هرساله همزمان با بیستم ماه صفر، خیل عاشقان امام حسین (ع) خود را از اقصی نقاط جهان به سمت دیار عشق میرسانند؛ مسیری که شاید به ظاهر، سختی و رنج داشته باشد اما در واقع از معنویت و عشق مملو است. ویروس کرونا گرچه مانع حضور میلیونها زائر ایرانی، پاکستانی و غیره شد اما با این وجود، فرصت اربعینیشدن از زائران گرفته نشد.
اربعین تجلیگاه عشق و شور
اربعین، هویت فرهنگ تشیع را به جهان منعکس میکند؛ در واقع اربعین این درس را به دنیا میدهد که در مکتب شیعه هیچگاه بنبستی وجود ندارد و سرفصل تازهای را از عظمت مکتب اهلبیت(ع) به دنیا معرفی میکند.
در پیادهروی اربعین، روحیه وحدت و همبستگی در میان همه مسلمانان موج میزند. اوج این زیباییها را میتوان در رفتار میزبان دید؛ این رفتارهای زیبا در اربعین به خاطر نوری است که خداوند در این ایام قرار داده و چون مردم خود را بیشتر در محضر اهلبیت علیهم السلام احساس میکنند، به چنین رفتارهای زیبایی کشیده میشوند، اینها و بسیاری دیگر، از ویژگیهای خاص و منحصربهفرد جریان اربعین است، ویژگیهایی که چهبسا در سایر سفرهای زیارتی کربلا هم مشاهده نمیشود.
امروز، زیارت اربعین توانسته معادلات سیاسی فرهنگی و اجتماعی جهان را برهم بزند. بسیاری از این رویداد حیرتزده شدهاند و به این میاندیشند که این چه واقعه و سیستمی است که این رویداد را هدایت میکند. برای بسیاری این سؤال پیشآمده که پشتوانه این سیستم بزرگ اقتصادی، نظامی و سیاسی چیست که توانسته چنین تجمع بینظیری را در طول تاریخ خلق کند؟
بسیاری هنوز نتوانستهاند، پاسخی برای این سؤال خود بیابند که بودجه این حرکت از کجاست و کدام دستگاهها و رسانهها این حرکت عظیم را هدایت میکنند؟ این چه اقتصادی است که قریب به 20 میلیون نفر را در این رویداد اداره میکند؟ آنهم بهصورت کاملاً رایگان.
وقتی انسان میبیند که یک زن سالخورده با پای پیاده و بدون کفش روی این خاک قدم میگذارد، به ارادتش نسبت به اهلبیت علیهمالسلام افزوده خواهد شد. وقتی کودکان و نوجوانان عاشقانه از زائران پذیرایی میکنند یعنی فرهنگ اربعین از نسلی به نسلهای دیگر منتقل شده است.
امروز زیارت امام حسین علیهالسلام در اربعین به یکی از علائم و نشانههای عظمت اسلام تبدیلشده و جهانیان را به شگفتی واداشته است؛بهگونهای که آنان را به اهداف نهضت عاشورا متوجه میسازد. ازاینرو احیاء و تعظیم این مراسم و شعائر قطعاً موجب عزت دین و فراگیرتر شدن یاد و راه امام حسین علیهالسلام خواهد شد و تقوای الهی را برای فرد و جامعه به دنبال خواهد داشت.
موکبهای ایرانی در خدمت زائران
جمعیت بزرگی از خادمان اباعبدالله(ع) در سراسر کشور در ایام اربعین به تکاپو میافتند تا در مسیر عاشقی نجف تا کربلا سهمی برای خدمت به زوارالحسین داشته باشند. محور اصلی خدمات، عراقیها هستند اما مواکب ایرانی، لبنانی و غیره نیز در این مسیر به خدمت میپردازند. از جمله آنها موکب امام رضا (ع) در عمود 285 است که هرساله ارائه خدمات به زائران اربعین را بهعهده دارد. عملیات خدمترسانی به زائران امسال نیز با قوت انجام گرفت. روزانه صد هزار اسکان و هزاران پرس غذا در این موکب توزیع شد.
آه از این غم جدایی
تمام کربلا رفتهها این روزها نقطه اشتراکشان دلتنگی و حسرت زیارت در چنین ایامی است، اما هیچکس نمیداند که در دل آنها در این دوری چه میگذرد. حال تمام زائران ایرانی اربعین امسال نیز دگرگون است. هرکس که امسال به زیارت آمده، به دنبال این است از دوست و خانواده و آشنایش در این مسیر یاد کند. با ارسال پیام، ویدئو و صوت سعی میکند ارتباط بگیرند تا دلهای جاماندگان را تسکین دهند. هر سال در چنین روزهایی، میلیونها عاشق در مسیر مشایه بودند، اما امسال تنها از طریق تلویزیون و فضای مجازی شاهد سیل زوار سیدالشهدا(ع) هستند که به سوی حرم دلدار رهسپارند.
سالهای گذشته درست مانند این روزهای تقویم، مرزهای خروجی شلمچه و چذابه غلغله بود. موکبهای شهرهای مرزی کنار یکدیگر، هرکدام به شیوه و طریقی به زائران خدمت میکردند. انگار که تورنمنت عاشقی بود و نباید خادمی در راه خدمت جا میماند اما امسال نبود زائران ایرانی و پاکستانی احساس میشود.
مهدی قربانی خادم موکب علی ابن موسیالرضا (ع) است. او این روزها مشغول خدمت به زائران حسینی در میان راه نجف تا کربلا است و به انجام کارهای فرهنگی، جهادی و توزیع بستههای غذایی میپردازد.
وقتی از مهدی درباره حال و هوای امسال میپرسم، میگوید: مدام با خود مرور میکنم که سالهای گذشته، زائران ایرانی بیشتر بودند و حالا تمام وجودم حسرت و آه و اشک میشود وقتی میبینم میلیونها زائر ایرانی به واسطه کرونا نمیتوانند در این مناسک شرکت کنند.
دلتنگی حس عجیبی است. گاهی قاتل است و گاهی احیاگر. این روزها اما شبیه هیچیک از این دو نیست؛ یکی دلتنگ آوارگی میان عمودهاست و دیگری دلتنگ خدمت به زائران. یکی دلتنگ حیران ماندن در زیارت میان حضرت علمدار(ع) است و دیگری آسمان کربلا. تماممان شدهایم مصداق این بیت «گرچه دوریم به یاد تو سخن میگوییم/ بعد منزل نبود در سفر روحانی» هر کداممان به شکلی واژههای کربلا را از روی دلتنگی روی زبان ادا میکنیم.