ماه مبارک رمضان طبق فرمایش رسول گرامی اسلام(ص) برترین ماه میان ماه‌های سال است و آن‌قدر از جایگاه والایی برخوردار است که از آن با عنوان ماه مهمانی الهی توأم با رحمت، برکت و مغفرت یاد کرده‌اند. روزه ماه رمضان نیز از جمله آداب و اعمال اصلی این ماه شریف محسوب می‌شود که در پرتو آن، آدمی به‌سوی تقوا کشیده می‌شود و تقوا همان مسأله مهمی است که خداوند در آیات بسیاری از قرآن کریم بر اهمیت آن تأکید کرده و حتی خداوند در همان ابتدای قرآن، این کتاب را هدایتی برای متقین خوانده است.
در همین راستا به برخی از روایات ائمه اطهار(ع) درباره فلسفه روزه‌داری اشاره می‌شود.
امام صادق(ع):
إنَّما فَرَضَ اللَّهُ عزّوجلّ الصِّیامَ لِیَستَوِیَ بِهِ الغَنِیُّ وَالفَقیرُ وذلِکَ أنَّ الغَنِیَّ لَم‌یَکُن لِیَجِدَ مَسَّ الجوعِ فَیَرحَمَ الفَقیرَ لِأَنَّ الغَنِیَّ کُلَّما أرادَ شَیئاً قَدَرَ عَلَیهِ فَأَرادَ اللَّهُ عزّوجلّ أن یُسَوِّیَ بَینَ خَلقِهِ وأن یُذیقَ الغَنِیَّ مَسَّ الجوعِ وَالأَلَمِ لِیَرِقَّ عَلَى الضَّعیفِ فَیَرحَمَ الجائِعَ»؛
خداوند عزّوجل روزه را براى برابر شدن ثروتمند و بینوا واجب کرد، براى این‌که ثروتمند، هیچ‌گاه گرسنگى را نمىچشد تا به بینوا رحم کند؛ زیرا ثروتمند، هرگاه چیزى را اراده کند، به آن دست مىیابد. پس خداوند عزّوجلّ خواست تا میان بندگانش تساوى برقرار کند و به ثروتمند مزه گرسنگى و رنج را بچشاند، تا او بر ضعیف دلرحمى کند و بر گرسنه رحم کند.
من لایحضره الفقیه: ج2، ص73، ح1766
*
امیرالمؤمنین علی(ع):
فَـرَضَ اللّه ُ... الصِّیـامَ اِبْتِلاءً لاِخْلاصِ الْخَلْقِ؛
خداوند روزه را واجب کرد تا اخلاص خلق را بیازماید.
نهج‌البلاغه، حکمت252
*
حضرت فاطمه زهرا(س):
فَرَضَ اللّهُ الصِّیامَ تَثبِیتاً لِلإخلاصِ؛
خداوند روزه را براى استوارى اخلاص، واجب فرمود.
بحار الأنوار، 47/368/96
*
امام رضا(ع):
اِنَّـما اُمِـرُوا بِالصَّـوْمِ لِکَىْ یَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوْعِ وَ الْعَطَشِ فَیَسْـتَدِلُّوا عَلى فَقْرِاْلاْخِـرَةِ؛
مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به‌واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.
وسائل الشیعه، ج4، ص4، ح5؛ علل الشرایع، ص10
*
امیرالمؤمنین علی(ع):
ما حَرَسَ اللّهُ عِبادَهُ المؤمنینَ بالصَّلَواتِ و الزَکَواتِ، و مُجاهَدَةِ الصِّیامِ فی الأیَّامِ المَفروضاتِ؛ تَسکیناً لِأطرافِهِم، و تَخشِیعاً لِأبصارِهِم، و تَذلِیلاً لِنُفوسِهِم، و تَخفِیضاً (تَخضِیعاً) لِقُلوبِهِم؛
خداوند بندگان مؤمن خود را به‌وسیله نمازها و زکاتها و جدّیت در روزه‌دارى روزهاى واجب [رمضان]، براى آرام کردن اعضا و جوارح آنان و خشوع دیدگانشان و فروتنى جانهایشان و خضوع دلهایشان حفظ مى‌کند.
نهج‌البلاغه، خطبه192
*
پیامبر اکرم(ص):
علَیکُم بِالصَّومِ؛ فإنّهُ مَحسَمَةٌ للعُرُوقِ و مَذهَبَةٌ للأشَرِ؛
بر شما باد روزه گرفتن که آن رگها را مى‌بُرد [شهوت را کم مى‌کند] و سرمستى را مى‌بَرد.
کنز العمّال، ج8، ص450، ح23610.
