نبود وحدت و همراهی در دنیای اسلام امری مشهود و واضح است. امروز دشمنان اسلام به سرکردگی آمریکا، انگلیس و اسرائیل توانسته‌اند با ایجاد جنگ و شعله ور ساختن آتش کینه و فتنه در بین مسلمانان، اوج اختلاف را در میان ملت‌های مسلمان برقرار سازند.
در مقابل این فضای غم‌انگیز و البته خطرناکِ تفرقه، اتحاد وهمبستگى اسلامى، یکى از لازم‌ترین و واجب‌ترین وظایف حکومت‌ها، دولت‌ها و تک‌تک مسلمانان است که بایستى همه به انجام این وظیفه مهم همت داشته تا امت واحد در برابر دنیای استکبار شکل بگیرد. از این رو به اتّحاد و هم‌دلی به شدت نیاز داریم.
در این نوشتار به بررسی مهم‌ترین و اساسی‌ترین ریشه این تفرقه و راه‌حل برون‌رفت از آن، از منظر آیات و روایات می‌پردازیم. به تعبیر مقام معظم رهبری، «این وحدتی که امروز دنیای اسلام نیاز دارد، با تدبّر در آیات قرآن و با تأمّل در همین حقایق براحتی به دست می‌آید اگر اهل فکر و اهل مبنا، این مسائل را دنبال کنند».[1]
مشرکین و اختلاف‌افکنی اعتقادی
خداوند در قرآن‌کریم در تعبیری بسیار سنگین، افراد را از اختلاف‌افکنی بین امت بر حذر داشته و این عمل نادرست را نکوهش و آن را فعل مشرکین معرفی می‌نماید: «لَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ، مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا، کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ»؛[2] «از مشرکان نباشید، مشرکانی که دین‌شان را بخش‌بخش کردند و [سرانجام] گروه گروه شدند، در حالی که هر گروهی به آنچه [از بخشی از دین] نزد آنان است [به تصور اینکه حق است] شادمانند!».
شاید با شنیدن شرک و مشرکین، پرستش غیر خدا به ذهن بیاید، اما شرک درجات زیادی دارد و بر اساس این آیه شریفه، هر كس كه عامل تفرقه در دين خدا شود، مشرک است و به خاطر پیامدهای زیادی که دارد، این نوع از اختلاف‌افکنی از بدترین نوع اختلاف‌ها است؛ چراکه سبب گمراهی بشر و نرسیدن به سعادت می‌شود.
سقیفه؛ سبب اختلاف و دشمنی در اسلام
بی‌تردید بزرگترین اختلافی که در مسیر زندگی بشر رخ داده که به تعبیری مسیر تاریخ را از هدایت به سمت گمراهی کشانده و بشر از طعم شیرین عدالت محروم ساخته، انحرافی که در جریان جانشینی پیامبر رخ داد، می‌باشد. اهل سقیفه بشریت را از امام و امامت محروم ساختند. انحرافی که در سقیفه، سبب روی کارآمدن ناشایستگان شد، سبب شکل‌گیری فرقه‌ها و دشمنی‌های زیاد در دنیای اسلام گردید، به گونه‌ای که در برخی روایات اختلاف بین امت به 72 فرقه بیان شده که تنها یک فرقه که گروه اهل‌بیت علیهم‌السلام هستند، نجات یافته معرفی شده‌اند.[3]
در حالی که اگر مردم گرد امام معصوم علیه‌السلام جمع می‌شدند، در سایه عدالت، تقوا، علم، بصیرت و ... که در وجود امام به بالاترین مرتبه‌اش موجود است، مردم می‌توانستند به اوج کمالات و فضایل برسند و این تفرقه بین مسلمین پدید نمی‌آمد. حضرت صدیقه طاهره سلام‌الله‌علیها در خطبه فدکیه که به حقیقت، عالی‌ترین سطح معارف و حکمت ها را در بر دارد، در اشاره به این نکته می‌فرمایند: «فَجَعَلَ اللهُ طاعَتَنا نِظاماً لِلمِلَّةِ وَ اِمامَتَنا أماناً لِلفِرقَه»؛[4] «خداوند پیروی و اطاعت از ما را عامل انسجام جامعه و امامت و پیشوایی ما عامل جلوگیری از تفرقه قرار داده است».
همان‌گونه که دوری از امامت سبب بروز اختلافات شدید و فرقه‌فرقه شدن دنیای اسلام شد و این دشمنی‌ها تا امروز ادامه داشته و به شکل داعش و ... ظهور یافته، پیوند با امامت نیز رمز وحدت و اتحاد مسلمانان است.
اگر با انصاف به محبتی که مسلمانان و حتی غیر مسلمانان نسبت به امام حسین علیه‌السلام دارند، توجه کنیم، راز فرمایش حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها بهتر روشن می‌شود. محبت افراد با گرایش‌های دینی و غیردینی گوناگون به سیدالشهدا علیه‌السلام در ایام اربعین، نمایشی از وحدت، برادری، همسویی، همراهی و قدرت منسجم در برابر کفر، استکبار جهانی و دشمنان اسلام است که حقیقتا چشم‌نواز و مایه افتخار هر مسلمانی است.
حال تصور کنید این محبت به مرحله بالاتر یعنی اطاعت و پذیرش ولایت اهل بیت علیهم‌السلام برسد. در این صورت امتی واحد پدید می‌آید که دشمن را از شکست دادن و نابودی اسلام مایوس می‌کند.
پی‌نوشت:
[1]. بیانات رهبری در دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر،1395/6/30.
[2]. روم:31 و 32.
[3]. آمدی، محمد گوزل، الهجرة إلى الثقلين، ج1، ص356.
[4]. خطبه فدکیه.
