«یک دسته از مسلمانان شیعه هستند و یک دسته ای از مسلمانان سنی، یک دسته حنفی و دسته ای حنبلی و دسته ای اخباری هستند. اصولاً طرح این معنا از اول درست نبود. در یک جامعه ای که همه می خواهند به اسلام خدمت کنند و برای اسلام باشند این مسائل نباید طرح شود.

ما همه برادر هستیم و با هم هستیم، منتها علمای شما یک دسته فتوا به یک چیز دادند و شما تقلید از علمای خود کردید، شدید حنفی، یک دسته فتوای شافعی را عمل کردند و یک دسته دیگر دیدگاههای حضرت صادق (ع)  را عمل کردند اینها شدند شیعه. اینها دلیل اختلاف نیست»

بی تردید، شهید مطهری یکی از این چهره ها و از شیفتگان وحدت اسلامی است.
 
این متفکر بزرگ، راه نجات و سعادت جوامع اسلامی را در وحدت دانسته، می گوید: «وحدت در جهان بینی، در فرهنگ، در سابقه تمدن، در بینش و منش، در معتقدات مذهبی، در پرستش ها و نیایش ها، و در آداب و سنن اجتماعی، به خوبی می تواند از مسلمین امت واحد بسازد و قدرتی عظیم به وجود آورد که قدرت های عظیم جهانی ناچار در برابر آن خضوع نمایند».

«نواف الاحمد الجابر الصلاح» امیر جدید کویت در جریان دیدار با «محمد اشتیه» نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین بر موضع ثابت کویت در حمایت از آرمان فلسطین در تمام محافل بین المللی تاکید کرد.

وی افزود: کویت به منش و روش امیر فقید خود در خصوص حمایت از فلسطین و ملت آن باقی خواهد ماند.

اشتیه که برای دیدار با امیر جدید کویت و تسلیت گفتن به مناسبت درگذشت امیر فقید این کشور به کویت سفر کرده بود در جریان این دیدار گفت: امیر فقید کویت یک رهبر مدبر و حکیم برای امت عربی و به ویژه ملت فلسطین بود. وی در خصوص آرمان فلسطین و موضع گیری های محکم و ثابت در حمایت از این مسأله تأثیر بسیار به سزایی از خود برجای گذاشت.

پیش از این نیز، امیر جدید کویت در گفتگو با اسماعیل هنیه اعلام کرده بود که کشورش به میراث امیر مرحوم کویت در حمایت از مسأله فلسطین وفادار خواهد ماند.

استاد حسین انصاریان در بخشی از کتاب ارزشمند «حسنات و سیئات» آورده است؛ خوشا به حال کسی‌که دیگران از او راضی‌اند. خوشا به حال کسی‌که پدر، مادر، همسر، فرزند، دوست، همکار، همسایه، استاد، شاگرد، خواهر و برادر از او راضی‌ هستند. احساس رضایت دیگران سرمایه ارزشمندی برای یک انسان به حساب می‌آید. انسان‌های خوش‌اخلاق بی‌آزار و دوست داشتنی هستند و همنشینی و هم‌سفری با آن‌ها لذت‌بخش و همراه با آسودگی‌خاطر است. این رضایت بندگان، رضایت خداوند متعال را هم به دنبال دارد. برای ارتباط و انس معنوی با حضرت حق باید سبک‌بار بود.

استاد اخلاق حوزه‌های علمیه می‌نویسد: سفارش شده است پیش از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، اگر حق و دِینی از دیگران برعهده شخص است، آن را ادا کند. اگر ظلمی را در حق کسی روا داشته است، از او حلالیت بطلبد. برای ورود به ضیافت الهی و بهره بردن از برکات معنوی آن، باید رضایت بندگان خدا را همراه داشت.

حجت الاسلام والمسلمین انصاریان با استناد به روایات می‌افزاید: شخصی از امام صادق(ع) پرسید: می‌خواهم در مکه یا مدینه مجاور شوم، حال آن‌که از شخصی دِینی بر ‌گردن دارم، نظرتان در این‌باره چیست؟ فرمود: «برو به جایی که بتوانی دِین خود را بپردازی و مراقب باش تا خدای بزرگ را در حالی ملاقات کنی که دِینی بر گردن نداشته باشی؛ مؤمن هرگز خیانت نمی‌کند» [۱].

وی افزود: احترام به حقوق دیگران یک اصل اساسی اسلام است. افراد در یک جامعه اسلامی، از ناحیه دیگران باید در امنیّت همه جانبه قرار گیرند؛ امنیت جانی، امنیت مالی و امنیت روانی. در جامعه اسلامی کسی حق ضرر رساندن به دیگران را ندارد. «لَا ضَـرَرَ وَ لَا ضِـرَارَ فِی الْإِسْلَامِ» [۲].

مفسر برجسته قرآن کریم افزود: شخصی به نام سَمُره بن جندب در باغ یکی از انصار درخت خرمایی داشت. گاهی برای چیدن خرما و رسیدگی به درخت بدون اجازه از صاحب باغ به صورت سرزده وارد باغ می‌شد. خانه مسکونی مرد انصاری که خانواده‌اش در آن زندگی می‌کردند، در ابتدای باغ قرار داشت. ورود سرزده و بدون اعلان او و همچنین چشم‌چرانی‌اش مرد انصاری را به تنگ آورد. چندبار از او خواهش کرد، سرزده وارد باغ او نشود؛ ولی او نمی‌پذیرفت. ناگزیر شکایت نزد رسول خدا(ص) برد و گفت: این مرد سرزده وارد باغ می‌شود، خانه من در ابتدای باغ قرار دارد و خانواده‌ام از نگاه سرزده و آلودهٔ او در امان نیستند، از او بخواهید بدون اطلاع وارد نشود.

استاد انصاریان می‌نویسد: پیامبر اکرم(ص) سَمُره را خواست و به او فرمود: «فلانی از تو شکایت دارد، می‌گوید بدون اطلاع وارد باغ او می‌شوی و خانواده‌اش را در حالی می‌بینی که او نمی‌پسندد. از این به بعد برای ورود اجازه بگیر». اما سمره درخواست پیامبر(ص) را نپذیرفت. رسول خدا(ص) از او خواست درخت را به او بفروشد. اما سمره نپذیرفت. فرمود: «اگر از درخت خرمای خود صرف‌نظر کنی، در بهشت درختی نصیبت می‌شود». باز هم سمره قبول نکرد. نه حاضر شد درختش را واگذار کند و نه پذیرفت با اطلاع وارد باغ آن مرد شود.

وی افزود: رسول اکرم(ص) وقتی لجاجت سمره را دید، به او فرمود: «تو مردی زیان‌رسان هستی، و در دین اسلام ضرر زدن و تنگ گرفتن وجود ندارد». بعد رو کرد به مرد انصاری و فرمود: «برو درخت خرمایش را ریشه‌کن کن و جلوی او بینداز». سپس به سمره فرمود: «برو درخت خرمایت را هر کجا که خواستی بکار!»[۳].

این مبلغ عرصه بین الملل ادامه ‌می‌دهند: اسلام می‌خواهد مؤمنان حقوق یکدیگر را اگرچه حق کوچکی باشد، رعایت کنند. نسبت به یکدیگر احساس مسئولیت داشته باشند و بی‌تفاوت نباشند.

--------------------------

پی نوشت:

 [۱]. الکافی ‌۵/۹۴، باب الدین، حدیث ۹؛ «عَنْ أَبِی‌ثُمَامَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌جَعْفَرٍ الثَّانِی إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَلْزَمَ مَکَّةَ أَوِ الْمَدِینَةَ وَ عَلَیَ‌ دَیْنٌ‌ فَمَا تَقُولُ فَقَالَ ارْجِعْ فَأَدِّهِ إِلَی مُؤَدَّی دَیْنِکَ وَ انْظُرْ أَنْ تَلْقَی اللهَ تَعَالَی وَ لَیْسَ عَلَیْکَ دَیْنٌ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَا یَخُونُ».

[۲]. معانی الأخبار: ۲۸۱.

[۳]. وسائل الشیعه ۲۵/۴۲۸، کتاب الشفعه، حدیث ۱ و ۳ و ۴.

پس از اعلام «نواف الاحمد الجابر الصباح»‌ به عنوان امیر جدید کویت، وی،‌ امروز (چهارشنبه)،‌ در پارلمان این کشور سوگند یاد کرد.

به گزارش پایگاه خبری شبکه «روسیا الیوم»،‌ نواف الاحمد به عنوان جانشین «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر فقید کویت در پارلمان این کشور سوگند یاد کرد.

به گزارش پایگاه خبری شبکه «الجزیره»، امیر جدید کویت با تأکید بر پندها و توجیهات امیر فقید این کشور بر تلاش در راستای برقراری امنیت، ثبات و شکوفایی کویت متعهد شده است.

پایگاه خبری شبکه «المیادین» نیز با پوشش بخش‌هایی از سخنان امیر کویت گزارش داد: «کویت، امروز، با شرایطی حساس و چالش‌های خطرناکی رو به روست».

دولت کویت، روز گذشته، در بیانیه‌ای اعلام کرد که نواف الاحمد الجابر الصباح ولی‌عهد این کشور جانشین برادرش صباح الاحمد الجابر الصباح امیر فقید این کشور شده است. 

 نواف الاحمد الصباح ۸۳ ساله که برادر ناتنی امیر فقید کویت است از سال ۲۰۰۶ ولی عهد شده بود. او شانزدهمین امیر کویت است.

«صباح الاحمد جابر الصباح» امیر فقید کویت روز سه شنبه (دیروز) پس از ماهها بستری بودن در بیمارستان «مایو کلینیک» در ایالت «مینه سوتا» در آمریکا در سن ۹۱ سالگی فوت کرد و «نواف الاحمد جابر الصباح» برادر ناتنی ۸۳ ساله وی به جای وی به قدرت رسید.

«صباح الاحمد» در ۱۶ ژوئن ۱۹۲۹ (۲۳ خرداد ۱۳۰۸) در کویت به دنیا آمد. او پانزدهمین امیر کویت و پنجمین امیر این کشور پس از استقلال از انگلیس در سال ۱۹۶۱ بود. در ۲۹ جولای ۲۰۰۶ در حالیکه ریاست شورای وزراء را بر عهده داشت، پس از اینکه برادرش «سعد عبدالله» تنها هشت روز حکمرانی کرد و به علت وضعیت جسمانی کنار گذاشته شد، به امارت کویت رسید.

دوران امارت وی، شاخصه‌هایی به خصوص خود را در سیاست داخلی و خارجی کویت داشت. در بُعد داخلی با وجود برخی انتقادات که در ادامه بدان خواهیم پرداخت، کمتر از دیگر کشورهای عربی در معرض انتقاد مخالفان قرار داشت. زمانی که وی ریاست شورای وزیران (نخست‌وزیری) را بر عهده داشت، برای اولین بار زنان توانستند وارد مناصب بالای حکومتی شوند. اولین وزیر زن در سال ۲۰۰۵ در دولت وی انتخاب شد. پس از اینکه صباح الاحمد امیر کویت شد، برای اولین بار زنان توانستند وارد رقابت‌ها در انتخابات پارلمانی شوند. پس از آن زنان وارد نهادهای نظامی نیز شدند. در دوره وی سربازی نیز در کویت اجباری شد.

در بخش آزادی رسانه‌ها، می‌توان کویت را در میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، به مراتب جلوتر از دیگر کشورها دانست. رخدادهای موسوم به بهار عربی نیز در کویت کمتر از دیگر کشورها مشاهده شد و البته دولت این کشور پس از بروز انقلاب‌های عربی تلاش کرد دامنه آزادی رسانه‌ها و معارضان را افزایش دهد.

اما در سیاست خارجی، به او لقب « شیخ دیپلمات‌های عرب» و «سرهنگ دیپلمات‌های کویت» را داده‌ بودند. به طوریکه از سال ۱۹۶۳ تا ۲۰۰۳ یعنی به مدت ۴۰ سال وزیر خارجه این کشور بود. شاید به دلیل همین سابقه طولانی در پست وزارت خارجه بود که «صباح الاحمد» پس از تکیه بر امارت کویت، برای میانجیگری در بحران‌ها پیشقدم بود. البته پیش از او نیز سیاست حکومت کویت بر مدار میانجیگری و حل و فصل اختلافات می‌چرخید.

_{سخنرانی صباح الاحمد (وزیر خارجه وقت کویت) در مجمع عمومی سازمان ملل. هشت سپتامبر} ۱۹۷۲

تلاش برای حل بحران میان قطر و دولت سعودی و امارات و همچنین میزبانی از گفت‌و‌گوهای یمنی در کویت در سال ۲۰۱۶ را می‌توان بارزترین تحرکات میانجیگرایانه کویت در دوره صباح الاحمد دانست. به طوریکه «محمد عبدالسلام» سخنگوی جنبش انصارالله یمن روز گذشته پس از اعلام خبر فوت او در پیام تسلیتی، امیر فقید کویت را فردی دانست که نسبت به یمن دلسوز و دغدغه‌مند بود.

انتقادات داخلی

در دوره «صباح الاحمد» دولت کویت اقدام به سلب تابعیت تعدادی از شهروندان کویتی به بهانه «کلاهبرداری»، «نفاق» و «منافع عمومی» کرد که معارضان این اقدام را سیاسی و در راستای هدف قرار دادن برخی جریانات سیاسی و دینی تعبیر کردند. «یاسر الحبیب» (از روحانیون طرفدار صادق شیرازی معروف به شیعه انگلیسی) و «نبیل العوضی» (مفتی وهابی)، «سعد العجمی» (نماینده پارلمان) و «احمد الجبر» (روزنامه‌نگار) از مشهور ترین افرادی بودند که سلب تابعیت شدند.

با این حال در مارس ۲۰۱۷، امیر فقید کویت دستور به بازبینی در احکام صادره با موضوع سلب تابعیت را داد و برخی از معارضان که سلب تابعیت شده بودند، دوباره تابعیت کویتی یافتند.

مسأله بعدی تصویب قانون «جرائم سایبری» بود که شورای ملی کویت (پارلمان) در سال 2015 آن را تصویب کرد که از نظر برخی ناظران حقوقی، مانعی بر سر آزادی بیان قلمداد کردند.

موضوع دیگر در دوره «صباح الاحمد» مسأله شهروندان بدون تابعیت معروف به «البدون» بود. شورای وزیران کویت در سال ۲۰۱۰ نهادی را به نام «سازمان مرکزی بررسی اوضاع اتباع غیر قانونی» مأمور حل مشکلات آن‌ها کرد. اما این سازمان هم نتوانست این معضل را حل کند و بسیاری از «صباح الاحمد» خواستند تا خود دخالت کرده و پرونده را از دست سازمان خارج کند و به وزارت کشور تحویل دهد.

مسأله بحث‌برانگیز دیگر تصویب قانون مجازات «توهین به شخصیت امیر» بود که طبق آن تعدادی از معارضان کویتی با این اتهام روانه زندان و ملزم به پرداخت غرامت شدند. از بارزترین این افراد که به اتهام توهین به صباح‌الاحمد روانه زندان شدند، «مسلم البراک» از نمایندگان سابق بود.

نواف الاحمد جابر الصباح

شیخ نواف ۸۳ ساله برادر ناتنی امیر فقید روز گذشته با اعلام رسمی هیأت وزیران امیر کویت و جانشین «صباح الاحمد» شد. او در سال‌های متمادی گذشته مناصب امنیتی، و نظامی در کویت بر عهده داشته و از این رو نفوذ بالایی در میان دستگاههای امنیتی و نظامی این کشور داشت. به نوشته وبگاه قطری الخلیج آنلاین، شیخ نواف چهره مقبولی در میان مردم این کویت برخوردار است.

امیر فقید کویت در کنار «نواف الاحمد» امیر فعلی (۱۹۷۴)

او یکی از مؤسسان کویت در دوره پس از استقلال به شمار می‌رود. شیخ نواف متولد ۲۵ژوئن ۱۹۳۷ و ششمین فرزند «احمد جابر المبارک الصباح» است. طبق یک قانون نانوشته، برادران کوچک‌تر به جای فرزندان منصب ولی‌عهدی را بر عهده می‌گیرند و از زمان استقلال کویت از انگلیس در سال ۱۹۶۲ این روند تکرار شده است.

در سال ۱۹۶۱ زمانی که ۲۴ سال داشت به عنوان حاکم منطقه «حولی» گمارده شد و تا سال ۱۹۷۸ در این سمت بود و پس از آن عهده‌دار وزارت خانه‌های کشور، دفاع، امنیت، امور اجتماعی و کار، ریاست گارد ملی بود و در نهایت نخست‌وزیر و وزیر کشور شد تا به ولی‌عهدی رسید و دیروز نیز امیر کویت شد.

ساختار قدرت در کویت

کویت با وجود ادعاهای ارضی عراق در قبال آن، در سال ۱۹۶۱ استقلال خود را از انگلیس به دست آورد و در سال ۱۹۶۲ و در دوره حکومت امیر «عبدالله السالم الصباح»  قانون اساسی آن تصویب شد و این کشور دارای یک مجلس قانونگذاری ۵۰ نفره گردید.

«شیخ جابر الاحمد الصباح» که از سال ۱۹۷۷ تا ۲۰۰۶ حکمرانی کویت را در دست داشت در این سال درگذشت و به دنبال آن «شیخ سعد العبدالله السالم الصباح» جانشین امیر متوفی شد؛ اما به علت شرایط جسمانی بیش از هشت روز در این منصب نبود و برادرش «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر فقید کویت جای او را گرفت.

 امیر کویت در راس هرم قدرت در کشور است و قوه مقننه و مجریه زیر نظر وی اداره می‌شوند. وی جانشین خود و نخست‌وزیر را تعیین می‌کند و با مشاوره و رایزنی نخست‌وزیر، وزیران را تعیین و برکنار می‌کند.

امیر کویت حق صدور قوانین و اجرای آن را دارد. وی همچنین می‌تواند کارکنان نظامی و غیرنظامی و دیپلمات‌ها را از کار برکنار کند. امیر کویت همچنین وظیفه عفو و تخفیف مجازات محکومین را دارد.

در سال ۲۰۰۳ امیر کویت، شیخ صباح الاحمد را به نخست‌وزیری این کشور تعیین کرد و برای نخستین بار از زمان استقلال آن، مقام ولیعهدی و سمت نخست‌وزیری از هم تفکیک شدند و این امر باعث شد شورای قانونگذاری (پارلمان) حق بازخواست دولت را داشته باشد.

در این میان «شیخ نواف» (در دوره ولیعهدی) از جایگاه قدرتمندی در کویت بهره می‌بُرد و بر خلاف «ناصر صباح الاحمد» برادر زاده خویش، روابط خوبی نیز با خاندان قدرتمند کویت داشت. علاوه بر این همان گونه که گفته شد وی اشراف و تسلط خوبی بر وزارتخانه‌های دفاع و کشور داشت و بسیاری نفوذ او را در وزارت دفاع بیش از «ناصر الاحمد» که هم اکنون در رأس این وزارتخانه قرار دارد، می‌دانند.

از سوی دیگر فرزندان «شیخ نواف» در وزارت کشور دارای مناصب عالیه هستند و عملا کنترل این وزارتخانه را در دست دارند.

«سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله لبنان  در ابتدای سخنرانی خود درگذشت «صباح الاحمد  الجابر الصباح» امیر کویت را تسلیت گفت و از مواضع وی در قبال لبنان قدردانی کرد. نصرالله گفت، لبنانی‌ها مواضع متمایز کویت در جنگ ژوئیه ۲۰۰۶ و کمک این کشور در بازسازی لبنان پس از تجاوز صهیونیستی را فراموش نخواهد کرد.

دبیرکل حزب‌الله در ادامه به شهادت برخی نظامیان ارتش لبنان در درگیری‌‌های شمال این کشور اشاره کرد و به خانواده‌های آنها تسلیت گفت. وی افزود، گروه‌های مختلف در شمال لبنان، خود را برای یک اقدام نظامی بزرگ آماده کرده بودند.

نصرالله تأکید کرد: حدود یک ماه قبل گفتم که عملیاتی برای احیای دوباره داعش در سوریه، عراق، لبنان وجود دارد و برخی به سخنان من واکنش منفی نشان دادند. کینه احیانا مانع دیدن واقعیت می‌شود.پس از ترور شهیدان «حاج قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس»، و نیز درخواست ملت عراق برای خروج آمریکا از این کشور، آمریکا در تلاش برای احیای گروهک تروریستی داعش است.

بر اساس گزارش «النشره»، وی افزود، آمریکا دنبال احیای داعش است تا ادامه حضورش در منطقه را توجیه کند؛ در مرزهای فلسطین اشغالی دشمن همچنان در حالت آماده‌باش است و این امر خوبی است. شاید این طولانی‌ترین زمانی است که ارتش آن در طول مرزها مستقر است و هیچ کدام از نظامیانش جرأت حرکت ندارند . احیانا تانک‌هایی دیده می‌شوند و مشخص نیست سربازی در داخل آن هست یا نیست. ما مرز را رصد و صبر می‌کنیم و اولویت اول و آخر ما، محقق کردن هدف [کشتن اسرائیلی‌ها] است. 

نصرالله در واکنش به ادعای نتانیاهو که مدعی شده بود حزب‌الله در منطقه‎‌ای از بیروت و ضاحیه کارخانه موشکی دارد، گفت:بخش رسانه‌ای حزب‌الله یک دیدار برای رسانه‌های صوتی و تصویری و نوشتاری در منطقه «الجناح-الاوزاعی» ترتیب داده تا از حقیقت آگاه شوند و ادعای کذب نتانیاهو آشکار شود. زمان این دیدار رسانه‌ای ساعت ۱۰ تا ۱۱ شب خواهد بود. این اقدام برای خاطر لبنانی‌هاست تا در نبرد آگاهی، روشن و بیدار باشند، ما موشک‌هایمان را در میان خانه‌ها قرار نمی‌دهیم.

90 دقیقه جدال، دعوا، توهین، پرخاش، عصبانیت و بی‌برنامگی، ماحصل نخستین رویارویی نامزدهای دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات در قالب مناظره تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا بود.

در این مناظره که به لحاظ بی‌اخلاقی در تاریخ آمریکا کم سابقه توصیف شده است، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری کنونی و جو بایدن، معاون رئیس جمهوری پیشین حملات لفظی تندی را علیه یکدیگر به کار گرفتند و طرفین را به دروغگویی، بی‌اخلاقی، نژادپرستی و وابستگی به خارج متهم کردند. مناظره‌ای که قرار بود بر معرفی سوابق کاری نامزدها و راهکارهای آنان برای مواجهه با مشکلاتی همچون بیماری ناشی از ویروس کرونا، بیکاری، امنیت، انرژی و محیط زیست متمرکز باشد، در نهایت به جنگ سیاسی کم سابقه‌ای در برابر دیدگان میلیون‌ها مخاطب بدل شد. 

دو نامزد دائم در میان کلام یکدیگر پریدند و حتی اجازه ندادند که کریس والاس، مجری مناظره، جلسه را با آرامش مدیریت کند. ترامپ چند بار پسر بایدن را به دریافت رشوه از روس‌ها متهم کرد و متقابلا، بایدن هم به ترامپ گفت عروسک دست روس‌ها. بایدن چند بار با الفاظ توهین‌آمیز ترامپ را به سکوت دعوت کرد و متقابلا ترامپ نیز به بایدن گفت: کند ذهن. این برخوردها باعث شد سی ان ان بنویسد «مناظره اول، آشوب مطلق» بود و نشریه آتلانتیک تیتر بزند «شبی انزجارآور برای دموکراسی».

جورج استفانوپولس، روزنامه‌نگار سرشناس ای بی سی هم در توئیتی نوشت: این مناظره، کثافتی بود در یک سطل آشغال در یک ترن که در حال خروج از ریل است.

البته دعوای ترامپ- بایدن در حقیقت، آینه تمام نمایی از وخامت فضای سیاسی آمریکا است، کشوری که به دلیل اختلافات سیاسی چند پاره شده و در آتش خشم و عصبانیت می‌سوزد. این مناظره نشان داد که سیاستمداران آمریکایی به هیچ عنوان تحمل یکدیگر را ندارند و برای کسب و حفظ قدرت، انواع اتهامات و توهین‌ها، حتی به خانواده یکدیگر را نیز بر زبان می‌آورند.

مناظره این دو نامزد همچنین نشان داد کوچکترین همکاری میان دو حزب اصلی آمریکا وجود ندارد و طرفین حاضر نیستند اندکی از خواست خود کوتاه بیایند. به همین دلیل در سال‌های اخیر، موضوعات کوچک سیاسی و اجتماعی به بحران‌های عمیق مدیریتی در آمریکا بدل شده است. به عنوان مثال، احداث یک دیوار مرزی 5 میلیارد دلاری برای کشوری که سه هزار میلیارد دلار بودجه دارد، به تعطیلی سه هفته‌ای دولت فدرال می‌انجامد؛ یا یک مکالمه تلفنی با یک رهبر خارجی، رئیس جمهوری آمریکا را به پای میز استیضاح و محاکمه می‌کشاند. رئیس مجلس نمایندگان در مهم‌ترین جلسه حاکمیتی سال آمریکا، بعد از سخنرانی رئیس جمهوری، نطق وی را در برابر دیدگان همگان پاره می‌کند و رئیس جمهوری هم برای قریب به یک سال با رئیس مجلس حرف نمی‌زند.

آمریکا در آستانه شورش‌های سیاسی- اجتماعی 

با این حال، نکته مهم‌تر این که آخرین پرسش کریس والاس در نخستین مناظره انتخاباتی 2020، درباره پذیرش نتایج انتخابات از سوی نامزد شکست خورده بود. طرح همین سوال نشان می دهد که آمریکا در آستانه شورش‌های سیاسی- اجتماعی قرار داد و ادامه این وضعیت می‌تواند آنچه را که «دموکراسی آمریکایی» خوانده می‌شود، به خطر بیاندازد. به همین دلیل فارغ از این که ستادهای انتخاباتی جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها هر یک، دیگری را بازنده مناظره نخست معرفی می‌کنند، بازنده اصلی در این دعواهای بی‌سابقه، مردم آمریکا هستند که با فقر، بیکاری، بیماری و خشونت‌های لجام گسیخته دست و پنجه نرم می‌کنند و هر روز شاهد دعواهای شدیدتر دولتمردان خود هستند.

شیخ «صباح الاحمد جابر الصباح» امیر کویت، آخرین میانجی‌گر قدیمی و سنتی در غرب آسیا بود که روز گذشته (29 سپتامبر) درگذشت.

شیخ «صباح الاحمد جابر الصباح» از سال 2006 تا کنون یعنی به مدت 14 سال در راس قدرت کشور کویت قرار داشته است. کویت در زمان شیخ صباح در حوزه داخلی، دوران آرامی و کم‌تنشی را در حوزه‌های مختلف پشت سر گذاشت.

اگرچه کویت مانند همه کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس به صورت خاندانی اداره می‌شود، اما در کویت بر خلاف دیگر کشورهای عضو این شورا، پارلمان قدرت سیاسی قابل توجهی دارد. پارلمان کویت می‌تواند علاوه بر استیضاح وزرا، با دو سوم آرا حکم امیر را نیز ملغی کند. 

میانجی‌گری در بحران‌های منطقه‌ای و حمایت از صلح و ثبات در غرب آسیا

در حوزه سیاست خارجی، مهم‌ترین شاخصه حکومت‌داری امیر فقید کویت، میانجی‌گری وی در بحران‌های منطقه‌ای و حمایت از صلح و ثبات در غرب آسیا بود که به خصوص این شاخصه پس از روی کار آمدن ملک سلمان در عربستان نمود بیشتری داشته است. سلمان بن عبدالعزیز در سال 2016 در اقدامی یکجانبه روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد. اگرچه کویت در یکی از معدود موارد سیاست بی‌طرفی در اختلاف‌های منطقه‌ای را کنار گذاشت و در اقدامی عجولانه و تحت فشار آل سعود مانند امارات و بحرین از این اقدام عربستان حمایت و سفیر خود را از تهران فراخواند، اما امیر فقید کویت همواره تلاش کرد با میانجی‌گری میان تهران و ریاض از میزان تنش در روابط دو کشور بکاهد. 

عربستان ژوئن 2017 نیز روابط با قطر را قطع کرد که این اقدام نیز با حمایت امارات و بحرین همراه شد. شیخ «صباح الاحمد جابر الصباح» بیش از هر رهبر دیگر عربی برای پایان دادن به تنش درون عربی تلاش کرد، اما این تلاش‌ها به دلیل نگاه سلسله مراتبی ریاض به دوحه، نتیجه نداشته است. در همین راستا، «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر کشور قطر در واکنش به درگذشت صباح الاحمد جابر الصباح، وی را فردی «میانه‌رو» و «رهبری بزرگ» دانست. کویت حتی در بحران جاری یمن نیز میزبان گفتگوها برای پایان دادن به جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن بود که اوج این گفتگوها نیز در سال 2016 برای مدت 100 روز بود.

مخالفت کویت با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی

دولت کویت از جمله کشورهای عربی است که نه تنها از عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل استقبال نکرد بلکه بر لزوم حمایت از فلسطین در مقابل جنایت‌های اسرائیل حمایت کرد. با توجه به این شاخصه‌، می‌توان گفت شیخ «صباح الاحمد جابر الصباح» آخرین رهبر از میان رهبران کهنسال عرب بود که با میانجی‌گری در بحران‌های منطقه‌ای، حفظ صلح و ثبات در منطقه را مد نظر داشته است.

پیش از وی، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر سابق قطر و سلطان قابوس، پادشاه عمان، پرچمداران گفتگو و میانجی‌گری در منطقه بودند. موضوع دیگر این است که با درگذشت شیخ صباح، شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح ولیعهد 84 ساله به عنوان امیر جدید برگزیده شد.اگرچه شیخ نواف مشکل چندان سلامتی ندارد، اما وی کهنسال است و دوران امیری وی در کویت طولانی نخواهد بود.

بنابراین، بیش از اینکه سیاست منطقه‌ای کویت پس از شیخ صباح مهم باشد، وضعیت قدرت در این کشور اهمیت دارد. با توجه به کهنسال بودن شیخ نواف، امیر جدید کویت، نمی‌توان گفت این کشور وارد دوره جدیدی شده است.

امام حسن (علیه السلام) امام دوم شیعیان، چهره تابناک و ماندگار فرهنگ و تمدن اسلامی است، که نه تنها برای جامعه اسلامی، بلکه حُسن سیرت و منش والای او برای مخالفان و غیر هم کیشان نیز شناخته شده است، عشق و علاقه غیر قابل توصیف پیامبراکرم(صلی الله علیه و اله) به این دوردانه عالم گیتی، به خوبی گواه و شاهد بر جایگاه و منزلت و بزرگی فرزند زهرا(سلام الله علیها) دارد،[1] بی شک صحبت کردن و قلم زدن در خصوص ویژگی های ممتاز این امام همام نیازمند طهارت و پاکی خاصی است که نگارنده فاقد آن است، ولی با وجود کاستی ها و عدم صلاحیت در این خصوص از آستان کبریایی حضرت حق استمداد می طلبیم تا اینکه شبنمی از دریای فضایل و کمالات قرآنی و اخلاقی ایشان را مورد بازخوانی قرار دهیم.

سلوک  و منش قرآنی امام حسن(علیه السلام)

 کسی که خواهان قرار گرفتن در جاده سعادت و وارد شدن در حیات طیبه الهی و قرآنی است، بهترین و یگانه دستور العمل دست یابی به این امر مهم برای او، تبعیت و پیروی کردن از سبک زندگی امامان همامی همچون امام حسن(علیه السلام) است، خورشید هدایتی که پیروی از او ضامن سعادت و سلامت در جامعه انسانی است.  کسی که وجود پاک و نورانی او بهترین دلیل و راهنما برای عبور از تاریکی های هولناک دنیای خاکی است.

 
جلوه های اعجاب آمیز رفتار قرآنی در زندگی امام حسن(ع)

ارتباط قرآنی با خدای متعال

در فرهنگ، منش و سبک زندگی امام حسن(علیه السلام) اولین و مهمترین موضوع و مسأله ای که در زندگی باید مورد توجه و اهتمام جدی قرار داشته باشد، ارتباط صحیح و قرآنی با خدای متعال است، نوع تعامل و ارتباط برخی افراد با خدای متعال آنچنان ساده اندیشانه و  غیر اصولی است که گویی ارتباط توهمی با خدای خود بر قرار کرده اند، در این ارتباط ضعیف و غیر ضابطه مند حقیقیت عبودیت و بندگی حق تعالی آن چنان که شایسته است در زندگی مراعات نمی شود، این در حالی است که مبنا و فلسفه خلقت در منطق قرآن عبودیت و بندگی حق تعالی معرفی شده است: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ؛[2] و جن و انس را نیافریدم جز براى آنکه مرا بپرستند». عبودیت و بندگی امام حسن(علیه السلام) از جنس «ذکر کثیر» بود، امام حسن(علیه السلام) کسی بود که آیات الهی را در زندگی خود به طور تمام و کمال عینیت بخشیده بود: «وَ اذْکُرْ رَبَّکَ کَثیراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکارِ؛[3] و پروردگارت را بسیار یاد کن، و شبانگاه و بامدادان [او را] تسبیح گوى».

محققان و سیره نویسان در خصوص شیوه بندگی امام حسن(علیه السلام) این چنین بیان داشته اند که ایشان همواره همانند پدر بزرگوارشان به یاد خدا بودند، حتی در موقع روبرو شدن با مردم و سخن گفتن با آنها، مورخان نوشته اند: در هیچ حالی کسی او را ملاقات نکرد مگر آنکه می دید حضرت مشغول ذکر با خداوند است». [4]

امام حسن(علیه السلام) نه تنها در بُعد کمیّت بلکه در کیفیت نیز ارتباط اعجاب آمیزی با خدای متعال بر قرار کرده بود، ارتباط اعجاب آمیزی که پیام تجدید نظر در نوع بندگی به همه مسلمانان دارد: ابن شهر آشوب در این خصوص این چنین نقل کرده است: «وقتی امام حسن(علیه السلام) اراده می کرد که وضو بگیرد، دست و پا و بدنش از خوف الهی می لرزید، رنگش زرد می شد.[5] این شیوه و حالت امام حسن(علیه السلام) در حین بندگی و ذکر الهی نیز به نوعی عینیّت بخشیدن به این آیه قرآن است که باری تعالی می فرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ؛[6]جز این نیست که مؤمنان کسانی هستند که هنگامی که ذکر خدا شود، دل های آنان می ترسد».
در روابط اجتماعی و بین المللی در بسیاری از اوقات می بایست، در کنار رفتار هوشمندانه اقتدار و صلابت و شجاعت را نیز به منصه ظهور رسانید، در واقع شجاعت یکی از برجسته ترین فضایل و کمالات اخلاقی و دینی است که لازمه زندگی قرآنی است.

 روابط اجتماعی بر مبنای آموزه های قرآنی

نوع ارتباط و تعامل امام حسن(علیه السلام) با مردم از جنس اخلاق مداری و رأفت و رحمت اسلامی بود، شیوه ارتباطی که اگر در هر محیط انسانی جریان داشته باشد، صلح، صفا، صمیمت، دوستی و آشتی، برادری و برابری را برای آن جامعه به ارمغان خواهد آورد، حمایت های ماندگار اخلاقی سبک زندگی امام حسن(علیه السلام) در این خصوص نیز اعجاب آور است، و تحسین و تمجید دوست و دشمن را بر می انگیزد.

 
1-ارتباط کریمانه و مهربانانه

معدود سکانس های زیبایی که از سبک زندگی امام حسن(علیه السلام) در منابع تاریخی و روایی به یادگار مانده همگی گویای اوج رفتار مهربانانه در روابط اجتماعی ایشان است، برای نمونه در منابع اسلامی نقل شده است: روزی کنیزی یک شاخه گل خدمت امام تقدیم کرد، حضرت با مهربانی و عطوفت شاخه گل را دریافت می نمایند و آزادیش را به او ابلاغ می فرمایند، اطرافیان که از این رفتار کریمانه حضرت شگفت زده شده بودند، امام آیه ای از قرآن را تلاوت می فرمایند که گویای رفتار قرآنی حضرت است: «وَ إِذا حُییتُمْ بِتَحِیةٍ فَحَیوا بِأَحْسَنَ مِنْه»؛ [7]هر کس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». سپس امام فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود».[8] به راستی اگر هر انسانی در روابط اجتماعی خود به دنبال رفتار نیک و کریمانه با همنوعان خود باشد، معنویت و زیبایی های قرآنی نمود قرآنی و الهی خود را در جامعه به منصه ظهور خواهد رسانید.

 
2- ارتباط سخاوتمندانه

همه انسان ها در ارتباطات خود با دیگران بی نیاز از همنوعان نیستند، این نیازها می تواند شامل امور معنوی و مادی باشد، از طرفی فرهنگ و سبک زندگی اهل بیت(علیهم السلام) با توجه به اینکه بر مبنای آموزه های قرآنی و رحمانی پایه ریزی شده است، به هیچ وجه به انسان ها اجازه نمی دهد که با بی توجهی و بی اعتنایی از کنار این نیازها عبور نمایند، و گره ای از کار دیگران باز نکنند در واقع گره گشایی و کمک به دیگران یکی از اصول مشخص سبک زندگی اهل بیت(علیهم السلام) است که نمود عینی آن را در موارد متعددی می توان در سبک زندگی امام حسن(علیه السلام) مشاهده کرد: «روزی حضرت مشغول عبادت بود. دید فردی در کنار او نشسته است و به درگاه خدا می گوید: «خدایا! هزار درهم به من ارزانی دار. حضرت به خانه آمد و برای او ده هزار درهم فرستاد. [9]

 
3- ارتباط مقتدرانه

در روابط اجتماعی و بین المللی در بسیاری از اوقات می بایست، در کنار رفتار هوشمندانه اقتدار و صلابت و شجاعت را نیز به منصه ظهور رسانید، در واقع شجاعت یکی از برجسته ترین فضایل و کمالات اخلاقی و دینی است که لازمه زندگی قرآنی است، ارتباط مقتدرانه با مخالفان در عین درایت و رأفت اسلامی زبان زد زندگی اولیای الهی بوده است، خدای متعال در قرآن کریم جلوه ای از این رفتار قرآنی را این چنین بیان فرموده است: «مُحَمَّدٌ رَسولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذینَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَى الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم؛[10] محمّد (صلی الله علیه و اله) فرستاده خداست؛ و کسانی که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند».

گوشه ای از اقتدار و صلابت امام حسن(علیه السلام) را به خوبی می توان در جنگ جمل مشاهده کرد: «نخستین فتنه، جنگ جمل بود که به بهانه خونخواهی عثمان بر پا شد. شعله های جنگ زبانه می کشید. امیر مؤمنان (علیه السلام) پسرش محمد بن حنفیه را فراخواند و نیزه خود را به او داد و فرمود: «برو، شتر عایشه را نحر کن». محمد بن حنفیه ... چندین بار حمله کرد؛ ولی نمی توانست خود را به شتر برساند. ناچار نزد پدر آمد و اظهار ناتوانی کرد. امام نیزه را پس گرفت و به حسن (علیه السلام) داد. او نیزه را گرفت و به سوی شتر تاخت و پس از مدتی کوتاه، بازگشت؛ در حالی که از نوک نیزه اش خون می ریخت. محمد حنفیه به شتر نحر شده و نیزه خونین نگریست و شرمنده شد. امیرمؤمنان به او فرمود: «شرمنده نشو؛ زیرا او فرزند پیامبر (صلی الله علیه و اله) است و تو فرزند علی هستی».[11]

 
4- ارتباط صبورانه

یکی دیگر از جلوه های رفتار قرآنی امام حسن(علیه السلام) در مدینه صبوری و بردباری ایشان بود، امام در ده سالی که در مدینه بودند، سخت مورد تهاجم قرار گرفته بودند، که بیشتر این ناملایمات تحت القائات و تبلیغات بنی امیه بود، طرفداران تفکر بنی امیه با رو برو شدن با امام حسن(علیه السلام)، گاه برخوردهای غیر اخلاقی داشتند، برخورد امام چنان اخلاقی و محبت آمیز بود که از اقدام خود پشیمان می گردیدند، شیوه صبوری و برخورد اخلاق مدارانه امام حسن(علیه السلام) در این خصوص جلوه تمام نمای آیات قرآن کریم بود: «وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ۚ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ؛[12] و نیکى با بدى یکسان نیست. [بدى را] آنچه خود بهتر است دفع کن؛ آنگاه کسى که میان تو و میان او دشمنى است، گویى دوستى یکدل مى‌گردد».
 
پی نوشت ها:
[1]. کنز العمال ج 16، ص 262؛ج 5، ص102.به نقل از پیامبراکرم(ص): «اَللّهُمَّ إنّیِ اُحِبُّ حَسَناً فَاَحِبَّهُ وَ اَحَبَّ اللهُ مَنْ یُحِبهُ؛ خداوند من حسن را دوست می‌دارم تو هم او را دوست بدار و هرکه حسنم را دوست بدارد خداوند او را دوست می‌دارد».
[2]. سوره مبارکه ذاریات آیه 56.
[3]. سوره مبارکه آل عمران، آیه 41.
[4]. زندگانی امام حسن مجتبی(ع)، محمد جواد مروجی، طبسی، ص 179، به نقل از منهی الامال، ج1، ص222.
[5]. مجلسی، بحارالانوار، ج44، ص 339.
[6].  سوره مبارکه انفال، آیه 2.
[7]. سوره مبارکه نساء آیه 86.
[8]. مناقب، ابن شهر آشوب، ج 4، ص 18.
[9]. همان، ص 17.
[10]. سوره مبارکه الفتح آیه ۲۹.
[11]. مناقب، ابن شهر آشوب، ج 4، ص 21.
[12]. سوره مبارکه فصلت، آیه34.