آیت الله العظمی مکارم شیرازی در برنامه چشمه معرفت که از شبکه یک سیما پخش شد، اظهار کردند: مسائل مستحدثه، مسائل نوظهوری هستند که در زمان معصومین(ع) و قرن ها بعد از آن هم نبوده اما در عصر ما بر اثر ضرورت هایی پیدا شده و اسلام پاسخگوی این مسائل نوظهور است؛ ما اصول و قواعد مهمی داریم که می تواند تمام مسائل نوظهور را پاسخگو باشد.
ایشان، یکی دیگر از مسائل نوظهور را مسئله بیمه عنوان کردند و افزودند: امروز در دوران ما بحث انواع بیمه مطرح است و بیمه های مختلفی در سطح دنیا وجود دارد.
این مرجع تقلید، فلسفه بیمه را شریک بودن مردم در خسارت ها دانستند و تصریح کردند: بیمه برای این است که همه مردم در خسارت های همه مردم شریک باشند تا مبادا فشار روی دوش یک نفر باشد و او از پا دربیاید؛ مثلاً اگر زندگی شخصی بر اثر حادثه آتش سوزی از بین رفت، او باید بر خاک سیاه بنشیند؟؛ وقتی افراد بیمه می کنند، در صورتی که خسارت به یکی از اشخاص بیمه گزار وارد شود، این خسارت تقسیم می شود بر همه کسانی که بیمه کرده اند و فشار بر دوش یک نفر وارد نمی شود.
ایشان افزودند: بیمه به معنای خسارت ها را بر تمام جامعه تقسیم کردن است و اگر به صورت واقعی انجام شود، هیچکس از آینده زندگی احساس خطر نمی کند.
آیت الله مکارم تصریح کردند: خطرهای مختلفی ممکن است انسان و سرمایه و کار او را تهدید کند اما وقتی می داند نهادی وجود دارد که ضررهای او را در صورت خسارت، جبران می کند، فکر او آسوده می شود؛ البته این در صورتی است که بیمه به وظیفه خود عمل کند و واقعاً معتقد باشد باید مشکلات عمومی مردم به صورت مشارکت حل شود.
ایشان در پاسخ به این پرسش که چگونه بیمه از نظر اسلام مشروعیت پیدا کرده است، اظهار کردند: در قرآن مجید می گوید: "ای کسانی که ایمان آوردید، قراردادها را محترم بشمارید"؛ بیمه قراردادی مشروع است و نه رباخواری، نه کلاهبرداری و نه ابهامی دارد؛ سالانه مبلغ خاصی پرداخت می شود تا خانه و اتومبیل و هر آنچه لازم است، بیمه شود.
استاد برجسته حوزه علمیه با اشاره به روایت مشهوری مبنی بر اینکه افراد با ایمان در مقابل قراردادها وفادار هستند، گفتند: مسئله قرارداد در اسلام بسیار مهم است؛ امیرمؤمنان(ع) نقل به مضمون در عهدنامه مالک اشتر می فرماید: " ای مالک در جاهلیت و در اسلام و همیشه، قرارداد محترم بوده است و اگر کسی با کسی عهدنامه داشته باید به آن عمل کند، نگو من با دشمن قرارداد صلح بستم اما الان آن را بر هم می زنم".
ایشان با تأکید بر اینکه در دنیای امروز قانون جنگل حاکم است، تصریح کردند: کشورهایی می آیند و قراردادی درباره انرژی اتمی می بندند و یک سال و نیم درباره آن چانه زنی کرده و دولت های متعدد آن را امضا می کنند و مورد تصویب شورای امنیت قرار می گیرد اما حالا یک کسی از گرد راه رسیده و می گوید من این قرارداد را قبول ندارم، این قانون جنگل است!
آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به تأکید اسلام در ۱۴۰۰ سال قبل مبنی بر اینکه اگر با دشمن هم قرارداد بستید، به آن عمل کنید، گفتند: حالا بعضی، به طور یک جانبه قراردادها را باطل می کنند که این مسئله نشان می دهد تا چه اندازه سطح اخلاق در دنیای ما تنزل پیدا کرده است.
ایشان افزودند: در دنیای زورگویِ بی منطقِ بی اخلاق این مسئله را به وضوح می بینند و تقبیح هم نمی کنند؛ ما به دولت های مختلف می گوییم شما چرا خروج آمریکا از برجام را محکوم نکردید؟؛ مگر اقدام آمریکا خلاف قرارداد نبوده و مگر قرارداد در عرف بین الملل، محترم نیست؟ مگر کسی می تواند طبق مسائل حقوقی حاکم بر دنیای امروز، قرارداد را یک طرفه عمل نکند؟
گاهی شخصی خانه ای را برای چند سال اجاره می کند، اما فرد جدیدی پیدا می شود که حاضر است آن خانه را به مبلغ بالاتری اجاره کند، اگر صاحبخانه دستور تخلیه بدهد، کار درستی نیست و اسلام اجازه نمی دهد و حرام است.
آیت الله مکارم در ادامه بحث بیمه افزودند: بیمه یک نوع قرارداد است که باید به آن عمل کرد اما در آن، آسیب ها و کاستی هایی هم وجود دارد.
ایشان با بیان اینکه شرکت های بیمه در دریافت حق بیمه خیلی شجاع هستند اما گاهی در پرداختن آن، امروز و فردا و این ماه و آن ماه می کنند، تصریح کردند: بیمه ها، همانطور که حق خود را سر ساعت و روز و ماه می گیرند، مطابق آن هم بپردازند و نباید تعللی در پرداخت باشد.
اکنون بسیاری از پزشکان و غیرپزشکان شکایت دارند که ما بیمه ها را پذیرفتیم، اما ماه هاست حق بیمه را پرداخت نکرده اند؛ بیمه ها توجه داشته باشند که قرارداد یک جانبه نمی شود، شما قرارداد را برهم نزدید اما در عمل دارید برهم می زنید؛ وقتی می توانیم بیمه را به عنوان یک کار مشروع و انسانی، درست بدانیم که همه نسبت به کار خود وفادار باشند.
امیدوارم بیمه کنندگان و ادارات بیمه با دقت برنامه های خود را عمل کنند و به قراردادها وفادار باشند تا مردم اعتماد پیدا کنند؛ بزرگترین سرمایه در زندگی اجتماعی اعتماد است و اگر این اعتماد متزلزل شود، مشکلات زیادی پیش می آید.
آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به کسانی که برای دریافت بیمه دست به تقلب می زنند، گفتند: فردی بدون گواهینامه پشت ماشین نشسته و تصادف کرده، طبق قواعد بیمه چون او بدون گواهینامه بوده، بیمه به او تعلق نمی گیرد، اما می آیند به جای آن راننده خاطی، شخص دیگری را می نشانند که گواهینامه دارد، در حالی که راننده قبلی گواهینامه نداشته است.
ایشان تصریح کردند: در نامه ها از ما سؤال می کنند چنین پولی از اداره بیمه گرفتیم، آیا حلال است؟ ما می گوییم حرام است، پول را برگردانید و خلاف قرارداد است.
