وحدت مسلمانان و لزوم اتحاد و اتفاق كلمه میان ایشان بلكه ضرورت توحید كلمه بر محور كلمه توحید براى همه موحدان و خداپرستان روى زمین، از تعالیم و آموزش هاى اساسى آیین اسلام و از اصول فرهنگ قرآنى است.
بر همین اساس، قرآن كریم یكى از عمده ترین و سازنده ترین اهداف رسالت رسول اكرم صلى الله علیه و آله را تالیف قلوب و ایجاد انس و تفاهم به جاى خصومت و دشمنى بیان ميدارد و اگر كسى در تاریخ، به دیده عبرت بنگرد این معنى را از شاهكارهاى رسالت محمدى صلى الله علیه و آله مىیابد.
«واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا»
همگى به حبل و رشته خداوندى چنگ بزنید و پراكنده نگردید.
بعد از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام اوصیاى معصوم او كوشیدند تا آن وحدت و یكپارچگى را حفظ كنند و آنان از حقوق شخصى خویش چشم پوشیدند و در طول تاریخ، دانشمندان مصلح و همه تلاشگران راستین انسانیت، هم خودشان از عوامل اختلاف و تجزیه گریختند و از دامن زدن به آتش خصومت بین مسلمانان، بركنار زیستند و هم دیگران را به اتحاد و تفاهم فراخواندند.
ما مسلمانان به این آیه زیباى قرآن، بیشتر باید بیندیشیم:
«فتقطعوا امرهم بینهم زبرا كل حزب بمالدیهم فرحون»
اهل كتاب و پیروان ادیان آسمانى و اتباع رسولان الهى، گروه، گروه شدند، ضد و دشمن هم گشتند و هر یك به آنچه نزد اوست خرسند و شادمان گردیدند. (المؤمنون /53)
طرح اندیشه «وحدت جهان اسلام» یكى از مشغولیت هاى فكرى دیرینه و اساسى حضرت امام (ره) بود كه او در طول دوران فعالیت اجتماعى - سیاسى خود چه قبل ازپیروزى «انقلاب» اسلامى و چه بعد از آن لحظه اى از آن غفلت نورزید. وفادارى صادقانه امام به «وحدت» نه تنها او را به برجسته ترین شخصیت انقلابى جهان اسلام تبدیل نمود، بلكه او توانست در میان فرقه هاى اسلامى مختلف نیز جایگاه بس رفیعى كسب نماید.
استراتژى مبارزاتى امام (ره) درجهت ایجاد بستر و شرایط لازم براى تحقق وحدت و همیارى در جهان اسلام، اصولا روى دو محور عمده تمركز یافته است:
«حركت فكرى - فرهنگى» و «حركت سیاسى - عملى». امام (ره) با توجه به مراحل مبارزه، «تعلیم وتربیت» سیاسى را زیربناى حركت سیاسى دانسته و اولین وظیفه مردم را در تحقق و توسعه، امر «تبلیغ» و «تعلیم» قرار داده است.
در این زمینه امام خمینی (ره) فرموده اند:
«...وظیفه ما این است كه از حالا براى پایه ریزى یك دولت حقه اسلامى كوشش كنیم، تبلیغ كنیم، تعلیمات بدهیم، همفكر بسازیم، یك موج تبلیغاتى و فكرى بوجود آوریم تا یك جریان اجتماعى پدید آید و كم كم توده هاى آگاه، وظیفه شناس و دیندار در نهضت اسلامى متشكل شده قیام كنند و حكومت اسلامى تشكیل دهند. تبلیغات و تعلیمات دو فعالیت مهم و اساسى ماست...»
امام خمینى (ره) به عمق نقش اجتماعات دینى چه در بعد اندیشه سازى و چه در بعد اجتماع سازى به خوبى پىبرده بود. او اجتماعات و مراسم دینى را صرفا به منظور كاربرد تعلیمى و آموزشى آن در مقولات فكرى، مورد تشویق قرار نمىدهد بلكه مهمتر از آن به نقش اجتماع سازى و شكل دهى روابط اجتماعى جدید از طریق گردهمایىها و نیز آگاهى یافتن مسلمین از قدرت و نیروى ارادى و انسانىشان هم اشاره دارد. به همین جهت است كه «روز قدس» به عنوان سمبل وحدت جهان اسلام كه پیام انقلابى و ضد استعمارى هم دارد از سوى ایشان در سطح جهان اسلام پیشنهاد گردید و همچنین بزرگداشت «هفته وحدت» میلاد حضرت رسول (ص) (از 12 ربیع الاول به روایت اهل تسنن تا 17 ربیع الاول) مورد حمایت وى قرار گرفت; چه اینكه از دیدگاه او روند وحدت بین مسلمین، ضرورت ایجاد سمبلها و نهادهاى تازه اى را مىطلبد كه فراتراز زمان و مكان قرار دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با هفته وحدت فرموده اند:
اگر امروز بشریت متوجه این رحمت بشود - رحمت وجود اسلام، رحمت تعالیم نبوى، این سرچشمه جوشان" وحدت" و آن را بیابد و خود را از آن سیراب كند، بزرگترین مشكل بشر برطرف خواهد شد. اگر چه همین امروز هم، تمدنهاى موجود عالم، بلاشك از تعالیم اسلام بهره مند شده اند و بدون تردید آنچه از صفات و روشهاى خوب و مفاهیم عالى در بین بشر وجود دارد، متخذ از ادیان الهى و تعالیم انبیاء و وحى آسمانى است و بخش عظیمى از آن، به اسلام متعلق است، لیكن امروز بشر به معنویت و صفا و معارف روشن و حق و دلپذیر اسلام - كه هر دل با انصافى آن معارف را مى پذیرد و مى فهمد - نیازمند است. لذاست كه دعوت اسلامى در جهان، طرفدار پیدا كرده است و بسیارى از غیر مسلمین هم دعوت اسلامى را پذیرفته اند.
آیات و روایات متناسب با هفته وحدت
قرآن کریم:
وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَّهِ جَمِيعاً و لاتَفَرَّقُوا
همگي به ريسمان الهي چنگ زنيد و پراكنده نشويد.
آل عمران ، آيه 103
پيامبرصلي الله عليه وآله :
أيُّهَا النّاسُ! عَلَيكُم بِالجَماعَةِ و إيّاكُم و الفُرقَةَ
اي مردم! بر شما باد به جماعت و بپرهيزيد از جدايي.
ميزان الحكمه ، ح 2434
پيامبرصلي الله عليه وآله :
الجَماعَةُ رَحمَةٌ و الفُرقَةُ عَذابٌ
وحدت مايه رحمت ، و تفرقه موجب عذاب است.
كنزالعمّال ، ح 20242
پيامبرصلي الله عليه وآله :
يَدُاللَّهِ عَلَي الجَماعَةِ و الشَّيطانُ مَعَ مَن خالَفَ الجَماعَةَ يَركُضُ
دست خدا بر سر جماعت است و شيطان با كسي همراه است كه با جماعت ناسازگاري كند.
كنزالعمّال ، ح 1031
پيامبرصلي الله عليه وآله :
عَلَيكَ بِالجَماعَةِ ؛ فَإنَّما يأكُلُ الذِّئبُ القاصِيَةَ
با جماعت همراه شو ؛ زيرا گرگ ، گوسفند دورمانده را ميخورد.
مسند أحمد ، ج 6 ، ص 446
امام علي عليه السلام :
لَوسَكَتَ الجاهِلُ مَااختَلَفَ النّاسُ
اگر نادان خاموشي ميگزيد ، مردم دچار اختلاف نميشدند.
بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 81
امام علي عليه السلام :
عَلَيكُم بِالتَّواصُلِ وَالتَّباذُلِ و إيّاكُم و التَّدابُرَ والتَّقاطُعَ
بر شما باد به ارتباط و بخشش به يكديگر و دوري گزيدن از جدايي و پشت كردن به يكديگر.
نهج البلاغه ، نامه 47
