
emamian
شیخ نعیم قاسم: منطقه به سمت تغییرات "مثبت" پیش میرود / درگیری داخلی مهمترین عامل سقوط اسرائیل
شیخ «نعیم قاسم» معاون دبیرکل حزبالله لبنان در دیدار با خطیبان و امام جماعتهای مساجد منطقه بیروت طی سخنانی به بررسی آخرین تحولات لبنان و منطقه پرداخته و اعلام کرد، در روند انتخاب رئیس جمهور ما ترجیح دادیم از «سلیمان فرنجیه» رئیس جریان المرده حمایت کنیم؛ زیرا وی ویژگیهای مناسب و لازم برای تصدی پست ریاستجمهوری را داشته و مسیر و خط او روشن است.
سلیمان فرنجیه انتخاب حزبالله برای ریاستجمهوری آینده است
وی افزود، ما معتقدیم ویژگیهای یک فرد موجب میگردد تا رئیس جمهور موفقی باشد و ما هرگز بنا به وعدههای قبلی یا تعهدات قدیمی از کسی حمایت نکردهایم. بلکه شرایط عینی و ویژگیهایی که فرنجیه دارد او را به عنوان یک چهره مناسب برای تصدی پست ریاستجمهوری برجسته کرده است. ما در تمام مدتی که درباره انتخاب رئیس جمهور بحث میشد اقدام به معرفی کسی نکردیم و به طرفهایی که در این زمینه سوال میکردند میگفتیم وضعیت قطعی نشده و ما هنوز فکر میکنیم.
شیخ نعیم قاسم در ادامه گفت، سپس یک مرحله دیگر گذشت و ما تصمیم گرفتیم نامزد مورد نظر خود را انتخاب کنیم؛ بدون اینکه نام وی را رسما اعلام نماییم. سپس در مرحله سوم سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله به شکل علنی نامزد مورد حمایت ما را معرفی کرد. اما در تمام این سه مرحله ما به هیچ کس وعده حمایت نداده بودیم. ما با احزاب زیادی صحبت کردیم تا دیدگاهها را به یکدیگر نزدیک نماییم و به یک گزینه واحد برای ریاستجمهوری برسیم.
این مقام حزبالله تاکید کرد، ما در رابطه با جنبش امل و برخی از متحدان خود موفق عمل کردیم اما در ارتباط با برخی دیگر از جمله همپیمانانمان که در موضع دیگری بودند نتوانستیم دیدگاهها را نزدیک کنیم. ما هرآنچه را که در رسانهها اعلام کردیم به آن اعتقاد داشتهایم و طرح و پیشنهادات خود را نیز علنا در برابر مردم بازگو کردیم. ما هرگز نه در پنهان و نه آشکار با کسی مخالفت نکردهایم و دینمان ما را امر به صداقت میکند.
شیخ نعیم قاسم تصریح کرد، ما هرچه که میگوییم با صداقت است و کل تاریخ سیاسی حزبالله ثابت کرده که این حزب همواره با مردم روراست و راستگو بوده است. ما حقیقت را بدون کم یا اضافه و یا تغییر دادن چیزی میگوییم؛ چرا که به صداقت و صراحت با مردم و همپیمانانمان معتقدیم. حتی در مقابله با دشمن نیز ما صداقت داریم و همین امر موجب موفقیت حقیقی ماست.
دغدغه همه باید انتخاب رئیس جمهور باشد
وی ادامه داد، امروز اوضاع کشور به شدت رو به وخامت است و نمیتوان در این شرایط به نظریه پردازی و انتقاد و ... اکتفا کرد، بلکه باید همه مسئولیت خود را بر عهده بگیرند. اما میبینیم برخی طرفها در مقابل مردم به گونهای صحبت میکنند که انگار طلبکار هستند و حق دارند از همه بازجویی کنند اما خودشان پاسخگو نیستند. ما امروز 128 نماینده داریم که دغدغه آنها باید انتخاب رئیس جمهور باشد، نه اینکه بیاییم و بگوییم ای نمایندگان شما اشتباه میکنید و نمیدانید و به این ترتیب کشور به سمت فروپاشی برود.
معاون دبیرکل حزبالله در ادامه اظهار داشت، نمایندگان باید بگویند که چه میخواهند تا مردم بدانند آنها چه گزینههایی برای نجات کشور دارند و این وضعیتِ تلاش برای متهم یا تبرئه کردن افراد باید تمام شود. تحریک فضای فرقهای نیز مسائل را در کشور ما پیچیده میکند و اگر عدهای فکر میکنند تحریک مسائل فرقهای به نفعشان است، کاملا در اشتباه هستند و این مسئله هیچ سودی ندارد و پیامدهای منفی آن متوجه همه خواهد بود.
شیع نعیم قاسم گفت، ما دیدیم که همه احزاب نظرات خود را درباره ویژگیهای رئیس جمهور آینده اعلام کردند و اجازه دهید این مرحله که مرحله اعلام ویژگیهای رئیس جمهور بود را به پایان برسانیم؛ زیرا مردم از هر قشری کاملا به این موضوع آگاه شدهاند. بنابراین باید بر مرحله دوم که مرحله معرفی نامزد مورد نظر هریک از طرفهاست متمرکز شویم. سپس به مرحله سوم میرویم و گفتگوها برای نزدیک کردن دیدگاهها آغاز میگردد تا جایی که در حد امکان، تعداد نامزدها کاهش یابد. اما در غیر این صورت ناچاریم به پارلمان برویم و یک نامزد را انتخاب کنیم.
منطقه به سمت تغییرات مثبت حرکت میکند
وی تصریح کرد، این تاسفآور است با وجود تغییرات مثبتی که در منطقه در حال انجام است اما در لبنان ما همچنان در مسیر منفی قرار داریم. امروز شاهد توافق ایران و عربستان سعودی و بازگشت شماری از کشورهای حوزه خلیج فارس به سمت سوریه و تلاش برای احیای روابط دوجانبه میان کشورهای منطقه هستیم تا منطقه وارد مرحله پایداری از ثبات بشود.
درگیری داخلی مهمترین عامل سقوط اسرائیل خواهد بود
معاون دبیر کل حزبالله در ادامه با اشاره به اوضاع آشفته فلسطین اشغالی و درگیری و شکاف عمیق میان صهیونیستها اعلام کرد، در مقابل این تغییرات مثبت منطقه در سطح همگرایی و همکاری کشورهای عربی و اسلامی، میبینیم که رژیم صهیونیستی به شکل غیرعادی از چالشهای بزرگ داخلی رنج میبرد و شرایط بحرانی این رژیم در برابر افکار عمومی کاملا نمایان شده است. بر همین اساس درگیری داخلی میتواند مهمترین دلیل سقوط اسرائیل باشد.
شیخ نعیم قاسم اظهار داشت، علاوه بر آن شاهد تقویت مقاومت شریف ملت مبارز فلسطین هستیم. این در حالی است که پیشتر اسرائیل تلاش داشت پروژه عادیسازی با کشورهای عربی را تقویت و موضع خود را در این عرصه تثبیت و وانمود کند دشمن کشورهای عربی، ایران است، نه اسرائیل. اما امروز همه چیز تغییر کرده و ما شاهد همگرایی بین کشورهای منطقه برای ایجاد صلح و ثبات در آن هستیم.
وی در پایان تاکید کرد، این شرایط موجب شده تا رژیم صهیونیستی در سطح سیاسی و گفتمان خود دچار سردرگمی عمیق گردد. بنابراین آیا ما در لبنان حق نداریم به این مسیر مثبت و درست در منطقه بپیوندیم و در این فضا قرار بگیریم. در چنین وضعیتی نیروهای سیاسی لبنان باید به خوبی درباره گزینههای خود فکر کنند؛ زیرا امور در منطقه تغییر کرده و انتخاب رئیس جمهور لبنان بر عهده خود لبنانیهاست و همه مداخلات و فشارهای خارجی هیچ تاثیری بر حل این معضل نخواهد داشت. پس بیایید تا همگی باهم برای رسیدن به یک راهکار درست، به دنبال ابتکار عمل باشیم.
الازهر: اهانت به قرآن کریم در ماه رمضان، یک اقدام تروریستی است
الازهر مصر اقدام به آتش زدن قرآن کریم در روز جمعه 24 مارس 2023 در دو نقطه مختلف کپنهاگ، پایتخت دانمارک را به شدت محکوم کرد.
در بیانیه الازهر آمده است: تکرار این اقدام که احساسات مسلمانان در سراسر جهان را تحریک میکند، به ویژه در ماه رمضان، یک اقدام تروریستی نفرتانگیز و تفکر جاهلانه و جسورانه است که از تعصب و نفرت علیه مسلمانان پرده بر میدارد.
الازهر این اقدام را یکی از نشانههای اسلامهراسی خواند که موجب تشدید خشونت و بیحرمتی میان پیروان ادیان مختلف میشود.
در این بیانیه آمده است: تروریسم و تحریک احساسات دیگران دو روی یک سکه هستند که در خطر، کینه و ویرانگری مانند همند و یک میل آشکار خصمانه برای از بین بردن پلهای گفتگو که توسط رهبران خردمند و مذهبی جهان ساخته شده است، به شمار میروند.
الازهر این اقدام که از هرگونه ارزشهای انسانی به دور است را نشان از بیعقلی عاملان آن دانست و بار دیگر از جوامع انسانی و سازمانهای بینالمللی خواست هر چه سریعتر قوانین بازدارنده که اهانت به ادیان و مقدسات را جرم میداند، را تصویب کنند.
الازهر همچنین خواستار کوتاه کردن دست اهانت کنندگان به نمادهای دینی و پایان دادن به این اهانتها به بهانه آزادی بیان شد و تاکیدکرد که در غیر این صورت فاجعهای همه ما را در بر خواهد گرفت.
اعضای یک گروه راست افراطی در دانمارک روز جمعه یک نسخه از قرآن کریم را سوزاندند.
این جنایت جدید توسط حامیان گروهی موسوم به «Patrioterne Gar Live» انجام شد که از طریق فیسبوک هم پخش زنده داشت.
عاملان این حمله همچنین با برافراشتن بنرهای ضداسلام، شعارهای موهن به اسلام سر دادند و پرچم ترکیه را به آتش کشیدند.
رمضان ماه وحدت است/ رمضان فرصتی مغتنم برای تقویت وحدت و تقریب بیشتر مذاهب اسلامی
ماموستا ماموستا ملااحمد شیخی اظهار داشت: امروز به عینه میبینیم که رژیم اسرائیل غاصب در سراشیبی سقوط قرار گرفته است.
امام جمعه شهرستان ثلاث باباجانی گفت: روزگاری همین اسرائیلی های غاصب شعار از نیل تا فرات سر می دادند و به نوعی برای جهان اسلام خط و نشان میکشیدند ولی امروز در منجلابی که خود ایجاد کردهاند دست و پا میزنند و این را باید نصرت الهی دانست.
این عالم اهل سنت در ادامه سخنان خود عنوان کرد: از آنچه که رسانه ها خبر می دهند می بینیم که رژیم صهیونیستی در حوزه سیاست و اقتصاد به یک بن بست بزرگ و تاریخی رسیده است به گونهای که هر لحظه احتمال سقوط رژیم اسرائیل غاصب دور از انتظار نیست.
ماموستا شیخی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: طبق وعده الهی در نهایت جهان از آن مستضعفان و مسلمین خواهد بود و همه امیدواریم که این مهم به زودی محقق شود و جهان مملو از صلح، آرامش و صفا گردد.
امام جمعه شهرستان ثلاث باباجانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جایگاه بالای ماه مبارک رمضان یادآور شد: رمضان ماهی است که خداوند منان در اختیار همه مسلمین قرار داده است، یک مسلمان واقعی و با بصیرت دینی از لحظه لحظه این ماه نهایت استفاده را خواهد برد، بنابراین نباید اجازه دهیم که این روزها و شبهای عزیز به راحتی از دست ما بروند.
امام جمعه شهرستان ثلاث باباجانی در ادامه با اشاره به اینکه رمضان، ماه وحدت مسلمین است، گفت: یکی از صدها اشتراک مسلمین همین ماه مبارک رمضان است، لذا باید با ایجاد کارگروه و بسترهای لازم از فرصت رمضان برای تقویت وحدت و تقریب بیشتر مذاهب اسلامی نهایت استفاده را ببریم.
فلسفه روزهداری در کلام اهلبیت(ع)
ماه مبارک رمضان طبق فرمایش رسول گرامی اسلام(ص) برترین ماه میان ماههای سال است و آنقدر از جایگاه والایی برخوردار است که از آن با عنوان ماه مهمانی الهی توأم با رحمت، برکت و مغفرت یاد کردهاند. روزه ماه رمضان نیز از جمله آداب و اعمال اصلی این ماه شریف محسوب میشود که در پرتو آن، آدمی بهسوی تقوا کشیده میشود و تقوا همان مسأله مهمی است که خداوند در آیات بسیاری از قرآن کریم بر اهمیت آن تأکید کرده و حتی خداوند در همان ابتدای قرآن، این کتاب را هدایتی برای متقین خوانده است.
در همین راستا به برخی از روایات ائمه اطهار(ع) درباره فلسفه روزهداری اشاره میشود.
امام صادق(ع):
إنَّما فَرَضَ اللَّهُ عزّوجلّ الصِّیامَ لِیَستَوِیَ بِهِ الغَنِیُّ وَالفَقیرُ وذلِکَ أنَّ الغَنِیَّ لَمیَکُن لِیَجِدَ مَسَّ الجوعِ فَیَرحَمَ الفَقیرَ لِأَنَّ الغَنِیَّ کُلَّما أرادَ شَیئاً قَدَرَ عَلَیهِ فَأَرادَ اللَّهُ عزّوجلّ أن یُسَوِّیَ بَینَ خَلقِهِ وأن یُذیقَ الغَنِیَّ مَسَّ الجوعِ وَالأَلَمِ لِیَرِقَّ عَلَى الضَّعیفِ فَیَرحَمَ الجائِعَ»؛
خداوند عزّوجل روزه را براى برابر شدن ثروتمند و بینوا واجب کرد، براى اینکه ثروتمند، هیچگاه گرسنگى را نمىچشد تا به بینوا رحم کند؛ زیرا ثروتمند، هرگاه چیزى را اراده کند، به آن دست مىیابد. پس خداوند عزّوجلّ خواست تا میان بندگانش تساوى برقرار کند و به ثروتمند مزه گرسنگى و رنج را بچشاند، تا او بر ضعیف دلرحمى کند و بر گرسنه رحم کند.
من لایحضره الفقیه: ج2، ص73، ح1766
*
امیرالمؤمنین علی(ع):
فَـرَضَ اللّه ُ... الصِّیـامَ اِبْتِلاءً لاِخْلاصِ الْخَلْقِ؛
خداوند روزه را واجب کرد تا اخلاص خلق را بیازماید.
نهجالبلاغه، حکمت252
*
حضرت فاطمه زهرا(س):
فَرَضَ اللّهُ الصِّیامَ تَثبِیتاً لِلإخلاصِ؛
خداوند روزه را براى استوارى اخلاص، واجب فرمود.
بحار الأنوار، 47/368/96
*
امام رضا(ع):
اِنَّـما اُمِـرُوا بِالصَّـوْمِ لِکَىْ یَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوْعِ وَ الْعَطَشِ فَیَسْـتَدِلُّوا عَلى فَقْرِاْلاْخِـرَةِ؛
مردم به انجام روزه امر شدهاند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و بهواسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.
وسائل الشیعه، ج4، ص4، ح5؛ علل الشرایع، ص10
*
امیرالمؤمنین علی(ع):
ما حَرَسَ اللّهُ عِبادَهُ المؤمنینَ بالصَّلَواتِ و الزَکَواتِ، و مُجاهَدَةِ الصِّیامِ فی الأیَّامِ المَفروضاتِ؛ تَسکیناً لِأطرافِهِم، و تَخشِیعاً لِأبصارِهِم، و تَذلِیلاً لِنُفوسِهِم، و تَخفِیضاً (تَخضِیعاً) لِقُلوبِهِم؛
خداوند بندگان مؤمن خود را بهوسیله نمازها و زکاتها و جدّیت در روزهدارى روزهاى واجب [رمضان]، براى آرام کردن اعضا و جوارح آنان و خشوع دیدگانشان و فروتنى جانهایشان و خضوع دلهایشان حفظ مىکند.
نهجالبلاغه، خطبه192
*
پیامبر اکرم(ص):
علَیکُم بِالصَّومِ؛ فإنّهُ مَحسَمَةٌ للعُرُوقِ و مَذهَبَةٌ للأشَرِ؛
بر شما باد روزه گرفتن که آن رگها را مىبُرد [شهوت را کم مىکند] و سرمستى را مىبَرد.
کنز العمّال، ج8، ص450، ح23610.
عِقاب روزه خواری در ماه مبارک رمضان
امام جعفر صادق علیه السلام:
مَنْ أَفْطَرَ یَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ خَرَجَ رُوحُ اَلْإِیمَانِ مِنْهُ
هر کس یک روز از ماه رمضان را [بدون عذر شرعی] روزه نگیرد، روح ایمان از او جدا میگردد.
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، جلد ۱، ص ۲۳۶
راههای تقویت حجاب در جامعه
یکی از عمده ترین عوامل شایع شدن بی حجابی در جامعه، فروکش کردن غیرت مردانه در جامعه است. غیرت مرد، در عفاف و حجاب محارم، بسیار تاثیر گذار است. زیرا وقتی یکی از محارم زن به زن درباره پوشش یا رفتار وی تذکر میدهد، زن متوجه میشودکه از نگاه جنس مخالف، پوشش یا رفتارش، زننده و تحریک کننده است. از نظر روانشناسی، مردان خیلی بیشتر از آنکه زنها تصور می کنند، بصری هستند و بیش از تصور خانمها، جلوه های بصری در پوشش و رفتار زنان برای مردها، جذابیت دارد. وقتی دور و بر یک زن، از مردان غیرتمند و دغدغه مند محرم، خالی باشد حتی اگر آن زن، به واسطه مومن بودن و متشرع بودن، به دلیل فرمانبرداری از خالقش، اهل مراعات حداکثری حجاب باشد، هیچگاه نمی تواند از نگاه یک مرد،جذابیت های کلامی، بدنی و رفتاری یک زن را درک کند چون اساسا این هورمون های مردانه و زنانه هستند که تفاوت در نگاه و ذهن را ایجاد می کنند.
اینکه خداوند در وجود مرد نسبت به محارم، غیرت گذاشته به دلیل کمک به دیدگاه زن در شئونات اجتماعی و در ارتباطش با نامحرم است نه خشونت علیه زن. ضمن اینکه داشتن غیرت توسط مرد درباره ناموس بویژه همسرش، نشانه ای از اهمیت وجود زن، برای مرد است و اگر قرار باشد مرد، به همسر خودش و به زن غریبه در خیابان، از نظر احساس غیرت یک حس داشته باشد باید در احساس مالکیت که بخش مهمی از احساس عشق به همسر است، در وجود آن مرد شک کرد. این احساس مالکیت، در زن نیز، از جنس دیگری وجود دارد اما به جای غیرت به آن حساسیت یا حسادت زنانه می گویند.
و اما برای عفیف شدن دختران جامعه علاوه بر احیای غیرت منطقی و آموختن مهارت غیرت ورزی توام با محبت در پسران و مردان بویژه در سالهای آموزش پذیری در مدارس، اقداماتی در رابطه با تربیت دختران از سنین کودکی باید در جامعه مورد توجه قرار گیرد، مثلا اینکه از سن ۵ سالگی نباید اجازه داد بچه ها بویژه دخترها، بیرون از منزل، لباس خیلی باز بپوشن چون ۷ سال اول زندگی، حیاتی ترین دوره تربیت هست و در این دوران نباید بچه به بدن نمایی و پوشش باز در ملا عام عادت کند.
دوم اینکه باید بچه ها را با اهل بیت آشنا کرد و عشق به اهل بیت را با قصه های زیبا و با هدف الگو سازی در فرزندان جامعه تقویت کرد تا از لحاظ درونی، تایید و نگاه اهل بیت برای فرزند جامعه، اهمیت پیدا کند و نگاه و توجه و تایید مردم عادی برایش اهمیتی نداشته باشد؛ یعنی دخترم و پسرم در هر موقعیتی بیندیشد که من با این رفتار، با این پوشش ، با این انتخاب دل حضرت زهرا و امام زمان علیهم السلام را بدست بیاورم برایم مهمتر است یا دل پسر و خانم همسایه را. اینقدر باید خدا و اهل بیت در دل و ذهن بچه ها بزرگ و با اهمیت باشد که بدست آوردن دل مردم هم در راستای بدست آوردن توجه خدا و اهل بیت باشد .
سوم اینکه دخترها از طرف پدر و برادر باید درباره حجاب و پوشش خوبشان از سنین کودکی مورد تشویق قرار بگیرند؛ چون این موضوع هم به غیرت پذیری دختران، در آینده کمک می کند و هم این نگاه تاییدی جنس مخالف، به ارضای حس دیده شدن توسط جنس مخالف کمک میکند.
چهارم اینکه باید درباره آسیب های بی حجابی در جامعه، خیلی با دخترها و پسرهایمان از سن راهنمایی در خانواده و مدرسه و رسانه صحبت شود. این روزها، خیلی از جوانها و دخترهای جامعه، بابت نگارش کتابها و ساخت برنامه هایی از نوع زندگی پس از زندگی، به مسئله حق الناس توجه جدی تری دارند؛ اما متاسفانه حجاب را صرفا یک مسئله و انتخاب فردی می دانند؛ در حالی که یکی از حق الناس ترین موارد که می تواند ذهن یک پسر مجرد را به گناه باز کند و یا مردی را نسبت به همسر خودش، بی تفاوت کند ، همین بدن نمایی ها و رفتارها و کلام ها و پوشش های زننده و غیر متعارف خانم هاست.
یکی دیگر از موارد، توجه عاطفی والدین بویژه پدر به فرزند دختر است تا اعتماد به نفس دختر افزایش یابد و هر دو والد کمک کنند تا استعدادهای ذاتی بچه ها بویژه دخترهایشان در زمینه های درسی، هنری، ورزشی بارور و شکوفا شود چون عمدتا کسانی که از درون تهی تر و خالی تر هستن به خودنمایی های بیرونی و جلب توجه بیرونی بیشتر روی می آورند و آخر اینکه باید درباره اصالت رفتار و ویژگی های آدم های اصیل با بچه ها بیشتر صحبت کنیم.
آدم اصیل آدمیست که رفتار و ظاهرش، ریشه ای عمیق در باورهایش دارد و هیچ زمانی و تحت تاثیر هیچ جو و هیچ مکانی، رفتار و ظاهرش را تغییر نمی دهد چون نمی خواهد ریشه باورهایش را قطع کند. نمی خواهد؛ چون باورها و اعتقاداتش با فطرت خدادادی پیوندی ناگسستنی دارد.
چند نکته برای حفظ انرژی و سلامتی روزهداران در ماه رمضان
مطالعات جدید نشان میدهد رعایت چند نکته ساده میتواند به حفظ انرژی و شادابی روزهداران منجر شود.
وعده سحری را جدی بگیرید
برخی افراد از فلسفه سحری و تاثیر آن بر سلامتی غافل هستند و به این وعده مهم توجه نمیکنند. وعده سحری سالم و مقوی لازمه حفظ سلامت در ماه رمضان است.
مصرف غلات کامل، انواع میوه و سبزی، آجیل، خرما، آب و چای در سحری توصیه شده است. از طرفی باید از مصرف غذاهای چرب، شور، مواد غذایی حاوی افزودنی و شیرینیهای مصنوعی اجتناب شود. مصرف پروتئینهای گیاهی نیز در سحری مفید هستند.
آب کافی در اختیار بدن قرار دهید
یکی از مهمترین معضلاتی که روزهداران با آن مواجه هستند، کمآبی بدن است. کم آبی بدن را با مشکلات فراوانی از جمله سردرد، مشکلات کلیوی و مشکلات گوارشی مواجه میکند و از طرفی با تضعیف سیستم ایمنی بدن، احتمال ابتلا به کووید- 19 را افزایش میدهد.
سردرد و سرگیجه، نداشتن تمرکز، بوی بد دهان، یبوست و سوء هاضمه، میل شدید و ناگهانی به غذا، احساس خستگی و بی حالی، درد مفاصل و عضلات، گرفتگی عضلات و افزایش ضربان قلب مهمترین علایم کم آبی بدن هستند.
برخی از مهمترین وظایف آب در بدن عبارتند از:
- به حفظ تعادلات مایعات بدن کمک میکند
-دمای بدن را تنظیم میکند
-حرکات مفاصل را روان میکند
-از مفاصل، ستون فقرات و بافت ها محافظت میکند
-به دفع سموم و مواد زاید بدن کمک میکند
-یکی از مهمترین فاکتورهای زیبایی و نشاط پوست است
-به هضم غذا کمک میکند
-سبب کاهش وزن میشود
-به جذب مواد مغذی در بدن کمک میکند
-از تمام اعضای حیاتی بدن محافظت میکند
-به تبدیل غذا به انرژی کمک میکن
-اکسیژن را مرطوب میکند تا برای تنفس قابل استفاده شود
-به حمل مواد مغذی و آب به سلولها کمک میکند
-عملکرد کلیهها به آب وابسته است
ممکن است بر اثر شرایطی خاص مانند تعرق زیاد، اسهال و استفراغ، دیابت، فعالیت شدید فیزیکی و تکرر ادرار، بدن آب بیشتری از دست دهد.
مصرف هشت لیوان آب و پنج واحد میوه و سبزی در فاصله افطار و سحر ضروری است. هندوانه، توت فرنگی، طالبی، خیار، کدو، فلفل دلمهای و گوجه فرنگی به هیدراته شدن بدن کمک میکنند و مصرف آن به روزهداران توصیه شده است.
از طرفی از مصرف غذاهای شور، چرب و شیرین اجتناب شود، زیرا سبب تشنگی در طول روز میشود.
مراقب باشید که تمام مواد مورد نیاز در اختیار بدن قرار گیرد
ممکن است روزهداران به تمام نیازهای بدن توجه نداشته باشند و ویتامین و مواد مورد نیاز را به میزان کافی مصرف نکنند. باید در وعدههای غذایی تعادل مواد معدنی، انواع ویتامین، غلات کامل، پروتئین و چربیهای غیر اشباع حفظ شود و همه به نسبت در اختیار بدن قرار گیرد.
مصرف یک بشقاب سالاد به همراه آبلیموی تازه و زیتون، چند عدد آجیل، چند واحد میوه، پروتئین کافی، غلات کامل، لبنیات کمچرب و خرما نیازهای بدن را جبران میکند. مصرف آش نیز به دلیل وجود سبزی و حبوبات در ماه رمضان توصیه شده است.
از وضعیت سلامت خود آگاه باشید
کنترل مداوم قند و فشار خون در ماه رمضان اجباری است. از طرفی اگر به بیماری زمینهای مبتلا هستید، بهتر است قبل از روزه گرفتن با پزشک خود مشورت کنید.
تحرک کافی
روزهداری نباید باعث شود که بدن تحرک کافی نداشته باشد، البته انجام ورزش شدید نیز توصیه نشده است، پیادهروی سبک به ویژه در زمانهای خنک توصیه شده است.
فواید قابل توجه روزه برای سلامتی
بیشتر افراد روزه را به عنوان یک وظیفه دینی و شرعی انجام میدهند. اما فقط افراد کمی از فواید روزه برای سلامتی آگاه هستند. اگر روزهداران تمام نکات ایمنی و پزشکی روزه را رعایت کنند، روزه یک تمرین خوب برای حذف سموم بدن و کاهش قند و ذخایر چربی خون است.
فواید روزه برای سلامتی
معده و دستگاه گوارش از اعضای پرکار اندام آدمی است و با سه وعده غذا که معمول مردم است تقریبا در همه ساعات دستگاه گوارش به هضم، تحلیل و جذب و دفع مشغول است. از یک سو روزه باعث میشود این اعضای بدن استراحت کنند و از فرسودگی و کار مداوم مصون بمانند و نیروی تازهای بگیرند.
از سوی دیگر از ذخایر چربی که عوارض زیادی برای بدن دارند؛ تحلیل رفته و کاسته میشود. روزه عادت غذا خوردن سالم را ترویج داده و ایمنی بدن را نیز تقویت میکند.
فواید روزه برای معده
از فواید روزه برای سلامتی میتوان تاثیر آن بر دستگاه گوارش را نام برد. روزه در حقیقت باعث استراحت معده میشود. در حالت روزه، اسید معده به جای غذا به وسیله صفرا خنثی میشود و از ایجاد زخم معده کاسته میکاهد.
افراد روزهدار باید توجه داشته باشند که پرخوری، موجب عوارض زیادی برای دستگاه گوارش میشود. روزه گرفتن کار دستگاه گوارش را نرمال کرده و در نتیجه فعالیتهای متابولیسمی را بهبود میدهد.
تاثیر روزه گرفتن بر چربی بدن و خون
طی مطالعات صورتگرفته روزه گرفتن برای افراد مبتلا به چربی خون بالا مفید است. روزه میزان چربیهای نامطلوب موجود در خون را تنظیم کرده و موجب افزایش میزان چربی مفید خون در بدن میشود. همچنین روزه گرفتن برای کاهش چربیهای دور شکم مفید است.
روزه و سمزدایی بدن
غذاهای آماده و فرآوری شده حاوی مقدار زیادی از مواد افزودنی هستند. این مواد افزودنی ممکن است در بدن به مواد سمی تبدیل شوند. بسیاری از این سموم در بدن به شکل چربی ذخیره میشوند. در هنگام روزه گرفتن به ویژه در بازه زمانی زیاد، به علت سوختوساز بدن و نیاز بدن به انرژی این چربیها میسوزند و سموم آزاد میشوند.
کبد، کلیه و سایر ارگانها در سمزدایی بدن نقش دارند. پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژهای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد.
روزه و کاهش وزن
از دیگر فواید روزه بر سلامتی بدن میتوان به کاهش وزن اشاره کرد. روزهداری باعث کاهش وزن سریع میشود. ذخایر چربی را در بدن کاهش میدهد. با این حال روزه یک برنامه خوب برای کاهش وزن نیست. کاهش مصرف چربی و قند و افزایش مصرف میوه و سبزیجات برای رسیدن به کاهش وزن بهتر است.
تاثیر روزه بر اعتیاد
مواد مخدر مانند الکل، کوکائین، نیکوتین و کافئین نمونههایی هستند که با روزه گرفتن میتوان به طور چشمگیری مصرف آنها را کاهش داد. اکثر مردم با کمک روزه میتوانند سیگار یا نوشیدنیهای کافئیندار را ترک کنند.
تاثیر روزه بر بیماریهای قلبی و عروقی
اکثر موارد بیماری قلبی عروقی نیاز به مراقبت طولانی دارند. نام بردن تاثیرات مستقیم روزه بر سلامت قلب دشوار است. روزه به طور مستقیم بر قلب تاثیر نمیگذارد. بلکه از طریق کنترل فاکتورهای خطر قلبی باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری قلبی در یک فرد سالم میشود.
روزه گرفتن به طور منظم باعث کاهش کلسترول، فشار خون و قند خون میشود. همچنین روزه باعث کاهش میزان چربی در بدن میشود. با کاهش قند خون خطر ابتلا به دیابت و اضافه وزن که جز عوامل خطر برای بیماریهای قلبی است کاهش مییابد.
روزه فشارخون بالا را تعدیل میکند. یکی از روشهای غیر دارویی برای کاهش فشار خون، اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف چربی است. روزه کمک میکند تا خطر ابتلا به گرفتگی عروق توسط ذرات چربی کاهش یابد.
تاثیر روزه بر قند خون
کاهش قند خون نیز از فواید روزه بر سلامتی بدن است. در اثر بالا رفتن سوختوساز بدن در هنگام روزه گرفتن، گلوکز تجزیه میشود؛ تا انرژی بدن تامین شود. روزه اثرات مثبتی روی حساسیت به انسولین دارد. یک تحقیق نشان داده است که پس از دورههای روزه گرفتن انسولین در پیامدهی به سلولها برای گرفتن گلوکز از خون بهتر عمل میکند.
برطرف کردن پاسخهای التهابی با روزه
از دیگر فواید روزه برای سلامتی میتوان به تاثیر آن بر سیستم ایمنی نام برد. برخی از مطالعات نشان میدهد که روزهداری بیماریهای التهابی و آلرژی را برطرف میکند. از نمونههای بیماریهای التهابی میتوان به ورم مفاصل، ورم مفاصل و آرتریت روماتوئید و بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس اشاره کرد.
نظر دانشمندان درباره روزه
یک دانشمند روسی: روزه عامل پاکسازی بدن است
دکتر الکسی سوفورین یک دانشمند روسی است که معتقد است، در هنگام روزه داری جسم به جای غذا از ذخیره چربی که در مردان ۲۰ درصد و در زنان تقریباً ۳۰ درصد وزن بدن است، استفاده میکند و بدین وسیله با مصرف آنها و به وسیله روزه بدن خود را پاکیزه میکند، ۹۵ درصد بیماریهای مردم ناشی از پرخوری و سوءتغذیه است. پس در روزه داری یکی از اهداف عالی بهداشتی و درمانی یعنی تأمین، حفظ و ارتقای سلامت بدن تحقق مییابد.
اصلاح بیماریهای روده توسط روزه و نظر یک پزشک
انسان با یک چهارم غذاهایی که میخورد، زنده میماند و با سه چهارم بقیه، پزشکان امرار معاش میکنند.
دکتر گوتل پاهم نیز معتقد است؛ ۸۰ درصد بیماریها از تخمیر غذا در رودهها ناشی میشود که همه این بیماریها با روزه قابل اصلاح است. دکتر فروموزان روزه را شستشو کننده اعضای درون بدن معرفی میکند و معتقد است که به خصوص در روزهای اول روزه داری زبان باردار است، عرق بدن زیاد است، دهان بو میگیرد، گاه آب بینی جاری میشود. اینها همه نشانه شستشوی کامل بدن است پس از چند روز، بوی بد برطرف میشود، اسید اوریک کاهش مییابد. شخص احساس سبکی فوق العاده میکند و در این حال اعضای بدن در حال استراحت هستند.
نوسازی بافتهای بدن با کمک روزهداری
الکسیس کارل یک فیزیولوژیست فرانسوی درباره روزه داری، ابراز داشت: روزه داری با ایجاد گرسنگی، پروتئینها و مواد چربی اندامها را بسیج میکند که تمام مواد خالص خود را برای نگهداری تعادل محیط داخلی و قلب قربانی کنند و با ایجاد تشنگی، آب بافتها را میگیرد و بدین ترتیب روزه تمام بافتهای بدن را میشوید و آنها را نوسازی میکند.
دکتر مویل از فواید بهداشتی روزه داری به استراحت و نظم دستگاه گوارش اشاره میکند و میگوید؛ روزه سبب میشود بدن انرژی ذخیره خود را صرف دفع این مواد سمی کند. دکتر لوترنر آلمانی از روزه به عنوان بهترین فرصت برای فرم بخشیدن به بدن انسان نام میبرد. به هر حال هر انسان سالم و یا بیماری محتاج روزه است و حالت مهتابی چهره روزه دار نشان از جوانی و نشاط در روزه داران دارد.
روزه؛ راهی برای سلامت روان
چرچیل روزه را راهی برای آرامش اعصاب میدانست، او عادت داشت بعضاً ۲۴ ساعت و حتی ۴۸ ساعت غذا نخورد، تا بتواند راحت تصمیم بگیرد.
ویل دورانت روزه را مایه تقویت اراده و تندرستی مردم معرفی میکند و در واقع روزه را عامل ارتقا سلامت روان میداند. روزه داری عزتمندی و اعتماد به خدا را افزایش میدهد.
مطالعات نشان داده است که اضطراب، افسردگی، افکار وسواسی و پارانوییدی (سو ظن) با روزه داری بطور چشمگیر کاهش مییابد. همچنین فعالیت کلیهها طبیعی میشود. غلظت هورمونها به استاندارد نزدیک میشود. آرامش عصبی و روانی ایجاد میگردد. حملات قلبی و عروقی کاهش مییابد. کلسترول خوب بدن یعنی HDL افزایش پیدا میکند.
بهبودی دیابت غیر وابسته به انسولین با کمک روزه
دکتر اتوبوخنگر منشأ روزه را در مرحله اول در تفکر و عمل معنوی و در مرحله دوم نوسازی بدن میدانست؛ لذا در یکی از پژوهشها به این نتیجه میرسد در حالی که گرسنگی بیماری دیابت را وخامت میبخشد، ولی روزه داری، دیابت غیر وابسته به انسولین را بهبودی میبخشد.
روزه در حالت کلی برای افراد سالم علاوه بر اثرات معنوی و انجام وظیفه شرعی در سلامتی بدن هم نقش بسیار مهمی دارد. اما در صورتی که افراد درگیر بیماری خاصی هستند نیاز است برای روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند.
لازم به ذکر است تاثیرات روزه برای سلامت بدن که در طول مقاله به آنها پرداختیم؛ در بدن افراد سالم اتفاق میافتد و کسانی که دچار بیماریهای قلبی، ضعف سیستم ایمنی و هر نوع دیگری از بیماری هستند، حتما با مشورت پزشک اقدام به روزهداری کنند.
روزه و ثمرات آن در احادیث قدسی
یکی از فواید مهم روزهداری در قرآن کریم، رسیدن به تقوا و درنهایت رضایت و خوشنودی خداوند برشمرده شده است.«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ [بقره/183] ای کسانی که ایمان آوردهاید، روزه بر شما مقررشده است، همانگونه که بر کسانی که پیش از شما [بودند] مقررشده بود، باشد که پرهیزگاری کنید.»
اما در روایات آثار دیگری نیز برای روزهداری مطرحشده که شاید بتوان تقوا مقدمه ای برای رسیدن به آنهاست. پیامبر گرامی اسلام ( صلیالله علیه و اله) در شب معراج، از خداوند درباره ثمره روزه میپرسد و خداوند در جواب حبیب خویش میفرماید:«الصَّوْمُ یُورِثُ الحِکْمَةَ وَ الحِکْمَةُ تُورِثُ الْمَعْرِفَةَ وَ الْمَعْرِفَةُ تُورِثُ الْیَقِینَ؛ اثر و نتیجه روزه حکمت، و حکمت سبب معرفت، و معرفت سبب یقین است»[1]
در این حدیث قدسی سه فایده برای روزه بیانشده که هرکدام علت برای دیگری است؛ حکمت، معرفت و یقین
حکمت
هم در قرآن کریم و روایات اهلبیتعلیهمالسلام) از واژه حکمت استفادهشده و هم در علوم بشری، اما باید گفت که حکمت دو کاربرد دارد یکی کاربرد قرآنی آن است و دیگری کاربرد آن بهعنوان یک معادل عربی است برای واژه یونانی فلسفه
در کتب لغتی که اصطلاحات قرآنی را موردبررسی قرار دادهاند در خصوص کلمه « حکمت» چنین آمده «حکمت یک حالت و خصیصه درک و تشخیص است که شخص به وسیله آن میتواند حق و واقعیت را درک کند و مانع از فساد شود و کار را متقن و محکم انجام دهد، بنابراین حکمت نوعی حالت نفسانی و صفت روحی است نه شیء خارجی، بلکه شیء محکم خارجی از نتایج حکمت است.»[2]
قرآن مجید از حکمت به خیر کثیر (نیکی فراوان) یاد کرده، و می فرماید: «یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثیراً [بقره/269] [خدا] به هر کس که بخواهد حکمت میبخشد، و به هر کس حکمت داده شود، به یقین، خیری فراوان دادهشده است»
در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم: «اَلْحِکْمَةُ ضِیاءُ الْمَعْرِفَةِ وَ میراثُ التَّقْوی وَ ثَمَرةُ الصِّدْقِ وَ ما اَنْعَمَ اللهُ عَلَی عَبْد مِنْ عِبادِهِ نِعْمَةً اَنْعَمَ وَ اَعْظَمَ وَ اَرْفَعَ وَ اَجْزَلَ وَ ابْهی مِنَ الْحِکْمَةِ؛ حکمت روشنایی معرفت، و میراث تقوا، و میوه پر بار راستی است؛ و خداوند نعمتی پرمایه تر و بزرگ تر و برتر و فزون تر و زیباتر از حکمت به کسی نبخشیده است.»[3]
اساساً در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که یکی از وظایف مهم پیامبران، ازجمله پیامبر اسلام (صلیالله علیه و آله) را تعلیم حکمت به مردم اعلام میکند: «خداوند بر مؤمنان منت نهاد [نعمت بزرگی بخشید] هنگامی که در میان آنها، پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد». [آلعمران/164]
بنابر این، خداوند به هر کس که به خداوند و تعالیم پیامبران ایمان آورده وزندگی مؤمنانه و پرهیزکارانه را در دستور کار خویش قرار داده باشد، در قبال ایمان و اعمال صالحش درهای حکمت خویش را به رویش خواهد گشود، و روزه ازجمله ی این اعمال صالح است که خداوند در قبال انجام خالصانه آن حکمت را به مؤمنین ارزانی میدارد.
معرفت و یقین
همانگونه که اشاره شد حکمت، یک حالت و خصیصه درک و تشخیص است که شخص به وسیله آن میتواند حق و واقعیت را درک کند و مانع از فساد شود، از همین دریچه است که شخص حکیم با دیده ی حقیقتبین به همهچیز مینگرد و شناخت و معرفت او نسبت به خداوند متعال افزایش مییابد.
« بر اساس این روایت، زمانی که انسان قدرت درک حقایق را در خودیافت، به معرفت و شناختهای صحیح دست مییابد. البته آنچه مهم و مدنظر ماست، معرفت خدا، صفات الهی و اموری است که محورش «الله» است. از طرف دیگر وقتی معرفت انسان قوی شد و رشد کرد، بر ایمان و یقین او افزوده میشود؛ چون یقین رهآورد معرفت و شناخت است. یقین کاملترین مرتبه ایمان است و البته خود نیز مراتبی دارد، چنانکه در روایات برخی از آن مراتب از قبيل «علمالیقین»، «عینالیقین» و «حق الیقین» ، ذکرشده است و ایمان متوقف بر معرفت و شناخت است. انسان بی جهت به چیزی ایمان نمیآورد، او تا به چیزی معرفت و شناخت نداشته باشد، نمیتواند ایمان بیاورد و طبیعی است هرقدر شناخت قویتر باشد، زمینه قوی تری برای ایمان فراهم میشود و معرفت کامل زمینه پیدایش یقین است.»[4]
ازاینرو روزه سبب میشود تا انسان با تمرین مداوم دانستههای خود از مرحله علم و شناخت خارجشده و به مرحله یقین وارد شود؛ زیرا برای انسانی که بهیقین دستیافته، حقایقی که بدان شناخت دارد حضور دارد و این شناخت در عمل او دارای نقش است.
ما به حقایقی؛ چون خدا، بهشت و جهنم علمداریم، ولی این آگاهی در عمل ما اثری نمیبخشد، گویا در هنگام عمل دانستههای خود را فراموش میکنیم. در سخن ادعا میکنیم: خدا همهجا حاضر است؛ ولی در مقام عمل فراموش میکنیم. پس به این شناخت یقین نمیگویند، بلکه یقین مرحلهای است که شناختهای انسان رشدیافته و فعال در نزد او حاضر است، این مرحله از یقین و شناخت است که بسیار نفیس و عالی است ودر روایات مورد تجلیل قرارگرفته است.
امید که در این ماه مبارک با انجام روزه حقیقی، خداوند وجود ما را سرشار از حکمت کند، تا از این رهگذر به شناخت و یقینی برسیم که خداوند را در همهجا حاضر و ناظر دیده و ترک نافرمانی او کنیم و بتوانیم بر هوای نفس پیروز و غالب شویم.
پینوشت
1. ارشاد القلوب، ج 1، ص 203
2. علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج 2، ص 163
3. بحارالانوار، جلد 1، صفحه 215، حدیث 26
4. محمدتقی مصباح یزدی، راهیان کوی دوست، ص 205، (با اندکی تلخیص)
چرا باید روزه بگیریم؟
با توجه به موضوع این مطلب یعنی: چرا باید روزه بگیریم به قانون خدا برای بندگانش در کتابش باید رجوع کنیم. زیرا برنامه های اسلام، برای رسیدن انسان به خوشبختی و سعادت جاودانه تدوین شده است؛ سعادتی که گسترهای به پهنای دنیا و آخرت دارد. در این میان، روزه عبادتی است که در دستیابی بشر به سوی کمال و تعالی نقش بسزایی دارد.
دین اسلام نیز از روزه به عنوان یکی از واجبات الهی نام برده شده است. در چندین آیه از قرآن، دستور روزه گرفتن در ماه رمضان و بسیاری از احکام مربوط به آن آمده است، در آیات دیگری نیز دستور روزه گرفتن به عنوان کفّاره برخی گناهان ذکر شده است.
لذا جهت پاسخ به سوال چرا باید روزه بگیریم. به قرآن و آیات وجوب و به و روایات معصومین علیهم السلام که مفسر اصلی قرآن کریم و قران ناطق هستند رجوع می کنیم تا فلسفه و حکمت های وجوب روزه را بیشتر برای مخاطب این مطلب بیان کنیم.
دلایل وجوب روزه گرفتن در آیات قرآن
ا- باید روزه بگیرم زیرا در ادیان قبلی هم بوده است.
وقتی به سراغ تاریخچه ی روزه می رویم و این که روزه گرفتن تنها متعلق به دین اسلام نمی باشد . در یکی ازآیات نورانی قرآن کریم این گونه بوده است :«... روزه بر شما واجب شده همانطور که بر اقوام قبل از شما واجب شده بود... »[1]
پس روزه در ادیان پیشین نیز وجود داشته است . البته از تورات و انجیل فعلی بر می آید که روزه در میان یهود و نصاری معمول بوده است.و اقوام و ملل دیگر هنگام مواجه شدن با غم و اندوه روزه می گرفته اند.
روزه ی یهود غالباً به هنگام توبه و طلب خشنودی خداوند و یا اعلام عجز و ناتوانی در برابر پروردگار و اعتراف به گناهان خود برای کسب رضای خداوند بوده است. [2] بر می آید که حواریون مسیح دربعضی اوقات مجاز به گرفتن روزه گردیده اند. [3]
به طوری که حیات حواریون مملو از انکار لذات و زحمات روزه داری بوده است. [4]اسلام جایگاه خاصی برای روزه قائل شده است و یکی از واجبات الهی است.پیشینه روزه در دین اسلام برای اولین بار به سال ششم هجری قمری می رسد .
زمانی که پیامبر پس از صلح حدیبیه راهی مدینه شدو در مدینه شد و رد مدینه اعمال ماه رمضان و سپس شوال را به جا آوردند.
برای انجام این واجب عبادی قدم اول حفظ شکم از خوردن و آشامیدن و رعایت آداب ظاهری آن است و قدم دوم حفظ زبان ،گوش،چشم ،دست ، پا و سایر اعضا و جوارح بدن از گناهان که در صورت عدم رعایت آنها روزه باطل می گردد.
2- مقدار ماه و روز وجوب روزه در قران
گرچه تمام فروعات و جزئیات احکام در قرآن نیامده هم چنان که کیفیت نماز و تعداد رکعات آن در قرآن بیان نشده، امّا در مورد روزه باید گفت که مقدار ماه و روز آن در قرآن به طور روشن بیان شده است:
الف. شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ ... فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ ... ، ماه رمضان چنان ماهی است که در آن قرآن نازل شده ... پس آن که از شما این ماه را دریابد باید آن را روزه بدارد... [5]و می دانیم که یک ماه، 30 یا 29 روز است.
ب. وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الْأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَى اللَّیْلِ، بخورید و بیاشامید تا نمودار و جدا شود براى شما رشته سفید از رشته سیاه از فجر سپس روزه را تا شب به پایان رسانید.[6]
3- ساقط نشدن روزه مسافر بعد از مسافرت دلیل بر وجوب روزه است
در آیه ۱۸۵ سوره بقره، عبارتی آمده است که در مورد فلسفه روزه مسافر سخن گفته است. عبارت «یرید الله بکم الیسر و لایرید بکم العسر» به پندار عدهای علت اصلی حکم روزه مسافر را بیان میکند.
طبق بیان تفسیر نمونه، خداوند در پی بیان این مطلب است که روزه نیز مانند سایر تکالیف الهی، آسان و مطابق طاقت بندگان است.
بهمین خاطر خداوند در هنگام بیان حکم روزه آن را با عباراتی از قبیل «کما کتب علی الذین من قبلکم»، «ایام معدودات»، «ان تصوموا خیر لکم» و «یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر» همراه میکند. [7]
و یا اینکه این به روزه مریض و مسافر بر میگردد، چنانکه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان عبارت «یرید الله بکم الیسر، و لا یرید بکم العسر» را به مریض و مسافر برگردانده است. [8]
با این حال ایشان حکم روزه مسافر را پا بر جا میدانند.در نتیجه چه عبارت فوق را به اصل روزه و چه به روزه مریض و مسافر بر گردانیم، حکم روزه مسافر باقی است.یعنی بعد مسافرت باید روزهه بگیرد.
زیرا علت اصلی تلقی نمیشود. در هر صورت این عبارت، بیانگر حکمت است نه علت تامه که با منتفی شدن آن حکم هم منتفی شود.
فرق بین علت تامه و حکمت یک حکم، در چیست؟
با رفع علت یک حکم، خود حکم نیز مرتفع میشود،. اما با رفع حکمت آن، حکم همچنان باقی است.خلاصه اینکه، «ان الاحکام الشرعیة تدور وجودا و عدما مع عللها لا مع حکمتها»، یعنی اینکه احکام شرع دائر مدار علل هستند نه حکمتهایشان. [9]
و مشقت و سختی سفر حکمتی برای حکم روزه مسافر است که با نفی آن حکم منتفی نمیشود.البته امروزه این حکمت نیز، همچنان باقی است و مسافرتها برای اکثر افراد، خالی از مشقت و سختی نمیباشد.
ضرب المثل «هیچ جایی مثل خانه خود انسان نمیشود»، نیز مؤید این مطلب است.بنابراین علیرغم تسهیلات زیادی که در سفرها فراهم شده، حتی امروزه سفر برای غالب مردم مشکلات روحی و جسمی مخصوص به خود را دارد و حکمت حکم روزه مسافر همچنان باقی است. [10]
حکمتها و فلسفه ی وجوب روزه در روایات
در اینچا به بعضی از دلایل وجوب روزه و اینکه چرا باید روزه بگیریم در روایات اشاره می کنیم.
1.باید روزه بگیریم تا میزان اخلاص مشخص گردد.
حضرت فاطمه علیهاالسلام فرمود: «فَرَضَ اللَّهُ الصِّیامَ تَثبْیتاً لِلْاخْلاصِ»؛[11] «خداوند روزه را به خاطر تثبیت اخلاص واجب کرده است». دستیابی به خلوص و پاکى، احساس درد و رنج مستمندان، آگاهى بر فقر خود در قیامت و صبر در سختیها، از جمله حکمتهاى وجوب روزه است
2.باید روزه بگیریم تا بر هوای نفسانی غلیه کنیم.
از امام رضا علیه السلام نقل شده که فرمود: علت واجب شدن روزه آن است که مردم، سختى گرسنگى را چشیده، بر فقر در آخرت آگاه شوند. روزه دار خاشع و فروتن شده و توجه داشته باشد که اعمالش به حساب مى آید و مورد پاداش قرار مى گیرد.
و (نیز) مقابل گرسنگى و تشنگى صابر شود و علاوه بر دورى از شهوات، ثواب الهى نصیبش گردد... و از سختىهاى مستمندان باخبر شود، تا حقى را که خداوند در اموالش قرار داده است، ادا نماید.[12]
3. باید روزه بگیریم نا اخلاص و خودسازی داشته باشیم.
حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) فرموده است: «فرض الله الصیام تثبیتاً للاخلاص؛ [13]خداوند، روزه را برای تثبیت اخلاص (در دل مردم) واجب کرده است.»
«صائم» با خودداری از خواستههای نفسانی، فرمان خدا را به اجرا میگذارد و با عالم ملکوت، پیوند معنوی برقرار میکند و چون کارهای حیوانی را رها کرده، درونش صفا و جلا مییابد. همینطور، همگام با امساک از لذّات جسمانی، از لذّتهای حرام روحانی نیز پرهیز میکند و امتناع میورزد.
4. باید روزه بگیریم تا تعدیل قوای جسمانی حاصل گردد
دوّمین حکمتی که در روزه نهفته است، تعدیل و تنظیم بدن صائم است؛ به این بیان که دستگاههای مختلف بدن در طول یک سال فعالیت شبانهروزی، ممکن است دچار عارضه و فرسودگی یا خستگی مفرط گردند که اگر به آنها رسیدگی نشود. آسیب کلی ببیند.
از این رو، خداوند حکیم برای حفظ سلامتی و ترمیم و تعدیل قوای جسمانی مؤمن، روزه را واجب کرده است. شاهد این گفتار، سخن حکیمانه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) است که فرمود: «صوموا تصحوا؛ [14]روزه بگیرید تا سالم بمانید.»
5. باید روزه بگیریم تا تمرین تقوا کنیم.
سوّمین حکمت مهمّ روزهداری، ممارست و تمرین «پرهیزکاری» است. مسلمان با تمرین یک ماهه خود در ماه مبارک رمضان، از ارضای تمایلات نفسانی خودداری میکند تا به نفس خویش بقبولاند که توانایی ایستادگی در برابر کارهای ناروا را دارد.
به عنوان نمونه روزهدار، با نخوردن غذای حلال خود، تمرین میکند که به اموال دیگران دستدرازی نکند. با نرفتن نزد همسر خویش، درک میکند که به ناموس دیگران نباید چشم طمع دوخت. با بستن زبان از دروغ بر خدا و پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) یاد میگیرد که هر کلامی را بر زبانش جاری نکند.
مسئله تمرین تقوا و افزایش درجه آن را قرآن در آیه «روزه» بهصراحت بیان کرده، پس از بیان وجوب روزه فرموده است: «لعلکم تتقون؛ [15]شاید شما تقوا پیشه کنید.»
6. باید روزه بگیریم نا کم شدن فاصله فقیر و غَنی احساس شود..
احساس نیاز و نداری و چشیدن طعم گرسنگی و تشنگی و محرومیت، حکمت دیگر روزه است. به این معنا که ثروتمندان مسلمان در طول سال، از نعمت و رفاه برخوردارند و هر زمان، هر چه اراده کنند، در اختیارشان قرار میگیرد، دیگر چگونه به یاد محرومان باشند؟
و از کجا بفهمند که «گرسنگی» چه دردی است؟ آنان باید یک ماه با گرسنگی و تشنگی دمساز شوند تا طعم تلخ آن را بچشند و دل رفاهزده آنان قدری به حال محرومان بسوزد.
از امام حسین (علیهالسّلام) پرسیدند: چرا خدا روزه را واجب کرده است؟ فرمود: «لیجد الغنی مس الجوع فیعود بالفضل علی المسکین؛ [16]تا توانمند گرسنگی را لمس کند و مازاد بر نیاز را بر مستمند باز گرداند.»
7. باید روزه بگیریم برای یادآوری آخرت
حکمت به خاطر آوردن آخرت است. حضرت رضا (علیهالسّلام) طی گفتار متینی این پرسش را طرح میکند که چرا فرمان روزهداری بر بندگان صادر شده است، آنگاه در پاسخ میفرماید:
«لکی یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا علی فقر الاخرة؛ [17]
تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمد و بر بیچارگی سرای دیگر رهنمون گردند.»از این رو، پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در یکی از خطبههایی که در آستانه ماه مبارک رمضان ایراد کرد،
فرمود: «... و اذکروا بجوعکم و عطشکم فیه جوع یوم القیمة و عطشه...؛ [18] با گرسنگی و تشنگیتان در این ماه گرسنگی و تشنگی روز قیامت را به یاد آورید.»
8. باید روزه بگیریم برای یادآوری تا بیدین و بی ایمان نشویم.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام، روزه خواری (بدون عذر) در حکم بی دینی و بی ایمانی است:
«وَ مَنْ أَفْطَرَ یَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ مُتَعَمِّداً خَرَجَ مِنَ الْإِیمَانِ»؛[19] «هر کس یک روز ماه رمضان را عمدا افطار کند، از دایره ایمان خارج می شود».
9. باید روزه بگیریم تا به عذاب دنیایی و آخرتی گرفتار نشویم.
و در حدیث معتبر دیگری حکم روزه خواری (در ملاء عام) که سبب حرمت شکنی ماه رمضان می شود، چنین بیان شده است:«فِی رِوَایَةِ سَمَاعَةٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أُخِذَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ وَ قَدْ أَفْطَرَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ قَدْ رُفِعَ إِلَى الْإِمَامِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قَالَ فَیُقْتَلُ فِی الثَّالِثَةِ».[20]
سماعه میگوید از امام صادق علیه السلام درباره شخصی پرسیدم که او را در ماه رمضان گرفتهاند که سه بار روزهخواری کرده است و هربار او را به نزد امام (حاکم) میبرند (و بار اول و دوم تعزیر میشود)؛ امام فرمود: در مرتبه سوم اعدام میشود.
10. باید روزه بگیریم تا پاداش آن را خداوند بدهد.
خداوند متعال در حدیثی قدسی میفرماید: «الصوم لی و انا اجازی به»؛ «روزه مال من است و خودم پاداش آن را به روزهدار میدهم».[21]
از این حدیث قدسی برمیآید که پاداشی که خداوند به شخص روزهدار عطا میکند، بینهایت بوده و قابل احصا نمیباشد، چون خداوند متعال نه بخل در ذات مقدسش راه دارد و نه عاجز است از این که این همه پاداش به بندهاش بدهد.
11.باید روزه بگیریم تا گناهان قبلی بحشیده شود.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند: «من صام شهر رمضان ایمانا و احتسابا، غفرالله له ما تقدم من ذنبه»؛ «کسی که از روی ایمان و در نظر داشتن خدا روزه بگیرد، خداوند گناهان گذشتهاش را میآمرزد».[2۲]
نتیجه:
1- با توجه به آیات قرآن کریم و روایات رسیده از اهل بیت (علیهمالسلام)، روزه در سفر صحیح نمیباشد.لذا به حکم قرآن بعد از مسافرت باید روزه بگیریم
2-سختی و مشقت در سفر نسبت به احکام مسافر، حکمت است که با منتفی شدن آن حکم روزه مسافر همچنان باقی میباشد.
2- وقتی روزه مسافر بعد از سفر واجب است پس حکم روزه برای غیر مسافر از اوجب واجبات است.
4- تمام حکمت ها و فلسفه ی یاد شده در کلام معصومین علیهم السلام همه دلیل هستند بر وجوب اینکه باید روزه بگیریم.
5. «روزه» از سوی خدای تعالی واجب شده و از حدود الهی است، که تخلف از آن گناه کبیره محسوب می شود
پی نوشت:
1. سوره بقره آیه 183
2.-قاموس کتاب مقدس ص428(داود،26:2)
3.انجیل لوقا باب 5- شماره های 33 - 35
4.-قاموس کتاب مقدس ص 428
5.سوره بقره،آیه 185.
6.سوره بقره ،آیه 186.
7.مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۷۰۷.
8.طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۴.
9.ابوزهره، محمد، اصول الفقه الاسلامی، ص۳۲۳.
10.مکارم شیرازی، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، ج۱، ص۳۸۹.
11.بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۳۶۸.
12.وسایل الشیعه، ج ۷، ص ۴.
13. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص ۳۶۸.
14. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص ۲۵۵.
15.بقره/سوره ۲، آیه ۱۸۳.
16. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص ۳۷۵.
17. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص ۳۹۶.
18. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص ۳۵۶.
19.الکافی، ج۲ ص۲۷۸.
20.من لا یحضره الفقیه، ج۲ ص۱۱۷.
21.وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۲۹۲.
22.سنن الرسول الأعظم صلى الله علیه و آله و سلم، ص ۷۶۸.