مسأله توحید و شرک از مسائلی است که همه مسلمانان در آن اتفاق نظر دارند و حتی در اصول آن اختلاف ندارند. از آنجا که توحید دارای مراتبی است، آنها را به نحو اجمال متذکر می شویم و بحث را بر توحید در عبادت متمرکز می سازیم که به حربه ای در دست برخی مخصوصا وهابیون تبدیل شده و بسیاری از اعمال رایج میان مسلمانان را شرک می پندارند. مراتب توحید عبارت است از:

1- توحید در ذات: بدان معنی که مثل و مانندی برای خداوند سبحان وجود ندارد، دلیل آن علاوه بر براهین عقلی، کلام خداوند است که: «لیس کمثله شیء» (1) و «قل هو الله و احد»(2)

2- توحید در خالقیت: «قل الله خالق کل شیء و هو الواحد القهار» (3)

3- توحید در ربوبیت و تدبیر نظام عالم: « ان ربکم الله الذی خلق السماوات و الارض فی سته الایام ثم اسقری علی العرش یدبر الامر» (4)

4- توحید در وضع شریعت و قانون گذاری: « و من لم یحکم بما انزل الله فاولئک هم الفاسقون» ؛ «و من لم یحکم بما انزل الله فاولئک هم الظالمون» ؛ « و من لم یحکم بما انزل الله فاولئک هم الفاسقون» (5)

5- توحید در اطاعت: «و ما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله» (6)

6- توحید در عبادت: و مراد از آن انحصار عبادت برای خئاوند سبحان و یکتاست: «ان الله ربی و ربکم فاعبدوه هذا صراط المستقیم». (7) و این اصل بین تمام مسلمین مورد اتفاق است و اسشان تنها در مصادیق مسأله اختلاف کرده اند مثلا در مورد عمل خاصی اختلاف شده است که آیا عبادت غیر خداست تا نفس عمل شرک و فاعل آن مشرک باشد یا نه؟ به همین جهت ضروری است در پی یافتن اصلی باشیم که مفهوم عبادت را معین سازد و معیاری برای تشخیص توحید از شرک باشد و آن اصلی است که وهابیون از آن غفلت کرده اند و لذا بسیاری از اعمال مسلمانان را شرک در عبادت شمرده اند.

1- شوري : 11

2- توحيد : 1

3- رعد : 16

4- يونس : 3

5- مائده : 44 ، 45 و 47

6- نساء : 64

7- آل عمران : 51