شرح حدیثی از حضرت علی علیه السلام توسط حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در ابتدای جلسه درس خارج فقه جلسه چهل و یکم
من مواعظ على «عليه السلام»:
ذلّلوا أخلاقكم بالمحاسن وقوّدوها إلى المكارم وعوّدوا أنفسكم الحلم. (تحف العقول صفحه 224)
تذليل، به معناى رام كردن است.
در اخلاق طبيعى انسان (انسانى كه تربيت نشده) ناسازگارى ها و ناهمواريهايى وجود دارد و وظيفه انسان اين است كه اين ناملائمات را از بين برده و اخلاق خود را به سمت متعادل متوجه سازد، مثلاً صفت دليرى خود را به سوى شجاعت سوق دهد و نگذارد كه به صورت ذميمه تهوّر درآيد. اين كار بايد با شناسايى صفات و برنامه ريزى و ممارست و مجاهدت، انجام گيرد و تصميمهاى مقطعى و زودگذر نتيجه اى ندارد. البته يك عامل وجود دارد كه اگر در انسان پيدا شود انقلاب عجيبى در خلقيات انسان پيدا مى شود و آن عامل كيمياى محبت الهى است كه اگر دل انسان به سمت حق تعالى گرايش پيدا كند راه صد ساله را يك شبه مى پيمايد.
در فراز بعد مى فرمايد خود را به حلم و بردبارى عادت دهيد. حلم، تنها به معناى عصبانى نشدن نيست بلكه به معناى ظرفيت پيداكردن است. انسان بايد در مقابل عواملى كه او را به خشم مى آورد يا او را به غرور مى اندازد و يا به فرح و سرورهاى پوچ وا مى دارد همچون دريايى كه رودهاى خروشان با رسيدن به آن آرام مى گيرند، باشد و همه آنها را در خود هضم نمايد.
