به گزارش شبکه تلويزيوني الميادين نوري المالکي در گفتگوي اختصاصي با اين شبکه در پاسخ به اين سوال که آيا عراق به عنوان يک کشور هدف قرار گرفته است؟ گفت: بدون شک حجم حملات متناسب با حجم تاثيرگذاري و کارآيي است. با توجه به اين که عراق به سبب تاريخ و ثروت خود کشور موثري در منطقه به شمار مي رود توجه بيشتري هم به آن مي شود. سهم هر کشوري از برنامه تغييرات استراتژيک در منطقه متناسب با حجم تاثير گذاري آن کشور است. ليبي به يک اندازه، سوريه به يک اندازه و عراق به يک اندازه مورد توجه قرار مي گيرد. ديگران در ذهن خود تصوير غولي از عراق درست کرده اند که اگر سامان بگيرد هولناک خواهد بود، اين تصوير دروغين را برخي از کساني درست کردند که به صورت ناگهاني در عراق به قدرت رسيدند و به دنبال اهداف شخصي خود هستند. بنابراين چنين تصويري دروغين است و عراق کشوري است که خواستار ثبات منطقه و همکاري کشورهاي عربي و برادري آنها با يکديگر است.
وي با اشاره به اين که عراق مي خواهد خود و ديگران را از تنش ها و ناآرامي ها در منطقه دور نگه دارد و همه اين تنش ها به صورت مسالمت آميز و بر اساس منافع مشترک و متقابل حل و فصل شود افزود: عراق اکنون ديگر عراق دوران صدام و عراق دوران اشغال و گورهاي دسته جمعي و سلاح هاي شيميايي و جنگ نيست. وقتي به جناح بندي ها در منطقه نگاه مي کنيم مي بينيم کشورهايي که مي خواهند با دست خود نقشه منطقه را ترسيم کنند همان کشورهايي هستند که عامل حوادث عراق، سوريه و ديگر کشورها هستند.
وي با اشاره به مشکلاتي که برخي اعراب در سوريه به وجود آورده اند گفت: اگر مشکلات سوريه به مردم و خواسته ها و آرمان هاي آنها مربوط مي شد، مسئله بسيار ساده بود اما وقتي کشور مشخصي برنامه و طرح توسعه طلبانه اي را در منطقه دنبال مي کند و کشورهاي عربي نيز با آن همراهي مي کنند، در اين صورت خطر کاملا مشخص است. سوريه کشوري محوري در منطقه است که در کنار اسرائيل قرار دارد ولي هدف آن است که سوريه، مصر و عراق به نفع برنامه اي که براي منطقه در نظر گرفته شده است و برخي کشورها از جمله ترکيه نيز در آن مشارکت دارند از صحنه خارج شوند. قدرت هاي بزرگ به تماشاي اين تحولات نشسته اند و بيشترين بهره از فروپاشي مصر و سوريه و عراق نصيب اسرائيل مي شود. درست است که مردم خواسته ها و آرمان هايي دارند اما اعراب بايد خوب بينديشند تا اين خواسته ها فرصتي براي اجراي برنامه هاي ديگران نباشد و منطقه اينگونه در لبه آتشفشان قرار نگيرد.
المالکي درباره حمله اخير اسرائيل به سوريه گفت: اتحاديه عرب، اعراب و مسلمانان کجا هستند. اگر اعراب موضع منسجمي داشتند اسرائيل جرأت نمي کرد که هر روز به لبنان و سوريه حمله کند و عربده کشي کند. حمله اي که اتفاق افتاد بايد وجدان اعراب و مسلمانان را تکان دهد و به آنها بفهماند که اسرائيل از فروپاشي اعراب و اوضاع داخلي سوريه براي حمله به تاسيسات اين کشور استفاده مي کند. اين حمله پيامي اهانت آميز به همه اعراب و مسلمانان است و چه کسي مي داند شايد فردا به بهانه وجود مراکز تحقيقاتي ساخت بمب هسته اي به مصر و قاهره و ايران و مناطق ديگر حمله کند. بنابراين اعراب بايد سياست هاي خود را مورد بازنگري قرار دهند و از کشورهايي که امنيت منطقه و کشورهاي عربي را به خطر مي اندازند بگويند دست از اين کارها بردارند.
نخست وزير عراق پس از گزارشي تصويري که به صورت گذرا به برخي تحولات مهم تاريخ سياسي معاصر عراق از زمان صدام تا کنون پرداخت، به فعاليت هاي خود در دوران حکومت صدام و شرايط سياسي حاکم بر آن دوران اشاره کرد و درباره مخالفت هاي کنوني با دولت عراق و صفاتي که به وي نسبت داده شده است از جمله ديکتاتور گفت: اگر همانگونه که صدام با اين افراد رفتار مي کرد، با آنها رفتار مي کرديم حقشان بود. اگر از فعاليت روزنامه نگاران و زنان و وکلا جلوگيري مي کرديم حقشان بود ولي با توجه به آزادي تظاهرات و مطبوعات و ازادي فعاليت هاي سياسي و حزبي کسي حق ندارد سلاح به دست بگيرد. افراد زماني سلاح به دست گرفتند که رژيم اجازه نمي داد کسي حرف بزند و اعدام ها بسيار زياد بود. شهيد صدر سلاح به دست نگرفت و فقط شخصي بود که ديدگاه داشت و در تاسيس حزب الدعوه نقش ايفا کرد. شرايطي که ما در آن قرار داريم هيچ بهانه اي براي افرادي که خواستار حمل سلاح هستند باقي نمي گذارد. اگر مخالف هستند در انتخابات شرکت کنند. صدام به ما اجازه نمي داد در روزنامه، مجله يا کتاب نظر خود را اعلام کنيم ولي اکنون راه پارلمان به روي مخالفان باز است و شبکه هاي ماهواره اي در اختيار آنهاست. در عراق هيچ زنداني سياسي يا روزنامه نگار بازداشت شده اي نداريم.
نوري المالکي در پاسخ به اين که آيا ممکن است در آينده همکاري و آشتي با حزب بعث در جهت منافع عراق و منطقه صورت بگيرد گفت: اين همکاري و آشتي با حزبي به نام حزب بعث و بعثي ها امکان پذير نيست زيرا چنين چيزي از نظر قانون اساسي ممنوع است. صرف نظر از ممنوعيت قانوني ممنوعيت تاريخي وجود دارد. عراقي ها چه خاطره اي از حزب بعث دارند.
وي در پاسخ به اين که اگر بعثي ها در قالب حزبي جديد و با افکار جديد وارد صحنه شوند با آنها آشتي و همکاري مي کنيد گفت: در قانون اساسي همکاري با حزب بعث و شخصيت هاي رهبري اين حزب ممنوع شده است اما از کساني که به علل مختلف از جمله تحت فشار يا ضرورت هاي ديگر با حزب بعث همکاري کرده اند و اکنون از راه رفته بازگشته اند، استقبال مي کنيم.
المالکي در پاسخ به اين سوال که در حوادث کنوني عراق شخص شما هدف قرار گرفته ايد يا عراق به عنوان يک کشور هدف قرار گرفته شده است گفت: عراق هدف گرفته شده است و موج طايفه گرايي که در منطقه به وجود آمده است نيز در هدف قرار گرفته شدن عراق از داخل نقش دارد. کساني که عراق را هدف قرار مي دهند بايد بهانه و راهي براي اين کار پيدا کنند و اکنون اين بهانه و اين راه نوري المالکي است. آنها اين مسئله و نقش المالکي و شخصيت وي را بزرگنمايي کرده و اتهامات باطلي به وي نسبت داده اند. همانگونه که گفتم اگر ديکتاتوري و تکروي وجود داشت از اين تظاهرات و اختلافات و آزادي هاي موجود در عراق خبري نبود. آنها در نظام جديد عراق دست روي نخست وزير گذاشته اند. بارها گفتم بياييد سر ميز مذاکره بنشينيم و ببينيم چه کسي خلاف قانون عمل مي کند و چه کسي به قانون اساسي و روند دموکراسي پايبند است. آنها مسئله را شخصي و آن را بزرگنمايي کردند ولي تظاهرات اخير پرده از حقيقت برداشت و در واقع خدمتي به ما کرد که اگر تظاهرات برگزار نمي کردند چنين خدمتي به ما نمي شد. در اين تظاهرات درخواست براندازي نظام دموکراتيک و قانون اساسي مطرح شد و تصاوير صدام و رجب طيب اردوغان نخست وزير ترکيه را به دست گرفتند و پرچم هاي قديمي عراق متعلق به دوران حزب بعث را با خود حمل کردند و شعارهاي طايفه اي سردادند که نمي خواهم آنها را تکرار کنم و نمي خواهم به وضوح بگويم کدام طرف هاي منطقه اي در پشت پرده اين حوادث قرار دارد. اين طرف ها هم عربي و هم غيرعربي هستند. بنابراين مسئله اصلي نوري المالکي نبود بلکه روند سياسي دموکراتيک هدف گرفته شده است.
وي در ادامه درباره شکل گيري تظاهرات و اعتراضات پس از بازداشت محافظان وزير دارايي عراق و سرايت آن به ديگر مناطق و اين که آيا اين آتشفشاني که منفجر شد ناشي از ظلم شما به اين افراد بود يا علت ديگري داشت گفت: مسئله محافظان وزير دارايي مسئله اي قضايي است و به حق مردم مربوط مي شود و با توجه به ارتباط آن با تروريسم طبيعي است که بازداشت هايي انجام شود اما اگر اين مسئله را با حجم اعتراضاتي که شکل گرفت مقايسه کنيم مي بينيم اين دو مسئله ربطي به يکديگر ندارند ممکن است اين مسئله نقش جرقه را ايفا کرده باشد اما ارتباطي بين آنها نيست علت آن هم اين است که آنها اکنون اصلا به مسئله محافظان رافع العيساوي و حتي خود وي اشاره نمي کنند بلکه به دنبال براندازي نظام شيعه هستند و عليه ايران و ايراني شعار مي دهند. چنين منطقي متعلق به مردم عراق نيست بلکه منطقي خارجي است. سني هاي عراق چنين منطقي ندارند بلکه منطق کشورهايي است که مي خواهند بر مسائل طايفه اي تمرکز کنند تا رويارويي منطقه اي ايجاد کنند که در نهايت ايران و در ادامه سوريه و عراق و بحرين را هدف قرار مي دهد ولي سني هاي عراق چنين منطقي ندارند. آيا مسئله بازداشت ده نفر به اتهام تروريسم و مسائل کيفري بايد به جايي برسد که درخواست جدايي و تقسيم عراق را مطرح کنند و حتي از ميان خود آنها فتواهايي مبني بر تحريم درخواست تقسيم عراق صادر شود. ما در اين خصوص به ترکيه هشدار داديم و پيوسته با آنها اختلاف داريم. ما به ترکيه گفتيم اگر مي خواهيد با ما روابط خوبي داشته باشيد ما را به حال خود بگذاريد و اين کارها را رها کنيد ولي مي بينيد که چگونه مسئولان ترکيه در اظهارات خود بر آتش طايفه گرايي مي دمند و چگونه از کساني که طرفدار طايفه گرايي هستند حمايت مي کنند و هر روز کنفرانسي در ترکيه برگزار مي شود. نشست هايي در ترکيه، قطر و مناطق ديگر برگزار شده است که در آنها مي گفتند امروز نوبت سوريه و فردا نوبت بغداد است.
نخست وزير عراق درباره اين که اردوغان دائما از همراهي با ملت ها و نه حکومت ها سخن مي گويد گفت: اميدوارم وي قبل از اين که با ملت هاي ديگر باشد با ملت خودش باشد. در منطقه چه ملتي مثل ملت ترکيه با بازداشت روبروست و کدام يک از حکومت هاي منطقه روزنامه نگاران، وکلا، دانشجويان، سياستمداران و مسئولان احزاب را بازداشت و به اقليت هاي موجود ظلم مي کند. بنابراين ملت ترکيه استحقاق آن را دارد که آزادي و دموکراسي داشته باشد. اگر اردوغان آزادي و دموکراسي به مردم ترکيه داد و شمشير بازداشت و تعقيب را از سر آنها برداشت آن وقت مي تواند خواستار حمايت از حق ديگر ملت ها شود.
نخست وزير عراق گفت: به صراحت مي گويم که ترکيه به دنبال نقشي بزرگتر از خودش است و مي خواهد در منطقه نفوذ کند ولي چنين چيزي مجاز نيست. اين کشور مي خواهد به دوران عثماني برگردد و عثماني نوين را به وجود بياورد ولي محور مقابل که ايران ، عراق، سوريه، اردن و حتي عربستان در آن قرار دارند با چنين چيزي مخالف هستند. بنابراين امروز در منطقه اي قرار داريم که شاهد جناح بندي بين دو محور است. من قبل از انتخابات دو سال و نيم پيش عراق نيز اين مسئله را به آمريکايي ها گفتم و تصريح کردم که يک محور عربي، سني، ترکي در حالي شکل گيري است که لزوما در مقابل آن محور عربي، شيعي، ايراني قرار خواهد داشت و همين گونه هم شد و همه حوادث منطقه نيز نتيجه همين جناح بندي است. آمريکايي ها اعلام کردند تلاش خواهند کرد از چنين چيزي جلوگيري کنند ولي اين کار را نکردند و وقتي آنها را سرزنش کردم گفتند تلاش کرديم ولي نتوانستيم زيرا کشورهاي که چنين طرحي را دنبال مي کردند از ما سرپيچي کردند. اين دو محور اساسي در منطقه وجود دارد ولي محوري که ترکيه آن را هدايت مي کند جنگ را آغاز کرد.
وي افزود: من مي دانم که بسياري از کشورهاي عربي و رهبران آنها به شدت از محور تحت رهبري ترکيه نگران هستند. اين حکومت ها با ما در اين باره صحبت کردند و حتي از ما نگران تر هستند. هم اکنون محور ميانه رو متشکل از برخي کشورهاي منطقه از جمله عراق، اردن، عربستان، امارات، کويت و ديگر کشورهاي منطقه در مقابل محور افراطي در حال شکل گيري است. اين محور افراطي محوري سلطه جو و توسعه طلب است ولي به ابزارهايي نياز دارد که متاسفانه طايفه گرايي نقش اين ابزار را بازي مي کند. اگر اين ابزارها اقتصادي بود مسئله اي نبود، ترکيه مي تواند همانگونه که اکنون در عراق فعاليت اقتصادي مي کند نفوذ اقتصادي خود را در عراق گسترش دهد اما وقتي از طايفه گرايي به عنوان ابزار استفاده مي شود مسئله خطرناک است زيرا هرگونه فعاليتي در اين زمينه واکنش هايي را به دنبال خواهد داشت.
وي در ادامه تشکيل محور جديد ميانه رو را واکنشي به تحولات منطقه دانست و افزود: اگر پرونده تحولات منطقه را باز کنيد مي بينيد کشورهاي مشخصي حوادث ليبي، تونس، مصر و حوادث کنوني سوريه را هدايت مي کنند. اين کشورهاي معتقد به توسعه طلبي هستند و مي خواهند با هر شيوه اي اعم از زور يا پول طرف ديگر را تحت سلطه در بياورند. محور ميانه رو در مقابل اين محور خطرناک شکل گرفت است. در واقع حوادث سوريه بود که باعث ظهور چنين محوري شد زيرا دخالت در امور سوريه به حد فاحشي رسيده است و به گونه اي از سوريه سخن گفته مي شود که گويا حياط خلوت است. هر اختلافي هم با سوريه داشته باشيم نبايد اين کشور به حياط خلوت ترکيه يا عرصه نفوذ يک کشور عربي مشخص تبديل شود. بنابراين کشورهايي که مخالف دخالت خارجي در امور ديگر کشورها هستند هسته اصلي محور ميانه روي جديد را تشکيل مي دهند. اگر شيوه دخالت در امور ديگر کشورها و اداره اين چنيني بحران بتواند به اهداف خود برسد در ادامه به اردن و عراق و ديگر کشورها نيز منتقل خواهد شد. بنابراين محور جديد براي جلوگيري از چنين مسائلي شکل مي گيرد.
نخست وزير عراق در ادامه با اشاره به اين که اکنون همه درباره محور ترکيه-قطر سخن مي گويند در پاسخ به اين که ترکيه کشور بزرگي است و مي تواند توسعه طلبي کند ولي قطر با وجود آن که کشور موثري است قادر به بسط توسعه خود نيست گفت: آنها به پول خودشان تکيه دارند. محور ميانه رو به دنبال آن است از خودش در برابر دخالت هاي منطقه اي حمايت کنند. بسياري از افسران اطلاعاتي کشورهايي که به دنبال توسعه طلبي هستند اکنون در عراق به سر مي برند و بحران ها را از طريق نمايندگان و سفرا و احزاب مرتبط با خود اداره مي کنند. ما آنها را رديابي کرده ايم و اسامي آنها و اسامي مستعاري را که با آن وارد عراق شدند مي شناسيم. آنها در مناطقي که تظاهرات در آنجا برگزار مي شود حضور دارند.
المالکي در ادامه درباره موضع خود در قبال بهار عربي گفت: من خيلي به بهار عربي خوش بين بودم اما اکنون به شدت از اين بهار مي ترسم زيرا به جهنم تبديل شده است. مصر اکنون چه وضعي دارد. اين چه بهاري است که مصر را از ما مي گيرد. مصر اکنون از دست رفته است اما چه چيزي باعث از دست رفتن مصر شد. بهار عربي، نظام کنوني، شرايط گذشته يا فقدان استراتژي و درايت باعث چنين چيزي شدند؟ همه ما از تصميم مصري ها براي تغيير نظام حمايت مي کرديم ولي آيا به قيمت اين که هرج و مرج در اين کشور ايجاد شود. همه ما طرفدار دادن حق مردم سوريه به آنها هستيم ولي به اين شيوه سوريه از دست مي رود. به همين سبب من از بهار عربي مي ترسم در نتيجه براي اين که بهار همچنان بهار بماند به توافق و اتحاد بين کشورهايي که درگير اين بهار هستند نياز داريم. بايد ديد چه چيزي باعث قيام مردم شده است.
وي در پاسخ به اين که حتي ايران نيز به دخالت در منطقه و حمايت از سوريه و دخالت در عراق متهم است گفت: وقتي از عراق جديد سخن مي گويم منظور من عراقي است که دخالت هر کشوري را در امور داخلي خود رد مي کند و ايران و سوريه و ديگران اين را مي دانند. ما نمي خواهيم دخالت کنيم و نمي خواهيم ديگران در امور ما دخالت کنند و با دخالت هر کشوري در امور کشور ديگر هم مخالفيم. نکته اي که بايد اشاره کنم اين است که وقتي يک محور دخالت مي کند و برنامه ريزي مي کند و اجرا مي کند، در اين صورت احتمال دخالت طرف ديگر هم وجود دارد. به سوريه نگاه کنيد، اگر اينگونه دخالت آشکار در امور اين کشور مجاز است پس منطق طرف ديگر نيز مجاز است.
نخست وزير عراق درباره احتمال افتادن دمشق به دست مخالفان و سقوط بشار اسد رئيس جمهور سوريه گفت: نمي توانم براي حوادث سوريه پاياني تصور کنم اما نظر من درباره اوضاع سوريه با توجه به دخالت هاي آشکار در امور اين کشور اين است که سوريه ليبي نيست. سوريه مثل گلوله اي برفي است که جنگ در آن به جنگ به نمايندگي منجر مي شود و عملا اينگونه شده است. دو کشور محوري در منطقه يعني ايران و ترکيه و دو کشور بزرگ جهان يعني آمريکا و روسيه با يکديگر نزاع مي کنند. بسياري از کشورهايي که در امور سوريه دخالت مي کنند به اين مسائل توجه ندارند. بنابراين وقتي اوضاع داخلي به جايي مي رسد که اوضاع سوريه رسيده است تصور نمي کنم مخالفاني که خود دچار از هم پاشيدگي و اختلاف هستند بتوانند نظام را کنار بگذارند. ممکن است نظام هم نتواند مخالفان را سرکوب کند و در صورتي که دخالت ادامه يابد و کسي به دنبال راه حل سياسي نباشد، انفجار و کشتار ادامه مي يابد و در حالي که نظام هم وجود دارد کشور فلج است. بنابراين گمان نمي کنم مخالفان سوري بتوانند نظام را کنار بگذارند.
وي در ادامه درباره ابراز تمايل اتحاديه عرب براي دخالت در عراق جهت حل اختلافات بين عراقي ها گفت: ما از آنها تشکر کرديم و گفتيم به به اماکن ملتهب برويد و به آنها کمک کنيد و اجازه بدهيد ما خودمان مشکلات را حل کنيم. مشکلات ما در عراق تحت کنترل است و تظاهرات و اعتراضات تا زماني که مسالمت آميز است قابل احترام است و مي کوشيم به آنها پاسخ دهيم.
وي در ادامه از موضع اتحاديه عرب در قبال بحران سوريه انتقاد و تاکيد کرد اتحاديه عرب بايد براي حل اختلافات و بحران ها موضعي بي طرفانه اتخاذ کند نه اين که تحت تاثير عناصر بين المللي يا منطقه اي قرار بگيرد.
به گزارش شبکه تلويزيوني الميادين، نوري المالکي در ادامه گفتگوي اختصاصي با اين شبکه در پاسخ به اين سوال که آيا شخص نوري المالکي هدف قرار دارد يا اينکه عراق نيز هدف قرار دارد، گفت در حقيقت، عراق هدف قرار دارد. کسي که کشوري مانند عراق را هدف قرار مي دهد بايد توجيهي براي اين هدف قرار دادن بيابد و اين توجيه نوري المالکي بود و اين مسئله را بزرگ جلوه دادند و درباره نقش و شخصيت نوري المالکي مبالغه کردند و اتهامات باطل زيادي عليه نوري المالکي مطرح کردند. اگر آنگونه که آنها توصيف مي کنند تک روي و ديکتاتوري در پيش مي گرفتيم ، اين تظاهرات برگزار نمي شد و اين آزادي ها در عراق وجود نداشت. اما واقعيت، آنچه را که آنها مي گويند ، تکذيب مي کند.
وي افزود من بارها گفته ام که بياييد در ميز مذاکره حضور پيدا کنيم و ببينيم که چه کسي قانون اساسي را نقض کرده و چه کسي به قانون اساسي و روند دموکراسي پايبند است. آنها مسئله شخصي را بزرگ جلوه دادند اما تظاهرات اخيري که برگزار شد واقعيت را برملا کرد و چه بسا به ما خدمتي کرد که اگر تظاهرات برگزار نمي شد، شايد نمي توانستيم آن را محقق کنيم و در تظاهرات خواسته سرنگوني نظام دمکراتيک و لغو قانون اساسي مطرح شد و شرکت کنندگان در تظاهرات تصاوير صدام حسين و تصاوير اردوغان و پرچم قديم عراق در دست داشتند و شعارهاي فرقه اي سردادند. نمي خواهم عباراتي را که در فضاي تظاهرات مطرح شد ، تکرار کنم و نمي خواهم به طور واضح بگويم طرفهاي منطقه اي که پشت اين مسئله بودند ، چه کساني هستند.
مجري شبکه پرسيد طرف هاي عربي يا غير عربي؟
نوري المالکي پاسخ داد طرفهاي عربي و غير عربي (پشت تظاهرات اخير هستند). بنابراين مشخص شد که مسئله ، نوري المالکي نيست بلکه روند سياسي و دموکراسي و فرقه اي است.
نخست وزير عراق اظهار داشت در حقيقت مسئله محافظان (وزير دارايي عراق) ، مسئله قضايي است که به حقوق مردم مربوط مي شود و از ساکنان همان شهري که اين وزير وابسته به آن است اقامه دعوا کردند و اين مسئله قضايي است و به قتل و تروريسم ارتباط دارد و بسيار طبيعي است که آنها بازداشت شوند. اما اگر بخواهيم اين مسئله معمولي را با حجم انفجاري که رخ داده است مقايسه کنيم به اين باور مي رسيم که اين ، ارتباطي با آن ندارد. اين مسئله ممکن است جرقه اي باشد اما ارتباطي به آن ندارد به اين دليل که آنها خواستار حمايت از محافظان رافع العيساوي و شخص رافع العيساوي نبودند. بلکه خواسته آنها اين شد که نظام شيعه را سرنگون کنيد. اين منطق خارجي است اين منطق فرزندان عراق نيست. اين منطق سني هاي عراق نيست بلکه منطق کشورهايي است که خواستند در روند رويارويي منطقه اي بر مسئله فرقه اي تکيه کنند که شايد در نهايت با عبور از سوريه ، عراق ، بحرين و ديگر مسائل ايران را هدف قرار دهند. اما اين منطق سني هاي عراق نيست. متاسفانه سياستمداراني که روي اين مولفه حساب مي کنند همان کساني هستند که پشت اين سخن و ادعا بودند که به حد درخواست تقسيم عراق رسيد بنابراين مسئله، مسئله نوري المالکي نيست. برخي خواستار فدراليسم و تقسيم عراق شدند تا اينکه فتواهايي براي حرام دانستن درخواست تقسيم عراق صادر شد. آيا مسئله بازداشت ده فرد متهم به مسائل کيفري و جنايات تروريسم سزاوار است که به حد درخواست جدايي و تقسيم عراق و فدراليسم برسد تا اينکه فتواهايي از همان مولفه براي حرام دانستن درخواست تقسيم عراق صادر شود. بنابراين مسئله، يک طرح است و شايد مصلحت بود که اين مسئله با بازداشت افراد متهم فاش شود زيرا برخي به طور سري برنامه ريزي و فعاليت مي کردند تا زمينه براي اجراي اين طرح و روند تقسيم و درگيري فراهم شود. ما اين مسئله را زير نظر داشتيم و از نشست هايي که در ترکيه ، قطر و ديگر مناطق جهان برگزار مي شود و آنچه در اين نشست ها جريان دارد ، مطلع هستيم و افرادي داريم که به ما اطلاع مي دهند که چه برنامه ريزي هايي دارند و چه مبالغي را اختصاص مي دهند و چه مقاصدي دارند و اينکه مي گويند امروز سوريه و فردا بغداد. براي همه اينها برنامه ريزي شده است و ناآگاهانه نيست. ما با ترکيه اختلاف مستمر داريم نه به خاطر نقش شرکت هاي ترکيه در عراق، ما از شرکت هاي ترکيه استقبال مي کنيم. شما اظهارات مقامات ترکيه را زيرنظر داريد که چگونه فرقه گراياني را مي پذيرند که اين شعار را سرمي دهند و هر روز کنفرانسي در ترکيه برگزار مي شود.
مجري اين شبکه پرسيد اردوغان در آخرين سخنانش گفت که ما با ملتها هستيم و الزاما با نظام ها نيستيم؟
نخست وزير عراق پاسخ داد اميدوارم قبل از اينکه با ملتها باشد با ملت خودش باشد. کدام ملت در منطقه مانند ملت ترکيه اکنون در معرض باج خواهي و بازداشت قرار دارد؟ کدام کشور در منطقه روزنامه نگاران ، وکلا ، دانشجويان ، سياستمداران و مسئولان احزاب را بازداشت مي کند؟ کدام کشور به اقليت هاي موجود اعم از علوي ها ، عرب ها و کردها ظلم و ستم مي کند؟ اگر او از ملتها سخن مي گويد به نظر من ملت ترکيه سزاوار است که از آزادي و دموکراسي برخوردار باشد و اگر آقاي اردوغان در دادن اين آزادي به ملت ترکيه راست گفته باشد و بازداشت و پيگرد آنها را متوقف کرده باشد ، در اين صورت درخواست او درباره حق ملتها مشروع خواهد بود اما اينکه ملت ترکيه با مصيبت هايي مواجه باشند که ترکيه ، اين کشور بزرگ در منطقه ، را گرفتار مي کند شايد به برخورد داخلي يا جدايي منتهي شود و بر همه منطقه تاثير خواهد گذاشت زيرا مانند بمب بزرگي است که اگر منفجر شود به همه آسيب وارد خواهد شد.
وي افزود به صراحت مي گويم که ترکيه به دنبال نقشي بزرگتر از حجم و اندازه خود است و بر منطقه سلطه يابد يعني بازگشت به عثماني ، اما اين مجاز و قانوني نيست. محور ديگري با اين سخن مخالف است. محوري که در آن ايران ، عراق ، سوريه و کشورهاي ديگر و اردن هستند و حتي عربستان هم با اين مخالف است. بنابراين ما امروز در منطقه اي هستيم که در آن قطب بندي بين دو محور وجود دارد. محوري وجود دارد که از عربي ، سني ، ترکي تشکيل مي شود و ضرورتا در مقابل محوري خواهد بود که عربي ، شيعي ، ايراني است. اين همان چيزي است که روي مي دهد و همه حوادثي که در منطقه رخ مي دهد به علت اين است. آمريکايي ها به ما وعده دادند که اقدام خواهند کرد و اين طرح را متوقف خواهند کرد اما متوقف نکردند و زماني که آنها را سرزنش کرديم گفتند تلاش کرديم اما نتوانستيم زيرا کشورهايي که اين طرح و اين محور را اتخاذ کرده اند ، پيروي نکردند. اين واقعيت است و دو محور اساسي وجود دارد. اما کسي که اين رويکرد را آغاز و اين جنگ را اعلام کرد محوري است که ترکيه آن را رهبري مي کند.
نوري المالکي تصريح کرد بسياري از کشورهاي عربي و رهبران کشورهاي عربي که با آنها ديدار کرده ام از محور ترکيه بسيار نگران بودند. حتي نخبگان و دولت ها و احزاب نيز از اين محور نگران هستند و برخي از دولت ها بيشتر از ما نگران هستند. من از کشورهاي ميانه رو صحبت مي کنم. اکنون پديده کشورهاي ميانه رو در منطقه در مقابل افراط گرايي کم کم رشد مي کند که در آن اردن ، عربستان ، عراق ، امارات ، کويت و کشورهاي ديگر در منطقه و مغرب عربي هستند.
مجري اين شبکه پرسيد آيا از محور ميانه رو عربي جديد سخن مي گوييد؟
نوري المالکي پاسخ داد بله ، ما از اين محور سخن مي گوييم زيرا در مقابل محور ديگري قرار گرفتيم که قصد دارد گسترش پيدا کند. اين محور توسعه طلب است اما به عناصري نياز دارد که متاسفانه عناصر فرقه اي است اگر عناصر آن اقتصادي بود کار آسان مي شد و ترکيه از نظر اقتصادي در عراق نفوذ کند همانطور که ايران است. اما زماني که عناصر اين محور فرقه اي است مسئله خطرناک مي شود زيرا در قبال آن واکنشي وجود خواهد داشت و اين بسيار طبيعي است.
نوري المالکي در ادامه مصاحبه گفت اين محور واکنش به حوادثي است که در منطقه عربي رخ داده است. کسي که درگيري در ليبي را اداره کرد - من با قذافي مخالفم- همان کسي است که درگيري در تونس و درگيري در مصر را اداره کرد و همان کسي است که درگيري در سوريه را اکنون اداره مي کند و اينها کشورهاي مشخصي هستند که به پديده توسعه طلبي اعتقاد دارند و مي خواهند ديگران را با پول يا زور و از طريق برخي احزاب و گروههاي سياسي مرتبط با آنها، مطيع کنند. اين همان محور خطرناکي است که در مقابل آن محور ميانه رو تشکيل شده است.
مجري اين شبکه پرسيد هسته هاي اين محور چه طرفهايي هستند؟
نوري المالکي پاسخ داد هسته هاي آن هر کشوري است که پديده دخالت در امور داخلي را رد مي کند مثال آن سوريه است. در حقيقت وضع سوريه ظهور اين محور را ترغيب کرد زيرا دخالت در امور داخلي سوريه آشکار شد. سوريه نمي تواند حياط خلوت ترکيه يا عرصه نفوذ کشور عربي ديگري باشد. اين شيوه دخالت و اداره بحران ها اگر موفقيت آميز باشد و به اهداف خود برسد، به عراق و اردن و مصر و بسياري از کشورهاي ديگر منتقل خواهد شد به همين علت براي جلوگيري از اين اقدام ، اين محور ميانه رو کم کم تشکيل مي شود محوري که درخواست ملتها را براي رسيدن به حقوق شان رد نمي کند بلکه دخالت ديگران را در امور کشورهاي ديگر رد مي کند.
نخست وزير عراق گفت همه جهان اکنون از محور ترکيه-قطر گله مند هستند و همه کشورها در حال حاضر از محور ترکيه-قطر سخن مي گويند.
وي افزود اکنون شماري از افسران دستگاه اطلاعاتي اين کشورها در عراق حضور دارند.
مجري اين شبکه پرسيد کدام کشورها ، قطر و ترکيه؟
وي پاسخ داد کشورهايي که ميانه رو نيستند. افسران اطلاعاتي اين کشورها در عراق حضور دارند و بحران ها را از طريق نمايندگان و سفراي خود و احزاب مرتبط با آنها اداره مي کنند. ما آنها را مي شناسيم و اسامي آنها را مي دانيم. آنها در مناطقي که تظاهرات برگزار مي شود، حضور دارند.
نوري المالکي گفت من درباره آنچه که بهار عربي ناميديم خوشبين بودم اما اکنون از اين بهار به شدت بيم دارم زيرا به جهنم تبديل شده است.
مجري اين شبکه پرسيد حتي ايران هم به دخالت در منطقه متهم است و در چند کشور دخالت مي کند و مخالفان آن را متهم مي کنند که به نظام سوريه کمک مي کند و اتهاماتي وجود دارد مبني بر اينکه اکنون ايران در عراق حاکم است؟
نوري المالکي در اين باره گفت زماني که از دخالت و عراق جديد سخن مي گويم از عراقي سخن مي گويم که با دخالت هر کشوري در دنيا در امور داخلي مخالف است و اين چيزي است که برادران در ايران و سوريه و همه آن را مي دانند. ما نمي خواهيم دخالت کنيم و نمي خواهيم کسي در امور ما دخالت کند و با دخالت هر کشوري در امور کشور ديگر مخالفيم و با هرگونه محاصره هر ملتي در جهان مخالفيم. اين سياست کلي ما است و در آن بين کشورها تفاوت قائل نمي شويم. ما خواستار دوستي و روابط هستيم.
زماني که محوري دخالت و برنامه ريزي و اجرا مي کند امکان دخالت محور ديگر وجود دارد. چه کسي به اين محور اجازه داده است اينگونه دخالت کند به عنوان مثال در سوريه. آيا مي توان دخالتي را که در سوريه صورت گرفته است ، پوشاند. آيا مي توان آن را از نگاهها پنهان کرد. آنها با سلاح و رسانه دخالت مي کنند و به نمايندگي از ملت سوريه سخن مي گويند گويا ملت سوريه رهبري ندارد و ملت بازنده اي است که به کسي نياز دارد که سخنگوي آن باشد. دخالت مستقيم در اين کشور با سلاح و برنامه ريزي و ميزباني نشست ها صورت مي گيرد. اگر اين منطق جايز است پس آن منطق هم جايز است. بنابراين به آنها مي گوييم که از اين کار دست برداريد تا طرف ديگر هم دست بردارد. اما اگر اين وضع ادامه يابد قطعا محوري در مقابل اين محور خواهد بود. ما اکنون به دنبال محور سومي هستيم که در مقابل دخالت مي ايستد و آن محور ميانه رو است که مسائل ملتها را مي پذيرد و با حاکمان گفتگو مي کند اما دخالت در امور کشورها را رد مي کند.
مجري اين شبکه پرسيد آيا سرانجام دمشق به دست مخالفان مي افتد؟
نوري المالکي پاسخ داد من نمي توانم روند درگيري در سوريه را به طور قطعي ترسيم کنم اما برداشت من از اوضاع سوريه و دخالت هاي آشکار در امور سوريه صورت گرفته ، اين است که سوريه ، ليبي نيست. سوريه گلوله برفي است و درگيري در سوريه به درگيري نيابتي تبديل خواهد شد و درگيري نيابتي رخ داده است. دو کشور محوري در منطقه درگير هستند و دو کشور جهاني درگير هستند يعني آمريکا و روسيه و ترکيه و ايران و شيعه و سني و عرب ها و کردها. بسياري از کشورهايي که در امور سوريه دخالت مي کنند ، اين را برداشت نکرده اند به همين علت زماني که مسائل در اوضاع داخلي به مرحله اي مي رسد که در سوريه رسيده است فکر نمي کنم اين مخالفان پراکنده بتوانند نظام را سرنگون کنند. بله ممکن است نظام هم نتواند مخالفان را سرنگون کند و اگر پديده دخالت ادامه يابد و راه حل مسالمت آميز براي اين بحران پيدا نشود پديده انفجار و کشتار ادامه خواهد يافت و نظام باقي خواهد ماند اما خرابکاري هم ادامه مي يابد. فکر نمي کنم اين مخالفان بتوانند نظام را سرنگون کنند.
نوري المالکي در ادامه مصاحبه درباره تظاهرات در عراق ، گفت مشکل ما در عراق تحت کنترل است و تا زماني که تظاهرات مسالمت آميز است به آن احترام گذاشته مي شود و تلاش مي کنيم و تلاش زيادي انجام داده ايم تا به اين خواسته ها عمل شود.
نوري المالکي درباره عراق و آمريکا ، گفت رابطه ما با آمريکا در چارچوب توافقنامه راهبردي ميان دو کشور خوب است.
وي افزود کساني که شعارهاي فرقه اي سر مي دهند به نتيجه نخواهند رسيد زيرا کسي در عراق آنها را قبول ندارد. کميته وزارتي تشکيل داديم و درخواست هاي تظاهرکنندگان را مستقيما از نمايندگان آنها دريافت کرديم نه از طريق سياستمداراني که از آنها سوء استفاده مي کنند. خواسته هاي تظاهرکنندگان متفاوت است و به عملکرد دولت هاي محلي ، دستگاه قضايي و پارلمان مربوط مي شود و دولتي که به خواسته هاي تظاهرکنندگان در رابطه با منافع پاسخ مثبت مي دهد ، به خواسته هاي مربوط به برنامه هاي خارجي پاسخ مثبت نخواهد داد. فهرست العراقيه بعد از اينکه بسياري از آن خارج شدند و افراد ديگر از آن سرپيچي کردند، ديگر فهرست العراقيه نيست. ما آنها را به بازگشت به گفتگو براساس قانون اساسي دعوت مي کنيم. کردها بخش اساسي از ملت عراق هستند و رابطه سياسي با آنها وجود دارد. اختلافاتي در رابطه با موضوع فدراليسم وجود دارد و اگر در چارچوب قانون اساسي باقي بماند مشکلي ايجاد نخواهد شد. دخالت ترکيه در کردستان ما را نگران مي کند زيرا دخالت هاي ديگر را به دنبال دارد.
