از قرن ها پیش در الجزایر مساجد بسیار مشهوری ساخته شده است که هرکدام از آنها معماری های متنوعی دارند. یکی از این مساجد مشهور «مسجد جامع الجزیره» در پایتخت الجزایر است.
به مسجد جامع الجزیره نام های دیگری همچون «مسجد العتیق» یا «مسجد جامع» نیز اطلاق می شود. این مسجد یکی از قدیمی ترین مساجد ساخته شده در الجزیره است. به طوری که گفته می شود که این مسجد پس از مسجد «سیدی عقبه» در استان بسکره قدیمی ترین مسجد در الجزایر به شمار می آید.
مسجد جامع الجزیره در کنار مسجد جامع در تلمسان» و مسجد جامع در ندرومة از آثار باقی مانده از حکومت مرابطیان است. این مسجد جامع در بخش شمال شرقی الجزیره در منطقه تاریخی القصبه قرار دارد.
تاریخ ساخت این مسجد به قرن پنجم هجری در زمان حکومت مرابطیان برمی گردد که به دست «یوسف بن تاشفین» بنیانگذار آن ساخته شد. برخی از تاریخ نگاران معتقدند که ساخت این مسجد روی ویرانه های یک کلیسای مسیحی که متعلق به دوره رومی هاست، انجام گرفت.
تاریخ نگاران در تعیین تاریخ ساخت این مسجد جامع به کتیبه ای که روی منبر حک شده است، اعتماد کردند. این اثر تاریخی در این مسجد 90 سال پس از حمله فرانسه به الجزایر به طور ناگهانی کشف شد.
این منبر که هر روز جمعه امام جماعت برای ایراد خطبه از آن بالا می رود، از زمان های دور شناخته شده است. اگرچه این مسجد بارها مورد حمله های متعدد نیروهای استعمارگر فرانسه قرار گرفت، اما معماران فرانسوی از جمله «کریستوفر» به بازسازی کتیبه فرسوده شده در این منبر اقدام کردند و آن را روی یک سازه آهنی متحرک نصب کردند.
در کتیبه نصب شده بالای این منبر سه بار با خط کوفی تاریخ تاسیس آن تکرار شده است. روی کتیبه این منبر چوبی نوشته شده است که ساخت آن در یکم ماه رجب سال 490 هجری مطابق با 18 ژوئن سال 1097 میلادی پایان یافت.
گلدسته مسجد جامع الجزیره نزدیک به سه قرن پس از ساخت این مسجد در سال 1324 میلادی به دست «الزیانی ابوتاشفین این ابوحمو موسی اول» حاکم تلسمان ساخته شد.
معماری دینی در حکومت مرابطیان در مساجد الجزایر به خوبی دیده می شود. این مسجد جامع مستطیلی شکل با سقف های شیب دار پوشیده از کاشی های قرمز است.
در بالای محراب، گنبد قرار گرفته است، همان گونه که در همه مساجد ساخته شده در دوره مرابطیان دیده می شود. این مسجد سه ورودی دارد و صحن آن را رواق های متعدد احاطه کرده است.
محراب این مسجد در سال 1683 میلادی تخریب شد و در قرن 18 میلادی بازسازی شد. در کناره های این محراب دو در قرار دارد که به یک اتاق کوچک مستطیلی شکل منتهی می شود. در این اتاق یک سیستم ریلی خلاقانه وجود دارد که منبر را جابه جا می کند و به سمت سالن نماز می کشاند. این منبر درحال حاضر در موزه ملی آثار و هنرهای اسلامی قرار دارد، زیرا یکی از قدیمی ترین و زیباترین منبرهای پایتخت الجزایر به شمار می آید.
حیاط این مسجد به طول 20.80 متر و به عرض 10.80 متر است. در این حیاط دو وضوخانه وجود دارد که روی این وضوخانه ها دو گنبد قرار دارد.