه ائتلاف نصر تأکید شده که حکومت ارزش‌ها و منافع و برقراری توازن داخلی و خارجی، تجربه و خردمندی و شجاعت رهبران سیاسی و هم‌بستگی برای موفقیت این پروژه را ایجاب می‌کند.

در این بیانیه برای محمد شیاع السودانی آرزوی موفقیت در خدمت به شهروندان و دفاع از حاکمیت ارضی کشور شده است.

با این همه، برخی از تشکل های سیاسی مهم خارج از چارچوب هماهنگی از جمله حزب دموکرات و ائتلاف السیاده هنوز به این انتخاب واکنشی نشان نداده‌اند.

جریان حکمت ملی عراق همچنان روی عدم مشارکت در دولت جدید اصرار دارد

«رحیم العبودی» از رهبران جریان حکمت ملی عراق هم گفت: موضع جریان حکمت ثابت است و در دولت جدید شرکت نخواهد کرد و این موضع غیرقابل بازگشت است.

وی اعلام کرد: جریان حکمت نقش مهمی در حل بحران سیاسی ایفا کرده است و در رسیدن هیئت هماهنگی به تفاهمات بزرگ برای انتخاب نخست وزیر جدید نقش اساسی داشته است.

موضع مخالف جریان صدر

این در حالی است که جریان صدر موضع مخالف اتخاذ کرد.

«صالح محمد العراقی» که بیانگر مواضع مقتدی صدر است با عبارت سودانی با سایه خود دست می دهد، مخالفت خود را ابراز داشت.

اما تاکنون آمریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس موضعی اتخاذ نکرده اند.

اصرار اتحادیه میهنی بر نامزدی برهم صالح

« فائق یزیدی» از رهبران اتحادیه میهنی کردستان عراق هم  گفت: برهم صالح همچنان نامزد اتحادیه میهنی است و گفتگو با حزب دموکرات جریان دارد؛ اما تاکنون پیشرفتی نداشته است و روزهای آتی یا روی نامزد واحدی توافق خواهد شد و یا تجربه 2018 تکرار خواهد شد.

این در حالی است که «عرفات کرم» از مسئولان حزب دموکرات بر پایبندی حزبش به نامزدش یعنی ریبر احمد تاکید کرد.

در همین ارتباط، «اخلاص الدلیمی»، نماینده پارلمان عراق و عضو حزب دموکرات کردستان اظهار داشت: تاکنون هیچ توافق نهایی با اتحادیه میهنی درخصوص نامزد ریاست جمهوری وجود ندارد و هر حزب بر نامزدی شخصیت مورد نظر خود اصرار دارد.

الدلیمی اظهار داشت:حزب دموکرات در حال مذاکره با گروه‌های سیاسی کُرد بر سر نامزد واحد ریاست جمهوری است و اگر توافقی در این باره حاصل نشود، ما در جلسه انتخاب رئیس جمهوری شرکت نخواهیم کرد.

احزاب کُرد سریعا درباره نامزد ریاست جمهوری به تفاهم برسند

«فاضل موات» از رهبران هیئت هماهنگی گفت: پس از روشن شدن نامزد نخست وزیری، قطعی کردن نامزد ریاست جمهوری درآینده نزدیک ضروری است.

وی تاکید کرد: گروههای کُردی باید خیلی سریع به تفاهم برسند و در غیر این صورت هیئت هماهنگی خواستار نشست پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور خواهد شد و این نمایندگان خواهند بود که تصمیم گیری خواهند کرد.

مخالفت صدری‌ها با  نامزدی السودانی سرآغاز تحرکات جدید

العالم الجدید در گزارشی آورده است: چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعی سرانجام نامزد خود را برای تصدی منصب نخست‌وزیری عراق معرفی کرد تا توپ این بار در زمین گروه‌های سیاسی کُرد قرار گیرد؛ گروه‌هایی که باید هر چه سریع‌تر پرونده نامزد ریاست جمهوری را تعیین‌تکلیف کنند تا در روند تشکیل دولت جدید تسریع شود.

در حالی که چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعی ابراز اطمینان کرده کابینه «محمد شیاع السودانی» بدون هیچ مشکلی در پارلمان رای اعتماد خواهد گرفت، جریان صدر مخالفت خود را با نامزدی السودانی اعلام کرده است؛ مخالفتی که می‌تواند آغازگر تحرکات صدری‌ها برای ممانعت از تشکیل دولت جدید باشد و سناریو کناره‌گیری دو نامزد پیشین نخست‌وزیری در سال 2020 میلادی را تکرار کند.

در همین رابطه، «احمد الموسوی»، از رهبران چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعی گفت: پس از نامزدی محمد شیاع السودانی با اجماع رهبران چهارچوب هماهنگی هیچ گونه مانعی پیش روی تشکیل دولت جدید عراق وجود ندارد و به زودی شاهد تحرکاتی سریع برای تشکیل کابینه خواهیم بود.

الموسوی گفت: السودانی مورد حمایت همه گروه‌های سیاسی عراقی قرار دارد و هیچ حزب و فراکسیونی نسبت به وی نظر منفی ندارد لذا رای اعتماد به دولت وی بسیار آسان و بدون مشکل و با رای اکثریت نمایندگان پارلمان خواهد بود، به زودی گفت‌وگوها با گروه‌های سیاسی درباره ترکیب کابینه آغاز خواهد شد.

وی تاکید کرد: گروه‌های سیاسی کُرد باید هر چه سریعتر پرونده نامزد ریاست جمهوری را تعیین‌تکلیف کنند، اختلاف میان حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان در این باره نمی‌تواند تداوم یابد زیرا بر تحرکات برای تشکیل دولت جدید تاثیر خواهد گذاشت و معرفی رئیس جمهوری جدید نخستین گام در مسیر تشکیل دولت جدید به شمار می‌رود. عدم دستیابی گروه‌های سیاسی کُرد به توافق، ما را ناچار خواهد کرد تا جلسه انتخاب رئیس جمهوری را بدون انتظار برای توافق آنها برگزار کنیم و نامزد هر حزبی که اکثریت آرا را به دست آورد، رئیس جمهور خواهد شد .

از سوی دیگر، یکی از رهبران برجسته جریان صدر گفت: چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعی طی روزهای اخیر تلاش کرد تا کانال‌های ارتباطی با «مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر بگشاید و با وی درباره اسامی نامزدهای نخست‌وزیری رایزنی کند و موافقت صدر درباره این اسامی را کسب نماید ولی وی دخالت در این امر را رد کرد و اظهار داشت با گشودن هر گونه کانال ارتباطی مستقیم و یا غیر مستقیم با رهبران چارچوب هماهنگی مخالف است.

این عضو ارشد جریان صدر که نخواست نامش ذکر شود، گفت: صدر پیشتر در سال 2019 میلادی مخالفت خود با نامزدی السودانی را پس از بروز تظاهرات مردمی در اکتبر سال 2019 میلادی اعلام کرده بود و این مخالفت همچنان ادامه دارد، صدر مخالفت ایده بازگشت کرسی نخست‌وزیری به حزب الدعوه است و السودانی نیز یکی از رهبران این حزب است هر چند که برای دستیابی به منصب نخست‌وزیری اعلام کرده از حزب الدعوه استعفا داده است.

وی گفت: صدر موضع سیاسی قاطعانه‌ای در مرحله آتی برای ممانعت از نخست‌وزیری السودانی اتخاذ خواهد کرد. اعلام نامزدی وی از سوی چارچوب هماهنگی به معنای تشکیل دولت جدید نیست، السودانی یا به دلیل فشار افکار عمومی و یا شکست در دستیابی به تفاهمات با گروه‌های سیاسی هم‌پیمان با صدری‌ها در تشکیل دولت جدید، از نامزدی کناره‌گیری خواهد کرد همانطور که «محمد توفیق العلاوی» و «عدنان الزرفی» پیشتر ناکام ماندند و از نامزدی نخست‌وزیری کناره‌گیری کردند.

السودانی در جریان اعتراضات اکتبر 2019 استعفای خود از حزب الدعوه را اعلام کرد؛ استعفایی که برخی آن را گامی برای نزدیک شدن به منصب نخست‌وزیری قلمداد کردند.

جریان صدر در آن هنگام مخالفت کامل خود با نامزد السودانی را اعلام کرده بود البته در آن دوره، صدری‌ها در کنار ائتلاف فتح دارای کرسی‌های پارلمانی قابل توجهی بودند اما در این دوره فراکسیون صدر که 73 کرسی در برابر تنها 16 کرسی ائتلاف فتح به دست آورده بودند، از پارلمان عراق استعفا داد.

در سال 2020 میلادی در بحبوبه بحران یافتن جایگزینی برای «عادل عبدالمهدی»، نخست‌وزیر وقت عراق، رئیس جمهوری این کشور ابتدا «محمد توفیق العلاوی» را نامزد نخست وزیری کرد که وی به دلیل اختلافات ناکام ماند و کناره‌گیری کرد سپس «عدنان الزرفی» نامزد این منصب شد که وی هم در تشکیل کابینه جدید شکست خورد و سرانجام با حضور اغلب رهبران گروه‌های سیاسی «مصطفی الکاظمی» مامور تشکیل کابینه جدید شد.

محمد شیاع السودانی کیست؟

محمد السودانی که پس از سقوط رژیم صدام، دیکتاتور سابق عراق، مناصب و پست‌های متعددی در کابینه‌های مختلف عراق داشته، از سوابق اجرایی و تجربه‌های گسترده‌ای بهره می‌برد.

وی که متولد 1970 میلادی در استان میسان (استانی در شرق عراق و هم مرز با ایران) است دارای مدرک کارشناسی علوم کشاورزی از دانشگاه بغداد است. وی دبیر کل جریان «الفراتین» بوده و در سال 2004 به عنوان قائم مقام شهر العمارة (مرکز استان میسان) انتخاب شد. توانمندی‌های این سیاستمدار عراقی سبب شد تا وی در سال 2005 و تنها دو سال پس از سقوط رژیم سابق، به عنوان استاندار میسان معرفی شود.

وی در سال 2010 وزیر حقوق بشر عراق شد و در سال 2011 به عنوان رئیس کمیسیون عالی عدالت و بازرسی این کشور معرفی شد. السودانی در سال 2013 وزیر کشاورزی عراق شد و در سال 2014 سکان وزارت مهاجرت و مهاجرین عراق نیز به وی داده شد. این سیاستمدار عراقی در سال 2015 به عنوان وزیر تجارت عراق معرفی شد و در سال 2016 نیز وزیر صنایع عراق شد.