مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «نقش معصومین علیهم السلام در قبولی عبادات» پرداختند که متن آن بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
روایاتی از اهل بیت علیهمالسلام وجود دارد که میگوید قرآن به سه قسمت تقسیم میشود. قسمت اول شامل تاریخ امتها و انبیای گذشته است که از زمان آفرینش آدم تا زمان خاتم الانبیاء را در بر میگیرد.
قسمت دوم مربوط به احکام استدر این دنیا قانون الهی باید حاکم باشد تا آسایش بندگان برقرار شود. خداوند پنج نوع حکم برای انسان تعیین کرده است: واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح. غیر از اینها حکمی وجود ندارد و بندهی خدا باید در زمان حیاتش طبق این احکام زندگی کند.
این قسمت از قرآن، طریق عبودیت را بیان میکند و بزرگان علم و مراجع نیز این احکام را استخراج کردهاند.
قسمت سوم در مورد ولایت است که در آن خداوند نمایندگان خود را معرفی میکند. ثلث قرآن به معرفی و عظمت و مسئولیت چهارده معصوم علیهمالسلام اختصاص دارد.
انبیای گذشته نیز زیر نظر این چهارده معصوم عمل میکردند و این بزرگواران رهنمای انبیاء بودند.
این پرسش مطرح میشود که چرا خدا معصومین را معرفی میکند؟ زیرا آنها خدا را معرفی میکنند.
چرا فقط این چهارده معصوم و نه حضرت ابراهیم علیهالسلام و دیگر پیامبران اولوالعزم به عنوان راهنمای انبیاء مطرح هستند؟ به این دلیل که چهارده معصوم علیهمالسلام قبل از همه انبیاء خلق شدهاند و اولین مخلوقات هستند.
زمانی که خدا بود و هنوز این هستی را نیافریده بود، عرش و کرسی و سپس ملائکه را آفرید. ملائکه در ابتدا نمیدانستند خالقشان کیست و معرفتی به خدا نداشتند. پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله و ائمه اطهار به ملائکه آموختند که چه کسی آنها را خلق کرده است.
پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله بیست و سه سال مأموریت رسالت داشتند و در بعضی عوالم این مأموریت تا چهل و چهار هزار سال به طول انجامید. در بعضی عوالم چهارده هزار سال نیز ذکر شده است.
چهارده معصوم علیهمالسلام اولین مخلوقات بودند و از نور پنج تن آل عبا علیهمالسلام، عالم خلق شده است. پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام را به شکلی متواتر بیان کرده است.
خدا میفرماید: «کلُّ مَنْ عَلیها فَان وَ یبقَی وَجْهُ رَبِّک ذوالجلالِ والاکرامِ». دنیا روزی به پایان میرسد و در انتهای امامت امام زمان علیهالسلام قیامت کبری خواهد بود؛ حضرت اباعبدالله علیهالسلام رجعت میکنند و در مقام حضرت قرار میگیرند؛ زیرا فقط امام است که باید امام را غسل و کفن کند و بر او نماز بخواند.
در زمان ظهور امام زمان علیهالسلام، رجعت صغری صورت میگیرد و پس از آن رجعت کبری آغاز میشود که در آن حضرت سیدالشهدا رجعت میکنند و سپس پیغمبر اکرم صلیالله علیه وآله و امیرالمؤمنین علیهالسلام به ترتیب رجعت میکنند و سایر ائمه نیز یکی پس از دیگری حکومت میکنند.
در نهایت، در زمانی که مشخص نیست، دنیا به پایان میرسد. این آیه مربوط به آخر دنیاست که همه از بین میروند، ولی وجه خدا باقی میماند..
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: «أنا أمین الله»، «من أمین خدایم و خازن علوم او هستم و صندوق اسرار الهی هستم و من وجه خدا هستم». مراد از وجه الله چهارده معصوم علیهمالسلام هستند.
در زیارت جامعه میخوانیم که به وسیله شما ما خدا را شناختیم و کسی که میخواهد خدا را بشناسد، باید از طریق شما به خدا برسد.
روایتی هست که میگوید: «بِعِبَادَتِنَا عُبِدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَوْلَانَا مَا عُبِدَ اللَّهُ». اگر ما نبودیم، خدا شناخته نمیشد. ما خدا را معرفی کردیم و اگر ما نبودیم، خدا پرستش نمیشد.
اگر کسی میخواهد خدا را بشناسد، باید به در خانه اهل بیت علیهمالسلام برود.
پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله در خطبهای فرمودند که اسلام پنج پایه دارد و پایهای که از همه محکمتر و مهمتر است، ولایت است. هیچ چیز مانند ولایت سفارش نشده است؛ زیرا قبول نماز و روزه و عبادات به داشتن ولایت وابسته است. اگر ولایت نباشد، هیچ عمل قابل قبولی در نظر خدا قرار نمیگیرد.
مَثَل ولایت مانند طهارت است؛ کسی که بدون طهارت هزاران سال هم نماز و روزه و حج و عبادت کند، این اعمال قبول نخواهد بود، چون شرط قبولی طهارت است. ولایت نیز همینطور است و اگر نباشد، هیچ عملی مورد قبول خدا قرار نمیگیرد.