تربیت یک امر لازمی است که در خانواده از زمان انعقاد نطفه شروع می شود و در نوجوانی به اوج خود می رسد. شرایط زندگی امروزی به شکلی است که حضور زنان و دختران در اجتماع اجتناب ناپذیر است. باتوجه به آسیب های فضای مجازی و روابط غیر دینی دختر و پسر در جامعه ی امروزی، آنچه در مورد تربیت یک دختر ضروری است، تقویت باورها و ارزشهای دینی و الگو گیری از بزرگان دین است. بنابراین حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) و حضرت معصومه(سلام الله علیها) می تواند بهترین الگو برای دختران امروزی باشد. در این نوشته به چند مورد از شاخصه صحیح تربیت در سیره حضرت معصومه( سلام الله علیها) اشاره می کنیم.
عفت وپاکدامنی
اسلام به عفت و پاکدامنی دختران اهمیت ویژه ای داده وعفت و حیا را مساوی با دین قراداده است. امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می فرماید: «لَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا حَيَاءَ لَهُ؛[1] کسی که حیا ندارد ایمان ندارد.» پاکدامنی یکی از خصوصیاتی است که دختران امروزی باید در زندگی خود به آن توجه داشته باشند. دختری که عفت نداشته باشد، نمی تواند مادر شایسته ای برای فرزندان آینده باشد. آسیب های اجتماعی از جمله فضای مجازی و ماهوارای بزرگترین تهدیدی برای دختران امروزی است. برخی از دختران با الگو گیری از سبک زندگی غربی به دنبال الگوهای غربی در زندگی هستند؛ این مساله عواقب ناگواری در زندگی دارد. از جمله سست کردن بنیان خانواده، مشکلات اخلاقی، از بین رفتن محبت بین خانواده و در نهایت احتمال فروپاشی خانواده منجر می شود؛ این هم بخاطر این است که حریم خانواده از ارزشهای اسلامی دوراند.
بنابراین اسلام برای زنان و دختران الگوهایی در زندگی معرفی کرده است که حضرت زهرا (سلام الله علیها) بهترین الگو برای زنان بودند و حضرت معصومه (سلام الله علیها) کامل ترین الگو برای دختران در عفت و پاک دامنی هستند در سیره حضرت معصومه(سلام الله علیها) است که در ارتباط با مردم حدود شرعی را مراعات می کردند از جمله در مسیر هجرت به طوس همراهانی از محارم با حضرت بودند؛ وقتی هم در قم سکونت کردند در خانه ای به نام بیت النور که به دور از نامحرم بودند به عبادت مشغول شدند.
احترام وتکریم
یکی از شیوه های مهم تربیت دینی احترام و تکریم فرزندان است خداوند متعال در قرآن کریم این چنین به این مساله اشاره می فرماید: «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ؛[2] محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم» از این جهت است که فرزندان بویژه دختر در رشد و تکامل خویش نیاز به تکریم و احترام از طرف والدین می باشد. وقتی والدین به فرزندان خویش احترام می کنند در واقع آنها را از بسیاری آسیب های اجتماعی دور خواهند کرد. بسیاری از ناهنجاریها از جمله بدحجابی، روابط نامشروع، اعتیاد ریشه در عدم تکریم و احترام والدین دارد. و در سیره حضرت معصومه سلام الله علیها هم هست که امام موسی ابن جعفر(علیه السلام) بخاطر جایگاه علمی و اخلاقی که داشت در خویش مورد تکریم می داد و این جمله را در مورد حضرت معصومه(سلام الله علیها) بیان کرده است «فداها ابوها» سخنی که بیانگر احترام و تکریم است.
فعالیت اجتماعی
از دیدگاه اسلام دختران و زنان از فعالیت در اجتماع منع نشده اند. دین ما زن مسلمان را با رعایت عفت و حدود شرعی در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی و حضور در جاهایی که با عفت زن منافاتی نداشته باشد نه تنها منع نکرده است؛ بلکه تشویق هم می کند؛ حضور حضرت فاطمه زهرا (سلام الله وعلیها) در مسجد برای ارائه خطبه در حمایت از ولایت همسرش نمونه بارز حضور زن در اجتماع می باشد و هم چنین در زندگی حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) هم حضور ایشان برای حل مشکلات علمی وفقهی مسلمین وهجرت ایشان از مدینه به طوس به حمایت از ولایت امام رضا(علیه السلام)؛ و برائت از دشمنان اهلبیت (علیه السلام) نمونه بارز فعالیت اجتماعی وسیاسی ایشان در جامعه اسلامی می باشد. اما در برعکس در سبک زندگی غربی زن به عنوان ابزار شهوت در اجتماع حضور دارد و حافظ منافع اشخاص سرمایه دار وهواپرستان می باشد که اسلام چنین حضوری را منع می کنند.
صبر درسختی ها ومشکلات
در تربیت دختر والدین برای اینکه بتوانند دختر خود را مادری ایده آل برای فرزندان آینده بسازند؛ باید در زندگی صبر بر مشکلات و سختی ها را برای آنها آموزش دهند. دختری که همیشه در ناز و نعمت باشد و تمام امکانات زندگی را فراهم ببیند نمی تواند در زندگی بعد از ازدواج در زندگی زناشویی همسر خوبی برای شوهر خویش باشد و در مقابل مشکلات زندگی نمی تواند صبر کند؛ بنابراین بایستی والدین الگوهایی از دختران نمونه و زنان کامل را در زندگی به آنها معرفی کنند ؛که حضرت معصومه (سلام الله علیها) می تواند دختر نمونه ای برای دختران امروزی باشد از این جهت که حضرت معصومه (سلام الله علیها) برای رسیدن به ولایت امام معصوم با چه مشکلاتی از مدینه به طوس حرکت کردند؛ و با کمترین امکانات توانستند معارف اهلبیت (علیهم السلام) را درمسیرحرکت به طوس به دوستان شیعه برسانند که این تبلیغ باعث شد همراهان خویش را از دست بدهد و جان خویش را نیز از دست بدهد این نشانگر صبر و تحمل بالای حضرت معصومه (سلام الله علیها) در زندگی است که دختران امروزی بایستی در زندگی خویش صبر در مشکلات زندگی را از حضرت فاطمه مصومه (سلام الله علیها) یاد بگیرند. درواقع حضرت معصومه بهترین سرمشق در سختی ها ومشکلات زندگی در خانواده های امروزی است ؛ که با پیروی از ایشان می توانیم برمشکلات چیره شویم ومسیر سعادت را بپیماییم.
پی نوشت
[1]کافی ج2،ص106ح2.
[2]سوره اسرا،آیه 70.