یکی از موضوعات پیرامون ظهور حضرت ولی عصر (عج)، فراگیرشدن ظلم و فساد در آخرالزمان است که به انتشار مطلبی پیرامون این موضوع خواهیم پرداخت.
فراگیر شدن ظلم و فساد در آخر الزمان
پرسش: منظور از این که در احادیث آمده ظهور پس از ظلم و فساد زمین صورت خواهد گرفت چیست؟
پاسخ اجمالی:
گسترش ظلم و جور همان طور که در روایات آمده، از نشانه های ظهور امام زمان(عج) است؛ اما لزومی ندارد که به فکر توسعه فساد و ظلم بیشتر بیفتیم، بلکه با توجّه به وجود مفاسد در مقیاس وسیع و به حدّ کافی باید در ساختن خود و دیگرشان و یک گروه نیرومند، شایسته، شجاع و آگاه که پرچمدار انقلاب باشد کوشش کنیم. ضمنا باید توجه داشت ظهور این نشانه به تنهایی شرط تحقّق یافتن آن انقلاب بزرگ نیست.
پاسخ تفصیلی:
نخستین نشانه ای که با مشاهده آن می توان نزدیک شدن هر انقلابی ـ از جمله این انقلاب بزرگ را ـ پیش بینی کرد گسترش ظلم و جور و فساد و تجاوز به حقوق دیگران و انواع مفاسد اجتماعی و انحرافات اخلاقی است که خود عامل توسعه فساد در جامعه است.
طبیعی است فشار که از حد گذشت انفجار رخ می دهد، زیرا انفجارهای اجتماعی همانند انفجارهای میکانیکی به دنبال فشارهای شدید و زاید از حدّ است.
گسترش دامنه های ظلم و فساد به وسیله ضحّاکان هر زمان بذرهای انقلاب را آبیاری می کند، و کاوه های آهنگر را در کنار کوره های آتش پرورش می دهد؛ کم کم بحران اوج می گیرد و لحظه انقلاب نزدیک می گردد.
در مورد نزدیک شدن انقلاب بزرگ جهانی و ظهور مصلح بزرگ مهدی نیز مسأله همین گونه است.
منتها هیچ لزومی ندارد که مانند افرادی منفی باف به فکر توسعه فساد و ظلم بیشتر بیفتیم، بلکه با توجّه به وجود مفاسد در مقیاس وسیع و به حدّ کافی باید در ساختن خود و دیگران و یک گروه نیرومند شایسته و شجاع و آگاه که پرچمدار انقلاب باشد کوشش کنیم.
به هر حال، این موضوع در بسیاری از روایات اسلامی تحت عنوان «کما ملئت ظلماً و جوراً»؛ (همانگونه که جهان از ظلم و جور پر شده باشد» آمده است.
عین این تعبیر در بسیاری از احادیث که در منابع شیعه و اهل سنّت آمده دیده می شود.
و از مجموع آنها استفاده می شود که از روشنترین نشانه های این انقلاب همین موضوع است.
به هر حال، ظهور این نشانه ها به تنهایی شرط تحقّق یافتن آن انقلاب بزرگ نیست؛ بلکه مقدّمه ای است برای بیدار ساختن اندیشه ها؛ شلاّق هائی است برای بیداری ارواح خفته و خواب آلود؛ وزمینه ای است برای فراهم شدن آمادگیهای اجتماعی و روانی.
جهانیان خواه ناخواه مجبور به تجزیه و تحلیل ریشه های این ناهنجاریها و همچنین نتایج و عواقب آنها خواهند شد و این یک خودآگاهی عمومی را پایه گذاری می کند و در پرتو آن یقین می کنند که ادامه وضع کنونی امکان پذیر نیست؛ بلکه انقلابی باید کرد.
انقلابی در تمام زمینه ها برای بنیانگذاری یک نظام عادلانه الهی و مردمی.
ذکر این نکته نیز کاملا ضروری است که لزومی ندارد که این مفاسد در تمام نقاط جهان آشکار گردد؛ و اگر محیطهای کوچکی پاک باشند این شرط حاصل نباشد؛ بلکه معیار، چهره نوعی مردم جهان است خواه در شرق باشد یا غرب؛ و به تعبیر دیگر، این حکم مانند بسیاری از احکام بر اساس روش غالب است.(۱)
(۱). گردآوری از کتاب: حکومت جهانی مهدی، آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، انتشارات نسل جوان، قم، ۱۳۹۰ش، نوبت هشتم، ص ۱۶۰
****************************************
ترویج فساد، به منظور تعجیل در ظهور!
پرسش: هرگاه شرط ظهور حضرت مهدی(عج) گسترش فساد در روی زمین است، چرا با فساد مبارزه کنیم؟
پاسخ اجمالی:
اولا: شرط ظهور امام(ع)، گسترش فساد در اجتماع انسانی نیست؛ بلکه هرگاه مردم جهان از نظر رشد فکری و کمالات روحی به حدی برسند که آمادگی لازم برای پذیرش او را داشته باشند دوران غیبت سپری خواهد شد. ثانیا: ما باید موقعیّت خود را در زمینه انقلاب ایشان مشخّص کنیم؛ بدیهی است اگر ما به گسترش فساد کمک کنیم، از کسانی خواهیم بود که انقلاب حضرت برای درهم کوبیدن آنها صورت می گیرد.
پاسخ تفصیلی:
اوّلا: باید توجّه نمود که شرط ظهور امام(علیه السلام)، هرگز منحصر به گسترش فساد در اجتماع انسانی نیست؛ بلکه هرگاه مردم جهان از نظر رشد فکری و کمالات روحی به حدی برسند که بتوانند ارزش وجود امام(علیه السلام) را درک نمایند و شایسته رهبری او گردند، در این صورت امام(عج) بدون هیچ قید و شرطی ظهور نموده و از پس پرده غیبت بیرون می آید.
در کتاب های عقاید و مذاهب بطور مبسوط و گسترده بحث و بررسی شده است که مانع اساسی برای غیبت امام، اخلاق و روحیّات و عدم آمادگی جامعه انسانی برای ظهور و حکومت آن حضرت است و اگر این مانع برطرف گردد، دوران غیبت او سپری خواهد شد.
دانشمند بزرگ و فیلسوف عالی قدر اسلام مرحوم خواجه نصیر الدّین طوسی در کتاب «تجرید العقائد» در این باره سه جمله کوتاه و پر مغز دارد که با توضیح مختصری در اینجا نقل می‌کنیم:
۱- «وُجُودُهُ لُطْفٌ»: وجود امام معصوم - خواه آشکار و خواه پنهان - برای جامعه انسانی نعمت معنوی و وسیله نزدیکی به اطاعت فرمان پروردگار است; زیرا رابطه هدایت الهی میان خدا و مردم، به وسیله امام(علیه السلام) برقرار می گردد و بسیاری از نعمت های معنوی و مادّی به خاطر امام به مردم می رسد، حتّی هدایت معنوی امام نسبت به افراد شایسته همیشگی است - اگر چه او را نبینند و نشناسند.
۲- «وَ تَصَرُّفِه لُطْفٌ آخَر»: هرگاه امام از پس پرده غیبت بیرون آید و به راهنمایی ظاهری بپردازد و زمام امور را به دست بگیرد خود نعمت دیگری است; در این موقع نه تنها یک گروه از وجود او بهره مند می گردند؛ بلکه همه جامعه انسانی از وجود او که مظهر عدل و داد و مجری دستورهای آسمانی و احکام الهی است، بهره مند خواهند بود.
۳- «وَ عَدَمِهِ مِنّا»: هرگاه او از تصرّف در امور مردم خودداری می کند و در پس پرده غیبت به سر می برد و به بزرگترین آمال و آرزوی بشر تحقّق نمی بخشد، برای موانعی است که خود مردم بر سر راه او به وجود آورده اند و علّت اساسی سلب این نعمت، خود مردم هستند و اگر خود مردم برای حکومت واحد جهانی ـ آن هم برپایه فضیلت و اخلاق و عدل و داد و رعایت حقوق و احکام اسلامی - آمادگی پیدا کنند، بطور مسلّم آشکار خواهد شد و هیچ گاه از ناحیه خداوند کوتاهی از ابراز لطف نبوده، این خود مردمند که ظهور حکومت حقّه الهی را به تأخیر انداخته اند.(۱)
بنابر این، توسعه فساد و گسترش آلودگی، شرط منحصر ظهور امام نیست که به جز آن، به فکر راه دیگری نباشیم و در پیدایش آن تسریع نماییم، بلکه راه نزدیکتری دارد که همان پیدایش لیاقت و شایستگی در مردم است.
و به عبارت دیگر، شرط رهبری دو چیز است:
۱- وجود رهبر
۲- آمادگی مردم برای پذیرش رهبر
مسلّماً اگر شرط دوّم از ناحیه مردم تحقّق یابد، خداوند شرط اوّل را بلافاصله ایجاد خواهد نمود.
ثانیاً: گسترش فساد و آلودگی جامعه بشری هدف اصلی نیست، بلکه زمینه را برای ظهور حضرت مهدی(عج) و اصلاح جامعه انسانی فراهم می سازد؛ زیرا هنگامی که ظلم و جور زمین را فرا گرفت و بشریّت گرفتار تبعیضات ناروا و مفاسد گوناگون گردید و مشکلات طاقت فرسا گریبان انسان ها را گرفت و تجارب مختلف نشان داد که انسان تنها به اتّکای نیروی خود و قوانینی که وضع کرده نمی تواند مشکلات را ریشه کن سازد و عدالت اجتماعی را در سراسر کره زمین مستقر نماید; در این هنگام، آمادگی فکری کامل برای پذیرش برنامه یک رهبر الهی پیدا می کند که بیماری های این بیمار خسته را با نسخه های آسمانی خود درمان نماید و می فهمد که نقش دیگر و انقلاب برتری لازم است که به همه نابسامانی ها خاتمه بخشد.
اصولا هیچ نهضت اصلاحی بدون یک زمینه فکری قبلی انجام نمی پذیرد و اصل «عرضه و تقاضا» که یک اصل اقتصادی است، در عین حال، یک اصل اجتماعی نیز می باشد و تا درخواستی در مردم نباشد، عرضه هر نوع کالای معنوی و مادّی بی ارزش و بی ثمر خواهد بود.
ولی آیا زمینه فکری و آمادگی روحی برای یک نهضت اصلاحی و جهانی، که منجر به برقراری حکومت واحد جهانی، آن هم براساس عدل و داد و ارزش های اخلاقی و رعایت حقوق و مقرّرات اسلام گردد کافی است، یا این زمینه فکری پشتوانه دیگری لازم دارد که این دگرگونی فکری را به صورت انقلاب خارجی درآورد و هر نوع مانع را از سر راه نهضت بردارد و از این زمینه فکری حدّاکثر بهره برداری را بنماید.
نه تنها تجارب بی شمار و آزمایش های متوالی این مطلب را تصدیق می کند، بلکه روایات و احادیث زیادی که درباره نهضت این مصلح جهانی وارد شده است، آشکارا می رساند که انقلاب آخرین حجّت الهی پس از پدید آمدن یک زمینه فکری، نیاز به قدرت و نیرو دارد که بتواند در پرتو آن قدرت، از زمینه های موجود بهره برداری کند و هر مانعی را که بر سر راه نهضت خود وجود دارد برطرف سازد و در احادیث اسلامی به وجود انصار و یاران و تعداد آنها و این که قیام حضرت مهدی(عج) توأم با قدرت و نیرو خواهد بود، تصریح شده است.
در این موقع ما باید برای تأمین منظور دوّم و تربیت اعوان و انصار و سربازان فداکار که جان به کف در راه آرمان های الهی نبرد و فداکاری نمایند، در پرورش افراد صالح و جانباز بکوشیم و تا آن جا که امکانات اجازه می دهد، برای یک چنین نهضت وسیع جهانی، افرادی را تربیت کنیم که بتوانند آرمان های جهانی آن حضرت را در سرتاسر جهان تحقّق بخشند و یک چنین هدف مقدّسی در صورتی انجام می گیرد که مصلحان اجتماع دست روی دست نگذارند و از هیچ گونه اقدامی در راه تربیت افراد با ایمان دریغ نورزند.
ثالثاً: از همه اینها گذشته، ما باید موقعیّت خود را در زمینه انقلاب «حضرت مهدی»(عج) مشخّص کنیم; بدیهی است اگر ما به گسترش فساد کمک کنیم، از کسانی خواهیم بود که انقلاب حضرت مهدی(عج) برای درهم کوبیدن آنها صورت می گیرد و اگر درصدد اصلاح جامعه باشیم، از کسانی خواهیم بود که در ارتش انقلابی حضرت مهدی(عج) همکاری می کنند; بنابر این، به فرض این که با کمک کردن به توسعه فساد، ظهور حضرت مهدی(عج) را به پیش بیندازیم، وضع خود را بطور قطع به خطر انداخته ایم، مگر نه این است که حضرت مهدی(عج) برای کوتاه کردن دست فاسدان و برچیدن بساط ظلم و فساد قیام می کند، ما چگونه می توانیم با گسترش فساد از انقلاب او بهره مند شویم؟
بنابر این، سکوت در برابر فساد و یا کمک به توسعه فساد - چه از لحاظ کلّی و چه از نظر شخصی - برای ظهور حضرت مهدی(عج) صحیح نیست.
بیشتر به نظر می رسد که این اشکال و مغلطه کاری را کسانی درست کرده اند که می خواهند از زیر بار مسئولیّت ها فرار کنند و یا آلوده به هر فسادی شوند.(۲)
پی نوشت:
(۱). کشف المراد، طبع صیدا، ص ۲۲۶.(۲). گرد آوری از کتاب: پاسخ
به پرسش های مذهبی، آیات عظام مکارم شیرازی و جعفر سبحانی، مدرسۀ الإمام
علی بن أبی طالب(ع)، چاپ دوم، ص ۲۱۰.
