طی یکسال اخیر بروز بحران جهانی کرونا، مشکلات متعددی برای تمامی کشورها بدنبال داشته که از آن جمله می توان به آسیب های اقتصادی و اجتماعی و...اشاره کرد.

یکی ازهمین آسیبها، تعطیلی سفرهای زیارتی طی ماههای گذشته بوده که بسیاری از مشتاقان این سفرهای معنوی(اعتاب مقدسه و حج) و همچنین دست اندرکاران(کارگزاران) را با دغدغه های زیادی مواجه کرده است.

در این میان سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری به عنوان متولی کارهای اجرایی و فرهنگی زائران ، این بحران و تهدید را به فرصتی بی بدیل برای بهبود روند خدمت رسانی به جامعه هدف خود تبدیل کرده و با روحیه ای تازه نفس ،چشم انداز پیش رو برای از سرگیری اعزام های زائران را تبیین نموده اند.

در همین راستا اقدامات بسیار کاربردی همچون بازنگری و اصلاح فرآیندهای اجرایی عملیات حج در جهت ارتقا سطح خدمت رسانی به زائران و جامعه هدف یعنی کارگزاران و دست اندرکاران اجرایی ، با نگاه بهبود وضعیت جاری و روند اجرایی سفرهای زیارتی انجام گرفته که بی شک منتهی به پویایی ،پیشرفت و استحکام برنامه های مدنظر خواهد شد.

به همین مناسبت بخشی از فرآیندهای اجرایی معاونت ها و ادارات کل این سازمان که در روند بهبود و اصلاح قرار گرفته و منجر به بهبود روند اجرایی و ارتقا خدمات در آینده خواهد شد، معرفی می شود.

محمد جواد دانشیار مسئول کارگروه فرآیندهای اجرایی راه اندازی سفر عمره مفرده در گفت و گویی به فرآیندهای اجرایی در گذشته و همچنین برنامه های مدنظر آتی اشاره کرده است.

**بررسی فرآیندهای اجرایی راه اندازی سفر عمره در سطوح کارشناسی و مدیریتی

روش های اجرای مورد عمل در عملیات عمره و بهره گیری از فن آوری اطلاعات و ایجاد تسهیلات لازم برای زائران و تعامل مناسب با شرکت های طرف قرارداد همیشه زبانزد مسئولان کشور میزبان و سایر عمره گزاران بود و این نظم، انسجام و رعایت شئونات موجب شده بود تا عملیات عمره جمهوری اسلامی ایران به عنوان الگویی از عمره گزاری منظم معرفی شود.

عوامل اجرایی و فرهنگی نیز پیش از سفر و در طول سفر از اقدامات آموزشی و راهکارهایی برای نظم بخشی به رفتارهای زائران عمره اعزامی از ایران دریغ نمی ورزیدند و این هدایت ها و حمایت ها موجب شد که نظم زائران ایرانی الگو باشد و ما نیز به این مهم افتخار می کنیم.

بنابراین فرآیندهای اجرایی در خصوص سفر عمره مفرده را به هدف حفظ آمادگی برای راه اندازی مجدد این سفر زیارتی منطبق با برنامه ای اصولی و منظم مورد بازنگری قرار دادیم تا بتوانیم ضمن حفظ جایگاه گذشته عمره ایران ، منطبق با شرایط جاری کشور میزبان برنامه ریزی لازم را انجام دهیم.

اما با توجه به تعلیق سفر عمره مفرده از سال 94 و همچنین شرایط جدیدی که برای این سفر در کشور عربستان به وجود آمده، این کارگروه را در سطوح کارشناسی و اصلی راه اندازی کردیم و به بررسی روند اجرایی از گذشته و نیازسنجی ها در آینده مبتنی بر وضعیت موجود پرداختیم.

در این کارگروه رویکردهایی شامل تنظیم سامانه ها مبتنی بر سامانه های کشور میزبان و دیگری تغییر فرآیندهای اجرایی ستادهای مستقر در شهرها و تقویت جنبه نظارتی آنها و نحوه انتقال ارز مورد نیاز عملیات پرداخته شده است.

**ضرورت حفظ جایگاه ایران در انجام عمره و نگاه منطبق با شرایط جدید

براساس این نگاه لازم است که سامانه های خود را به روز رسانی کنیم بنابراین ما نیز باید عمره هوشمند را در دستور کار داشته باشیم.

ضمن اینکه در بحث اجرایی نیز در دوره های گذشته ستادهای اجرایی برای روند فعالیت ها تشکیل می دادیم اما در حال حاضر با حضور شرکت های عربستانی و قبول مسئولیت آنها در قبال زائران، وظایف ما در ابعاد نظارتی بر خدمات رسانی به زائران کشورمان گسترش می یابد؛ یعنی یک چتر حمایتی با راه اندازی سه شعبه در شهرهای مکه ، مدینه و جده به ابعاد خدمات رسانی زائران ایرانی نظارت می کنند.

در این کارگروه مبتنی بر این سه رویکرد فوق 8 فرآیند را مورد بازنگری و اصلاح قرار داده ایم؛ نخست راه انداری سامانه ای است که در آن از میان شرکت های خدمات رسان سعودی، شرکت های توانمند و با سابقه را در فراخوان انتخاب نماییم و از آنها خدمات مدنظر و مطلوب زائران خود را دریافت کنیم.

دومین بازنگری به رویکرد جدید ما منطبق با شرایط کشور میزبان در رابطه با انتقال ارز بازمی گردد که در این رابطه تعامل با بانکهای کشور میزبان صورت خواهد گرفت و از دغدغه ها در خصوص انتقال ارز کاسته می شود.

موضوعات دیگر همانند بحث اسکان و هماهنگی برای اجاره هتل ها و همچنین حمل و نقل درون و برون شهری نیز از دیگر جزییاتی است که در بازنگری فرآیندهای اجرایی به آن اشاره شده و بدون شک ما نیز در زمان راه اندازی عمره مفرده اهتمام ویژه ای خواهیم داشت.

**تغذیه زائران عمره به سه روش امکان پذیر خواهد شد

تغذیه و تدارکات مناسب برای زائران از دیگر موضوعاتی بوده که در بازنگری فرآیندهای اجرایی به آن توجه کرده ایم؛ پیش بینی کرده ایم که پخت غذا را با سه رویکرد مدنظر قرار دهیم که شامل خرید خدمات تغذیه ای از هتل، استفاده از هتل های خود پخت با همراهی آشپز ایرانی و همچنین پخت در آشپزخانه های مرکزی است که این فرآیند پیشنهادی بی شک موجب ارتقا کیفیت تغذیه و افزایش رضایتمندی زائران خواهد شد.

**ستادهای اجرایی در حوزه نظارتی تقویت خواهند شد

به طور قطع در سفر عمره بنابر برنامه عربستان، شرکتهای متعددی که از سوی کشور میزبان معرفی می شوند، کارهای خدمات رسانی برای زائران را انجام می دهند اما ما به وظیفه نظارتی خود عمل خواهیم کرد و ستادهای اجرایی در قالب شعب نظارتی در سه شهر عربستان تقویت خواهند شد و فعالیت می کنند و اجازه تضییع حقوق زائران کشورمان را نمی دهیم.

در فرآیند جدید شاهد ارتقا کیفیت خدمات و از طرفی تقویت ابعاد نظارتی ستادها و کاهش عوامل ثابت و ستادی و جایگزینی آن با تعداد بیشتری زائران خواهیم بود که البته این کاهش عوامل خللی در خدمات رسانی یا ابعاد نظارتی ایجاد نمی کند بلکه موجب تمرکز نظارت بر روی خدمات به زائران خواهد شد.

این موضوعات ذکر شده فرآیندهای پیشنهادی و بازنگری شده است؛ فرآیندهای اجرایی با توجه به تغییرات رخ داده در کشور میزبان بسیار موثر و در روند خدمات رسانی اثرگذار خواهد بود .

همچنین علاوه بر ماموریت کارگروه مذکور به صورت منظم جلسات هفتگی برای بررسی موضوعات اجرایی عمره تشکیل تا ضمن بازنگری آن زمینه اجرایی نمودن فرآیندهای اصلاح شده فراهم گردد.