پانزدهم ماه شعبان سالروز ولادت با سعادت دوازدهمین شمس ولایت و امامت حضرت بقیة الله الاعظم روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء است. مرحوم شیخ مفید (متوفای ۴۱۳ قمری) در کتاب الارشاد (ج ۲، ص ۳۳۹) مطالب مهم و دقیقی درباره امام زمان علیه السلام می نویسد که میتوان آنها را در ده بند ذیل خلاصه نمود:
اول: زمان ولادت آن حضرت، شب نیمه شعبان سال ۲۵۵ قمری بوده و مادر ایشان نرجس خاتون است.
دوم: حضرت هنگام شهادت پدر بزرگوارش، پنج ساله بود.
سوم: خداوند حکمت را به او عنایت فرمود.
چهارم: خداوند او را آیه و نشانه ای از نشانه های الهی قرار داد.
پنجم: خداوند حکمت را در کودکی به او عنایت فرمود همانطوری که به حضرت یحیی در کودکی حکمت عطا شد.
ششم: خداوند به او امامت عطا کرد همان طور که به حضرت عیسی بن مریم نیز امامت اعطا شده بود.
هفتم: پیامبر و ائمه(علیهم‌السلام)، پیش از تولد ایشان، خبر و بشارتِ ولادت او را داده بودند.
هشتم: پیامبر و ائمه(علیهم‌السلام)، پیش از تولد ایشان، خبر غیبت ایشان و انتظار مردم برای ظهورش و قیام به حق او برای تشکیل حکومت را بیان کرده بودند.
نهم: پیشاپیش قدرت و سیطره او بر کره زمین و عالم بیان شده بود.
دهم: بشارت قیام به حق آن حضرت و تشکیل دولت ایمان به مردم داده شده بود.
در این نوشتار در صدد هستیم تا به طور اجمال و در قالب شش بند به توصیف برخی خصوصیات حضرت ولی عصر از زبان سید الشهدا علیه السلام بپردازیم:
۱. امام زمان(ع) از نسل امام حسین(ع)
مرحوم شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ قمری) در کتاب کمال الدین و تمام النعمة (ج ۱، ص ۳۱۷) در حدیثی از امام حسین علیه السلام نقل می کند که قائم این امت نهمین فرزند از نسل من است و او دارای غیبت است.
۲. امام زمان(ع) و همراه داشتن سنت های پیامبران(ع) گذشته
یکی از خصوصیات امام زمان علیه السلام این است که سنت های پیامبران گذشته را دارا است. مرحوم شیخ صدوق با سندی از امام صادق علیه السلام از پدرش امام باقر علیه السلام از پدرش امام سجاد علیه السلام نقل میکند که امام حسین علیه السلام فرمود: در نهمین فرزندم سنتی از یوسف و سنتی از موسی بن عمران است و او قیام کننده ما اهل بیت است؛ خداوند مقدمات ظهورش را یک شبه فراهم میکند. (کمال الدین، ج ۱، ص ۴۵۹)
۳. گسترش عدالت در سراسر جهان
یکی از خصوصیات منحصر به فرد حضرت آن است که قیامش مساوی با ایجاد عدالت در تمام جهان است و این چیزی است که برای احدی از انبیا و ائمه فراهم نشده است و خداوند عزوجل آن را فقط برای آن حضرت فراهم کرده است.
مرحوم برقی (متوفای ۲۸۰ قمری) در کتاب سنن (ص ۶۱، باب ۸۰، حدیث ۱۰۴) با سندی از بشر بن غالب اسدی نقل کرده که امام حسین علیه السلام فرمود: هر که ما را دوست بدارد و این محبّت او فقط به خاطر خدا باشد در روز قیامت ما و او مانند این دو ـ حضرت دو انگشت اشارهاش را به موازات هم قرار داد ـ وارد می شویم و هر که ما را دوست بدارد و این محبّت او فقط برای دنیا باشد باید بداند که هرگاه برپا کننده عدالت قیام کند، عدالت و دادگری او شامل نیکوکار و بدکار خواهد شد.
۴. طولانی بودن غیبت امام زمان(ع)
اسرار طولانی شدن غیبت بر ما پوشیده است و این غیبت طولانی نباید سبب سستی و لغزش در عقیده به وجود و ظهور ایشان بشود.
مرحوم شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ قمری) در مقدمه کتاب کمال الدین و در بیان سبب تألیف کتاب خود می نویسد: چیزی که من را وا داشت این کتاب را به رشته تحریر درآورم این بود که وقتی از زیارت حضرت علی بن موسی علیه السلام فارغ شدم به نیشابور برگشتم و در آنجا توقف کردم؛ دیدم اکثر افرادی که به دیدنم آمدند امر غیبت آنها را متحیر کرده است (قد حیرتهم الغیبة) و از راه مستقیم انحراف پیدا کرده اند و سعی کردم که آنها را راهنمایی کنم. این گفته شیخ صدوق پس از ۱۲۴سال از ولادت آن حضرت بود زیرا ولادت آن حضرت در سال ۲۵۵ بوده است.
در آن برهه زمانی، این انحراف در میان آنها پدید آمده بود؛ حال که یک هزار و اندی سال از ولادت آن حضرت می گذرد، لزوم مستحکم سازی پایه‌های اعتقادی نسبت به آمدن ایشان خیلی بیشتر است تا طول غیبت، سستی در اعتقاد به آمدن و ظهور آن حضرت به وجود نیاورد. (کمال الدین، ص ۳۲)
مرحوم شیخ حر عاملی در کتاب اثبات الهداة فی النصوص و المعجزات (ج ۳، ص ۵۶۹) با سندی از امام محمد باقر علیه السلام روایت نقل کرده که امام حسین علیه السلام فرمود: خداوند قائم ما را ظاهر خواهد کرد و او از ظالمان انتقام خواهد گرفت. گفته شد: ای فرزند رسول‌الله(ص)! قائم شما چه کسی است؟ فرمود: هفتمین فرزند از فرزندان من و او حجة بن حسن بن علی بن محمد بن علی است. اوست که مدتی طولانی در غیبت به سر می برد، سپس ظاهر می شود و زمین را پر از عدل و داد می کند همان طوری که پر از ظلم و جور شده است.
۵. قیام امام زمان تسکین دهنده قلب امام حسین علیه السلام
ابن شهرآشوب در کتاب مناقب (ج ۴، ص ۸۵) از امام حسین علیه السلام نقل می کند که به فرزندش امام زین العابدین علیه السلام فرمود: ای فرزندم ای علی! به خدا سوگند خون من ساکن نمی شود تا اینکه خداوند مهدی(ع) را مبعوث می کند پس او برای انتقام خون من با هفتاد هزار نفر از منافقان کافر و فاسق مبارزه می کند.
۶. احیا کننده دین خدا
مرحوم صدوق در کتاب کمال الدین (ج ۱، ص ۳۱۷، حدیث ۳) با سندی از عبدالرحمان بن سلیط نقل میکند که امام حسین علیه السلام فرمود: از ما اهل بیت دوازده مهدی است که اول آنها امیرالمومنین علی بن ابیطالب است و آخرین آنها نهمین فرزند از فرزندان من است و او به حق قیام می کند و خداوند زمین مرده را با او زنده می کند و با او دین حق را بر سایر آیینها مسلط میسازد هر چند که برای مشرکان ناخوشایند باشد. او غیبتی میکند که برخی گروه ها در اعتقاد به ایشان تردید می کنند اما برخی در اعتقادشان ثابت قدم می مانند. پس به ثابت قدمها گفته می شود: آن وعده در چه زمانی به وقوع می پیوندد اگر راستگو هستید؟ اما به درستی که صبر کنندگان بر اذیتها و تکذیبها در زمان غیبت او، به منزله مجاهدان با شمشیر در رکاب رسول الله صلی الله علیه و آله هستند.
