طرح توسعه حرم امام حسین علیه‌السلام در چهار فاز صحن حضرت زینب سلام الله علیه، صحن امام حسن علیه‌السلام، صحن امام زمان (عج) و صحن امام حسین علیه‌السلام طراحی شده است که نخستین فاز آن به عنوان صحن حضرت زینب سلام الله علیه از سال ۹۴ با تخریب اراضی اطراف حرم به همت ستاد بازسازی عتبات و مهندسان ایرانی آغاز شد. همچنین فاز دوم این طرح با عنوان امام حسن علیه‌السلام پیش‌بینی شده است تا نام و یاد برادر سیدالشهدا علیه‌السلام در جوار حرم حسینی زنده شود.
فاز نخست توسعه حرم حسینی با عنوان صحن حضرت زینب سلام الله علیه
با توجه به پیشرفت فاز نخست طرح توسعه حرم امام حسین علیه‌السلام، اقدامات برای آغاز فاز دوم این طرح در حال انجام است؛ به طوری که پس از تملک زمین‌های اطراف حرم، روند تخریب اراضی از امروز به صورت رسمی آغاز شد.
به گفته مسؤولان حرم امام حسین علیه‌السلام، صحن حضرت امام حسن علیه‌السلام به عنوان فاز دوم طرح توسعه در ضلع جنوب شرقی حرم حسینی و به سمت خیابان جمهوری، خیابان امام علی علیه‌السلام، خیابان باب القبله و بین‌الحرمین قرار دارد. همچنین مساحت پیش‌بینی شده برای این صحن ۱۰۰ هزار مترمربع است که بیشتر این فضا برای امور زیارتی طراحی شده است؛ تا جایی که ۷۰ هزار مترمربع از فضای صحن امام حسن علیه‌السلام برای فضای زیارتی خواهد بود و پس از ساخت این صحن فضای زیارتی حرم حسینی چند برابر خواهد شد.
آغاز تخریب اطراف حرم برای اجرای فاز دوم طرح توسعه حرم حسینی
علاوه بر این، حدود ۳۰ هزار مترمربع از صحن حضرت امام حسن علیه‌السلام برای امور فرهنگی و رفاهی است که در این طرح برای مراسم روز عاشورا و حضور میلیونی دسته عزاداری طوویریج هم برنامه‌ریزی شده تا فضا برای حضور میلیونی عزاداران حسینی در ظهر عاشورا مهیا شود. مضیف حرم حسینی، مرکز امور مفقودان و ساختمان اداری از دیگر بخش‌های صحن امام حسن علیه‌السلام است.
البته زمین اصلی برای ساخت فاز دوم حرم حسینی ۲ هکتار است که با توجه به نقشه طراحی شده برای اجرای این فاز، فضای ساخته شده در صحن امام حسن علیه‌السلام تا ۱۰ هکتار می‌رسد.
حسین رضا مهدی، رئیس بخش مهندسی آستان قدس حسینی با اشاره به اینکه هدف اصلی برای احداث فاز دوم طرح توسعه حرم امام حسین علیه‌السلام ایجاد فضایی مناسب برای حضور میلیونی زائران کربلا است، فاز دوم طرح توسعه با عنوان صحن امام حسن علیه‌السلام از طریق زیرزمین به حرم سیدالشهدا علیه‌السلام و صحن حضرت زینب سلام الله علیه متصل خواهد شد و در نظر داریم که با افزایش فضای زیارتی، تردد زوار را سهولت داده و فضا برای تشرف زائران به ضریح را افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه عملیات اجرایی برای توسعه حرم حسینی در فاز دوم با تخریب ساختمان‌های اطراف حرم آغاز شده است، می‌افزاید: پس از خرید املاک اطراف حرم، از امروز عملیات تخریب آنها آغاز شد تا فضا برای کلنگ زنی و احداث صحن اما حسن علیه‌السلام فراهم شود. همچنین با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده عملیات کلنگ‌زنی آن هشتم ژانویه سال ۲۰۲۲ (۱۸ دی‌ماه سال جاری) همزمان با سالروز میلاد حضرت زینب سلام الله علیه آغاز می‌شود.
عملیات اجرایی برای احداث صحن امام حسن علیه‌السلام
هم‌اکنون روند تخریب اراضی از سمت جنوب غربی و شمال حرم حسینی در حال انجام است و صحن امام حسن علیه‌السلام و حضرت زینب سلام الله علیه دو فاز همسو و مرتبط با یکدیگر به شمار می‌روند که صحن حضرت زینب با مساحتی بالغ بر پنج هکتار و صحن امام حسن با مساحتی بالغ بر دو هکتار است که در مجموع پس از ساخت این دو صحن فضای حرم حسینی ۷ هکتار افزوده می‌شود.
صحن حضرت زینب سلام الله علیه در چند بخش در حال ساخت است و به گفته مسؤولان ستاد بازسازی عتبات به عنوان مجری این طرح، این صحن سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری می‌رسد.
