نام سوره: روم
تعداد آیات: 60
تعداد کلمات: 820
تعداد حروف: 3472
ترتیب نزول: 84
محل نزول: مکه مکرمه
معانی نام سوره: کشور روم. در آغاز این سوره بکار رفته و از آغاز جنگ آینده روم و ایران خبر میدهد.
نامهای دیگر: -
ویژگیهای سوره: این سوره دارای مطالب آموزنده و مهم در مسیر هدایت و تربیت انسانها و پاداش اعمال نیکو در دنیا و آخرت است.
موضوعات مطرح شده: پیشگویی و خبر از پیروزی - توحید و خداشناسی – شرح و تبیین بخشی از قوانین خلقت – حسن دین خواهی و خداجویی – تاثیر اعمال انسان در ظهور فتنه و فساد – حقوق خویشاوندان – موعظه و نصیحت بر نااهلان.
فضیلت قرائت و خواص سوره روم
روم، سی امین سوره قرآن است که مکی و 60 آیه دارد.
در فضیلت سوره روم از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده: هر کس سوره روم را بخواند ده برابر تمامی فرشتگانی که خداوند را در بین زمین و آسمان تسبیح گفته اند حسنه به او داده می شود و هر آنچه که در روز یا شبش از دست داده دوباره به دست می آورد.
پاورقی 1. مجمع البیان، ج8، ص42.
به قرائت این سوه در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است. در روایتی از امام صادق علیه السلام روایت شده: هر کس سوره های عنکبوت و روم را در شب بیست وو سوم ماه رمضان قرائت نماید به خدا قسم او از اهل بهشت است و پس از گفتن این جمله فرمودند: اینکه قسم یاد کردم هر کس در این شب این سوره ها را بخواند اهل بهشت است هیچ استثنایی نمی کنم و نمی ترسم که خداوند به خاطر سوگند و عدم استثنای در ان برای من گناهی بنویسد. زیرا مطمئن هستم که این دو سوره نزد خداوند جایگاهی بزرگ دارد.
پاورقی 2. ثواب الاعمال، ص109.
در روایتی دیگر از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم آمده است علت اینکه حضرت ابراهیم علیه السلام به نام خلیل الله نامیده شد قرائت آیات 17و 18 سوره روم است.
پاورقی 3. مستدرک الوسائل، ج5، ص394.
آثار و برکات تلاوت سوره روم
راه دستیابی به خوبی ها
خواندن سه بار آیات 17و18 سوره روم در عصر و صبح مستحب است. امام علی علیه السلام فرموده است: هر کس در عصر سه بار بگوید: فسبحان الله حین تمسون و حین تصبحون و له الحمد فی السماوات و الارض و عشیا و حین تظهرون هیچ خیر و خوبی ای در ان شب از او فوت نمی شود و همه بدی ها و شرور، آن شب از او برداشته می شود و هر کس صبحگاه سه بار این آیات را بخواند نیز چنین بهره ای می برد.
پاورقی 4. امالی شیخ صدوق، ص674.
این دو ایه شریفه بسیار ارزشمند است که پیامبر صلی الله علیه واله و سلم به کسی که این دو آیه را همواره زمزمه می کند وعده بهشت داده است
پاورقی 5. مجمع البیان،ج7، ص51.
شأن نزول و محتوای سوره روم
از آنجا که این سوره مطابق مشهور تماما در مکه نازل شده است، محتوا و روح سورههاى مکى در آن منعکس مى باشد، یعنى بیش از همه چیز بحث از مساله مبدء و معاد مى کند، چرا که دوران مکه دوران آموزشى اعتقادات اصیل اسلامى، توحید و مبارزه با شرک، و توجه به معاد و دادگاه رستاخیز بود، و در لابلاى این مباحث مطالب دیگرى در ارتباط با آنها نیز مطرح شده است.
در حقیقت مطالب این سوره را در هفت بخش مى توان خلاصه کرد.
1. پیشگوئى از پیروزى رومیان بر ایرانیان در جنگى که در آینده درگیر مى شد، به مناسبت گفتگوئى که میان مسلمانان و مشرکان در این زمینه روى داده بود که مشروح آن به خواست خدا خواهد آمد.
2. گوشهاى از طرز فکر و چگونگى حالات افراد بى ایمان، و سپس تهدیدهائى نسبت به آنها در مورد عذاب و کیفر الهى در رستاخیز.
3. بخش مهمى از آیات عظمت خداوند در آسمان و زمین و در وجود انسانها از قبیل خروج حیات از مرگ، و مرگ از حیات، خلقت انسان از خاک، نظام زوجیت و آفرینش همسران براى انسانها و رابطه مودت در میان آنها، آفرینش آسمان و زمین، اختلاف زبانها، نعمت خواب در شب و جنبش در روز، ظهور رعد و برق و باران، و حیات زمین بعد از مرگ، و تدبیر امر آسمان و زمین به امر خدا.
4. سخن از توحید فطرى بعد از بیان دلائل آفاقى و انفسى براى شناخت خدا.
5. بازگشت به شرح و تبیین حالات افراد بى ایمان و گنهکار، و ظهور فساد در زمین بر اثر گناهان آنها.
6. اشارهاى به مساله مالکیت و حق ذى القربى و نکوهش از رباخوارى.
7. بازگشت مجددى به دلائل توحید و نشانههاى حق و مسائل مربوط به معاد.
روى هم رفته در این سوره همچون سورههاى دیگر قرآن مسائل استدلالى و عاطفى و خطابى چنان بهم آمیخته شده است که معجون کاملى براى هدایت و تربیت نفوس فراهم ساخته است.
