پیش از اسلام با وجود مفاسد اخلاقی که در بسیاری از اعراب رایج بود، به سبب شرایط جغرافیایی و آب و هوایی، مرد و زن باید پوششی برای سر خود می‌داشتند. مردان چفیه داشتند و زنان روسری بلند. اما وقتی اسلام ظهور کرد، تا مدتی وضعیت به همین گونه بود یعنی وقتی مرد و زن بیرون می‌آمدند سرهای آنها پوشیده بود تا اینکه بعد از هجرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم به مدینه و تاسیس دولت اسلام، به سبب مزاحمتی که برای یک بانوی مسلمان جوان رخ داد، آیه حجاب نازل شد و بر مبنای این آیه زن‌ها که روسری بر سر داشته اند اما تا پیش از این مانند چفیه مردها آن را به پشت سرخود می‌افکندند، موظف شدند که جز گردی صورت خود، بقیه سر و گردن خود را بپوشانند و به این ترتیب حجاب به عنوان یکی از احکام قطعی خداوند برای بانوان جاری و ساری شد.

وی ادامه داد: اما باید دانست که حجاب به این صورت درباره زنان آزاده مسلمان صدق می کرد. زنان اهل کتاب و کنیزان از این مسئله مستثنی بودند ولی همانطور که بیان شد، شرایط آب و هوایی ایجاب می‌کرد که حتی زنان غیرمسلمان و کنیزها هم سرهای خود را پوشیده داشته باشند، لذا مسئله‌ای به عنوان بی حجابی و یا بدحجابی در عصر حکومت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم معنا و مفهوم نداشت.

در حکومت امیرالمؤمنین علیه‌السلام وضعیت به همین گونه است منتهی به سبب گسترش قلمرو اسلام و فتح سرزمین های دیگر از تمدن هایی گوناگون در زمان خلفای پیش از امیرالمومنین علیه السلام و اختلاط و آمیزشی که بین مسلمان ها با غیرمسلمان ها پدید آمده بود، طبیعتاً مواردی از ممالک دیگر و تمدن‌های دیگر در بین مسلمان‌ها رایج بوده است.

در نقلی داریم امیرالمؤمنین علیه‌السلام زمانی که در جایگاه خلافت قرار داشتند، بر مردان بعضی از زن‌های کوفه که مرکز خلافت بود و آنگونه که باید و شاید حجاب را رعایت نمی‌کردند خرده گرفتند و آن‌ها را سرزنش کردند. با این حال مسئله‌ای که بعنوان مشکل حجاب و عفت بخواهد در جامعه وجود داشته باشد، در حکومت پیغمبر و امیرمومنان علیهما السلام مشاهده نمی‌شد.

وی در پایان اظهار کرد: اما باید این نکته را اضافه کرد که طبق احکام اسلام واجب نبودن حجاب برای زنان غیرمسلمان و کنیزان به معنای این نیست که آزاد و مجاز هستند که با آرایش و خودنمایی در صحن جامعه حضور پیدا کنند، بلکه چنین کاری به عنوان شکستن هنجارهای الهی و جامعه اسلامی خود جرمی است که باید با آن جرم مقابله شود.

دکتر محمدحسین رجبی دوانی