اسرارِ اعمال مختلف حج را به شبلى آموخته‌اند؛ از جمله اسرار، اسرار روز عرفه است. به طور معمول شخص حج‌گزار در روز ترویه (روز هشتم ذیحجّه) احرام مى‌بندد که شب نهم را در سرزمین عرفات بماند تا آن وقوف لازم را که روز نهم است ، درک کند. روز نهم را، از زوال خورشید (ظهر)، باید در سرزمین عرفات بماند و در شب دهم از عرفات به مشعر کوچ نموده و در آنجا بیتوته کند و روز دهم بعد از طلوع آفتاب، از مشعر به طرف منا حرکت و کوچ کند. آنگاه که وارد سرزمین منا شد، قربانى، حلق و رمى جمرات مى‌کند. سرّ حج در این نیست که انسان، اعمال ظاهرى را ـ چه واجب و  چه مستحب ـ انجام دهد.
امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) فرمودند: مى‌دانید وقتى زائر و انسان حج‌گزار احرام بست، چرا باید به عرفات رود و بعد بیاید کعبه را طواف کند؟ براى آن که عرفات خارج از مرز حرم است و اگر کسى میهمان خدا است، ابتدا باید به بیرون دروازه رود و آنقدر دعا و ناله کند تا لایق ورود به حرم شود بعد در عرفات، هم شب و هم روز، به خصوص روز عرفه، دعاى مخصوصى است. و دعا جزء فضائل برجسته و وظائف مهم روز عرفه در سرزمین عرفات است؛ چرا که اگر کسى روز نهم ذیحجّه در عرفات نباشد نیز از فضائل برجسته آن روز، خواندن دعاى عرفه سالار شهیدان حسین بن على (علیهماالسلام) مى‌باشد.(1)
.
زائر ابتدا باید در خارج از محدوده حرم، آنقدر دعا کند و خود را تزکیه و تطهیر نماید تا لایق ورود به مرز حرم شود؛ از این جهت گفته‌اند که قبل از طواف، باید به بیرون دروازه؛ یعنى عرفات رود؛ مثل این که اگر میهمانى بخواهد بر بزرگى وارد شود، اول باید در قسمت ورودى در؛ اجازه ورود بگیرد آنگاه به محضر وارد شود. حاجیان در روز نهم، به سرزمین عرفات مى‌روند، در آنجا تضرّع مى‌کنند، دعا مى‌خوانند و اجازه ورود به حرم را از خدا مسألت مى‌کنند آنگاه که لیاقت یافتند، وارد محدوده حرم مى‌شوند.
 
عرفات پنج سرّ دارد که در حدیث شبلى آمده است:
1ـ وقوف در عرفات به این معنا است که انسان به معارف الهى واقف، عارف و آگاه شود. بداند که خداوند به همه نیازهاى او واقف است و براى رفع همه نیازمندی‌هاى او توانا است. خود را به خدا بسپارد و احساس کند که بنده او و محتاج به او است تا تنها او را اطاعت کند. اگر بنده‌اى مطیع و پیرو خدا شد، از همه چیز و همه کس بى نیاز است؛ چرا که سرمایه وسیله هر بى نیازى است (و طاعتهُ غِنًى.)(2) پس کسى که در عرفات ایستاده، باید از معرفت طرفى ببندد.
2ـ باید عارف بشود که ذات اقدس الهى به صحیفه قلب او و به درون او و رمز و راز او آگاه است، زائر باید در سرزمین عرفات آیه شریفه: «و ان تجهر بالقول فانّه یعلم السرّ و أخفى»(3) را درک کند.
خداوند متعال مى‌فرماید: پروردگار شما، از هر کارى که انجام مى‌دهید، از هر چرخى که مى‌زنید و از هر سرّى که در درون خود دارید، آگاه و مستحضر است. حرف آشکار و راز نهانى شما را مى‌داند و آنچه را که پوشیده است و حتّى احیاناً براى خود شما روشن نیست و بطور ناخودآگاه در زوایا و شیار مغز و قلب و روح شما عبور مى‌کند مى‌داند.
خلاصه آن که انسان باید عارف شود که خداوند متعال بر صحیفه قلب او احاطه کامل دارد. اگر آدمى بداند که قلب او در محضر و در مشهد حق است، همانطورى که گناه با زبان، دست و پا مرتکب نمى‌شود، گناه خیالى و فکرى هم نخواهد داشت و آرزوهاى باطل به خود راه نخواهد داد. همانگونه که حرف باطل بر لب ندارد و به کسى بد نمى‌گوید، بدىِ کسى را در دل نیز نمى‌طلبد. و بالاخره همانگونه که بدن خود را تطهیر مى‌کند، قلبش را نیز از خاطرات آلوده پاک مى‌سازد.

3ـ شایسته است کسى که در سرزمین عرفات بسر مى‌برد، از جبل الرّحمه بالا رفته و دعاى خاص آن را بخواند. سالار شهیدان حسین بن على (علیهماالسلام) در قسمت چپ آن کوه رو به کعبه ایستاد و آن دعاى معروف را خواند. راز و سرّ بالا رفتن از جبل الرّحمه، این است که بداند خداوند متعال بر هر زن و مرد مؤمن رؤوف و رحیم است. ولىّ هر مرد و  زن مسلمان است. گرچه ولایت خداوند متعال تکوینى است و او ولىّ کلّ است؛ «هنا لک الولایة لله الحق»(4) و اگر چه رحمت خداوند متعال فراگیر است؛ «رحمتى وسعت کلّ شىء»، اما آن، ولایت و رحمت عامّ است و در کنار این ولایت و رحمت عامه، رحمت خاصّ و ویژه نیز دارد که براى همه نیست؛ «رحمتى وسعت کلّ شىء، فسأکتبها للّذین یتّقون»(5) در بخش اول آیه مشخص فرمود که رحمتش فراگیر است؛ (رحمتى وسعت کلّ شىء) و در بخش دوّم بیان که رحمتش به سود متّقین است (فَسَأکتبها لِلذینَ یَتَّقوُن) فرمود: بر خود لازم کرده‌ام که رحمت خاص را شامل متّقین سازم؛ چرا که «کتَبَ ربّکم على نفسه الرحمة»(6)؛ خداوند متعال رحمت را بر خود لازم کرده است. از مجموع دو آیه، استفاده مى‌شود که خداوند متعال بر خود لازم کرده است رحمت خاص را به پرهیزکاران دهد.
بالاى جبل الرحمه رفتن آدمى را به این سرّ و راز و رمز، آشنا و عارف مى‌کند(7) که خداوند متعال رحمت و ولایت خاصّى دارد بر مرد و زن با ایمان و مسلمان. طبیعى است که وقتى به این سرّ مزیّن شد، نسبت به زن و مرد مؤمن رحمت خاص دارد و به آنان ولایت مخصوص پیدا مى‌کند و  در رفتار، گفتار و نوشتار خود، این سرّ را پیاده مى‌کند.
4ـ در سرزمین عرفات، منطقه‌اى است به نام «نَمِره» که با علامت‌هایى مشخص شده است. فرزند رسول خدا بر تخته سنگى از این کوه ایستاده و خطبه معروف عرفات را خواندند. در این کوه قبّه‌اى بنام قبه حضرت آدم قرار دارد که نماز گزاردن در آنجا مکروه است و حسین بن على (علیهماالسلام) در دامنه این کوه دعاى عالیه مضامین روز عرفه را با چشمى اشکبار خواندند. (فاکهى، اخبار مکه). به فرموده امام سجاد (علیه السلام) وقتى به این منطقه از عرفات رسیدید، راز و رمزش این است که بگویید:
«خدایا! به چیزى(8) امر نمى‌کنم مگر آن که قبلا خودم به آن عمل کنم و مؤتمر باشم و  از چیزى نهى نمى‌کنم مگر آن که قبلا خودم از آن منزجر باشم.»
هر انسان مسلمانى وظیفه دارد امر به معروف و نهى از منکر کند. امر به معروف و نهى از منکر، یک حکم فقهى دارد و یک سرّ. حکم فقهى آن، این است که عالم به حکم شرعى، اگر دید کسى از روى علم و آگاهى و از روى قصد و عمد حکمى را رعایت نمى‌کند، باید او را راهنمایى کند. بدیهى است امر به معروف و نهى از منکر غیر از تعلیم، موعظه و ارشاد است.(9)
امر به معروف و نهى از منکر جنبه ولایت و امریّت دارد، گرچه ممکن است در بعضى از موارد، مصداق تعلیم، ارشاد و یا موعظه قرار گیرد ولیکن حقیقت امر به معروف و نهى از منکر از عناوین یاد شده جدا است.
در امر به معروف و نهى از منکر لازم نیست خود انسان درون پاک داشته باشد و یا متّصف به عدالت گردد. عدالت شرط امر به معروف و نهى از منکر نیست بلکه علم، آگاهى و احتمال تأثیر، از شرایط آن مى‌باشد. اما با این همه، در سرزمین عرفات راز و رمز امر به معروف و نهى از منکر، به عدالت برمى‌گردد؛ یعنى انسانى که آمر است باید قبلا مؤتمِر باشد. انسانى که ناهى و زاجر است قبلا باید منتهى و منزجر باشد و بگوید: خدایا! آنچنان توفیقى بر من عنایت کن که هر چه را به دیگران، به عنوان «امر به معروف» امر مى‌کنم، ابتدا خود بدان عمل کرده باشم و از امر و نهى مى‌گویند گناه انجام نشود اما در موعظه اهتمام بر این است که انجام دهنده گناه و تارک فریضه هدایت شود.
بنابراین امر به معروف و نهى از منکر متوجه «قبح فعلى» است و ارشاد و موعظه متوجه «قبح فاعلى» است.
5ـ منطقه وسیعى است در عرفات که با علامت‌هاى خاصّى به عنوان «نَمِرات» مشخص شده است. حضرت سجاد(علیه السلام) فرمود: روز نهم که وارد سرزمین عرفات شدى و به این منطقه وسیع رسیدى، سرّش آن است که آگاه باشى این سرزمین، سرزمینِ شهادت، معرفت و عرفان است و مى‌داند که چه کسانى بر روى آن گام مى‌نهند و با چه انگیزه‌اى آمده‌اند و با چه انگیزه‌اى برمى‌گردند! گذشته از آن که خدا و فرشتگان هم شاهدند. خداوند ـ تعالى ـ این منطقه و این سرزمین را شاهد اعمال شما قرار داد؛ بطورى که خوب مى‌داند شما چه مى‌کنید. زمین‌هایى که زیر پاى زائران بیت خداوندى است، کاملا مشخص است که زائر، حاجى و معتمر به چه نیّت آمده و با چه نیّت باز مى‌گردد.
 
پی‌نوشت‌ها:
1ـ کافى، ج4، ص224/ وسائل الشیعه، طبع جدید، ج11، ص225/ شعب الایمان، ج3، ص468 .
2ـ دعاى کمیل .
3ـ طه: 7 .
4ـ کهف: 44 .
5 ـ اعراف: 156.
6ـ انعام: 54 .
7ـ جبل الرّحمه، تقریباً در انتهاى عرفات قرار دارد به طول تقریبى 300 متر و مستقل و از کوه‌هاى اطراف مى‌باشد. بر بالاى این کوه نمازگاه ابراهیم (علیه السلام) و پیامبر (صلی الله علیه و آله) بوده است.
8 ـ اصول کافى، ج4، ص245.
9ـ فرق بین «امر به معروف و نهى از منکر» و «موعظه و ارشاد» آن است که حوزه مأموریت امر به معروف و نهى از منکر «عمل» است و حوزه مأموریت موعظه و ارشاد «انجام دهنده عمل».

مراسم معارفه حجت‌الاسلام و المسلمین حمید شهریاری دبیرکل جدید مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و تکریم و تجلیل از تلاش‌های مجدانه آیت‌الله محسن اراکی صبح امروز(۴دی‌ماه) با حضور جمعی از مسئولان و شخصیت‌های علمی و فرهنگی در سالن همایش بصیرت مجتمع فرهگی بسیج دانشجویی (۱۳ آبان) آغاز شد.

در این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، آیت‌الله محمدعلی تسخیری مشاور عالی رهبر انقلاب در امور جهان اسلام و رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، حجج ‌اسلام منتظری دادستان کل کشور، یونسی مشاور رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی و سید محمدحسن ابوترابی‌فرد امام جمعه موقت تهران برگزار شد آیت‌الله تسخیری درسخنانی تصریح کرد: تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب از خواسته‌های اجلاس بزرگ مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و از درخواست‌های شیعیان از رهبر معظم انقلاب بود که این امر نشان‌دهنده وحدت مسیر مجمعین است چرا که هر دو مجمع برای ایجاد این هدف قرآنی بزرگ تشکیل شده است.

وی افزود: البته مشخص شد که وجود هر دو مجمع نیاز و ضرورت جهان اسلام بود و با توجه به درخواست ارائه شده در اجلاس بزرگ مجمع اهل بیت(ع) با حضور ۸۰ کشور برای تأسیس مجمع تقریب، باید این کار انجام می‌گرفت.

وی با بیان اینکه این مجمع و فعالیت‌های آن بابرکت بوده، اظهار کرد: اولین دبیرکل مجمع مرحوم واعظ‌زاده بود که دوره ایشان دوره خوبی بود. بعد از ایشان مدیریت مجمع به بنده واگذار شد و مهم‌ترین شاخصه این دوره توسعه ارتباطات مجمع بود. پس از این دوره، آیت‌الله اراکی مدیریت مجمع را برعهده گرفت و موفق به تأسیس و تشکیل اتحادیه‌ها و مراکز متعدد شدند.

آیت‌الله تسخیری درادامه برای حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری دبیرکل جدید مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در این جایگاه آرزوی توفیق کرد.

در ادامه مراسم، مولوی نذیر احمد سلامی نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری در سخنانی تصریح کرد: اداره کردن چنین ارگانی که امت را به وحدت دعوت می‌کند در این روزگار عمل بسیار سختی است. رؤسای قبلی مجمع در انجام وظایف خود موفق شدند و دعای ما این است که حجت‌الاسلام شهریاری هم موفق باشند و ما این وعده را می‌دهیم که اهل سنت همچنان که با نظام بوده و هستند و با سه دبیرکل قبلی همکاری داشتند در کنار شما نیز هستند و همراهی خواهند کرد.

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، ضمن ابلاغ سلام ایشان، متن حکم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای انتصاب حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری به عنوان دبیرکل جدید مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را قرائت کرد.

وی در سخنانی با بیان اینکه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با ابتکار رهبر معظم انقلاب در ۱۳۶۹ تشکیل شد، اظهار کرد: رؤسای قبلی مجمع منشأ خدمات بزرگی به مجمع بودند. من مطمئن هستم در زمان تصدی حجت‌الاسلام شهریاری هم این مجمع بهتر از گذشته خواهد بود و با نیروی جوانی و سوابق درخشان که از ایشان سراغ داریم مجمع کوشا و پویا به مسیر خود ادامه خواهد داد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی اضافه کرد: از زمان صدر اسلام تا امروز همواره وحدت مورد هجمه دشمنان از جمله سلاطین بوده است؛ امام علی(ع) مورد هجمه قرار گرفت و خلفای اموی لعن و سب ایشان را ترویج کردند. دراین دوران حدوداً هزار ساله، تنها نادرشاه به مسئله وحدت ورود کرد که ناکام ماند و شکست خورد. او از علما تقاضا کرد شیعه را به عنوان یکی از مذاهب اسلامی بشناسند و نامه‌ای به سلطان عثمانی نوشت و او را ترغیب به توجه به مسئله وحدت کرد که نتیجه‌ای نگرفت. در اثر همین اختلاف و تفرقه دردوران سلاطین صفوی و افشار هزاران انسان مسلمان شیعه و سنی در جنگ‌های خانمان برانداز بین این دو مذهب کشته شدند.

رئیس دفتر مقام معظم رهبری یادآور شد: درآن دوران انگلیس نمایندگانی را به ایران و عثمانی فرستاد که هدف آن‌ها به جان هم انداختن این دو گروه بود، زیرا دولت عثمانی آن زمان تا قلب اروپا پیش رفته بود و کشوری وسیع و قدرتمند بود و انگلیسی‌ها از آن‌ها احساس خطر می‌کردند. آن‌ها دیدند تنها راه این است که بین شیعه و سنی اختلاف بیندازند و این کار را هم کردند، لذا در جنگ جهانی اول حکومت پابرجای عثمانی منهدم شد و کشورهای کوچک فراوانی از آن درست کردند.

وی با بیان اینکه سید‌ جمال‌الدین اسدابادی کوشش‌های فراوانی برای ایجاد وحدت کرد و شخصاً به عثمانی و بعد به مصر رفت و در مجله عروة‌الوثقی مقالات زیادی درباره وحدت اسلامی منتشر کرد، اظهار کرد: مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی نیز کوشش فراوانی در راستای وحدت اسلامی انجام داد و ارتباطاتی با الازهر مصر و مفتی بزرگ آن مرحوم شیخ محمود شلتوت برقرار کرد و با استدلال او را قانع کرد که شیعه هم یکی از مذاهب اسلامی است که منجر به فتوای معروف شیخ شلتوت شد.

وی افزود: این سند تاریخی باقی ماند و این از خدمات برجسته مرحوم آیت‌‌الله العظمی بروجردی است. ایشان یکی از برجسته‌ترین شاگردان آخوند خراسانی بود و زمانی که به قم آمدند با تحولی که در حوزه علمیه قم ایجاد کردند آن را احیا نمودند. مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی با دید وسیع و بلندی که داشتند اولین نماینده خود را به اروپا و کشور آلمان اعزام کردند و مسجد هامبورگ از آثار برجسته اقدامات ایشان است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی اظهار کرد: ضربه‌ای که امروز امت اسلامی از تفرقه خورده در طول تاریخ بی‌سابقه است. ما منادی وحدت هستیم و در چشم ما هرکسی که شهادتین بگوید مسلمان است و خون و مالش محترم است و این خط مشی و اصل اساسی شیعه است. من به طور صریح عرض می‌کنم هر کس از شیعه و سنی از حلقومش ندای تفرقه بلند شود و سخنرانی و نوشته‌اش موجب اختلاف شود آن حلقوم قطعاً حلقوم شیطان است؛ امروز نیاز شدید به وحدت داریم و مشی جمهوری اسلامی ایران هم همین است.

وی بیان کرد: آیا قاطبه ملت فلسین شیعه هستند یا سنی؟ همان احترامی که خون یک فلسطینی دارد همان احترام را نیز خون شیعه دارد. شب و روزی نیست که بر امت فلسطین بگذرد و شهیدی ندهند و خانه ای ویران نشود اما صدایی از مدعیان حقوق بشر در نمی‌آید. در حالی که نسبت به اتفاقات اخیر کشور کلی سر و صدا کردند. اگر مسلمانان متحد شوند دیر راهی برای استکبار جهانی، امریکا و انگلیس وجود نخواهد داشت.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی ابراز کرد: الان بیشترین ضربه از سمت حکام برخی کشورهای اسلامی به امت اسلامی وارد می‌شود. چرا پول مردم حجاز باید صرف فتنه شود. اینها فتنه‌گرانی هستند که اسم خادم‌الحرمین را بر خود گذاشته‌اند اما در دنیای اسلام خونریزی و جنایت می‌کنند و اموال مسلمانان را غارت و صرف عیش و نوش خود می‌کنند.

رئیس دفتر مقام معظم رهبری تصریح کرد: اگر می‌خواهیم به عزت از دست رفته خود برگردیم راهی جز اتحاد و برادری نداریم. امروز الحمدلله از رهبری‌های داهیانه مقام معظم رهبری بهره‌مندهستیم که حقاً و انصافاً بعد از رحلت امام(ره) این پرچم را در این سال‌ها به نحو احسن بلند کرده و اهداف اسلام و نظام را به پیش برده‌اند و با وجود همه مشکلات ایشان در کمال سلامتی، استوار و محکم ایستاده است و چشمان بیدار امت اسلامی هستند و حوادث را از قبل به صورت صحیح پیش‌بینی می‌کنند.

وی در پایان یادآور شد: ما روحانیون باید هرچه می‌توانیم در تقویت وحدت تلاش کنیم و اجازه ندهیم افراد تفرقه‌افکن میدان فعالیت پیدا کنند.

در بخش دیگر این مراسم، حکم انتصاب حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری از سوی رئیس دفتر مقام معظم رهبری به وی تقدیم شد.

آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل سابق مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، سخنران بعدی این مراسم بود که در ابتدا با تشکر از رهبر معظم انقلاب برای اعتماد و شایسته دانستن وی برای تصدی مسئولیت دبیرکلی مجمع جهانی تقریب و قدردانی از شورای عالی مجمع در این مدت گفت: در این دوره تمام دنیای استکبار با بسیج همه امکانات مادی، معنوی، لجستیکی و فکری برای ایجاد جنگ و تفرقه بین طوایف و فرق اسلامی وارد کار شدند و در این میان آن کس که پرچمدار و فرمانده جبهه وحدت و نبرد علیه جبهه تفرقه‌گرا بود مقام معظم رهبری بود.

آیت الله اراکی بیان کرد: نهادهای جمهوری اسلامی از جمله مجمع جهانی تقریب نیز در رکاب ایشان در این جبهه به جنگ بسیار سخت علیه تفرقه‌گرایان پرداخت و امروز که به پشت سر خود نگاه می‌کنیم شاهدیم که جبهه وحدت‌گرا به رهبری مقام معظم رهبری توانست پیروز از این نبرد بیرون بیاید.

وی تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای نظام و موفقیت‌های رهبر معظم انقلاب در جریان رهبری جهان اسلام عملکرد موفقی است که در طول دوران سخت گذشته از خود نشان دادند و نظام اسلای توانست جریان تفرقه‌گرا را شکست دهد و همانطور که در حکم رهبر معظم انقلاب آمده نشانه‌های شکست این جریان بر همگان آشکار شده است.

آیت‌الله اراکی در پایان با آرزوی تداوم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای و شکرگزاری بر این نعمت برای حجت‌الاسلام و المسلمین شهریاری در این مسئولیت آرزوی توفیق کرد.

به انباشته شدن غير عادي چربي در بدن چاقي مي‌گويند. زماني كه كالري دريافتي بيشتر از كالري مصرفي باشد، به چربي تبديل شده و در بدن ذخيره مي‌شود.

اضافه وزن و چاقي با ذخيره بيش از حد انرژي به صورت چربي در بدن ظاهر مي‌شود. در ايران اضافه وزن و چاقي در افراد بزرگسال (25 تا 60 سال) بسيار شايع است و در كودكان و نوجوانان نيز روند رو به افزايشي را طي مي‌كند.

هر فرد با توجه به سن، جنس و قدي كه دارد بايد از وزن ايده آل خاص خود برخوردار ‌باشد. اگر وزن فرد مناسب سن و قدش نباشد و در واقع بيشتر از استانداردها باشد اين فرد مبتلا به اضافه وزن يا چاقي است.

چه عواملي در بروز چاقي نقش دارند؟

عوامل بسيار زيادي در بروز چاقي موثر هستند. علت‌هاي شناخته شده به طور عمده عبارتند از:

- عوامل ژنتيكي: عامل ارث در بروز چاقي موثر است. مواردي مانند سوخت و ساز پايين، عدم سوخت و ساز كامل چربي و تمايل زياد بدن براي استفاده از كربوهيدرات‌ها (مواد قندي) از علل ژنتيكي چاقي است.

- عوامل محيطي: ماشيني شدن زندگي و كاهش تحرك بدني از دلايل عمده اضافه وزن و چاقي در دنياي امروز است. استفاده از اتومبيل، آسانسور، پله برقي، ماشين‌هاي لباسشويي و ظرفشويي، دستگاه‌هاي كنترل از راه دور و هزاران مورد ديگر همگي انسان را از تحرك واداشته و از طرف ديگر مصرف غذاهاي آماده (فست فودها)، ‌غذاهاي چرب و سرخ شده،‌ انواع سس‌هاي چرب مايونز، مواد قندي، شيريني، شكلات و نوشابه‌هاي گازدار از عوامل موثر در بروز اضافه وزن و چاقي هستند.

- بيماري‌ها: بسياري از بيماري‌ها با توجه به مكانيسم آن‌ها باعث چاقي مي‌شوند. كم كاري غده تيروئيد سبب كاهش هورمون‌هاي تيروئيدي مي‌شود. اين هورمون‌ها نقش بسيار مهمي در سوخت و ساز مواد غذايي در بدن دارند و كم شدن آن‌ها باعث ذخيره سازي چربي و در نتيجه چاقي مي‌شود. بيماري‌هاي ديگر مانند اختلال‌هاي عصبي - عضلاني، بيماري‌هاي استخوان و مفاصل به صورت غير مستقيم و از طريق كاهش فعاليت بدني باعث چاقي مي‌شوند. اختلال در هورمون‌هاي جنسي چه در زنان و چه در مردان ممكن است تعادل متابوليكي بدن را بر هم زده و خود را با چاقي نشان دهند.

- داروها: بسياري از داروها در افزايش وزن نقش دارند. اين اثرات ممكن است مستقيم باشد مانند داروهاي ضد بارداري يا كورتون‌ها و يا در اثر پيامدهاي ناشي از دارو مانند داروهاي ضد افسردگي و ضد اضطراب باشد كه با ايجاد خواب آلودگي و بي تحركي سبب كاهش مصرف انرژي و در نتيجه اضافه وزن و چاقي مي‌شوند.

- اختلالات عصبي و مشكلات رواني: در اين نوع اختلالات به دليل ماهيت بيماري يا اثرات داروهاي مختلف معمولا افراد غير فعال و كم تحرك شده و به دنبال آن دچار اضافه وزن و چاقي مي‌شود.

زيان‌هاي چاقي چيست؟

- شانس بيشتر براي ابتلا به بيماري‌هاي قلبي - عروقي، سكته‌ها، بيماري قند و انواع سرطان.

- رسوب چربي در جدار سرخرگ‌ها، گرفتگي‌ رگ‌ها در نهايت سكته.

- درد و سفتي در مفاصل، تخريب غضروف مفصلي و سايش مفصل‌ها.

- توقف تنفس در خواب.

- بيماري كبد و نهايتا نارسايي كبدي (سيروز).

- سنگ كيسه صفرا.

معيار تشخيص چاقي چيست؟

با محاسبه نمايه توده بدني و مقايسه آن با مقادير استاندارد مي‌توان به اضافه وزن و چاقي پي برد. براي اين كار وزن و قد اندازه گيري شده و سپس با استفاده از فرمول: وزن تقسيم بر مجذور قد نمايه توده بدني محاسبه مي‌شود.

توزيع چربي بدن نقش بسيار مهمي در خطرات چاقي دارد. چاقي مركزي در مقايسه با چاقي محيطي به مراتب خطرناك‌تر است. به همين دليل شاخص دور كمر شاخص بسيار مهمي براي مشخص كردن خطرات بيماري‌هاي قلبي - عروقي، پرفشاري خون و ديابت است.

توصيه‌ها و راهنمايي‌هاي مفيد براي پيشگيري از اضافه وزن و چاقي

- به كودكان و دانش آموزان توصيه كنيد از ميان وعده‌هاي سالم و با ارزش غذايي مانند ميوه، سبزي، شير، لقمه‌هاي خانگي مانند نان و پنير و گردو،‌ نان و تخم مرغ و ...، انواع ميوه‌ها مانند سيب، پرتقال، نارنگي، هلو ...، سبزي‌ها مانند هويچ، كاهو، خيار و ... و شير و لبنيات كم چرب استفاده كنند. همچنين از خوردن شيريني و شكلات بيش از حد، چيپس و ميان وعده‌هاي چرب خودداري كنند.

- مصرف غذاهاي چرب، سرخ شده، شيرين و شور را محدود كنيد.

- سرعت غذا خوردن خود را كاهش دهيد. هر لقمه غذا را براي مدت طولاني‌تر بجويد.

- غذا را در ظرف كوچكتري بكشيد. در رستوران غذاي نيم پرس سفارش دهيد.

- غذا خوردن را همزمان با ساير فعاليت‌ها مانند تماشاي تلويزيون يا خواندن كتاب انجام ندهيد.

- همه غذاي تهيه شده را سر ميز نگذاريد. بهتر است به همان اندازه كه مي‌خواهيد مصرف كنيد، در ظرف خود غذا بكشيد و دوباره سراغ غذا نرويد.

- مواد غذايي نامناسب مانند نوشابه، چيپس، سس مايونز، شيريني و ... را نخريد.

- مصرف فست فودها مانند: سوسيس، كالباس، پيتزا، سيب زميني سرخ شده و انواع ساندويچ‌ها كه در بيرون از خانه و با مواد چرب و نامرغوب تهيه مي‌شود را محدود كنيد.

- براي ميان وعده از ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه استفاده كنيد.

- از شير و لبنيات كم چرب (كمتر از 5/1 درصد) و يا بدون چربي استفاه كنيد. در مورد كودكان مصرف شير و لبنيات بدون چربي توصيه نمي‌شود.

- مراقب باشيد بي جهت غذا نخوريد. مثلا وقتي به بچه‌ها غذا مي‌دهيد باقي مانده را خودتان مصرف نكنيد.

- فعاليت بدني خود را افزايش دهيد.

- بچه‌هايي كه ساعت‌هاي زيادي را به تماشاي تلويزيون مي‌پردازند چاق‌تر هستند چون هم تحركشان كم مي‌شود و هم در هنگام تماشاي تلويزيون اغلب تنقلات كم ارزش و چاق كننده مي‌خورند. به كودكان توصيه كنيد در روز بيش از دو ساعت از وقتشان را به تماشاي تلويزيون نگذارنند.

- سه روز در هفته، 30 دقيقه پياده‌روي تند انجام دهيد.

وی بد دهان یا halitosis حدود 50 درصد از بزرگسالان را در طول عمرشان درگیر می‌‌کند. بوی بد دهان می‌‌تواند ناشی از رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و یا بیماری‌‌های مزمن باشد.

رعایت‌نکردن بهداشت دهان و دندان

باکتری‌‌ها، ذرات مواد غذایی باقی‌مانده بین دندان‌‌ها را تجزیه می‌‌کنند. تجزیه باکتریایی و باقی ماندن مواد غذایی بین دندان‌‌ها باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌‌شود. رعایت بهداشت دهان، استفاده از دهان‌شویه، نخ دندان و مسواک می‌‌تواند این مشکل را به‌راحتی حل کند.

چه غذاهایی باعث بوی بد دهان می‌‌شوند؟

معده شما، هنگامی که سیر، پیاز و یا مواد غذایی با بوهای تند می‌‌خورید، مواد موجود در این غذاها را هضم و جذب می‌‌کند؛ این مواد وارد جریان خون شده و از طریق خون به ریه‌‌ها می‌‌رسند و باعث ایجاد بوی بد هنگام تنفس می‌‌شوند. این بوی بد عموماً تا 72 ساعت ادامه دارد و پس از آن، از بین می‌‌رود. نوشیدن برخی نوشیدنی‌‌ها با بوی قوی، مانند قهوه نیز می‌‌تواند در ایجاد بوی بد دهان مؤثر باشد.

سیگارکشیدن

مصرف دخانیاتی مانند سیگار و قلیان می‌‌تواند سبب خشکی مخاط دهان و ایجاد بوی بد به‌هنگام تنفس شود.

با دهان باز نخوابید

خشکی دهان می‌‌تواند از علل ایجاد بوی بد در تنفس باشد. وجود مشکل در غدد بزاقی دهان، خوابیدن با دهان باز و یا مصرف برخی داروها مانند داروهای مربوط به فشار خون و یا مشکلات ادراری می‌‌تواند از طریق ایجاد خشکی در دهان باعث بوی بد آن شود. مصرف آب، مایعات و مواد غذایی ترش، می‌‌تواند باعث افزایش ترشح بزاق شود.

چه بیماری‌‌هایی باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌‌شوند؟

عفونت سینوس‌‌ها، برونشیت مزمن، عفونت مجاری تنفسی فوقانی و سنگ‌‌های لوزه می‌‌توانند عوامل ایجاد بوی بد در دهان باشند؛ بوی غیرعادی نفس می‌‌تواند نشانه برخی بیماری‌‌ها از جمله بیماری کلیوی، دیابت و رفلکس معده (GERD) باشد. رفلکس معده (بازگشت محتویات معده به مری) یکی از شایع‌‌ترین علل بوی بد دهان است

اگر دچار نارسایی کلیوی باشید ممکن است تنفس شما بویی شبیه بوی ماهی بدهد؛ همچنین در افراد دیابتی، به‌دلیل اینکه بدن نمی‌‌تواند از گلوکز برای سوخت‌وساز خود استفاده کند، چربی‌‌ها تجزیه می‌‌شوند و در نتیجه تجزیه آنها، ماده‌‌ای به‌نام کتون آزاد می‌‌شود که این ماده بوی شبیه به بوی اَستون دارد. داشتن حداقل نیم ساعت فعالیت بدنی منظم در روز و مصرف روزانه 3 تا 4 واحد میوه و 3 تا 5 واحد سبزی، مصرف جوانه‌‌ دانه‌‌ها و غلات کامل، و همچنین پرهیز از مصرف شیرینی، شکلات، نان و برنج زیاد، مواد غذایی فرآوری‌شده و فست‌‌فودها می‌‌تواند از بالارفتن قند خون و ابتلا به دیابت جلوگیری کند.

آخوند عبدالجلیل فرهمند درباره توهین شبکه های وهابی به علمای اهل سنت به دلیل حضور در عزای اباعبدالله(علیه السلام) گفت: حضور روحانیون در این مراسمات به عنوان یک میهمان و یک سخنران کار پسندیده ای است. من این سخنرانی ها را گوش دادم؛ وقتی توصیف امام حسین یا اهل بیت (علیهم السلام) و یا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می شود، این هیچ ایرادی ندارد. کسانی از این کارها می ترسند که دین و مذهب و آن باور اعتقادی را ندارند.

این عالم اهل سنت در ادامه بیان کرد: شبکه های مثل کلمه یا وصال دلیل های مزخرفی برای خودشان آوردن و وقتی می بینند یک روحانی با آن ادله صحبت می کند، در واقع حرف آنها به آب رفته است  و این را دوست ندارند. عده ای هستند نمی خواهند واژه اهل سنت واضح و شفاف شود؛ وقتی من دارم در منبر خودم صحبت می کنم از شفاعت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) یا توسل به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) یا شفاعت به اهل بیت پیامبر اکرم (علیهم السلام)؛ در واقع من اینها را از خودم نیاورده ام. این را خود رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در حیات خودشان فرموده اند؛ و وقتی که من اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را قبول ندارم، در واقع خود رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را قبول ندارم.

آخوند فرهمند تاکید کرد: من همیشه در سخنرانی ها در کلاس های درس گفتم  وقتی کسی می خواهد خودش را به کسی برساند و حبش را به دست بیاورد اولین چیز این است که باید با آن رفیق باشد؛ و شرط رفیق شدن، موافقت با آن شخصیت است و شرط موافق بودن هم باید همجنس بودن و هم صحبت بودن و گفتار او را گوش دادن است. اگر ما می‌خواهیم با رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) رفیق یا همنشین باشیم، باید سنت ایشان را ادا کنیم؛ خود حضرت فرموده اند "کسی که اهل بیت من را دوست داشته است من را دوست داشته است" و کسانی که می آیند در منبر صحبت می کنند حرفشان و دلیلشان این است.

وی افزود: من چندین بار در رسانه ها دیدم بعضی از روحانیون را رد کرده اند و وقتی توسل را رد بکنند یعنی رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) را رد کرده اند و این چه معنایی دارد؟ وقتی که اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمد رسول الله می گویید و این کلمه را بر زبان می آورید و بعدا توسل را رد می کنید، این یک نوع تضاد است و معنی ندارد؛ یعنی من خدا را قبول دارم ولی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را قبول ندارم، پس شما دین را قبول ندارید و این واژه های که بیان می کنند که هر کسی از اهل سنت در این مراسمات حضور دارند، از اهل سنت نیستند و اینها از این طیف اند و از آن طیف اند اینها به نظر من جای برای علم ندارند و اینها عالم نیستند. اینها هیچی از علم نمی دانند. اینها یک عده افرادی هستند در یک جلسه ای جمع شدند و به اینها مفاهیم ضد شفاعت و ضد توسل یاد داده اند و اینها اصلا توسل را بلد نیستند و بهره ای از علم نبرده اند. اینها کسانی هستند که پشت تریبون ها و رسانه های اروپایی خودشان یک مطالبی را یاد گرفتن که باید مثل طوطی بگویند.

این عالم اهل سنت گلستان تاکید کرد: به نظر بنده این رسانه ها هیچ وقت به قصد خودشان نمی رسند چون که ما ریشه داریم و درختی که ریشه دارد کسی نمی تواند این درخت را بکند و کسانی که ریشه ندارند یک بادی می آید و اینها را بر می دارد. اهل سنت واقعی ریشه دارند و ریشه اصلی آنها قرآن و سنت نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) است و سنت نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) درختی تنومند است و این درخت تنومند شاخه دارد و شاخه های آن اهل بیت (علیهم السلام) هستند. اگر ما بخواهیم از ثمره آن استفاده کنیم باید این درخت شاخه داشته باشد و اگر شاخه هایش را ببریم دیگر میوه نمی‌دهد؛ این سنت، اهل بیت دارد و اهل بیت میوه و ثمره این اخلاق حسنه است که تقلید را می آورد؛ کلمه تقلید را باید بفهمیم.

فرهمند در پایان گفت: وقتی با یک مذهب دیگری می نشینیم، این درایت ما را نشان می دهد و وقتی که من از فقه دیگران بترسم و خود را پنهان کنم و در جلسات حضور پیدا نکنم، این یعنی مذهب من قدرت ندارد که من بتوانم با مذهب های دیگر بنشینم. وقتی که من در مراسمات مذهب شیعه بنشینم، به این معنا نیست که من باید شیعه بشوم بلکه من عقیده و باور دارم. من مذهب دارم ولی به اعتقاد دیگر مذاهب احترام دارم. وظیفه اصلی ما احترام گذاشتن به دیگر مذاهب است.

«دیو تروت» نماینده جمهوری‌خواه سابق ایالت میشیگان، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا را شایسته ریاست جمهوری ندانست و گفت با توجه به رفتار رئیس‌جمهور وی اگر در کنگره حضور داشت، در جبهه دموکرات‌ها قرار می‌گرفت.

به گزارش پایگاه خبری هیل،‌ وی در یادداشتی نوشت: «ناتوانی یا عدم تمایل ترامپ در پیگیری پروتوکل‌های تصمیم سازی عادی، باعث ایجاد هرج و مرج در سیاست خارجی آمریکا شده و کشور را در خطر قرار داده است.»

این نماینده سابق کنگره هشدار داد که از نظر روانشناختی ، اخلاقی ، فکری و روحی،‌ترامپ برای ریاست جمهوری شایسته نیست.

وی اضافه کرد: «ما تنها این امیدواری را داریم که کنگره با استیضاح ترامپ، وی را برکنار کرده و انتخاب میان دو نفر دیگر را در سال 2020 داشته باشیم.»

چهارشنبه هفته گذشته، مجلس نمایندگان آمریکا پس از ساعت ها بحث و بررسی، دو ماده طرح استیضاح دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور را تصویب کرد.

«سوءاستفاده از قدرت» و «کارشکنی در کار کنگره» دو ماده طرح استیضاح دونالد ترامپ است. این طرح اکنون برای رسیدگی نهایی به مجلس سنا ارجاع می شود.

کمیته قضایی مجلس نمایندگان روز جمعه گذشته دو ماده طرح استیضاح چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا را تصویب کرده بود.

دونالد ترامپ اکنون به سومین رئیس جمهوری تاریخ آمریکا تبدیل شده که طرح استیضاحش در مجلس نمایندگان به تصویب رسیده است

نمایندگان پارلمان عراق پس از چند روز مناقشه بر سر قانون انتخابات، در جلسه امروز (سه‌شنبه) خود آن را تصویب کردند.

یک منبع پارلمانی عراق در گفت‌وگو با پایگاه خبری «السومریه نیوز»، گفت: «این قانون مصوب شامل ۵۰ ماده قانونی انتخابات است که ۱۴ ماده آن در نشست قبلی و ۳۶ ماده دیگر امروز به تصویب رسید.»

به گفته وی، در نشست امروز ماده‌های باقی‌مانده، یعنی از ماده ۱۵ تا ۵۰ به تصویب رسیده است.

طبق این قانون جدید، حوزه‌های انتخابیه بر اساس هر استان تقسیم‌بندی می‌شود و اگر تعداد جمعیت هر شهرستانی کمتر از یکصد هزار نفر باشد، آن شهرستان برای تشکیل یک حوزه انتخابیه، با نزدیک‌ترین شهرستان ادغام می‌شود.

بنا بر این گزارش، طبق این قانون جدید، هر نامزد باید به صورت فردی نام‌نویسی کند، بر خلاف گذشته که مردم عراق به فهرست‌ها رأی می‌دادند.

«مقتدی صدر» رهبر جریان صدر عراق، تصویب قانون جدید انتخابات را یک پیروزی برای مردم این کشور قلمداد کرده است.

اصلاح قانون جدید انتخابات عراق یکی از خواسته‌های معترضانی است که همچنان در مناطق مختلف این کشور حضور دارند.

در روزهای گذشته بسیاری از کارشناسان حقوقی لایحه جدید را بررسی کرده اند اما همه اتفاق نظر دارند که کنار گذاشتن قانون کنونی به خودی خود دستاوردی مهم برای تظاهرات کنندگان است.

از مهم ترین ابعاد قانون جدید لغو سازوکار «سانت لگو» در توزیع رأی های انتخاباتی است که معمولا باعث می شد رأی ها به سود احزاب و نیروهای سیاسی اصلی برود و نامزدهای مستقل یا ائتلاف های کوچک تر توان رقابت نداشته باشند.

از دیگر مسائل مطرح در این قانون کاهش 30 درصدی کرسی های مجلس از 329 کرسی به 251 کرسی و مشروط کردن شرط تحصیلی لیسانس برای نامزدهای انتخاباتی و کاهش سن نامزدها به 25 سال است.

همچنین در این قانون به جای استان ها، شهرها یک حوزه انتخاباتی تعریف شده است. همچنین سهم 25 درصدی زنان از کرسی های مجلس به حال خود حفظ شده است. همچنین کمیساریای عالی مستقل انتخابات موظف شده که طی 24 ساعت نتیجه آرا را اعلام کند.

خبرگزاری دولتی «آناتولی» ترکیه روز سه شنبه گزارش داد، ارتش سوریه طی چهار روز گذشته با حمایت روسیه و ایران بر ۳۵ منطقه مسکونی در استان ادلب سوریه مسلط شده است.

به ادعای این رسانه ترکیه‌ای، مناطقی که ارتش سوریه توانسته تحت کنترل در بیاورد، جزء مناطق «توافق کاهش تنش» بوده و دمشق نباید در آن مناطق عملیات نظامی انجام می‌داد.

در مقابل، دمشق در چند ماه اخیر بارها اعلام کرده است که ترکیه توافق کاهش تنش را اجرا نکرده و به همین دلیل گروه‌های مسلح از مناطق معین شده در توافق، عقب‌نشینی نکرده‌اند.

طبق ادعای آناتولی، از ۲۰ دسامبر (۲۹ آذرماه) عملیات ارتش سوریه و متحدانش با تمرکز بر  شهرهای «معره نعمان»، «سراقب» و مناطق همجوار آن در استان ادلب آغاز شده است.

این خبرگزاری دولتی ترکیه‌ای گزارش داد، طی این عملیات تاکنون ۳۵ منطقه مسکونی در استان ادلب تحت کنترل «دولت بشار اسد و متحدانش» قرار گرفته است.

پیش از این اعلام شده بود که نیروهای ارتش سوریه از روز پنجشنبه به پیشروی خود در بخش‌هایی از استان ادلب ادامه دادند و کنترل ده‌ها شهر و روستا را در دست گرفتند. پست دیده‌بانی نیروهای ترکیه که تحت محاصره ارتش سوریه درآمده نیز در مناطقی واقع شده که به تازگی تحت کنترل نیروهای دولتی درآمده‌اند.

ترکیه ماه اکتبر برای عقب راندن شبه نظامیان کرد از مناطق مرزی خود به شمال سوریه حمله کرد و هم اکنون در این منطقه نیز حضور نظامی پررنگی دارد.

دولت سوریه طی چند ماه گذشته با حمایت متحدان منطقه‌ای خود موفق به تثبیت کنترل بر بسیاری از مناطق سوریه شده است.

در حال حاضر دولت سوریه بر بیش از 90 درصد از مناطق این کشور کنترل و حاکمیت خود را تثبیت کرده است.

عملیات آزادسازی ادلب به عنوان آخرین سنگر باقی مانده در دست ترویست‌های بین المللی وابسته به دولت‌های خارجی از روز پنجشنبه با هجوم گسترده ارتش سوریه و متحدانش از زمین و هوا و در جبهه‌های مختلف بویژه از جنوب آغاز شد. با شروع این عملیات اخبار رسانه‌ای حاکی از پیشروی سریع نیروهای دولتی و آزادسازی بخش های مهمی از شهرها و روستاهای همجوار با استان حماه همزمان با وارد شدن تلفات شدید به تروریست‌ها و عقب نشینی سریع آنها از مواضع خود خبر داده‌اند.

ادلب که نزدیک به سه میلیون نفر را در خود جای داده است تحت تسلط هیئت تحریر الشام و متحدانش مانند "جیش العزه" و "حزب ترکستان" قرار دارد که توسط سازمان ملل به عنوان گروه‎‌های تروریستی شناسایی شده اند. بخش زیادی تروریست ها در این استان سوریه که بر اساس برخی از آمارها با محاسبه خوانواده‌هایشان حدود 200 هزار نفر را شامل می شوند کسانی هستند که از نقاط مختلف سوریه و در پی توافقات انجام شده با دولت مرکزی به ادلب انتقال یافته اند.

زمینه‌ها و ضرورت‌های آغاز عملیات ادلب

دولت سوریه که در طی سال گذشته میلادی با همراهی متحدانش موفقیت‌های بزرگی در شکست گروه‌های تروریستی و پاکسازی مناطق گسترده‌ای از کشور از لوث وجود عناصر مسلح داخلی و بین المللی به دست آورده بود در چندین نوبت عزم خود را برای شروع عملیات آزادسازی ادلب و بستن پرونده جنگ داخلی و بحران چندین ساله کشور نشان داد و حتی در اوت 2018 و آوریل 2019 نبرد برای آزادسازی مناطق حاشیه‌ای استان ادلب را  آغاز کرد.

با این حال عملیات ارتش سوریه هر بار به دلایلی متوقف گردید. ابتدا در سپتامبر سال 2018 ترکیه که حیات گروه‌های تروریستی وابسته به خود را در خطر می دید برای جلوگیری از ادامه حملات ارتش سوریه با مسکو توافق اتش بس در ادلب با شرط خلع سلاح گروه‌های تروریستی مورد قبول سازمان ملل را امضا کرد. در پی این توافق ترکیه حدود 12 مرکز ایست و بازرسی ارتش در مناطق مختلف ادلب تاسیس نمود که تا کنون هم این مراکز وجود دارد.

با این حال بسیار زود ناتوانی ترکیه در خلع سلاح هیئت تحریر الشام و بازداشتن تروریست‌ها از انجام حملات به مواضع ارتش و مناطق غیرنظامی تحت کنرل دولت آشکار شد. تعلل مکرر ترکیه و تلاش های نافرجام روسیه برای حل مناقشه از طریق مذاکره و از طرف دیگر کارشکنی های معارضه نظامی وابسته به ترکیه در توافق آتش بس و مذاکرات صلح آستانه و سوچی مجموعاً موجب شد تا مسکو نیز بالاخره بر لزوم استفاده از اهرم نظامی برای پایان دادن حضور ترویست‌ها در اخرین منطقه تحت اشغال خود رضایت دهد.

در آخرین و چهاردهمین دور از مذاکرات آستانه در مورد سوریه، بشار جعفری رئیس هیئت دمشق اعلام کرد که دولت سوریه متعهد به آزادسازی ادلب از تروریست ها و هرگونه نفوذ خارجی است.

همچنین رئیس جمهور بشار اسد در ماه نوامبر اعلام کرد که آزادسازی ادلب زمان زیادی نخواهد برد ، اما دمشق ابتدا میخواهد به خروج غیرنظامیان از منطقه فرصت دهد.

از بعدی دیگر نیز اگرچه ترکیه در طی روزهای اخیر با آغاز عملیات ادلب مخالفت کرده و حتی اردوغان از اهرم ترساندن کشورهای غربی از باز کردن درهای ترکیه به روی پناهجویان برای رفتن به اروپا استفاده میکند تا این دول اروپایی را وادار به مقابله با عملیات ارتش سوریه سازد اما در تحولات میدان شواهد نشان می دهد که آنکارا تلاش گسترده‌ نظامی برای رویارویی با ارتش سوریه صورت نداده است که علت آن را می توان در موضوع جستجو کرد.

در نخستین علت این امکان وجود دارد که چراغ سبز روسیه برای تشکیل منطقه امن در شمال سوریه که پس از دیدار اردوغان  و پوتین روی داد در ازای عدم مانع تراشی جدی ترکیه برای عملیات آزادسازی ادلب صورت گرفته باشد. همچنین به عنوان دومین علت مسلماً ترکیه عواقب درگیر شدن با ارتش سوریه که از مشروعیت بین المللی برای گستراندن چتر حاکمیتی خود بر تمام مناطق کشور و آزادسازی خاکش از حضور ترویست‌های مورد اجماع بین المللی برخوردار می باشد آگاه است؛ با توجه به اینکه دمشق عزم جدی خود را برای حل مسئله ادلب نشان داده است و روز دوشنبه ، نیروهای دولتی یکی از 12 پاسگاه دیده بانی ترکیه در منطقه السورمان در جنوب شرقی ادلب را محاصره کردند.

شاید به عنوان دلیلی دیگر بتوان از عدم تمایل ترکیه به کشته شدن گسترده شبه نظامیان وابسته به خود سخن گفت با توجه به اینکه اخباری از تلاش آنکارا برای انتقال این شبه نظامیان به لیبی برای کمک به نیروهای دولتی سراج در مقابل حملات ژنرال حفتر که از حمایت عربستان و امارات و مصر و روسیه برخوردار است استفاده کند. بر اساس این گزارش، در نوبت نخست ۶۰ نفر از همه گروه‌های ستیزه جو در لیبی فردا به ترکیه منتقل می‌شوند و از آنجا به لیبی می‌روند.

موانع و چالش‌های عملیات ادلب

اما همزمان با پیشروی های سریع ارتش سوریه و متحدانش، اتاق‌های عملیات تروریست‌ها و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی برای مقابله با حملات برقرار می‌شود. عملیات ادلب به طور حتم بسیار پیچیده و همچنین زمانبر خواهد بود چرا که چالش‌های مختلفی را می توان در راه آزادسازی این استان برآورد کرده و یا حدس زد.

به طور حتم بزرگترین چالش مسئله وجود غیرنظامیان در ادلب و سابقه گروه‌های ترویستی در جلوگیری از خروج مردم از شهرها و استفاده از آنها به عنوان سپر انسانی می باشد که می تواند تلفات عملیات را بالا برده و از این طریق خوراک تبلیغاتی را در اختیار دولتهای غربی و عربی قرار دهد. همچنین در این مورد نمی توان به گزارش ها و مستندات مختلف ارائه شده توسط روس‌ها و دولت سوریه در زمینه آماده سازی تروریست ها برای استفاده از سلاح شیمیایی علیه مردم به منظور نسبت دادن آن به ارتش سوریه اشاره نکرد. دراین زمینه یکی از متولیان ماجرا در گذشته گروه موسوم به کلاه‌سفیدها بوده اند که در پوشش کمک‌های بشردوستانه به طور مداوم در حال مستندسازی دروغین و وارونه از مناطق جنگی هستند.

اصولاً کمک‌های بشردوستانه همواره پوششی برای تأثیرگذاری دولت غربی بر روند تحولات به سود تروریست‌های در حال شکست بوده است به صورتی که در طی روزهای گذشته چین و روسیه برای ناکام گذاشتن این نقشه قطعنامه ارسال کمک‌های به اصطلاح بشردوستانه سوریه را وتو کردند. اقدامی که به شدت آمریکا را خشمگین کرد. در همین راستا دوشنبه معلم در دیدار با لاوروف گفت: توطئه ترکیه، آمریکا و اسرائیل و برخی کشورهای منطقه برای کارشکنی در تلاش‌های ما برای نابودی تروریسم ادامه دارد.

وزارت امور خارجه روسیه نیز امروز تأیید كرد كه كشورهای غربی از سازوكار ارائه كمكهای بشردوستانه مرزی به عنوان راهی برای نقض حاكمیت و تمامیت ارضی سوریه استفاده كرده اند. در این بیانیه همچنین تاکید می شود: براساس قوانین بین المللی ، کمک های بشردوستانه باید با مشورت با دولت کشور گیرنده تحویل داده شود.

اهداف سوء آمریکا و دول غربی از ارائه این قطعنامه وقتی بهتر درک می شود که آمریکا در همین شرایط تحریم های گسترده ای را علیه سوریه بویژه روند بازسازی این کشور تحت عنوان قانون قیصر اعمال می کند که خود نوعی تروریسم اقتصادی علیه سوریه است.

در ادامه ذکر موانع می توان به وجود پستهای دیده بانی ترکیه نیز اشاره کرد.  قرار بر این بود که از این پستهای دیده بانی برای نظارت بر اجرای آتش بس استفاده شود. با این حال ، آنکارا در طی این مدت از آنها به عنوان اقدامی برای محدود کردن حمله ارتش سوریه به جنوب ادلب استفاده کرده است.

محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران پس از دیدار دو روزه خود از عمان، روز سه‌شنبه مسقط پایتخت این کشور را به مقصد تهران ترک کرد. اما در حالی که موضوع اصلی این سفر از پیش اعلام نشده بود، با توجه به چندین دهه نقش‌آفرینی میانجی‌گرایانه عمان در تحولات منطقه‌ای و در مناسبات میان ایران و آمریکا، رسانه ها و تحلیلگران در انتظار اطلاع‌رسانی منابع آگاه از موضوعات و مذاکرات پشت پرده میان طرفین ماندند.

پس از انتظاری یک روزه صبح سه شنبه ابتدا خبر دیدار ظریف و محمد عبدالسلام سخنگوی جنبش انصارالله منتشر شد و سپس رسانه ها به نقل از منابع دیپلماتیک ایرانی از موافقت ریاض با انجام مذاکرات مستقیم با انصارالله برای حصول یک توافق جهت پایان دادن به جنگ پنج ساله خبر دادند.

براساس گزارش سایت لبنانی العهد این منبع دیپلماتیک ایرانی در ادامه گفته است: طرف سعودی در حال کوتاه آمدن از شروط سابق خود است و اذعان ریاض به حق یمنی‌ها در تعیین سرنوشت خود، اجازه رسیدن به نتایج خوب را به آنها خواهد داد.

مذاکرات عمان

مذاکرات عمان میان عربستان و انصارلله یمن به صورت غیرمستقیم و با واسطه از ماه سپتامبر و پس حمله سنگین پهبادی و موشکی یمن به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان که منجر به قطع نصف صادرات نفت این کشور گردید، آغاز شد.

در 11 نوامبر ، شاهزاده خالد بن سلمان ، معاون وزیر دفاع سعودی عمان و برادر ولیعهد به عمان سفر کرد تا در مورد شروع مذاکرات با یمنی ها برنامه های ریاض را اعلام کند. این واقعیت که شاهزاده خالد به پرونده یمنی منصوب شد نشانه ای مثبت تلقی می شد از اینکه عربستان اینبار به صورت جدی برای شروع مذاکرات با انصارالله تصمیم دارد زیرا مسئله یمن پیچیده ای است و به یک تصمیم گیرنده تمام وقت نیاز دارد که محمد بن سلمان به آن اعتماد داشته باشد.

پس از انجام این سفر جمال عامر ، از هیئت مذاکره کننده انصارلله 13 نوامبر به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که دو طرف از طریق کنفرانس ویدئویی طی دو ماه گذشته ارتباط برقرار کرده اند.

اما با این حال به گفته مقمات یمنی مذاکرات با واسطه عمان فراگیر و با هدف پایان جنگ نبود بلکه بر اهداف موقت، مانند بازگشایی فرودگاه بین المللی اصلی یمن در صنعا، که توسط ائتلاف سعودی در سال 2016 تعطیل شده است، و مبادله زندانیان و اسرا متمرکز شده بودند. این موضوع در کنار تحرکات عربستان در انتقال تسلیحات عربستان به جنوب یمن بدبینی صنعا به اراده واقعی سعودی‌ها به حل مخاصمه را موجب شود که می توانست مذاکرات عمان را ناکام بگذارد.

نگرانی های اصلی سعودی ها شامل از بین بردن توان موشکی بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین انصارالله و از طرف دیگر امنیت مرزی پادشاهی دانست. در واقع سعودی ها با شروطی پا به مذاکرات گذاشته بودند تا اولاً برخلاف شعارهای سیاسی و تبلیغاتی که پیشرفت‌های نظامی انصارالله را انکار می‌کند، تضمینی برای عدم توسعه توان بالستیکی انصارالله کسب کنند و از سوی دیگر اطمینان یابند که حوثی ها عامل نزدیک شدن ایران به مرزهای سعودی‌ نباشند.

طبیعتاً این شروط نشان از اجبار عربستان بر خلاف میلش از آمدن بر پای میز مذاکره برای پایان دادن به تجاوز 5 ساله به یمن دارد. جنگ عربستان سعودی را از نظر مالی فرسوده كرده و وخیم تر شدن اوضاع نظامی در جنوب به نفع آنها نیست. بزرگترین انگیزه برای ورود ریاض به گفتگو مستقیم با انصار الله پس از حمله به تأسیسات آرامکو ترس از آسیب رساندن به اقتصاد سعودی و ناامیدی ریاض از حمایت نظامی و واکنش ترامپ بود.
از طرف دیگر سعودی ها توسط مقامات دولت مستعفی نیز از انجام مذاکرات نهی می شوند. عبدالعزیز جباری منصور هادی و همچنین معاون رئیس پارلمان عدن با نگرانی از عدم آگاهی از محتوای مذاکرات عمان، صلح با صنعا را یک اشتباه شدید نامید و اعلام کرد که سعودی ها از این امر عمیقا پشیمان خواهند شد.

با توجه به این شرایط در طول دو ماه گذشته انصارالله یمن نسبت به یکسان نبودن شعار و عمل سعودی ها برای پایان جنگ انتقاد می کردند و نسبت به حمله مجدد به عمق عربستان در پاسخ به حملات گاه و بیگاه هوایی ریاض هشدار می داند که این امر فضای مذاکره را متزلزل می کرد.

شواهد تغییر و نقش ایران

از اوایل ماه جاری میلادی به مروز اخبار و اطلاعات حاکی از پیشرفت زمینه ها برای شروع مذاکره مستقیم و جدی میان طرفین بود. 4 دسامبر بن علوی وزیر خارجه گفت: با توجه به اوضاع یمن ، همه طرفها موافق هستند که زمان آن رسیده که این درگیری حل شود و به خشونت پایان دهند.

وی افزود: "عربستان سعودی و رهبری الحوثی دارای کارتهای قدرت زیادی هستند که منجر به توافق جامع و نهایی می شود تا درگیری در یمن پایان یابد."

از طرف دیگر دو هفته پیش در یک جلسه توجیهی در شورای امنیت سازمان ملل متحد، مارتین گریفیتس فرستاده سازمان ملل در امور یمن به مساله تبادل اسرا و برقرای آتش بس دو طرفه به عنوان نشانه های مثبت بی سابقه اشاره کرد. این دیپلمات سابق انگلیسی به کاهش عمده حملات هوایی در یمن اشاره کرد و گفت: "در هفته های اخیر ، برای اولین بار از زمان شروع درگیری ها ، 48 ساعت بدون حمله هوایی وجود داشته است." وی همچنین گفت که از اواخر ماه سپتامبر حملات هواپیماهای بدون سرنشین و موشک های بالستیک یمن به عربستان متوقف شده اند.

موضع تهران در طول جنگ یمن همواره تاکید بر پایان تجاوز به این کشور و استقبال از مذاکرات یمنی- یمنی و به دور مداخله خارجی بوده است. اگرچه دولت‌ها و رسانه های غربی و عربی تهران را به ارسال تجهیزات نظامی به یمن همانند پهبادها و موشک‌ها متهم میکنند اما هیچگاه این موضوع با اثبات نشده است و گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل نیز واقعیت پیشرفت های نظامی یمن را اثبات میکند. طبیعتاً موضوع یمن یکی از مهمترین چالش های اختلافی میان عربستان و ایران در منطقه طی سالیان اخیر بوده است لذا با توجه به دعوت مکرر مقامات ارشد ایرانی از ریاض برای گفتگو و حل اختلافات، حل موضوع یمن و کمک به پایان جنگ در این کشور می تواند یک مقدمه مناسب برای بهبود روابط دوکشور باشد. در این شرایط به طور حتم نقش آفرینی ایران در مذاکرات عمان برای پیشبرد مذاکرات مثبت و سازنده است.