امام رضا(ع) مانند اجداد سادات خود در زهد و تقوا اسوه كاملي براي متقين بودند

مولوي عبد الله موحدي مدرس حوزه علميه احناف خواف، به مناسبت سالروز رحلت حضرت رسول(ص)، شهادت امام حسن(ع) و امام رضا(ع)، طي مقاله‌اي اجمالا به موضوع امام رضا(ع) از ديدگاه اهل سنت پرداخته است كه در ادامه آن را مي خوانيم.

بسم الله الرحمن الرحيم

نبذه من مناقب الامام الهمام : سيدنا علي الرضا بن الامام سيدنا موسي الكاظم ابن الامام سيدنا جعفر الصادق ابن الامام سينا محمد الباقر ابن الامام سيدنا علي زين العابدين ابن الامام سيدنا الحسين ابن الامام سيدنا علي بن ابيطالب رضوان الله تعالي عليهم اجمعين .

ولادت با سعادت آن حضرت در مدينه منوره سال 148 هجري و بقولي سال 143 مي باشد . والده ماجده ايشان به نام اروي و ملقب به ام البنين بوده و كنيتشان ابوالحسن و داراي القاب الرضا، الصابر، الزكي و الولي كه مشهورتر آنها الرضا است . صفت ظاهري آنحضرت سياهي معتدل بوده است .

ابو الصلت هروي مي گويد : كه دعبل خزاعي در مرو بر امام علي بن موسي الرضا وارد شد و عرض كرد يا ابن رسول الله (ص) من در باره اهل بيت قصيده اي سرودم و دوست دارم به عرض رسانم . امام (ع) فرمودند : بخوانيد لذا شروع به خواندن كرد كه بعضي از آن قصيده چنين است :

( ائمه عدل يقتدي بفعالهم*و تؤمن منهم زله العثرات)( فيا رب زد قلبي هدي و بصيره *و زد حبهم يا رب في حسناتي)

( لقد أمنت نفسي بهم في حياتها * و اني لارجوا الامن بعد وفاتي  )( و آل رسول الله نحف جسومهم * و آل زياد اغلظ القصرات)

( سابكيهم ما ذر في الافق شارق * و نادي مناد الخير بالصلوات )( و ما طلعت شمس و حان غروبها * و بالليل ابكيهم و بالغدوات)

( ديار رسول الله اصبحن بلقعا * وآل زياد تسكن الحجرات )( وآل زياد في القصور مصونه * و آل رسول الله في الفلوات)

( خروج امام لا محاله خارج * يقوم علي اسم الله بالبركات )( يميز فينا كل حق و باطل * و يجزي عن النعماء و النقمات)

( 1 )

( فيا نفس طيبي ثم يا نفس فاصبري  *** فغير بعيد كل ما هو آت )

ابو الصلت هروي مي گويد : كه دعبل خزاعي گفت : هر گاه اين قصيده را برسيد و مولاي خود حضرت رضا (ع) و به اين شعر رسيدم :

( خروج امام لا محاله خارج * يقوم علي اسم الله بالبركات )( يميز فينا كل حق و باطل * و يجزي عن النعماء و النقمات)

ديدم كه حضرت امام (ع) در حاليكه گريه مي كردند به من فرمودند: اي خزاعي اين دو بيت اخير تو از الهامات روح القدس است كه بر زبان تو جاري گشته ، از بعضي علماء آن زمان روايت شده كه حضرت رضا (ع) داناترين مردم زمان خود بودند . گاهي اوقات مأمون به وسيله سؤالات مشكل آن حضرت را مورد آزمايش قرار مي داد و جوابهاي كافي و شافي مي شنيد . و نيز علماء بيان داشته اند كه آنحضرت (ع) مانند اجداد سادات خود در زهد و تقوا و عبادات شبانه روزي اسوه كاملي براي متقين بودند .

در كتاب تاريخ نيشابور آمده كه امام رضا (ع) وقتيكه وارد نيشابور شدند دو امام (حافظ ابوزرعه و حافظ ابومسلم طوسي) با جمع كثيري از محدثين و اهل علم و اقشار مردم به استقبال آنحضرت (ع) آمده بودند آن دو امام بزرگوار ( حافظ ابوزرعه و حافظ ابو مسلم طوسي) به محضر مبارك سيدنا امام رضا (ع) نزديك شده عرض كردند كه اي سيد جليل القدر از شما تقاضا داريم اينكه حديثي را از آبا و اجداد سادات خود براي ما ايفاد فرماييد : امام (ع) اين تقاضا را پذيرفته و مناديان، مردم را به آرامش و سكوت و استماع دعوت نمودند و آنحضرت حديث مورد درخواست علما را ايراد فرمودند : « فقال الامام علي الرضا : حدثني ابي موسي الكاظم عن ابيه جعفر الصادق عن ابيه محمد الباقر عن ابيه علي زين العابدين عن ابيه الحسين عن ابيه علي المرتضي قال حدثني حبيبي و قرّه عيني رسول الله (ص) قال حدثني جبرئيل عليه السلام قال حدثني رب العزه سبحانه و تعالي قال : كلمه لا اله الا الله حصني فمن قالها دخل حصني و من دخل حصني امن من عذابي » بعد از آن امام فرمودند چنانچه همين اسناد بر مجنوني خوانده شود آن مجنون به هوش خواهد آمد .

اما كرامات آنحضرت عليه السلام زياد است لكن به عنوان نمونه يكي از كرامتهاي آنحضرت به عرض مي رسد.  حاكم ابو عبدالله الحافظ به سند خود از محمدبن عيسي و آن از ابو حبيب روايت نموده كه وي يعني ابوحبيب مي گويد : كه من رسول خدا را در خواب ديدم كه در محلي از مسجد بر روي حصيري نشسته بودند . خدمت آنحضرت (ص) رسيده و سلام كردم آنحضرت (ص) از طبق خرمايي كه نزدشان بود يك مشت به من دادند پس از آنكه شمردم هجده عدد بود و تأويل كردم بر اينكه برابر هر خرما يكسال عمر خواهم كرد بعد از بيست روز از اين ماجرا خبر يافتم كه امام ابوالحسن علي بن موسي الرضا تشريف آورده و وارد مسجد شدند با شتاب به طرف مسجد رفتم ديدم كه امام (ع) در همان محلي نشسته اند كه رسول خدا را در حالت خواب ديده بودم و بر روي حصيري نشسته اند كه رسول خدا نشسته بودند و نزدشان طبق خرما گذاشته بود سلام عرض كردم جواب سلام داده و من را نزد خود فراخواندند و يك مشت خرما به من دادند وقتي كه شمار كردم مانند حالت خوابم هجده عدد بود عرض كردم « زدني » يعني بيشتر بدهيد فرمودند : « لو زادك رسول الله (ص) لزدتك » يعني اگر رسول خدا بيشتر ميدادند من هم بيشتر مي دادم .

اما وفات آنحضرت (ع) : ابوالصلت هروي مي گويد : بر حضرت رضا وارد شدم در حاليكه از نزد مأمون برگشته بودند فرمودند: يا ابا الصلت كردند آنچه را كردند . اين را فرمودند و در روز سوم آن روز در حاليكه به توحيد و تمجيد خداوند متعال مشغول بودند مصادف با آخرين روز ماه صفر وفات نموده و به ملكوت اعلي پيوستند . اين حادثه دلخراش در سال 203 هجري در سن 55 سالگي به وقوع پيوست و قبرشان هميشه زيارت مي شود .

و اما اولادشان شش نفر به نامهاي محمد الجواد ، حسن ، جعفر ، ابراهيم و حسين و يك دختر به نام عايشه رضوان الله عليهم .

اهل سنت زيارت قبور را عموما بويژه قبور علما و فضلا و ائمه دين را مستحب مي دانند .

مناقب ائمه اطهار به خوبي و بطور وضوح نشان مي دهد كه هر يك از ائمه اهل بيت سلام الله عليهم در ايجاد وحدت و اخوت اسلامي نهايت جديت و فعاليت را به مانند جد بزرگوار خود به كار بسته و در اين طريق الگوي وحدت بوده اند و وحدت خواهي آنان مشهور است .

و اما نسبت به اينكه مشهد مقدس پايتخت معنوي ايران مي باشد به نظر اين حقير بهترين شاخص مدفن مقدس حضرت رضا (ع) مي باشد و خراساني‌ها بايد قدر امام رضا(ع) را بدانند. چون ائمه اطهار در زمان حيات خود اگر چه اكثرا به امامت ظاهري نرسيده اند لكن امام معنوي بودند همچنانكه نقل است : كه شخصي نزد امام ابوحنيفه رحمه الله عليه آمد و سؤال نمود من نذر كردم هديه مالي خود را به امام مسلمين بدهم به چه كسي ادا نمايم امام ابوحنيفه فرمودند : به امام جعفر صادق تسليم كن چون ايشان امام معنوي مسلمين مي باشند اگر چه امام ظاهري مردم منصور دوانقي بود .

طالب العلم : عبدالله موحدي