محافل رسانهای میگویند: در حالی که دولت بایدن برخلاف وعدههایش به سیاست تحریم حداکثری ادامه میدهد، ایران توانسته فشار حداکثری آمریکا را پشتسر بگذارد و با قاطعیت در برابر آمریکا ظاهر شود.
به گزارش دویچهوله، خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در تحلیلی در همین زمینه نوشت: دامنه اثرگذاری سیاست فشار حداکثری که در دولت ترامپ آغاز شد، کاهش یافته است. نتیجه در پیش گرفتن این سیاست این بود که ایران بر غنیسازی اورانیوم افزوده و تعهدات برجامی را کاهش داده است.
از سوی دیگر، وضعیت اقتصادی ایران به اعتبار حمایتهای پکن و مسکو نسبت به سه سال قبل(خروج آمریکا و فشار حداکثری) ثبات بیشتری پیدا کرده است. این ثبات با وجود تحریمهای شدید به دست آمده است. همین موضوع عملا فضا را برای جمهوری اسلامی در پیشبرد مذاکرات هستهای خود مناسبتر ساخته است.
«بلومبرگ» احتمال میدهد که ایران با لیستی جامعتر از تقاضاهای خود به دور هفتم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین بازگردد.
خبرگزاری آمریکایی میافزاید: هرگاه جمهوری اسلامی بر دامنه تقاضاهای خود در مذاکرات هستهای بیافزاید، عملا سه احتمال ممکن است روی دهد: یا مذاکره برجام طولانیتر میشود و چه بسا تا سال آینده نیز ادامه مییابد، یا مذاکرات در میانهراه بی نتیجه به پایان میرسد و امکان سوم وقوع بحران جدیدی در خاورمیانه است.
آنچه به سود جمهوری اسلامی ایران تغییر کرده، اوضاع اقتصادی این کشور است. ایران از حمایت دومین غول اقتصادی جهان سود میبرد و به پشتوانه این حمایت عملا موفق به کاستن از فشارهای تحریمی شده است.
نویسنده «بلومبرگ» در مقاله خود به افزایش تولید فولاد ایران پرداخته و آن را یکی از جلوههای بهبود وضعیت اقتصادی ایران ارزیابی میکند. گفته میشود تولید فولاد توسط ایران در ماه ژوئیه از افزایش چشمگیری برخوردار بوده و اکنون ایران در بین ده کشور بزرگ تولیدکننده فولاد جهان قرار دارد.
از سوی دیگر جمهوری اسلامی با کمک چین در حال ایجاد بنادر جدید و همچنین گسترش شبکه خط آهن خود است.
در ماه اوت ایران از برنامه خود برای استخراج گاز طبیعی در دریای خزر خبر داده بود. در همین ارتباط، یک مقام ارشد شرکت ملی نفت چین روز دوم سپتامبر (۱۱ شهریور) راهی ایران شده است.
محور مذاکرات، گسترش همکاریها و اجرایی کردن پروژه بهرهبرداری از گاز دریای خزر بوده است.
گفته میشود که کشورهای اروپایی و آمریکا پیش از اخذ تصمیم در مورد راهکار احتمالی خود درباره مذاکرات برجام منتظر نتیجه تلاشهای رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میمانند.
در صورت آنکه تلاشهای دیپلماتیک به نتیجه نرسد، کشورهای اروپایی و آمریکا سیاست ارجاع طرح قطعنامه مربوط به پرونده مناقشه هستهای ایران به شورای امنیت را دنبال خواهند کرد.
به نظر نمیرسد که چنین اقدامی بتواند همراهی چین و روسیه، دو عضو صاحب حق وتو در شورای امنیت را کسب کند.
«بلومبرگ» در ادامه نوشته است روسیه تمایلی به همراهی در اعمال فشار بیشتر به جمهوری اسلامی از خود نشان نمیدهد.
در همین حال وبسایت الجزیره در گزارشی خاطرنشان کرد: انتخاب رئیسجمهور رئیسی در ایران، شرایط را پیچیدهتر کرده و مذاکرات به حالت تعلیق درآمده است. با تثبیت قدرت اصولگرایان در ایران در تمام قوا و مواجه بودن «جو بایدن» رئیسجمهوری آمریکا با بحرانهای متعدد درون آمریکا، تحلیلگران میگویند احیای توافق هستهای دشوار خواهد بود. اصولگرایان معتقد به اقتصاد مقاومتی هستند. طرفداران این ایده استدلال میکنند که ایران با اتکا به توانمندیهای داخلی خود و تجارت منطقهای از جمله صادرات نفت و گاز حتی علیرغم تحریمها نیز میتواند اقتصادش را پیش ببرد.
«دادههای بانک جهانی نشان میدهد که تولید ناخالص داخلی ایران علیرغم افت شدید در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ میلادی همزمان با تحریمها و شیوع کرونا در حال بازگشت به وضعیت مثبت است».
دولت بایدن سیاست تحریمی فشار حداکثری ترامپ علیه ایران را پس از به قدرت رسیدن ادامه داده است. در مقابل دولت جدید ایران سیر تازهای را در پیش گرفته و حاضر بر تداوم مسیر قبلی نیست.