فاطمه زهرا سلاماللهعلیها یگانه دختر آخرین پیامبر خداوند و گل سرسبد عالم بشریت، حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله است. ایشان دارای فضائلی است که ذهنهای کوچک و فهم بشریت گنجایش آن را ندارد تا آنجا که خداوند، اطاعت این بانوی بزرگ را بر تمام آفریدگان واجب کرده است. امام محمدباقر علیهالسلام فرمود: «لَقَدْ کَانَت سلاماللهعلیها مَفْرُوضَة الطَّاعَة عَلَى جَمِیعِ مَنْ خَلَقَ اللَّهُ»؛[1] «به تحقیق اطاعت از حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها بر تمام مخلوقاتِ خداوند واجب بوده است»؛ بنابراین برای هر مسلمانی شایسته است که بداند، این بانوی باعظمت، چه چیزهایی را دوست دارد تا به آن عمل کند.
سه محبوب فاطمه زهرا سلاماللهعلیها
حضرت زهرا سلاماللهعلیها فرمود: «حُبّب اِلَیَّ مِنْ دنیاکُم ثلاثُ: تلاوةُ کتابِ الله والنَّظَر فی وَجهِ رَسولِ الله والاِنفاقُ فی سَبیلِ الله»؛[2] «سه چیز از دنیای شما محبوب من است: تلاوت کتاب خدا، نگاه به صورت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و انفاق در راه خدا».
یک. تلاوت قرآن
تلاوت قرآن کریم، یکی از حکمتهای بعثت پیامبر صلیاللهعلیهوآله است: «هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ»؛[3] «خداوند کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده، رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها تلاوت میکند». تلاوت قرآن یکی از سفارشات اهلبیت علیهمالسلام است؛ بنابراین بر هر مسلمانی لازم است که در طول شبانهروز لحظاتی را با قرآن کریم، مأنوس باشد.
یکی از علتهای انس با قرآن کریم، آشنایی با ولایت اهلبیت علیهمالسلام است؛ زیرا در کلام امام محمدباقر علیهالسلام چنین آمده است: «إِنَ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ، قَالَ: يَهْدِي إِلَى الْوِلایَة»؛[4] «به راستی که این قرآن به چیزی با قوامتر هدایت میکند، فرمود: [قرآن] به سوی ولایت هدایت میکند». شاید یکی از جهات محبوبیت تلاوت قرآن نزد حضرت زهرا سلاماللهعلیها همین امر باشد.
دو. نگاه به صورت رسول خدا
در آموزههای دینی، نگاه از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است و برای آن، دستوراتی را بیان میکند و بعضی از نگاهها، مانند نگاه به صورت پدر و مادر، نگاه به آیات قرآن، نگاه به دریا،[5] و نگاه به صورت عالم و دانشمند[6] را عبادت میداند.
بیتردید مراد، نگاه همراه با محبت است و در قرآن کریم نیز سفارش اکید به احسان و نیکی کردن به پدر و مادر وجود دارد، پس احترام و احسان به پدر و مادر، یکی از محبوبان حضرت زهرا سلاماللهعلیها است که شایسته الگوگیری برای همه مسلمانان خواهد بود. شاید با توجه به ظهور روایت بتوان گفت، دلیل این دوست داشتن، علاوه بر مقام پدری، مقام رسالت و نبوت آن حضرت نیز بود.
سه. انفاق در راه خدا
سومین محبوب حضرت زهرا سلاماللهعلیها انفاق است که این نیز موارد متعددی دارد، یکی از معروفترین موارد انفاق، مالی است.
قرآن کریم میفرماید: «وَ يَسْئَلُونَكَ ما ذا يُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْو»؛[7] «و از تو میپرسند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: از مازاد نیازمندی خود».
انفاق نیز از صفات پسندیدهای است که باید هر انسانی خود را به آن زینت دهد و به عبارتی انفاق باید در حد اعتدال باشد و از گونه افراط و تفریط به دور باشد.[8]
بخشش و گذشت
معنای ظاهری «عفو» همان بخشش و گذشت از لغزش دیگران است؛ بنابراین بهترین انفاق، عفو و گذشت از خطا و اشتباهات دیگران است، همانگونه که پیامبر صلیاللهعلیهوآله، اعلام عفو عمومى نسبت به مشرکان مکّه کردند.[9]
بنابراین بر هر مسلمانی بایسته است که سیره حضرت زهرا سلاماللهعلیها را برای خود الگو قرار داده و با متخلق شدن به اخلاق و روش ایشان، سعادت دنیا و آخرت را برای خود فراهم کند.
پینوشت:
[1]. بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم، مؤسسةالامام المهدی، ج11، ص172.
[2]. انصاری، اسماعیل، الموسوعة الكبرى عن فاطمة الزهراء علیهاالسلام، دلیل ما، ج22، ص599، به نقل از وقایع الایام.
[3]. جمعه: 3.
[4]. اسراء: 9.
[5]. صحیفةالامام الرضا علیهالسلام، کنگره جهانی امام رضا، ص90.
[6]. راوندی، النوادر، دارالکتاب، ص11.
[7]. بقره: 219.
[8]. قمی، تفسیرقمی، دارالکتاب، ج1، ص72.
[9]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، ج2، ص121.