کوثر یعنی خیر بسیار و سوره مکی است.
سوره کوثر دارای سه آیه و از نظر تعداد حروف، کوتاه ترین سوره قرآن است. ترجمه سوره چنین است:
 ما به تو کوثر عطا کردیم، پس برای پروردگارت نماز بگزار و دستهای خود را (در هنگام تکبیر نماز تا مقابل گلو) بالا ببر. بی تردید دشمن کینه توز تو، خود ابتر است.
 مردم عرب در زمان جاهلیت، فقط به پسران بها می دادند و دختر در نزد آنان ارزشی نداشت. آنها به مردی که پسر نداشت ابتر می گفتند. ابتر به معنی قطع شده و بدون دنباله است. آنها نسل مردی را که فرزند پسر نداشت - اگر چه دارای فرزندان دختر بود - قطع شده می پنداشتند و این را عیب و نقص بزرگی برای او می دانستند.
در شأن نزول این سوره، می خوانیم: - عاص بن وائل - که از سران مشرکان بود، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله را به هنگام خارج شدن از مسجد الحرام ملاقات کرد، و مدتی با حضرت گفتگو نمود، گروهی از سران - قریش - در مسجد نشسته بودند، این منظره را از دور مشاهده کردند. 
هنگامی که - عاص بن وائل - وارد مسجد شد، به او گفتند: با که صحبت می کردی؟ گفت: با این مرد - ابتر -!. 
این تعبیر را به خاطر این انتخاب کرد، که - عبداللّه - پسر پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از دنیا رفته بود، و عرب کسی را که پسر نداشت - ابتر - (یعنی بلا عقب) می نامید، و لذا - قریش - این نام را بعد از فوت پسر پیغمبر برای حضرت انتخاب کرده بود (سوره فوق نازل شد و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را به نعمت های بسیار و کوثر بشارت داد، و دشمنان او را ابتر خواند). 
توضیح این که: پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دو فرزند پسر از بانوی اسلام - خدیجه - داشت: یکی - قاسم - و دیگری - طاهر - که او را - عبداللّه - نیز می نامیدند، و هر دو در - مکّه - از دنیا رفتند، و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فاقد فرزند پسر شد، این موضوع زبان بدخواهان - قریش - را گشود، و کلمه - ابتر - را برای حضرتش انتخاب کردند. 
آنها طبق سنت خود، برای فرزند پسر اهمیت فوق العاده ای قائل بودند، او را تداوم بخش برنامه های پدر می شمردند، بعد از این ماجرا، آنها فکر می کردند با رحلت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برنامه های او به خاطر نداشتن فرزند ذکور، تعطیل خواهد شد و خوشحال بودند. 
قرآن مجید نازل شد و به طرز اعجاز آمیزی در این سوره، به آنها پاسخ گفت، و خبر داد: دشمنان او ابتر خواهند بود، و برنامه اسلام و قرآن هرگز قطع نخواهد شد، بشارتی که در این سوره داده شده از یکسو، ضربه ای بود بر امیدهای دشمنان اسلام، و از سوی دیگر، تسلّی خاطری بود به رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلم که بعد از شنیدن این لقب زشت و توطئه دشمنان، قلب پاکش غمگین و مکدر شده بود. 

 در این سوره خداوند به رسولش می فرماید: ما به تو کوثر عطا کردیم. و با این سخن قلب نازنین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را شاد می گرداند.
در تفسیر کوثر معانی بسیاری گفته شده است. موارد زیر از جمله آنهاست:
1- اولاد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از نسل فاطمه زهرا (علیهاالسلام).
2- پیروان آن حضرت تا روز قیامت.
3- نهری در بهشت.
4- حوض خاص رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در بهشت.
5- علمای امت.
6- قرآن و فضائل بسیار آن.
7- حکمتی که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) عطا شده است.
8- مقام محمود یعنی مقام شفاعت برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) .
 البته لفظ کوثر می تواند همه آنچه گفته شده و نیز تمامی نعمتهایی که خداوند به رسول خویش در دنیا و آخرت به آن حضرت عطا فرموده را در بر گیرد .
فصل لربک و انحر یعنی: برای پروردگارت نماز بگذار و در هنگام گفتن تکبیر نماز دست خود را تا مقابل گلویت بلند کن. این نماز در واقع به شکرانه و سپاس آن خیر بسیاری است که به تو داده ایم.