چیستی مفهوم بعثت

بعثت، به معناي برانگيخته شدن براي انجام کاري است از سوی پروردگار جهانیان ؛ که برای همه پیامبران الهی چنین ماموریتی و چنین روزی بوده است ؛  مبعث، روزي است که پيامبر (صلي‏الله‏عليه‏و‏آله) از سوي خداوند متعال به رسالت مبعوث گرديد. در قرآن کريم واژه بعثت با صيغه‏هاي مختلف به کار رفته و در مجموع به دو قسمت تقسيم مي‏شود: قسمت اوّل درباره بعثت پيامبران است، مانند آنجا که مي‏فرمايد: «به تحقيق در هر امتي رسولي را برانگيختم». قسمت ديگر درباره دوران پس از مرگ و زنده شدن مردگان مي‏باشد، همانند آن‏جا که مي‏فرمايد: «آنان که کافر شدند، پنداشتند هرگز برانگيخته نمي‏شوند. بگو آري سوگند به پروردگارم که البته برانگيخته خواهيد شد. سپس خبر داده مي‏شويد بر آن‏چه عمل کرده‏ايد و آن بر خداوند آسان است». نيز از زبان حضرت عيسي عليه‏السلام نقل مي‏کند که مي‏فرمايد: «سلام بر من هنگامي که ولادت يافتم و آن‏گاه که بميرم و در آن زمان که زنده شوم».

قلمرو بعثت

قرآن کريم در آيات مختلف، جهاني بودن رسالت پيامبر اسلام صلي‏الله‏عليه‏و‏آله را مطرح نموده است. از آن شمار در سوره اعراف و سبأ آمده است: «بگو اي مردم من فرستاده خداوند به سوي همه شما هستم» و نيز «و ما تو را جز براي همه مردم نفرستاديم». قرآن کريم هم‏چنين در سوره جمعه مي‏فرمايد: «او مبعوث به گروه ديگري از مؤمنان نيز هست که هنوز ملحق به اين‏ها نشده‏اند»؛ يعني اقوام ديگري نيز که بعد از پيامبر و ياران وفادارش پا به عرصه وجود مي‏گذارند و از سرچشمه زلال قرآن و سنت رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله سيراب مي‏گردند، در قلمرو بعثت پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله قرار دارند. در همين رابطه، نقل شده هنگامي که پيامبر خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اين آيه را تلاوت مي‏فرمود، سؤال شد: اين‏ها چه کساني هستند؟ ايشان صلي‏الله‏عليه‏و‏آله هم دست خود را بر شانه سلمان گذاشت و فرمود: «اگر ايمان در ثرّيا(ستاره دور دست) باشد، مرداني از اين گروه(ايرانيان) بر آن دست مي‏يابند».

رفتار عرب جاهلی درقبال دلسوزی پيامبر (ص)

خداوند در قرآن از دلسوزی و ایثار بی حد واندازه پیامبر(ص) برای هدایت عرب سخن می گوید واز اخلاق زیبای او می ستاید و رفتار ومهربانیش را عامل اصلی بسط اسلام بر می شمارد ؛ اما هنگامي که پيامبر گرامي اسلام صلي‏الله‏عليه ‏و‏آله به دعوت آشکار پرداخت، انواع فشارها به ايشان وارد شد و دشمنان اسلام، در صدد مقبله با پيامبر(ص) و مسلمانان برآمدند. يکي از راه‏هايي که دشمنانِ پيامبر(ص)  براي کم اثر کردن دعوت آن حضرت و تضعيف روحيه ايشان انتخاب کرد، مسأله استهزا و مسخره کردن بود؛ زيرا آن‏ها فکر مي‏کردند که با سُخريه و استهزا، کار پيامبر (ص) و مسلمانان يکسره مي‏شود، امّا وقتي فهميدند استهزا اثر نکرد و اسلام هم‏چنان به رشد سريع و تکامل خود ادامه مي‏دهد، انديشيدند که مي‏توانند پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله را با برچسب‏هايي هم‏چون ساحر و شاعر و کسي که مطالب خود را از اين و آن، يا از افسانه‏هاي پيشينيان گرفته، از ميدان بيرون کند. توطئه‏اي که نقش البته نقش بر آب شد و نه تنها مسلمانان را از مسير حق بازنداشت، که عزم آنان را در پيمودن راه حق و سعادت، راسخ‏تر ساخت.

بعثت و تحول بزرگ در همه دنیا ودگرگونی عصر جاهلیت عرب

عصر جاهليت، عصري بود که مردم به کلي از فرهنگ و اخلاق انساني دور بودند و خشن‏ترين زندگي را داشتند وبرخی قبایل عرب  با دست خود، دختران معصومشان را با کمال سنگدلي و بي‏رحمي زنده به گور مي‏کردند. جنگ‏هاي قومي و قبيله‏اي فراوان جريان داشت و از انسانيت و کرامت انساني خبري نبود. در اين زمان، خداوند حجت و ولي خود را برانگيخت تا مردم را از گمراهي‏ها، کژي‏ها و جهالت‏ها برهاند و به سوي حق، راستي، درستي، امانت‏داري، صله رحم، اخلاق پسنديده، فرهنگ مترقي و پيشرفته و خلق و خوي انساني و الاهي رهنمون گرداند. به راستي که رسول مکّرم اسلام صلي‏الله‏عليه‏و‏آله در مدتي کوتاه، آن‏چنان تحول و انقلابي ايجاد کرد که زندگي اعراب جاهلي را از پرتگاه سقوط اخلاقي و نابودي، به قله کمال و سعادت هدايت نمود.

بعثت، بشارت ترقی و تزکيه انسان

بعثت، پايه‏گذار حکومت صالحان در عرصه خاک است. بعثت، سحرگاه امامت و ولايت است. بعثت، نويد تزکيه انسان‏هاي شايسته از زشتي‏هاست. بعثت، عيد انسان‏هاي جوياي حق و عدالت است. بعثت، جشن بزرگ مستضعفان، محرومان، ستم‏ديدگان و بي‏ياوران است. بعثت، روز عزت ارزش‏هاست. بعثت، نعمت خدا بر انسان‏هاست. پيام خيزش انسان از خاک بر افلاک است. در اين روز، خداوند نهر عدالت را در بوستان حيات بشر جاري ساخت و گل‏هاي ايمان را در گلستان جان حضرت محمد صلي‏الله‏عليه‏و‏آله شکوفا کرد. بعثت، گل‏هاي ايمان را بر شوره‏زار دل‏هاي سرد و خفته اعراب روياند و خرافات و اوهام را از سرزمين حجاز، به زباله‏دان تاريخ سپرد. اينک نيز پيام‏هاي ماندگار بعثت، که از منبع وحي سرچشمه مي‏گيرد، رهگشاي ما رهروان آن پيامبر نيک‏سرشت و نکوکار است.

بعثت، عيد پایان نااميدي های بشر

قبل از بعثت به بیام حضرت امیر(ع) دنیا در یاس وتاریکی بسر می برد انسان به هیچ آینده ای امید نداشت ، از اینروی مبعث، روز عيد بزرگ نجات همهخ انسانها از سرگرداني و عيد ختم نااميدي، عيد تمايز عدل و ستم، عيد بيداري و آگاهي، و عيد تعهد و هدايت بزرگ الاهي است. در اين روز شريف بود که پيامبر رحمت پس از چهل سال عبادت و راز و نياز به درگاه خداوند، شايسته ابلاغ رسالت شد و زمزم وحي، در عمق جانش به جوشش درآمد و آفاق را سيراب کرد. در اين روز، پيامبر امين، با فرمان «اقرأ» بشر را در آغوش پر مهر ديانت قرار داد و دامنه بعثتش، تا هميشه تاريخ گسترده شد و نام مبارکش، زينت‏بخش ملک و ملکوت گشت. اينک پس از پانزده قرن، سخن و تعليم آن يگانه هستي، هم‏چنان مي‏درخشد، مي‏تابد، مي‏سازد و پرورش مي‏دهد. از اين رو، بعثت، نقطه عطفي در زندگي سراسر عزت پيامبر امين بود که آيات الاهي را بر گوش جان انسان‏ها ترنم کرد و جهل و جور، شرک و بت‏پرستي را از صحنه زندگي دور ساخت.

مهم‏ترين پيام بعثت

مهم‏ترين پيام بعثت، يکتا پرستي و تزکيه نفس است. بعثت، وحي را واسطه زمين و آسمان قرار داد و انسان‏ها را از سرگرداني در وادي ظلمت و تحير وارهاند. بر همين اساس است که حضرت امام خميني رحمه‏الله مي‏فرمايند: «انگيزه بعثت، نزول وحي... و نزول قرآن است و انگيزه تلاوت قرآن بر بشر اين است که تزکيه پيدا بکنند و نفوس مصّفا بشوند، از اين ظلماتي که در آن‏ها موجود است تا اين‏که بعد از اين‏که مصّفا شدند، ارواح و اذهان آن‏ها قابل اين بشود که کتاب و حکمت را بفهمند. انگيزه بعثت اين است که ما را از اين طغيان‏ها نجات دهد م ما تزکيه کنيم خودمان را، نفوس خودمان را مصّفا کنيم... اگر اين توفيق براي همگان حاصل شد، دنيا يک نوري مي‏شود نظير نور قرآن و جلوه نور حق».

ةپرتو شعاع نور بعثت

در پيام بعثت، فطرت پاک و زلال انساني را يافتمي و رهايي تن و جان را در محتواي نداي پيامبر شناختيم. بر همين اساس است که مقام معظم رهبري درباره آثار بعثت چنين مي‏فرمايد: «هيچ حادثه‏اي از قبيل انقلاب‏هاي بزرک، مرگ‏ها و حيات‏هاي ملّت‏ها، پديد آمدن اشخاص بزرگ، از بين رفتن اشخاص بزرگ، ظهور مکتب‏هاي گوناگون، اهميتش براي بشريت به اندازه بعثت‏هاي انبيا نيست. هم‏چنان که امروز شما مي‏بينيد، ماندگارترين شکل‏هاي فکر و ذهن آحاد بشر، همان شکل‏هايي است که اديان به آن‏ها داده‏اند و تا ابد هم همين‏طور خواهد بود. اگر چه امروز بسياري از کسان در عالم هستند که مستقيما خود را در پرتو اشعه بعثت نبي اکرم قرار نداده‏اند، يعني غير مسلمان‏ها، اما همان‏ها هم از برکات اين بعثت، تاکنون منتفع شده‏اند».

سنت‏هاي زیبای عید رسالت وبعثت 

مبعث، يکي از اعياد بزرگ امت اسلامي است. در اين روز مبارک، شايسته است مسلمانان به پاکيزگي و نظافت بپردازند؛ چرا که امیر مومنان عليه‏السلام فرمود: «غسل کردن در روزهاي عيد، هم سبب پاکيزگي و نظافت کساني است که براي درخواست حاجت به درگاه خداوند روي مي‏آورند، و هم پيروي از سنت پيامبر اسلام است». پوشيدن لباس تميز و مناسب، صلوات فرستادن و روزه گرفتن، از ديگر سنت‏هاي سفارش شده در اين عيد بزرگ به شمار مي‏آيد. امام صادق عليه‏السلام درباره روزه‏داري در روز عيد مبعث فرمود: «کسي که در روز بيست و هفتم ماه رجب روزه بگيرد، خداوند ثواب هفتاد سال روزه را به او خواهد داد».