
emamian
بهترین و بدترین غذاها برای نارسایی قلبی را بشناسید
رژیم غذایی سرشار از چربی، مواد قندی، نمک و کلسترول بالا در کنار بی تحرکی، استرس کنترل نشده و عصبانیت، خطر بروز بیماری قلبی را افزایش میدهد. در ادامه به نقل از «وب ام دی»، به چند ماده غذایی مفید و مضر برای نارسایی قلبی خواهیم پرداخت.
بهترینها:
میوه ها و سبزیجات رنگارنگ
محصولات تازه ستون فقرات یک رژیم غذایی سالم برای قلب است. میوه ها و سبزیجات سرشار از مواد مغذی و کم کالری و نمک هستند. هرچه بشقاب شما رنگارنگ تر باشد، بهتر است. توت ها سرشار از فیبر و مواد مغذی گیاهی هستند. سبزیجات سبز مانند کلم بروکلی و اسفناج منابع خوبی از ویتامین C، E و فولات هستند. با میوه ها و سبزیجات نارنجی مانند هویج، سیب زمینی شیرین و طالبی، بتاکاروتن و فیبر دریافت خواهید کرد.
غلات کامل
غلات پر از فیبر هستند که سطح کلسترول انسداد شریان را کاهش می دهد. فیبر همچنین به آرامی هضم می شود، بنابراین شما را برای مدت طولانی تری سیر نگه می دارد و می تواند به کاهش اشتهای شما کمک کند. غلات کامل منبع خوبی از ویتامین های B هستند که به قلب شما کمک می کند تا اکسیژن را به بدن برساند. بلغور جو دوسر، گندم کامل، ذرت بو داده و برنج قهوه ای همگی غلات کامل هستند.
لوبیا
لوبیاها واقعا برای قلب شما خوب هستند. فرقی نمیکند کدام نوع لوبیا را ترجیح دهید، آنها افزودنی دلچسب و سیرکننده به وعدههای غذایی هستند. این حبوبات رنگارنگ پروتئین روزانه خود را بدون کالری و چربی گوشت به شما می دهند. به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای قلب، آنها می توانند به بهبود سطح کلسترول شما کمک کنند. اگر برای راحتی کنسرو لوبیا میخرید، بدون نمک را انتخاب کنید یا ابتدا آنها را بشویید تا سدیم اضافی را کاهش دهید.
ماهی غنی از امگا ۳
به گفته متخصصان، ماهی غنی از امگا۳ یک جایگزین خوب دیگر برای گوشت است. اسیدهای چرب امگا ۳ چربی های اشباع نشده ای هستند که التهاب مخرب شریان را کاهش می دهند. دو وعده ماهی در هفته نیز ممکن است کمی فشار خون را کاهش دهد و خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی و ایست قلبی را کاهش دهد. ماهی هایی را انتخاب کنید که سرشار از امگا ۳ هستند اما جیوه کمی دارند.
روغن های سالم
به جای چربیهای جامد مانند کره و ... از روغنهای گیاهی استفاده کنید. روغن های کلزا، زیتون، ذرت و سویا دارای اسیدهای چرب تک غیراشباع سالم هستند. از این روغن ها برای تفت دادن، پختن و ... استفاده کنید.
آجیل
آنها یک میان وعده سیر کننده و منبع خوبی از چربی سالم، پروتئین و مواد مغذی هستند. آنها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا به کاهش LDL یا کلسترول بد کمک کنید. آجیل همچنین التهاب را در بدن شما کاهش می دهد. اگر آنها را چند بار در هفته بخورید، ممکن است خطر حمله قلبی یا مرگ بر اثر بیماری قلبی را کاهش دهند. با این حال آجیل ها کالری بالایی دارند و نباید در مصرف آنها زیادهروی کرد.
ترکیبات گیاهی
نمک اضافی فشار خون را بالا می برد که باعث می شود قلب شما سخت تر کار کند. نمک را در آشپزی خود با گیاهان و ادویه هایی مانند کاری، سیر، زنجبیل، لیمو، فلفل، جعفری، پونه کوهی و آویشن جایگزین کنید. در صورت امکان از گیاهان تازه استفاده کنید. شما همچنین می توانید ادویه های از قبل مخلوط شده را در سوپرمارکت بخرید، اما مقدار سدیم آن را بررسی کنید. بسیاری از ادویهها حاوی نمک اضافه شده هستند
بدترینها:
پنیر، کره و خامه
محصولات لبنی مانند شیر و ماست مکمل خوبی برای رژیم غذایی شما هستند. آنها پروتئین، کلسیم استخوان ساز و ویتامین D را تامین می کنند. اما نوع لبنیاتی که انتخاب می کنید مهم است. شیر، بستنی، کره و خامه سرشار از چربی های اشباع شده هستند که سطح کلسترول مضر LDL را افزایش می دهد. لبنیات کم چرب مصرف کنید.
چاشنی ها و سس های شور
چاشنی ها و سس های خریداری شده در فروشگاه اغلب حاوی نمک زیادی هستند. قبل از خرید، محتوای نمک روی برچسب محصولات را بررسی کنید و به دنبال جایگزین های کم سدیم باشید. بهتر است سسها و رویههای سالاد را خودتان با طعمدهندههای بدون نمک مانند لیمو، روغن زیتون و سرکه درست کنید.
گوشت های فرآوری شده و دودی
بیکن، سوسیس و هات داگ با داشتن چربی و کلسترول بالا، هیچ کمکی به قلب شما نمی کنند. هر دو گوشت قرمز فرآوری شده و چرب مانند همبرگر برای قلب مضر هستند. ماهی، مرغ بدون چربی، لوبیا و توفو منابع سالمتری از پروتئین هستند.
شیرینی
غذاها و نوشیدنی های قندی مانند کلوچه ها، کیک ها، آب نبات ها و نوشابه ها به چاقی کمک می کنند که برای سلامتی مضر است. شکر قند خون را بالا می برد و التهاب را افزایش می دهد. به همین دلیل است که افرادی که در مصرف شیرینی جات زیاده روی می کنند با خطر بیشتری برای مرگ بر اثر بیماری قلبی روبرو هستند. انجمن قلب آمریکا توصیه می کند که زنان بیش از ۶ قاشق چایخوری و مردان بیش از ۹ قاشق چایخوری شکر اضافه در روز دریافت نکنند.
غذاهای سرخ شده
به محض اینکه غذاهایی مانند سیب زمینی یا مرغ را در روغن سرخ کنید، چربی و کلسترول به آن اضافه می کنید. خوردن غذاهای سرخ شده به طور منظم منجر به افزایش وزن می شود که می تواند فشار خون شما را افزایش دهد. تحقیقات نشان می دهد که غذاهای سرخ شده خطر بیماری قلبی و نارسایی قلبی را افزایش می دهد. سبزیجات و پروتئین های بدون چربی مانند مرغ و ماهی را بپزید، آب پز کنید و کباب کنید تا یک وعده غذایی سالم برای قلب داشته باشید.
الکل
الکل حاوی کالری خالی است که فاقد مواد مغذی است و باعث افزایش وزن می شود. به علاوه، الکل با برخی از داروهای فشار خون و سایر داروهای قلبی تداخل پیدا می کند.
مایعات اضافی
نارسایی قلبی مانع از پمپاژ خون توسط قلب شما می شود. در نتیجه مایعات در بدن شما جمع می شود. اگر بیش از حد آب و مایعات دیگر بنوشید، ممکن است وزن اضافه کنید و علائمی مانند تورم و تنگی نفس داشته باشید. از پزشک خود بپرسید که چه مقدار مایعات باید در روز بنوشید. همچنین در مصرف غذاهایی که مایعات زیادی دارند هم محتاط باشید.
در همین حال در ادامه به نقل از «مدیکال دیلی» به چند مورد از عادتها و عواملی خواهیم پرداخت که به منظور حفظ سلامت قلب و عروق می بایست نسبت به آنها محتاط بود.
رژیم گرفتن یا حذف برخی درشتمغذیها
به گفته دکتر «دانیل ادموندوویچ»، رئیس قلبوعروق در بیمارستان دانشگاه تمپل، مردم اغلب فکر میکنند که یک رژیم غذایی سالم و متعادل را دنبال میکنند، اما اینطور نیست. به عنوان مثال، او افرادی را دیده که از رژیم غذایی کمکلسترول پیروی و از چربیهای سالم یعنی یک درشتمغذی مهم اجتناب میکنند. این افراد ممکن است کربوهیدراتهای زیادی بخورند. اگرچه این نوع رژیم غذایی باعث افزایش سطح کلسترول نمیشود، اما تحقیقات نشان داده است که تغییر ناگهانی و شدید در عادات غذایی میتواند منجر به بدتر شدن عملکرد قلب شود.
انزوای اجتماعی و تنهایی
به گفته دکتر «ریگود تدوالکار»، متخصص قلب و عروق در مرکز بهداشت پراویدنس سنت جان در سنتا مونیکای کالیفرنیا، جدا شدن از دیگران نیز میتواند تأثیر عمیقی بر سلامت قلب ما داشته باشد. یک مطالعه اخیر نشان داد که زنان مسنتر زمانی که در انزوا زندگی میکنند، هشت درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی هستند.
برای افرادی که هم انزوای اجتماعی و هم تنهایی را تجربه میکنند، خطر ابتلا به بیماری قلبی تا ۲۷ درصد افزایش مییابد. انزوای اجتماعی نیز میتواند به افسردگی کمک کند و افسردگی میتواند منجر به عوامل خطر قلبی - عروقی مانند فشار خون بالا، سبک زندگی کمتحرک و عادات غذایی ضعیف شود.
سلامت ضعیف دندانها
مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان میتواند خطر عفونتهای باکتریایی در جریان خون را افزایش دهد. به گفته تدوالکار، انتقال باکتریهای موجود در دهان، به خون بسیار آسان است. التهاب لثه و سلامت نامناسب دهان باعث ایجاد حالت التهابی میشود که میتواند مشکلات قلبی مانند کلسترول بالا یا پارگی پلاک را تشدید کند.
مصرف بیش از اندازه کافئین
کافئین به طور کلی برای قلب مفید است و تحقیقات نشان میدهد که نوشیدن دو فنجان قهوه در روز بیشترین فواید قلبی - عروقی را دارد اما مصرف بیش از اندازه قهوه میتواند تأثیر منفی داشته باشد؛ زیرا میتواند ضربان قلب را تسریع کند و باعث انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون شود. مصرف کافئین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیگرم بیخطر در نظر گرفته میشود و بیش از آن میتواند مجموعهای از اثرات منفی داشته باشد.
۴ روش برای کاهش علائم تیروئید کمکار
اگر مبتلا به کمکاری تیروئید هستید، توصیه میشود این تغییرات ساده اما سالم را در برنامه روزمره خود اعمال کنید تا علائم این بیماری را به حداقل برسانید.
۱) خوب بخوابید
افراد مبتلا به کمکاری تیروئید معمولاً به اندازه کافی نمیخوابند یا خواب آنها کیفیت مطلوبی ندارد. برای اینکه بدن فرصتی برای استراحت و بازیابی داشته باشد، سعی کنید هر شب ۸ ساعت بخوابید.
۲) آرام و خونسرد باشید
استرس تأثیر منفی بر سیستم ایمنی دارد و حتی میتواند علائم کمکاری تیروئید را تشدید کند. حتی اگر کمکاری تیروئید شما به خوبی کنترلشده باشد، استرس زیاد باعث میشود بدن آدرنالین و کورتیزول ترشح کند. این هورمونها قادرند شما را مضطرب کنند.
۳) تحرک داشته باشید
ورزش میتواند به کنترل بسیاری از عوارض جانبی کمکاری تیروئید از جمله: بد خلقی، کاهش انرژی و افزایش وزن کمک کند. فعالیت بدنی باعث افزایش فعالیت شیمیایی مغز و ترشح هورمونهایی میشود که انرژی و خلق و خو را بهبود میبخشند. حتی دو ساعت ورزش در طول هفته برای تقویت انرژی و خلق و خوی افراد مبتلا به بیماری کمکاری تیروئید کافی است.
۴) رژیم غذایی خود را اصلاح کنید
تغذیه مناسب و متعادل میتواند کنترل علائم کمکاری تیروئید را آسانتر کند. بدین منظور سبزیجات، میوهها، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربیهای سالم (مانند روغن زیتون و آجیل) را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و مصرف قند و چربی اشباعشده را کاهش دهید.
علائم ظاهری سکته مغزی چیست؟
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به نشانههای ظاهری فردی که دچار سکته مغزی شده اشاره کرد و گفت: هوشیار باشید و به محض اینکه مشاهده کردید نیمی از صورت یا بدن فرد فلج یا اصطلاحاً کج شده و در صحبت کردن دچار مشکل و یا دچار کاهش سطح هوشیاری شده باشد به احتمال بروز سکته مغزی شک کنید.
آناهیتا ذوقی هشدار داد: در مواقعی که فرد دچار حمله سکته شده و یا با دیدن هر نشانهای احتمال میدهید این فرد سکته کرده، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، بیمار را تکان ندهید و از خوراندن هر ماده آشامیدنی یا غذایی پرهیز کنید.
در این مواقع هرگز برای پایین آوردن فشار خون قرص زیرزبانی به صورت خودسرانه به بیمار ندهید.
وی با تاکید بر اینکه در افرادی که دچار حمله سکته مغزی شده اند، زمان اهمیت بسیار زیادی دارد گفت: باید هر چه سریعتر بیمار تحت نظر درمانهای تخصصی قرا گیرد، زمانی که سکته مغزی رخ میدهد بسیاری از سلولها میمیرند و شانس بازسازی خود را هم ندارند بنابراین زمان را از دست ندهید و فرد را به مراکز درمانی برسانید با این کار شانس آسیبهای مغزی به حداقل خواهد رسید.
این متخصص مغز و اعصاب در ادامه گفت: در مواقعی که فرد دچار حمله سکته مغزی شده، اگر بیمار کاهش هوشیاری دارد او را به پهلو بخوابانید تا محتویات دهان او وارد ریه نشده تا از عفونت ریوی پیشگیری شود.
راز درمان کبد چرب!
کبدچرب غیر الکلی بر اثر تجمع چربی در سلولهای کبد به وجود میآید و در افرادی که دچار اختلال در متابولیسم بدن هستند و چربی و قند خونشان بالاست، بیشتر دیده میشود. البته فردی که به آن مبتلا میشود، زمینه ژنتیکی هم دارد.
در این بیماری تری گلیسیریدی که در سلولها تجمع یافته، از سلولهای کبدی خارج نمیشود و وقتی به تدریج چربی در سلولهای کبدی جمع میشود، اصطلاحا میگویند فرد دچار کبد چرب غیرالکلی شده است.
تا این مرحله کبدچرب قابل درمان است، اما در صورتی که فرد متوجه نشود یا پیگیر درمان نباشد، وارد مرحله «سیروز» و بدخیمیهای کبدی میشود که درمان ندارد؛ زیرا سلولهای کبدی تخریب شده و راهی جز پیوند کبد باقی نمیماند.
متاسفانه یکی از مشکلات کبدچرب این است که نشانه خاصی ندارد و فقط با انجام آزمایش یا سونوگرافی میتوان این بیماری را تشخیص داد. البته برخی علائم در بیماران مبتلا ممکن است وجود داشته باشد که از جمله آن خستگی و درد در ناحیه بالا و سمت راست شکم است.
۷۰ درصد افراد دچار کبدچرب به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند و سابقه قند و چربی خون بالا دارند. در واقع کسانی که رژیم غذایی ناسالمی دارند به خصوص مصرف بالای چربیهای اشباع و قندهای ساده و فعالیت بدنشان نیز کم است، بیشتر به کبدچرب مبتلا میشوند.
کبدچرب درمان دارویی قطعی ندارد. تغییر در شیوه زندگی، درمان اصلی و پیشگیرانه این بیماری است. فردی که به چاقی مبتلاست، با کمی کاهش وزن، بهبود مییابد. مطالعههای مختلف نشان دادهاند اگر این افراد ۵ تا ۱۰ درصد وزنشان را کاهش دهند، آنزیمهای کبدی به حد طبیعی باز میگردد. این افراد باید رژیم غذایی خاصی داشته باشند تا هرچه سریعتر بهبود یابند و بیماری وارد مرحله ۲ و ۳ نشود.
میزان کربوهیدرات (قند) و به خصوص کربوهیدراتهای ساده و همین طور چربی، به خصوص چربیهای اشباع، باید در رژیم این افراد کم شود.
مبتلایان به این بیماری بهتر است برای پخت و پز از چربیهای غیراشباع مانند روغنهای مایع و گیاهی مثل روغن کانولا و زیتون استفاده کنند؛ حتما چربیهای قابل رویت گوشت را (چه قرمز چه سفید) بگیرند و ترجیحا در هفته بیش از دو بار گوشت قرمز نخورند و مصرف فیبر را افزایش دهند.
فیبر در انواع سبزی و سبوس غلات به وفور یافت میشود. میوهها نیز فیبر خوبی دارند اما چون حاوی قند فراوانی هستند، باید به میزان متعادل یعنی حداکثر ۳ واحد در روز و به دفعات میوه مصرف کنند؛ یعنی بیمار مبتلا به کبدچرب نمیتواند ۳ میوه را با هم بخورد اما مصرف سبزیها برای وی آزاد است.
مصرف غلات سبوسدار یا سبوس به صورت جدا در سوپ، کوکو، کتلت و... نیز برای این بیماران مفید است. همچنین موادغذایی با خواص ضدالتهابی مثل روغن ماهی نیز بهتر است در برنامه غذایی این افراد گنجانده شود.
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، ورزش و تحرک بدنی برای مبتلایان به کبدچرب ضروری است و حتما باید روزانه ۳۰ دقیقه تا یک ساعت ورزش کنند. با این سبک زندگی چربی کمتری در سلولهای کبد ذخیره میشود و به مرور بهبود مییابند.
عوامل مشکلات و سختیهای مردم
علم کلام با استفاده از عقل اثبات میکند که خداوند متعال دارای صفات کمالیه است و افعال الهی نیز بر اساس همین صفات از نقص و ظلم مبرا است. خالقیت یکی از همین صفات است که قرآن کریم در مورد آن بیان میفرماید: «اَلّذى اَحْسَنَ كُلَّ شَيءٍ خَلْقَهُ»؛[1] «او همان كسى است كه هر چه را آفريد نيكو آفريد».
انسان یکی از مخلوقات خداوند است که خلقت او نیز مانند سایر مخلوقات بینقص است. قرآن کریم در مورد خلقت انسان نیز میفرماید: «لَقَدْ خَلَقْنَا الاِنْسانَ في اَحْسَنِ تَقويم»؛[2] «ما انسان را به بهترين شكل آفريديم».
سؤالی که در اینجا مطرح میشود، مواجهشدن انسان با برخی از مشکلات است، اگر انسان در بهترین صورت خلق شده، چرا دچار برخی مشکلات میشود؟ این مشکلات گاه در ابتدای خلقت برای او ایجاد میشوند؛ مانند فرزندان معلول و گاه در ادامه حیات انسان رخ میدهند مانند مبتلا شدن به سرطان، ناکامی در مسیر زندگی و... . برای این سؤال چند علت و پاسخ کوتاه بیان میکنیم.
یک. عامل و ریشه بیشتر مشکلات بر خواسته از رفتار خود انسان است که لازمه اختیار داشتن انسان و انتخاب غلط او و یا اطرافیان او است. قرآن کریم میفرماید: «ما أصابَكُمْ مِّنْ مُّصيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أيْديكُمْ»؛[3] «هر مصيبتى كه به شما مىرسد نتيجه اعمال شماست»؛ مانند انتخابهای غلط ما در زندگی و یا رفتار نادرست دیگران ازجمله رفتار غلط یک مسئول که باعث ناکامی گروهی از مردم میشود.
پیشرفت علم و طب نیز روشن میکند که بیماریها علل مختلفی دارند که بیشتر آنها مربوط به رفتار انسان است، مانند: تغذیه انسان، ژنتیک، عدم رعایت نکات بهداشتی توسط والدین هنگام انعقاد نطفه و ... .
دو. عامل دیگر نیز آزمایشهای الهی میتواند باشد. امتحان الهی سنگ محک برای تشخیص ظرفیت انسان است که برخی در این امتحانات شکست میخورند و برخی دیگر مانند حضرت ایوب علیهالسلام باوجود مشکلات فراوان، عنان از دست نداده و موفق و سربلند میشوند.[4]
درنتیجه خلقت خداوند عاری از نقص بوده و مشکلات علتهای مختلفی میتوانند داشته باشند؛ انسان به عنوان موجود مختار با انتخاب و رفتار نادرست خود مشکلاتی را برای خود و دیگران ایجاد میکند و یا امتحانات الهی عامل برخی از مشکلات بوده که به آزمایش بندگان خدا منجر شده تا سره از ناسره تفکیک شوند.
پینوشت:
[1]. سجده: 7.
[2]. تین: 4.
[3]. شوری: 30.
[4]. ص: 43.
ماه خدا؛ بهترین زمان برای حضور در بهترین مکان
در شئون مختلف انسانی مدالها و نمادهایی برای تعیین رتبه افراد مشخص میشوند و به بالاترین افراد در هر شأنی لقب و مدالی خاص تعلق میگیرد. در بین نظامیان رتبهبندی خاصی وجود دارد و افراد بسیار اندکی خود را به بالاترین مرتبه ممکن میرساند؛ مثلاً نشان ذوالفقار از عالیترین نشانهای نظامی است که پیش از انقلاب به افرادی انگشتشمار و پس از انقلاب تنها به سردار شهید قاسم سلیمانی تعلق گرفت.[1] در مکتب اسلام کدام نشان رتبه بسیار بلند را بیان میکند؟
نام مبارک «الله» نشان عالی اسلامی
در میان تمام انسانها تنها خاتم انبیا و اشرف مخلوقات است که از او با تعبیر «حبیبالله»؛ «معشوق خدا» یاد میشود. شریفترین و پاکترین خونِ بشری، «ثارالله»؛ «خونِ خدا»، عیسی علیهالسلام که از رحم پاکترین بانوان تاریخ تولد یافت، «روحالله»؛ «روح خدا» و پدر توحید؛ حضرت ابراهیم علیهالسلام، «خلیلالله» نامیده شدهاند. این مدالها و انتساب به نام مقدس خداوند، نصیب افراد بسیار محدودی شده است. نشان «الله»، اختصاص به انسانها ندارد و گاه شامل مکان و زمان ویژهای میشود. خداوند متعال ماه مبارک رمضان را به خویش نسبت داده و آن را «شهرالله» خوانده و خانه کعبه را «بیتالله» نامیده است.
کتاب خدا هدیهای عظیم در ماه خدا
رمضان ماه خداست. پیامبر مکرم اسلام صلیاللهعلیهوآله فرمود: «شَعبانُ شَهری و رَمَضانُ شَهرُ الله»؛[2] «شعبان ماه من است و رمضان ماه خداست». شرافت این زمان بیضابطه و دلیل نیست. معجزه جاویدان الهی که همان کتاب خداست در این ماه مبارک نازل شده و قانون سعادت و خوشبختی ابدی به انسانها هدیه شده است. ماه بهار قرآن و استفاده از نسیم روحبخش آیات الهی، فرصت بسیار مغتنمی است که خود را از آتشی که برای خودمان برافروختهایم، نجات دهیم.
آرزوی بهترین مکان در بهترین زمان
در بین دعاهای مرتبط با ماه مبارک رمضان که در روایات آمده، تمنای زیارت خانه خدا ازجمله دعاهای پرتکرار است. گویا به خدا عرضه میداریم؛ حالا که من در بهترین زمانها و ماه خدا قرار دارم، من را موفق به رفتن به بهترین مکانها و خانه خدا کن. در برخی دعاها، زیارت بیتالله و قرار گرفتن در زمره حاجیان، آرزوی هرساله است. «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَيْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا وَ فِی كُلِّ عَامٍ»؛[3] «خدايا مرا روزى كن حج بیتالحرام در اين سال و در همهسال». در اهمیت حج همین نکته بس که امیرالمؤمنین علیهالسلام در آخرین وصایای خویش میفرماید: «اللهَ اللهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ لاَ تُخَلُّوهُ مَا بَقِیتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا»؛[4] «خدا را خدا را درباره خانه پروردگارتان تا وقتى هستيد آنجا را خالى مگذاريد، كه اگر خالى گذاشته شود از مجازات الهی مهلت نخواهید یافت».
ماه خدا؛ سیدالشهور
در برخی روایات به فضیلت و برتری رتبه این ماه مبارک نسبت به تمام ماهها تصریح و این ماه، سید و سرور ماهها نامیده شده است. دلیل این برتری، همان مدال افتخار ماه خدا بودن است. از امام رضا علیهالسلام روایت شده که فرمود: «إذا كانَ يَومُ القِيامَةِ زُفَّتِ الشُّهورُ إلَى الحَشرِ يَقدُمُها شَهرُ رَمَضانَ عَلَيهِ مِن كُلِّ زينَةٍ حَسَنَةٍ، فَهُوَ بَينَ الشُّهورِ يَومَئِذٍ كَالقَمَرِ بَينَ الكَواكِبِ، فَيَقولُ أهلُ الجَمعِ بَعضُهُم لِبَعضٍ: وَدِدنا لَو عَرَفنا هذِهِ الصُّوَرَ! فَيُنادی مُنادٍ مِن عِندِ اللّهِ جَلَّ جَلالُهُ: «يا مَعشَرَ الخَلائِقِ، هذِهِ صُوَرُ الشُّهورِ الَّتي عِدَّتُها عِندَ اللّهِ اثنا عَشَرَ شَهرا فی كِتابِ اللّهِ يَومَ خَلَقَ السَّماواتِ وَالأَرضَ، سَيِّدُها وأفضَلُها شَهرُ رَمَضانَ، أبرَزتُها لِتَعرِفوا فَضلَ شَهری عَلى سائِرِ الشُّهورِ و لِيَشفَعَ لِلصّائِمينَ مِن عِبادی وإمائی واُشَفِّعَهُ فيهِم»»؛[5] «چون روز قيامت شود، ماهها را به رستاخيز میآورند، درحالیکه ماه رمضان، كه با هر زيور نيكويى آراسته است، پيشاپيش آنهاست. آن روز، ماه رمضان در ميان ماهها، همچون ماه در ميان ستارههاست. مردمى كه آنجا گردآمدهاند، به يكديگر میگویند: دوست داشتيم كه اين چهرهها را میشناختیم! منادى از سوى خداى متعال ندا سر میدهد كه: «اى همه آفريدگان! اينها، سيماى ماههايى است كه نزد خداوند، از روزى كه آسمانها و زمين را آفريد، تعدادشان در كتاب خدا دوازده است. سَرور و برترِ آنها، ماه رمضان است. آن را آشكار ساختم تا برترى ماه من (ماه خدا) را بر ماههای ديگر بشناسيد و تا براى مردان و زنانى كه بنده مناند، شفاعت كند و من هم شفاعتش را درباره آنان بپذيرم»».
پینوشت:
[1]. ایسنا، چه کسانی در ایران نشان «ذوالفقار» گرفتهاند: B2n.ir/k35658.
[2]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، چاپ دوم، داراحیاء التراث العربی، 1403ق، ج94، ص79.
[3]. مفاتیحالجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.
[4]. سید رضی، نهجالبلاغه (صبحی صالح)، چاپ اول، البحوث الاسلامیه، 1377ش، ص422.
[5]. صدوق، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثه، چاپ اول، الآداب، ص110.
رئیس جمهور مصر: با اخراج فلسطینیان از سرزمین خود موافق نیستیم
عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر امروز شنبه در مراسم روز شهید تصریح کرد که مصر نمیتواند به فلسطینیان خیانت کند. ما از آنها حمایت کرده و به آنها کمک میکنیم.
وی با تاکید بر این که نوار غزه شاهد یک فاجعه بزرگ و برجای ماندن هزاران شهید است، گفت: مصر هرگز از تلاش برای آتشبس و واردکردن کمکهای انساندوستانه به نوارغزه کوتاهی نکرده است و تا زمانی که فلسطینیان به حق خود در برپایی یک دولت مستقل دست یابند، به این تلاشها ادامه خواهد داد.
رئیس جمهور مصر در ادامه بر اصرار خود برای بازنگه داشتن 24 ساعته گذرگاه رفح به منظور ورود کمکهای انسان دوستانه به غزه تاکیدکرد و گفت: مصر کمکها را به دلیل سختیهای عملیات زمینی از طریق هوا به غزه منتقل کرده است.
گفتنی است ارتش اسرائیل از هفتم اکتبر سال گذشته عملیات نظامی برضد نوار غزه را آغاز کرده است که این عملیات براساس گزارش وزارت بهداشت فلسطین در غزه تا کنون بیش از 31 هزار شهید و 70 هزار مجروح برجای گذاشته که بیشتر آنها زنان و کودکان هستند.
نیت، قلب تپنده اعمال انسانی
نیت، مانند نخ تسبیحی است که دانههای اعمال را به هم متصل میکند. این مفهوم که در اسلام به عنوان محور اصلی ارزیابی اعمال مطرح شده است، از دیدگاه دینی، نه تنها بر ارزش اعمال دینی تأثیر میگذارد، بلکه بر کیفیت زندگی روزمره و روابط انسانی نیز اثر میگذارد.
در تاریخ اسلام، نیت همواره به عنوان عاملی تعیینکننده در سرنوشت انسانها و جامعهها شناخته شده است. داستانهایی از پیامبران، امامان و علمای دینی نشان میدهد که نیت خیر و پاک، حتی اگر به عمل تبدیل نشود، ارزشمند است و خداوند به نیتهای ما توجه دارد.
نیتهای انسانها نه تنها بر اعمال و رفتارهای آنها تأثیر گذاشته، بلکه بر جریانهای تاریخی و تحولات اجتماعی و فرهنگی نیز اثرگذار بودهاند. در متون دینی و روایات، نیت به عنوان اصل و شالوده کارها معرفی شده و اعمال را ثمره نیتها دانستهاند. مسلمانان به داشتن نیت پاک و مخلصانه توصیه شدهاند و نیت فاسد و ریایی را عامل از بین رفتن برکت و پیشآمدن بلا و گرفتاری دانستهاند.
در علوم روانشناسی مدرن، نیت به عنوان یک عنصر کلیدی در تعیین رفتارها و انگیزههای انسانی مورد توجه قرار گرفته است. نیتهای مثبت و سازنده میتوانند به افراد کمک کنند تا با چالشهای زندگی بهتر کنار بیایند و احساس رضایت و خوشبختی بیشتری داشته باشند.
روانشناسان بر این باورند که نیتها میتوانند بر تصمیمگیریها، اهداف و رفتارهای ما تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، در رویکرد انسانگرایی در روانشناسی، افراد به عنوان موجوداتی با اراده آزاد شناخته میشوند که برای دستیابی به پتانسیل و خودشکوفایی خود انگیزه دارند.
همچنین، تحقیقات نشان دادهاند که نیتها میتوانند بر کیفیت و نتیجهی اعمال ما تأثیر بگذارند. برای مثال، اگر نیت فرد برای انجام کاری مثبت و خیرخواهانه باشد، احتمال دارد که نتایج بهتری حاصل شود و این اعمال از ارزش بالاتری برخوردار باشند.
در نهایت، نیتها میتوانند بر سلامت روانی و روحی افراد تأثیر بگذارند. داشتن نیتهای مثبت و سازنده میتواند به افراد کمک کند تا با چالشهای زندگی بهتر کنار بیایند و احساس رضایت و خوشبختی بیشتری داشته باشند.
میتوان گفت: نیت، چه در ابعاد معنوی و چه در جنبههای روانشناختی و اجتماعی، نقش محوری در زندگی انسان دارد. نیت خوب و پاک، موجب قرب الهی و سعادت انسان میشود و در عین حال، به ما کمک میکند تا به عنوان افرادی مسئولیتپذیر و همدل در جامعه عمل کنیم.
نیت در معاملات و ارتباطات مردمی هم نقش بسیار مهمی دارد. در فقه و حقوق اسلامی، حسن نیت به عنوان یک اصل اساسی در عقود و قراردادها مطرح است و بر اساس آن، طرفین معامله باید با نیت صادقانه و بدون قصد فریب یا تدلیس عمل کنند. حسن نیت در معاملات به معنای رعایت انصاف، صداقت و شفافیت است و از ایجاد سوءتفاهم و اختلافات جلوگیری میکند.
در ارتباطات مردمی نیز، نیت خوب میتواند به ایجاد اعتماد و همکاری کمک کند و پایهای برای روابط سالم و پایدار است. نیتهای خیرخواهانه و صادقانه موجب میشوند که افراد به یکدیگر اعتماد کنند و در نتیجه، ارتباطات مؤثرتر و معنادارتری برقرار شود.
نیت صالح در معاملات و ارتباطات مردمی، به عنوان یک ارزش اخلاقی و دینی، تأکید شده و توصیه میشود که افراد در تمامی امور خود، از جمله معاملات و ارتباطات، نیتهای خود را پاک و خالص نگه دارند تا به بهترین نتایج دست یابند.
در علم اخلاق، نیت به عنوان اساس ارزش اخلاقی و منشأ خوبی و بدی کارهای انسان معرفی شده است. عالمان اسلام معتقدند که اگر کسی قبل از انجام دادن اعمال مباح، نیت و قصد قربت کند، عملی که انجام داد، تبدیل به عمل مستحبی خواهد شد.
وقتی به ادعیه و مناجات نظر میکنیم، میبینیم که در ادعیه و مناجاتهای اسلامی، نیت به عنوان بخش مهمی از دعا و راز و نیاز با خداوند مطرح شده است. نیت در این زمینه به قصد و هدفی که فرد در دل دارد و با آن به درگاه خداوند دعا میکند، اشاره دارد. در مناجاتها، اغلب دعاکننده از خداوند میخواهد که نیتهای او را خالص و مطابق با رضای الهی قرار دهد.
در دعای بیستم صحیفه سجادیه آمده است: وَ انْتَهِ بِنِیتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیاتِ، و نیتم را به بهترین نیتها منتهی ساز، اللَّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِک نِیتِی، بارخدایا، نیتم را به لطف خود کامل و خالص گردان.
در اسلام، نیت و عمل هر دو اهمیت دارند و به طور متقابل با یکدیگر ارتباط دارند. نیت به عنوان پایه و اساس عمل در نظر گرفته میشود و عمل بدون نیت صحیح، ارزش معنوی خود را از دست میدهد.
قرآن کریم به نیت و اراده انسان اهمیت زیادی میدهد و آن را پایه و اساس اعمال میداند. در قرآن، نیت به عنوان عزم راسخ و اراده محکم برای انجام کار توصیف شده است.
همچنین، قرآن پیامبران بزرگ الهی را به خاطر اراده نیرومندشان «اولو العزم» نامیده است.
در آیه ۱۵۹ سوره آل عمران هم میفرماید: «فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ»، یعنی هنگامی که تصمیم گرفتی، توکل بر خدا کن.
این آیه بیان میکند که باید پس از تصمیمگیری و نیت قوی، به خداوند توکل کرد.
در احادیث نیز به اهمیت نیت اشاره شده است، مانند حدیث معروف که پیامبر اکرم (ص) فرمودهاند: «إنما الأعمال بالنیات»، یعنی «همانا اعمال به نیات است». این حدیث نبوی بیان میکند که ارزش اعمال انسان در گرو نیتهای اوست.
همچنین از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است: "إنّ الله لایَنظُرُ الی صُوَرِکُم وَ اعمالِکُم وَ اِنّما یَنظُرُ اِلی قُلوبِکُم و نِیّاتِکم؛ خداوند به شکل و قیافه شما نگاه نمیکند، بلکه توجه او به دلها و نیتهای شماست."
با این حال، عمل صالح نیز بسیار مهم است زیرا نیت خوب باید به عمل خوب منجر شود تا تأثیر واقعی داشته باشد. عمل صالح نشاندهنده تحقق نیت خوب در جهان واقعی است و به انسان اجازه میدهد تا نیتهای خود را به واقعیت تبدیل کند. در نهایت، هر دو، نیت و عمل، در کنار هم برای رسیدن به کمال معنوی و رضایت الهی ضروری هستند
اینگونه میشود گفت: نیت، پایه هر عبادتی شمرده میشود و از جهت شرعی، فردی که تکالیف واجب خویش را بدون نیت عبادی انجام دهد، عبادات او مورد قبول خداوند قرار نمیگیرد.
نیت برای روزهداری در ماه مبارک رمضان بسیار مهم است. نیت، قصد قلبی است که باید از اول شب تا قبل از اذان صبح انجام شود. نیت روزه میتواند برای کل ماه یکبار در شب اول انجام شود و یا هر شب برای روز بعد تجدید گردد. این نیت باید با قصد اطاعت از فرمان خداوند و تقرب به او صورت گیرد.
حالا که تنها چند روز تا آغاز ماه مبارک رمضان باقی مانده است.
در این چند روز باقیمانده، اهمیت نیت برای ورود به ماه رمضان و آمادگی برای روزهداری بسیار مهم است.
بنابراین، مومنان باید در این روزها، با نیت پاک و خالص، خود را برای انجام فریضه روزه در ماه مبارک رمضان آماده کنند.
نتیجه حفظ آبروی مسلمان
امام سجاد (علیه السلام):
منْ کَفَّ عَنْ أَعْرَاضِ الْمُسْلِمِینَ أَقَالَ اللَّهُ تَعَالَی عَثْرَتَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ
هر که از ریختن آبروی مسلمانان خودداری کند، خدای تعالی روز قیامت از لغزشش بگذرد.
بحارالأنوار، ج ۷۲، ص: ۲۵۶
بیانات در گفتوگو با خبرنگار صداوسیما پس از شرکت در انتخابات ۱۴۰۲
از خداوند متعال درخواست میکنیم، طلب میکنیم که امروز را برای ملّت ایران روز مبارکی قرار بدهد و نتایج تلاش مردم عزیزمان و دستاندرکاران مسائل گوناگون انتخابات انشاءالله به نتایج مطلوب برسد و به نفع ملّت ایران تمام بشود. من دو توصیه عرض میکنم، بعد هم به پاسخ سؤال خبرنگار محترم میپردازم.
توصیهی اوّل من به مردم عزیزمان این است که قرآن به ما فرمود: فَاستَبِقُوا الخَیرات؛(۲) در کارهای نیک مسابقه بگذارید و بر دیگران پیشی بگیرید. من در انتخاباتهای گذشته هم گفتهام، امروز هم تأکید میکنم که هر چه زودتر از این فرصت استفاده کنید، و در اوّلین ساعات، در اوّلین ساعات ممکن، بروید رأیتان را در صندوقها بیندازید.
توصیهی دوّم این است که در هر حوزهای به تعداد لازم برای آن حوزه رأی بدهید، به اندازهی لازم؛ به کمتر رأی ندهید. مثلاً در تهران برای خبرگان، احتیاج است که به شانزده نفر رأی بدهیم؛ به شانزده نفر رأی بدهید، نه کمتر. یا در تهران برای مجلس شورای اسلامی به سی نفر بایستی رأی بدهید؛ به سی نفر رأی بدهید؛ به کمتر رأی ندهید. این توصیهی مؤکّد من است.
ملّت عزیزمان بدانند که امروز چشم بسیاری از مردم دنیا، چه آحاد مردم و چه افراد سیاسی و صاحبان جایگاههای معتبر ملّی و سیاسی به ایران است، چشمشان به شما است؛ میخواهند ببینند که شما چه میکنید در این انتخابات، و نتیجهی انتخابات شما چه میشود؛ هم دوستان ما و افرادی که علاقهمند به ملّت ایرانند، هم بدخواهان؛ آنها هم همینجور. از همه طرف چشمها مترصّد کشور ما است و مترصّد مسائل ملّت عزیز ما است. به این توجّه کنید. دوستان را خوشحال کنید و بدخواهان را ناامید کنید.
و امّا پاسخ به سؤال ایشان که آخرین حرف من خطاب به مردّدین چیست، آخرین حرف من این است که «در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست.»
والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته