زندگی نسل امروز بشر به شدت با پدیده ‌ای به نام اینترنت عجین شده است. فضای اینترنت در میان همه مزیت‌ها و خوبی هایی که برای انسان داشته، در صورتی که میزان و نحوه استفاده از آن کنترل نشود، می تواند تبدیل به یک بیماری برای انسان شود. اعتیاد به اینترنت را می تواند بیماری مهلک و مدرن امروز زندگی بشر قلمداد کرد که اتخاذ روش‌های درمانی آن کاملاً ضروری است.

اعتیاد به اینترنت چیست؟

اعتیاد به اینترنت اعتیاد زندگی مدرنیته است. هر گونه استفاده بیش از حد و غیر لازم از فضای اینترنت که بیشتر برای سرگرمی و انجام کارهای غیر لازم صورت می پذیرد، می تواند منجر به اعتیاد به اینترنت شود. با ظهور گسترده اینترنت در دنیای امروز، مسیر بسیاری از زندگی‌ها تغییر کرده و الگوهای جدیدی در زندگی افراد ایجاد شده است (1). استفاده بیش از حد از این دنیای مجازی و اینترنتی می تواند اعتیاد آور شده و زندگی هر فرد را در ابعاد مختلفی مانند سلامتی روحی و فیزیکی، بهداشت و مسائل روانشناختی آن تحت تأثیر منفی قرار دهد.

اعتیاد به اینترنت و راه‌های درمان آن

در سال‌های اخیر که جنبه‌های سرگرمی و بازرگانی اینترنت افزایش یافته، درصد استفاده کاربران از این فضا نیز به شدت افزایش یافته است (2) و تعداد افراد معتاد به اینترنت نیز به مراتب بیشتر شده است. البته همانند سایر انواع اعتیادهایی که می شناسیم، افراد معتاد به اینترنت نیز این واقعیت را در زندگی خود انکار می نمایند و حاضر به قبول این عارضه در زندگی خود نیستند(3).

علائم اعتیاد به اینترنت

البته استفاده از عبارت اعتیاد به اینترنت به معنی نا سالم بودن کامل این فضا نیست. بلکه اینترنت جنبه‌های مثبت بسیار زیادی را برای زندگی بشر به ارمغان آورده است که نمی توان آنها را انکار کرد. اما چگونه بفهمیم که به اینترنت معتاد شده ایم؟ اگر علائم زیر را داشته باشید، شما معتاد به اینترنت شده اید:

• افزایش میل به اینترنت به صورت فزاینده (2)
• بروز احساسات پرخاش گرانه و عصبانیت در زمان‌های قطع سرویس‌های اینترنت (2)
• حضور در فضای اینترنت بسیار بیشتر از زمان بندی‌های تنظیم شده (2)
• عدم داشتن صداقت در اعلام زمان مصرفی خود در فضای اینترنت و پنهان کاری درباره آن (4)
• کاهش فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی و تفریحی سالم و اختصاص زمان آنها به حضور در فضای اینترنت (2)
• تداوم استفاده از اینترنت حتی با آگاهی از اثرات منفی آن (2)
• عدم کنترل خود در استفاده از اینترنت (2)
• شکایت دیگران از زمان قابل توجه شما در دنیای مجازی (4)
• استفاده از اینترنت برای فرار از برخی مشکلات روحی و زندگی (4)

پیامدهای ناشی از اعتیاد به اینترنت

اعتیاد به اینترنت در جنبه‌های مختلفی می تواند پیامدهای منفی زیادی را برای هر کاربری ایجاد نماید. پیامدهای مشاهده شده از اعتیاد به اینترنت می تواند به صورت مادام العمر همراه هر فردی باقی بماند و وی را از داشتن یک زندگی سالم و راحت محروم کند.

اعتیاد به اینترنت و مشکلات روانی

طی یک تحقیق صورت گرفته در سال 2016، به اثبات رسید که کسانی که اعتیاد شدیدی به اینترنت دارند، در برخی امورات روزانه خود با مشکلاتی روبرو هستند.

افسردگی، اضطراب، عدم انجام وظایف روزانه، کاهش شدید معاشرت‌ها از جمله مشکلاتی است که این افراد با آن دست و پنجه نرم می نمایند. (4).

مشکلات جسمی اعتیاد به اینترنت

مشکلات و آسیب‌های اینترنت به افراد معتاد به آن تنها به آسیب‌های روحی و روانی محدود نشده و مشکلات جسمی زیادی نیز برای این افراد قابل تصور است.

البته بروز این مشکلات حتی در کسانی که در سر کار خود مجبور به استفاده زیاد از کامپیوترها و لپ تاپ باشند نیز امکان پذیر خواهد بود. کم شدن قدرت بینایی و کاهش قدرت دید، کمر درد و آسیب به ستون فقرات و گردن درد از جمله شایع‌ترین عوارض ناشی از اعتیاد به اینترنت می باشند (2) .

مشکلات خانوادگی

تجربه ثابت کرده است که افراد معتاد به اینترنت رابطه خوبی با خانواده خود نداشته و در اکثر مواقع این برخورد با پرخاش گری هایی از جانب آنها مواجه می‌شود. حتی در رابطه‌های زناشویی انسجام خانواده‌ها به شدت تحت تأثیر این بیماری مدرنیته قرار گرفته و دوام زیادی پیدا نمی کند. (2)
 

انواع اعتیاد به اینترنت

اعتیاد به اینترنت هم در فضای تلفن همراه و هم در لپ تاپ و کامپیوتر انواع مختلفی دارد. در یک تحقیق به عمل آمده، انواع اعتیاد به اینترنت در 5 دسته زیر تقسیم بندی می‌شود:

• 
  مسائل مثبت 18

یکی از شایع‌ترین انواع اعتیاد به اینترنت در جوانان و نوجوانان امروز اعتیاد به ورود به صفحه‌های پورنوگرافی، چت روم‌های مخصوص برای صحبت درباره مسائل بزرگسالان و از این قبیل موارد است (4). این سبک از اعتیاد به اینترنت دارای پیامدهایی بسیار بیشتر از پیامدهایی است که در بند قبل به آنها اشاره نمودیم. چنین افرادی علاوه بر همه پیامد‌های بالا، با مشکلات ناشی از مشاهده و حضور در چنین فضاهایی نیز روبرو خواهند بود.

• 
  اعتیاد به فروشگاه‌های آنلاین

در نوعی از اعتیاد به اینترنت افراد دوست دارند با سرمایه‌های مالی و نقدی خود در فضای اینترنت به ماجراجویی بپردازند (4). حضور در سایت‌های شرط بندی و قمار، خرید و فروش سهام، بازی‌های آنلاین پولی و از این قبیل موارد مقصد اصلی این افراد هستند. این نوع اعتیاد به اینترنت نیز علاوه بر داشتن پیامدهای کلی، می تواند منجر به از دست رفتن سرمایه زندگی افراد نیز شود که باید آن را کنترل نمود.

• 
  اعتیاد به حضور در چت روم های آنلاین

منظور از چت روم‌های آنلاین انواع و اقسام شبکه‌های اجتماعی است که امروزه در فضای اینترنت شاهد آنها هستیم. این فضاها به شدت اعتیاد آور بوده و مخصوصاً در زمان‌های ابتدایی استفاده از آنها می تواند زمان بسیار زیادی را از افراد تلف کند. ایجاد روابط آنلاین پنهان آن هم با مخفی کردن شخصیت اصلی و پیامدهای اجتماعی ناشی از آن از جمله مهم‌ترین آسیب‌های چنین اعتیادی در اینترنت خواهند بود.

• 
  جستجو در میان اطلاعات

دنیای اینترنت پر از اطلاعات مختلف است. علاوه بر اینکه هیچ فیلتری برای صحت سنجی این اطلاعات وجود ندارد، این منبع اطلاعاتی تقریباً تمامی نداشته و کسانی که معتاد به خواندن اطلاعات مختلف در رشته‌های مختلف در اینترنت دارند، ناخودآگاه زمان بسیار زیادی از روز خود صرف مطالعه چنین اخباری می نمایند (4) .

• 
  اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری

این نوع از اعتیاد به اینترنت نیز مخصوصاً در نوجوانان و جوانان به شدت رایج بوده و زندگی فردی آنها را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد. هیجانات بالایی که در فضای این بازی‌ها وجود دارد، باعث اتلاف وقت بچه‌ها شده و مشکلات بسیاری اعم از مشکلات درسی و اجتماعی برای آنها رقم می زند (4) .

روش‌های درمان اعتیاد به اینترنت

درمان اعتیاد به اینترنت به دو بخش تقسیم می‌شود. البته هنوز هیچ درمان قطعی و عالی برای این نوع اعتیاد ارائه نشده است اما اگر بخواهیم این اعتیاد را در کسی از بین ببریم، ابتدا باید پیامدهای ایجاد شده از آن را نابود کنیم. افسردگی، اضطراب، عدم داشتن زندگی اجتماعی و از این قبیل مشکلات ناشی از اعتیاد به اینترنت با روش‌های معمول باید درمان شوند (4).

در قدم بعدی می توان با داشتن مدیریت زمان و برنامه ریزی دقیق و کنترل اجرای آن توسط یک فرد دیگر به درمان اعتیاد به اینترنت پرداخت (3).

پی نوشت:

1. honarehzendegi.com
2. www.tasnimnews.com
3. www.zoomit.ir
4. www.addictioncenter.com