امام سجاد علیه السلام در مورد علم لدنی ایشان میفرمایند: عمّه جان! تو عالمهای هستی بدون اینکه معلّم داشته باشی و فهمیدهای هستی بی آنکه کسی مطالب را به تو فهمانده باشد»
بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت زینب سلام الله علیها
ولادت:
سومین فرزند زوج پاک وطاهرروی زمین، علی وفاطمه درسال ششم هجرت در پنجم ماه جمادی الاولی دیده برجهان گشود. وی اولین دخترخانواده بود که رنگ وبوی تازه ای به خانه میداد. دردانه خانه در بدو ورودش با گریه رسول خدا روبروشد. فاطمه زهرا که علت را جویاشد ایشان فرمودند: یابنتاه. یافاطمه.ان حیاة هذه البنت بعدک وبعدی ابتلت علی البلایا وردت علیها مصایب شتی ورزایاها ادهی.
ایشان داغ رسول خداو بعد مادر را درکودکی و بین در و دیوار تجربه کردند. فرغ شکافته پدر را دیده و بعد تکیه به برادر بزرگ خویش ایشان را نیز از دست دادند. شرط ازدواج خود را با حسین بودن گذاشته و در کربلا بابرادر بعدی هم وداع کردند. لذا او را به سبب مصیبتهای فراوانی که دیده، اُمّ المَصائب لقب دادهاند. ایشان همچو پروانه به دور شمع ولایت وپنج تن گشت وولایتمداری را به شیعیان آموخت. در حدیثی از ایشان آمده است و نحن وسیلته فی خلقه و نحن خاصته و محل قدسه و نحن حجته فی غیبه و نحن ورثه انبیائه...ما وسیله ارتباط خدا با مخلوقهای او هستیم. ما برگزیدگان خداییم و جایگاه پاکیها، راهنماهای روشن خدا و وارث پیامبران اوهستیم.
کرامات وعلم ایشان:
حضرت زینب علاوه بر علم لدّنی، تمام شرایط یک راوی موثّق را در حدّ کمال داراست. بدین لحاظ، به او (س) عالمه گفتهاند. همچنین علم پیشگویی حوادث را نیز دارا میباشد، چنانکه کیفیّت شهادت خود را پیشگویی کرد. همچنین مفسّری بیبدلیل است؛ زیرا خطبههای آن حضرت(س) آکنده از آیات قرآنی است.
امام سجاد علیه السلام در مورد علم لدنی ایشان میفرمایند: عمّتی أنتّ بِحمدالله عالمةٌ غیر معلَّمة و فهمةٌ غیر مفهَّمة: عمّه جان! تو عالمهای هستی بدون اینکه معلّم داشته باشی و فهمیدهای هستی بی آنکه کسی مطالب را به تو فهمانده باشد» و همچنین امام حسن علیهالسّلام، هم در وصف کمالات بانو، خواهرخودرا چنین خطاب فرموده است: «خواهرم! حقّا که تو از درخت نبوّت و معدن رسالت هستی»
کربلا ونقش ایشان:
اگرچه آن حضرت مدّت بسیار کمی سعادت همنشینی با جدّ بزرگوار و مادر ارجمندش را داشت، امّا شکلگیری شخصیّت او از همان زمان آغاز شد و از انوار تابناک آن دو معصوم، درسهایی کسب کرد. همچنین ایشان هفت معصوم را درک کرده و در موقعیّتهای مختلف خصوصاً در مکتب کربلا آنها را پیاده ساخت. او وارث خاندانی بود که یزید، سرسختترین و پستترین دشمن اهل بیت (علیهمالسّلام)، دربارة آنها میگفت: «إنَّ هَؤُلاَء وَرَثُوا العِلمَ وَ الفَصَاحَةَ وَ زُقّوا العِلمَ زُقّاً» اینان خاندانی هستند که فصاحت و دانش را (از پیامبر (ص)) به ارث بردهاند و آن را همراه شیرخوارگی از پستان مادر میمکند.
خطبه ایشان در آن شرایط اسارت و مصیبت از عجایبی است که فقط از چنین بانویی انتظار میرود.همچنین زینب (س) از جانب امام حسین(ع) نیابت خاص داشت و مردم در احکام حلال و حرام به او مراجعه میکردند. این وصایت تا بهبودی امام زینالعابدین (ع) از بیماری ادامه داشتنظر به اینکه نایب امام معصوم باید فردی فقیه و خبره باشد، زینب عالمه (س) تنها زنی بود که در مقطعی از زمان نایب ولایت و مدافع به حق آن بود. ایشان همچون اصحاب خاصّ پیامبر (ص)، سلمان، ابوذر و برخی از یاران حضرت علی (ع)، مانند میثم تمّار و رشید هجری، علم آگاهی از حوادث آینده (علم بلایا و منایا) را داشت که آن را از پدر بزرگوار خود فراگرفته بود
وفات
پس از جریان دل خراش کربلا، حضرت زینب (س) تنها به مدت یک سال و شش ماه عمر کرده و رحلت نمود.حضرت زینب (س) در سال ۶۲ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. محل دقیق دفن او مورد اختلاف است، اما رایجترین نظریهها مزار او را در دمشق، کنار مقبره حضرت رقیه (س)، دختر امام حسین (ع)، میداند.