یکی از مهم‌ترین صفات امام زمان علیه السلام و شاخص‌ترین عملی که آن حضرت مبادرت به آن می‌کنند، انتقام گرفتن از دشمنان اسلام و اهل‌بیت علیهم‌السلام و به‌خصوص انتقام گرفتن از دشمنان و قاتلان امام حسین علیه السلام است. اما این اتفاق با چه روشی و چگونه پس از قرن‌ها اتفاق می‌افتد؟ دکتر حسین برزگر، پژوهشگر و استاد دانشگاه، در قالب یادداشتی به این پرسش مهم پاسخ داده است.

منتقم خون امام حسین علیه السلام

یکی از مهم‌ترین صفات امام زمان علیه السلام و شاخص‌ترین عملی که آن حضرت مبادرت به آن می‌کنند، انتقام گرفتن از دشمنان اسلام و اهل بیت علیهم السلام و به خصوص انتقام گرفتن از دشمنان و قاتلان امام حسین علیه السلام است. این موضوع بارها در کلام ائمه اطهار علیهم السلام مورد تأکید قرار گرفته است.

اما در این میان، مهم‌ترین سند درست بودن این رویداد، سخن خداوند متعال است که می‌فرماید: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ؛ به آنان که ستم دیده‌اند اگر پیکار کنند، اجازه جنگ داده شده و خداوند قدرت بر یارى آن‌ها دارد.» امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه فرموده‌اند که «منظور از آیه شریفه، قائم آل محمد علیهم السلام است که به خونخواهی جد مظلوم ما، امام حسین علیه السلام، قیام خواهد کرد.»

در اینجا یک سؤال اساسی مطرح می‌شود، مبنی بر اینکه با وجودی که سال‌ها از مرگ قاتلان حضرت سیدالشهدا علیه السلام می‌گذرد، امام زمان علیه السلام چگونه از آن‌ها انتقام می‌گیرند؟ اما برای درک مفهوم منتقم بودن امام زمان علیه السلام باید در ظرفی فراتر از ظرف مکان و زمان بیندیشیم. درست است که قاتلان امام حسین علیه السلام در همان دوران به درک واصل شده و مرده‌اند، اما دقت داشته باشید که نسل آن‌ها و ظلم آن‌ها همچنان برقرار است. هنوز هم ظالمان قصد جان امام زمان علیه السلام را دارند، همان گونه که در سال 61 هجری قصد جان امام زمان خود را کردند

ماجرای منتقم بودن حضرت حجت ارواحنا له الفداه به جریان تقابل بنی‌هاشم و بنی‌امیه مربوط است که تا زمان انتقام گرفتن ادامه خواهد داشت. آن شخصی که در روایات از او با عنوان «سفیانی» یاد شده، از نسل ابوسفیان و هند جگرخوار است. او همان کسی است که از شام که امروز به نام سوریه می‌شناسیم، شورش می‌کند و وقتی تعداد زیادی از مردم مظلوم را کشت، در برابر سپاه امام زمان علیه السلام قرار می‌گیرد. اما از آن حضرت شکست می‌خورد و هلاک می‌شود. با نابودی سفیانی، به عنوان آخرین بازمانده نسل ابوسفیان، توسط امام زمان علیه السلام انتقام خاندان عصمت و طهارت از خاندان ابوسفیان گرفته می‌شود.

اشاره به امام زمان علیه السلام و ماجرای ظهور در قرآن

در قرآن، آیه‌ای که نام امام زمان علیه السلام در آن به طور مشخص آمده باشد، وجود ندارد. اما در چند آیه به حضور ایشان و ماجرای ظهور اشاره شده است. به عنوان مثال خداوند تعالی در سوره هود می‌فرماید: «وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى‏ أُمَّهٍ مَعْدُودَهٍ لَیَقُولُنَّ ما یَحْبِسُهُ أَلا یَوْمَ یَأْتِیهِمْ لَیْسَ مَصْرُوفاً عَنْهُمْ وَ حاقَ بِهِمْ ما کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ؛ اگر عذاب را تا مدت معینى (ظهور امام زمان) به تأخیر بیندازیم خواهند گفت چه چیز آن را باز داشت (و مانع ظهور امام زمان چیست؟) بدانید روزى که عذاب مى‏آید از آن‌ها برداشته نمی‌شود، بلکه بر آنان فرود آمده و آنچه را استهزاء به آن می‌کردند خواهند دید.» در این آیه به این نکته اشاره شده است که خداوند می‌خواهد گروهی از ظالمان را در زمان ظهور امام زمان علیه السلام مجازات کند. درواقع همان اندازه که ظهور باعث نشاط و شادی مؤمنان می‌شود، موجب عذاب گناهکاران خواهد بود.

حتی در روایتی نوشته شده که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند که منظور از «أُمَّهٍ مَعْدُودَهٍ» در این آیه، یاران و فرماندهان سپاه امام زمان علیه السلام است که تعداد آن‌ها 313 نفر است. به این ترتیب حتی در روایات هم تعداد یاران خاص آن حضرت مشخص شده است.

آن طور که امام صادق علیه السلام فرموده‌اند، تعداد افرادی که در جنگ بدر با لشکر دشمنان اسلام جنگیدند، 313 نفر بودند که دارای ایمان حقیقی بودند. طبق همان رویداد، تعداد یاران امام زمان علیه السلام در زمان ظهور ایشان 313 نفر است که ایمان در دل آن‌ها ریشه‌دار است و در زمینه دین اسلام به یقین قطعی رسیده‌اند.