۱. سلب فرصت سخن از دیگران

۲. عدم بهره مندی از سخن دیگران

۳. منفور شدن شخص پرحرف

۴. از بین رفتن انگیزه عمل

مراد از سکوت

مسجد ابوالعباس تاریخی ترین و زیباترین مسجد در اسکندریه می باشد. این مسجد اصولا در سال 1775 بر روی آرامگاه محقق روحانی ابو العباس مورسی (1219-86) ساخته شده است و چشم انداز آن به طرف بندرگاه شرقی می باشد. لإابو ال عباس مورسی (اسم اصل او طولانی تر است) در یک خانواده ی ثروتمند در Andalusia که در 1219 بخشی از اسپانیا بود متولد شد.به دنبال افزایش کنترل مسیحیت در اسپانیا ,او و خانواده اش در 1242 انجا را به مقصد “تونس ” ترک کردند.
 

 
او بعدا به اسکندریه که محل بسیاری از محققان مسلمان آن زمان بود رفت.ابو ال عباس  به عنوان محقق و معلم به مدت 43 سال تا فرا رسیدن مرگش در انجا زندگی کرد.او در یک ساختمان کوچک نزد بندرگاه شرقی در اسکندریه به خاک سپرده شد.

در 1307 ,شیخ الذیندین ,که یکی از تاجران ثروتمند اسکندریه بود,آرامگاه را مشاهده کرد.او سنگ قبر و گنبد برای آرامگاه,به  همراه مسجد کوچکی را سرمایه گذاری کرد.به این ترتیب آرامگاه ابو ال عباس به یک مکان زیارتی برای بسیاری از مسلمانان مصر و  مراکش  که از شهر اسکندریه در حال گذر به مکه بودند ,تبدیل شد.

این مسجد در طی دهه های مختلف توسط پادشاهانی که برای خود در کنار این مکان مقدس ارامگاه می ساخته اند, مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفته است. این مسجد در سال  1943 به طور کامل بازسازی شد و یک جشنواره ی سالیانه برای تولد ابو ال عباس ال مورسی بر گزار گردید.
 

 
این مسجد که به رنگ کرمی است 24 متر ارتفاع دارد و نمای آن  از سنگهای مصنوعی می باشد.مناره ی این مسجد که در ضلع شمالی ان قرار دارد ,72 متر می باشد. از آنجایی که این مسجد در نزدیکی ساحل  بندر گاه  شرقی قرار گرفته  است,مسجد و تمام بناهای همسایه ی آن به طور واضح از دریا قابل مشاهده است. مناره ی به صورت Ayoubids طراحی شده که دارای 4 بخش با اشکال متفاوت است.

این مسجد دارای 2 وروی است ,یکی از سمت شمال و دیگری از سمت شرقی است.بخش اصلی مسجد هشت گوش آن با دیواره های داخلی از نوع سنگ  مصنوعی  است ,به جز  ارتفاع 5.6 متر آن که با سرامیک پوشانده شده است.
 
سقف آن  با شیوه ی تزیینی اسلامی  تزیین شده است و شامل  پنجره ی سقفی هشت گوشی که به Shokhsheikha مشهور است ,می باشد.هر سمت این سقف شیشه ای دارای 3 بنجره رنگی با چارچوپ  از جنس آلومینومی است.این سقف شیشه ای  توسط سه گنبد که در روی 4 آرامگاه بزرگ قرار گرفته است ,  احاطه شده است.
 
کف این مسجد از مرمر ساخته شده,درها ,بنجره ها , منبر از اتصال درخت ساج تراشیده شده و درخت گردو ساخته شده است.منبر دارای اشعاری از قرآن  است که در بالای آن  با طلای  فرانسوی نگاشته شده است.
 

محراب  در پایه ی مناره قرار گرفته  است و بر روی آن این نوشته به زبان عربی درج شده است :”خدایی جز پروردگار متعال نیست و محمد , پیامبر اوست “.همچنین در سمت دیگر  محراب 2 ستون از نوع سنگ گرانیت مصری قرار دارد.یک مکان دیگر به نام  mayda در بخش غربی مسجد قرار دارد که این محل مخصوص عبادت برای زنان بوده است.

مولوی سید ابراهیم فاضل حسینی عضو شورای عالی مجمع تقریب و از علمای برجسته ی اهل سنت خراسان بیان نمود: اتحاد امت اسلامی در این مقطع زمانی یک ضرورت و فریضه است که دین آن را بر همه مسلمانان و  بر همه زعامداران کشورهای اسلامی واجب کرده است.

وی افزود: این مسئله واقعیت اسلامی و جهانی است فلذا بر مسلمانان لازم است متحد باشند و قدرت خود را حفظ نمایند و تفرقه را کنار بگذارند زیرا دشمنان اسلام نمی خواهند مسلمانان متحد باشند؛ تفرقه امت اسلام را برای دشمنان لقمه آسانی می گرداند و مسلمان ها را قطعه قطعه و نابود می سازد.

وی ادامه داد: قرآن کریم می فرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»؛ در حقيقت مؤمنان با هم برادرند پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد اميد كه مورد رحمت قرار گيرد.

فاضل حسینی عنوان کرد: دشمنان اسلام و کفار با مسلمانان متحد می شوند و در مقابل اهل ایمان می ایستند، این امر موجب شده است که خداوند متعال در آیات قرآن کریم از این مسائل ما را بر حذر نماید و می فرماید: «وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ إِلا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ»، كسانى كه كفر ورزيدند ياران يكديگرند، اگر اين دستور را به كار نبنديد، در زمين فتنه و فسادى بزرگ پديد خواهد آمد؛ این خطر بزرگ احساس می شود که برخی از مسلمین با اهل کفر متحد گردیده اند که بر اثر اختلافات تاریخی و واقعی می باشد.

وی اظهار داشت: اختلاف امت اسلام سبب شده است که برخی فریب خورده و نوکران استکبار، با صهیونیسم و امپریالیسم رابطه برقرار سازند؛ امت اسلام بر این موضوع واقف است که اسباب وحدت بین کشورهای اسلامی به تواتر می باشد در "قبله ، پیامبر ، کتاب و..." و همه یک صدا ندا می دهند: «رَضيتُ بِاللَّهِ رَبّاً، وَبِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وآلِهِ نَبِيّاً، وَبِالإِسْلامِ‏ ديناً وَبِالْقُرآنِ كِتاباً، وَبِالْكَعْبَةِ قِبْلَةً»؛ راضى و خشنودم كه پروردگارم خدا است و محمد صلى الله عليه و آله پيغمبرم هست و اسلام‏ دینم ، قرآن كتابم و كعبه قبله‏ ام می باشد.

وی در پایان تاکید کرد: علما و دانشمندان در این فرصت پیش آمده نباید بی طرف عمل کنند، آنان باید اقدام به روشن گرایی و آگاهی کرده و امت اسلام را به اتحاد و وحدت دعوت نمایند و از اختلاف و تفرقه دوری کنند و از سویی دیگر وظیفه انسانی هر فردی است که پشتیبان و متحد برادران دینی خود باشد.

شیخ عبدالعزیز افراز امام جمعه اهل سنت سیریک هرمزگان با تاکید بر لزوم همگرایی مسلمین، بیان کرد: خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: « أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ  لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»؛ آگاه باشید که دوستان خدا هرگز هیچ ترسی از حوادث آینده عالم و هیچ حسرت و اندوهی از وقایع گذشته جهان در دل آنها نیست.

وی افزود: اختلافات و مشکلاتی جوامع اسلامی را درگیر کرده است که قسمتی از آن توسط انسان ها شکل گرفته و قسمتی به طور طبیعی می باشد؛ می توان با چنگ زدن به ریسمان نبی مکرم اسلام فرصتی برای تقویت وحدت و اخوت فی مابین برادران اهل سنت و تشیع به وجود آورد.

وی ادامه داد: نکته بسیار مهمی که باید بدانیم این است که اکنون جامعه اسلامی از وحدت شیعه وسنی عبور کرده است و دیگر مسئله ای با این عنوان مطرح نیست زیرا به فرموده برخی از مراجع جامعه اسلامی یک ملت واحد هستند.

شیخ افراز تصریح کرد: انقلاب اسلامی با محوریت رهبری به ثمر نشست که فقدان رهبری می توانست به مانند انقلاب های دیگر مانند مصر به نتیجه دلخواه خود نرسد؛ رهبری سبب رشد و تعالی جامعه اسلامی خواهد شد که ذیل توجهات رهبری انقلاب اسلامی شیعه وسنی در کنار هم و دوشادوش هم با محوریت پیامبر اسلام اتحاد و همدلی قوی و با دوام خواهند داشت.

وی در پایان تاکید کرد: در بسیاری از کشورهای اسلامی انقلاب شکل گرفت اما هیچ کدام دارای دوام نبود زیرا رهبری یک اصل بسیار مهم در محوریت تمام این اقدامات باید باشد؛ نبود رهبری بصیر در میان آنان سبب شد که هیچ کدام از این جریانات به نتیجه مطلوب نرسد فلذا اتحاد و انسجام ملت های مسلمان برای هر پیروزی یک اصل است.

ماموستا محمدامین راستی امام جمعه موقت سنندج با تاکید بر لزوم همگرایی و برادری دینی بین مسلمین، بیان نمود: وظیفه تمام مسلمانان و دلسوزان اسلام به خصوص مبلغان و علمای اسلام این است که باید اسلام ناب را بین مسلمانان جهان تبیین کنند و اخوت ، صفا و صمیمیت را بوجود آورند تا دشمنان نتوانند بین صفوف متحد مسلمین نفوذ کنند.

ماموستا راستی با اشاره به اهداف دشمنان اسلام در سال های اخیر، افزود: دشمنان اسلام بارها و بارها مخفیانه جلسات متعدد داشته اند تا با اسلام مقابله کنند اما تا زمانی که قرآن کریم در بین مسلمانان حکومت کند و آموزه های رسول الله و اهل بیت(ع) در خانه ها وجود داشته باشد، دستیابی به اهدافشان غیر ممکن است.

وی تصریح کرد: اگر امت اسلامی با یکدیگر اتحاد ، اخوت و صمیمیت داشته باشد هیچ قدرتی در دنیا نمی تواند امت اسلام را ناامید کند و از رسیدن به اهداف عالیه باز دارد.

ماموستا راستی ادامه داد: دین مبین اسلام حق و  عالم گیر است و برای تمام مسائل روز مطلب دارد و جوابگوی تمام مسائل و مشکلات مردم می باشد البته شرط آن این است که دشمنان نتوانند در صفوف مسلمانان رخنه کنند واختلافات قدیمی را باز کرده و اختلافات جدید را بوجود آورند.

وی در پایان تاکید کرد: مسلمانان وظیفه دارند گام های بلند و استواری بردارند تا بتوان این اختلافات را از میان برده و عموم شیعه و سنی را با همدیگر متحد ساخت زیرا اصول و عقائد مسلمین در ارکان اسلام یکی است و اگر اختلافی وجود دارد در فروعات می باشد لذا علما و امت اسلامی بسیار باید هوشیارانه عمل نمایند تا دشمنان اسلام به اهداف شوم خود دست نیابند.

روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با اقدام به موقع و و مقتدرانه جان برکفان دلاور نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عملیات نیروی دریایی ارتش تروریست آمریکا برای سرقت نفت جمهوری‌اسلامی ایران در دریای عمان ناکام ماند.

آمریکایی‌ها در این اقدام یک نفتکش حامل نفت ایران را در آب‌های دریای عمان سرقت کردند و با انتقال محموله نفت به یک نفت کش دیگر، آن را به سوی مقصدی نامعلوم هدایت کردند.

همزمان دلاورمردان نیروی دریایی سپاه با اجرای عملیات هلی برن بر روی عرشه نفتکش حامل نفت سرقت شده، آن را تصرف و به سوی آب های سرزمینی ایران  هدایت کردند.

نیروهای ارتش تروریست آمریکا در ادامه با استفاده از چندین فروند بالگرد و ناو جنگی به تعقیب نفتکش پرداختند، اما با ورود قاطعانه و مقتدرانه جان برکفان نیروی دریایی سپاه ناکام ماندند.

در اطلاعیه روابط عمومی کل سپاه با اشاره به تلاش نافرجام مجدد امریکایی ها برای تقویت توان خود با استفاده از استعداد بیشتر و گسیل چندین  ناو جنگی دیگر برای سد کردن مسیر حرکت نفتکش، آمده است: آمریکایی ها با درک آمادگی و قاطعیت رزمندگان شجاع و غیرتمند نیروی دریایی سپاه برای رویارویی با هر نوع ماجراجویی و تهدید علیه منافع ملت ایران، از ادامه ماجرا منصرف و منطقه را ترک کردند.

این نفتکش ساعت ۸ صبح سوم آبان ماه ۱۴۰۰ در آب های سرزمینی ایران اسلامی، در لنگرگاه بندر عباس پهلو گرفت.

طرح توسعه حرم امام حسین علیه‌السلام در چهار فاز صحن حضرت زینب سلام الله علیه، صحن امام حسن علیه‌السلام، صحن امام زمان (عج) و صحن امام حسین علیه‌السلام طراحی شده است که نخستین فاز آن به عنوان صحن حضرت زینب سلام الله علیه از سال ۹۴ با تخریب اراضی اطراف حرم به همت ستاد بازسازی عتبات و مهندسان ایرانی آغاز شد. همچنین فاز دوم این طرح با عنوان امام حسن علیه‌السلام پیش‌بینی شده است تا نام و یاد برادر سیدالشهدا علیه‌السلام در جوار حرم حسینی زنده شود.

فاز نخست توسعه حرم حسینی با عنوان صحن حضرت زینب سلام الله علیه

با توجه به پیشرفت فاز نخست طرح توسعه حرم امام حسین علیه‌السلام، اقدامات برای آغاز فاز دوم این طرح در حال انجام است؛ به طوری که پس از تملک زمین‌های اطراف حرم، روند تخریب اراضی از امروز به صورت رسمی آغاز شد.

به گفته مسؤولان حرم امام حسین علیه‌السلام، صحن حضرت امام حسن علیه‌السلام به عنوان فاز دوم طرح توسعه در ضلع جنوب شرقی حرم حسینی و به سمت خیابان جمهوری، خیابان امام علی علیه‌السلام، خیابان باب القبله و بین‌الحرمین قرار دارد. همچنین مساحت پیش‌بینی شده برای این صحن ۱۰۰ هزار مترمربع است که بیشتر این فضا برای امور زیارتی طراحی شده است؛ تا جایی که ۷۰ هزار مترمربع از فضای صحن امام حسن علیه‌السلام برای فضای زیارتی خواهد بود و پس از ساخت این صحن فضای زیارتی حرم حسینی چند برابر خواهد شد.

 آغاز تخریب اطراف حرم برای اجرای فاز دوم طرح توسعه حرم حسینی

علاوه بر این، حدود ۳۰ هزار مترمربع از صحن حضرت امام حسن علیه‌السلام برای امور فرهنگی و رفاهی است که در این طرح برای مراسم روز عاشورا و حضور میلیونی دسته عزاداری طوویریج هم برنامه‌ریزی شده تا فضا برای حضور میلیونی عزاداران حسینی در ظهر عاشورا مهیا شود. مضیف حرم حسینی، مرکز امور مفقودان و ساختمان اداری از دیگر بخش‌های صحن امام حسن علیه‌السلام است.

البته زمین اصلی برای ساخت فاز دوم حرم حسینی ۲ هکتار است که با توجه به نقشه طراحی شده برای اجرای این فاز، فضای ساخته شده در صحن امام حسن علیه‌السلام تا ۱۰ هکتار می‌رسد.

حسین رضا مهدی، رئیس بخش مهندسی آستان قدس حسینی با اشاره به اینکه هدف اصلی برای احداث فاز دوم طرح توسعه حرم امام حسین علیه‌السلام ایجاد فضایی مناسب برای حضور میلیونی زائران کربلا است،  فاز دوم طرح توسعه با عنوان صحن امام حسن علیه‌السلام از طریق زیرزمین به حرم سیدالشهدا علیه‌السلام و صحن حضرت زینب سلام الله علیه متصل خواهد شد و در نظر داریم که با افزایش فضای زیارتی، تردد زوار را سهولت داده و فضا برای تشرف زائران به ضریح را افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه عملیات اجرایی برای  توسعه حرم حسینی در فاز دوم با تخریب ساختمان‌های اطراف حرم آغاز شده است، می‌افزاید: پس از خرید املاک اطراف حرم، از امروز عملیات تخریب آنها آغاز شد تا فضا برای کلنگ زنی و احداث صحن اما حسن علیه‌السلام فراهم شود. همچنین با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده عملیات کلنگ‌زنی آن هشتم ژانویه سال ۲۰۲۲ (۱۸ دی‌ماه سال جاری) همزمان با سالروز میلاد حضرت زینب سلام الله علیه آغاز می‌شود.

عملیات اجرایی برای احداث صحن امام حسن علیه‌السلام

هم‌اکنون روند تخریب اراضی از سمت جنوب غربی و شمال حرم حسینی در حال انجام است و صحن امام حسن علیه‌السلام و حضرت زینب سلام الله علیه دو فاز همسو و مرتبط با یکدیگر به شمار می‌روند که صحن حضرت زینب با مساحتی بالغ بر پنج هکتار و صحن امام حسن با مساحتی بالغ بر دو هکتار است که در مجموع پس از ساخت این دو صحن فضای حرم حسینی ۷ هکتار افزوده می‌شود.

صحن حضرت زینب سلام الله علیه در چند بخش در حال ساخت است و به گفته مسؤولان ستاد بازسازی عتبات به عنوان مجری این طرح، این صحن سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری می‌رسد.

«وادیم کولیت» معاون مرکز روسی آشتی سوریه روز شنبه گفت که نیروی پدافند هوایی سوریه توانسته دو موشک که توسط جنگنده‌های اسرائیلی به سوی اهدافی در داخل خاک سوریه شلیک شده بود را با سامانه‌های روسی Buk-M2E رهگیری وسرنگون کند.

بر اساس گزارش خبرگزاری سانا، سامانه‌های دفاع موشکی سوریه روز شنبه توانستند تعدادی از موشک‌های شلیک شده توسط جنگنده‌های رژیم صهیونیستی از بلندی‌های جولان را سرنگون کنند. بر اساس گزارش‌ها، جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به دنبال هدف قرار دادن اهدافی در پایتخت سوریه بودند.

بر اساس گفته کولید، چهار جنگنده اف-16 هشت موشک هدایت شونده را از بلندی‌های اشغال شده جولان به سوی منطقه‌ای در حومه دمشق شلیک کردند.

بر اساس گفته این مقام روسی، این حمله آسیب اندکی را به زیرساخت‌های هدف وارد کرده و دو سرباز سوری نیز در این حمله مجروح شدند.

شبکه «الاخباریه» سوریه ظهر روز شنبه گزارش داد که پدافند هوایی این کشور با اهدافی متخاصم در حومه دمشق مقابله کرده است.

منابع محلی به شبکه الجزیره گزارش دادند که رژیم صهیونیستی تیپ ۹۴ در منطقه الدیماس و دیگر مناطق حومه دمشق را هدف قرار داده است.

لحظاتی پس از انتشار این گزارش، سانا به نقل از یک منبع نظامی خبر داد که رژیم صهیونیستی ساعت ۱۱:۱۷ صبح امروز تعدادی موشک زمین به زمین از شمال فلسطین اشغالی شلیک کرده‌ و نقاطی را در حومه دمشق هدف قرار داده است.

جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به صورت متناوب با استفاده از حریم‌هوایی لبنان یا از طریق بلندی‌های اشغالی جولان  به سمت اهدافی در شرق و شمال غرب سوریه حملات موشکی انجام می‌دهند. 

«روگل آلور» تحلیلگر صهیونیست در یادداشتی در روزنامه عبری زبان «هاآرتص» نوشت، رژیم اسرائیل گواهی مرگ خود را امضا کرده و تنها باید منتظر زمان این امر بود.

آلور سپس چند دلیل برای ادعای خود ذکر کرد و نوشت، دلیل اول آن است که رژیم صهیونیستی یک «دولت آپارتاید و دو ملیتی» است، یهودیان اکثریت آن را تشکیل می‌دهد و بیشتر آنها نه تنها از ادامه اشغال اراضی فلسطینی حمایت می‌کنند بلکه با این رژیم در این موضوع نیز همکاری می‌کنند. آنها از نظر تئوری و عملی به حمایت خود ادامه خواهند داد.

دلیل دوم از نظر این تحلیلگر صهیونیست جنبش حمایت از بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر سابق است، جنبشی که نژادپرست، فاشیست و ضد دموکراتیک است و از نتانیاهویی حمایت می‌کند که متهم به جرایم سنگین جنایی است و دیدگاه‌های دیکتاتورمآبانه خود را پنهان نمی‌کند. چپگراهای صهیونیست به مسیر تضعیف خود تا ناپدید شدن ادامه خواهند داد.

این تحلیلگر ادامه داد، دلیل سوم «منطقه خودمختاری یهودیان افراطی از نظر مذهبی و ایدئولوژیک» در داخل فلسطین اشغالی است اینها نیروی کار و تولید نیستند و باری بر دوش دولت رژیم صهیونیستی به شمار می‌روند.

آلور دلیل چهارم برای نابودی اسرائیل از روی نقشه را معضل آلودگی محیط زیستی در فلسطین اشغالی دانست و نوشت، فلسطین اشغالی، شلوغ، پر از زباله و بیش از حد گرم است.
وی افزود، دلیل پنجم تضاد فرهنگ‌ها در داخل جامعه صهیونیستی و عدم وجود فرهنگ گفت‌وگو بویژه در شبکه‌های اجتماعی است همانگونه که برنامه‌های تفریحی بی ارزش در شبکه‌های تلویزیون رژیم صهیونیستی، پدیده نقد و انتقاد را کلا از بین برده است.

این تحلیلگر درباره دلیل را امکان وقوع جنگ و احتمال شلیک هزاران موشک به سمت فلسطین اشغالی از سوی محور مقاومت، در صورت وقوع آن دانست.

- سؤال

علت سفر حضرت معصومه (س) به شهر قم چه بوده است؟

- پاسخ

(حضرت معصومه سلام الله علیها یکی از بانوان بافضیلت و باشخصیت خاندان اهل بیت علیهم السلام می‌باشد محل تولد و رشد حضرت معصومه سلام الله علیها خاندانی بود که او را با دریایی از علم و معرفت روبه‌رو ساخت. ولی بیش از ۱۰ بهار از عمر شریفش نگذشته بود که پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسید و دریایی از غم و اندوه بر قلب شریفش فرو ریخت که در این ایام غم و تنهایی، تنها مایه تسلی او برادرش امام رضا علیه السلام بود که ناگهان (مامون) وجود اقدس امام هشتم را از کانون خانواده جدا نمود و به اجبار به خراسان جلب کرد و به اقامت اجباری در خراسان وادار نمود. حضرت معصومه سلام الله علیها که بعد از پدرش تنها امیدش یعنی برادرش را از خود دور می‌دید بسیار ازرده خاطر و افسرده بود و نمی‌توانست دوری برادرش را تحمل کند تا اینکه بعد از یک سال به سوی ایران حرکت کرده اما اینکه علت سفر ان حضرت به ایران چه بوده دقیقا مشخص نیست اما طبق اقوال و گزارشات موجود تاریخی علت سفر به ایران را اینگونه می‌توان بیان کرد.

۱. طبق برخی از گزارشات علت سفر حضرت معصومه سلام الله علیها به ایران جهت دیدار با برادر خودش بوده چون همانطور که اشاره شد حضرت معصومه بعد از شهادت پدر بزرگوارش علاقه و محبت و وابستگی خاصی به برادر خودش امام رضا علیه السلام داشت و از محضر علمی و معنوی ان حضرت سود می‌برد حال که امام و برادرش را از خود دور می‌دید نمی‌توانست این دوری را تحمل بکند از این رو تصمیم گرفت برای زیارت برادرش از مدینه به مقصد خراسان حرکت بکند و در سال ۲۰۱ هجری وارد ایران گردید.[۱]

۲. طبق نقل دیگر امام رضا علیه السلام بعد از ورودش به خراسان نامه‌ای خطاب به خواهر گرامی‌اش فاطمه معصومه مرقوم فرمود و آن را توسط یکی از غلامانش به مدینه منوره ارسال فرمود. امام به غلامش دستور داد که در هیچ منزلی توقف نکند تا در اندک زمان ممکن ان نوشته را به مدینه برساند. و حضرت معصومه به مجرد رسیدن نامه برادرش خود را اماده سفر نمود.[۲] البته جریان این نامه در کتاب‌های دست اول و قدیمی نیست. برخی محققین از لابلای مطالب کتاب‌های گذشته وجود چنین نامه‌ای را اثبات می‌کنند.[۳] از این دو نقل استفاده می‌شود که حضرت معصومه سلام الله علیها به خاطر وابستگی که به برادر بزرگوار خود داشته و اوضاع مساعد برادرش در خراسان ان حضرت را بر ان داشت تا به حضور برادر خود در خراسان برسد. لذا محقق بزرگوار اقای جعفریان می‌نویسد: پس از امدن علی بن موسی علیه السلام به ایران گروه‌هایی از (سادات) راهی ایران شدند. تسامح مامون در مقابل سخت‌گیری پدرش نسبت به سادات، در رشد و سربلندی علویان، تاثیر بسزایی داشت و امدن حضرت معصومه سلام الله علیها به ایران از جمله مهاجرت‌هایی بوده که در رابطه با امدن امام رضا علیه السلام به ایران صورت گرفته است.[۴] مرعشی هم در این باره می‌نویسد: سادات از اوازه ولایت امام رضا علیه السلام و پناهی که مامون به ان حضرت داده بود،‌ روی به طرف ایران نهادند و مجموع برادران و بنواعمام که به بیش از ۲۰ نفر می‌رسید به ایران امده و در قم مورد تکریم واقع شدند.[۵]

دلایل تاریخی

سفر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و سایر امام‌زادگان و همراهان از روی غفلت نبوده است. بنا به دلایل تاریخی این سفر با علم و اگاهی از اوضاع صورت گرفته است. این دلایل عبارتند از:

۱. در کتاب کریمه اهل بیت علیهم السلام سخن از نامه امام رضا علیه السلام به حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها است که امام علیه السلام خواستار سفر خواهرش شده است. نویسنده کتاب که سند این نامه را از کتاب (من لایحضره الفقیه) نقل می‌کند اورده است که حضرت امام رضا علیه السلام به یکی از غلامانشان دستور دادند که نوشته‌ای را به خدمت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها برسانند و حضرت به مجرد رسیدن نامه اماده سفر شدند.[۶]

۲. سیاست مامون که خلیفه مسلمین بود ابتدا جلب نظر علویان به سوی خود بود و سیاست خوبی با علویان داشته ولی بعدا این سیاست تبدیل به شکنجه و ازار و اذیت علویان گشت. شاید به همان خاطر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و سایر امام‌زادگان دست به سفر زدند. (مامون بعد از شهادت امام رضا علیه السلام به سال ۲۰۲ قمری طی نامه‌ای به بنی عباس و موالی انها در بغداد، از انها استمالت نمود و پایان سیاست گرایش به علویان را اعلام کرد. و سیاست سابق دولت عباسی در قتل عام شیعیان و سرکوب طالبیان را به رویه‌ی ثابت خود قرار داد.)[۷]

۳. اکثر منابع علت سفر حضرت معصومه سلام الله علیها را زیارت برادرش ذکر کردند. در هیچ یک از منابع در مورد غفلت ان بانو حرفی نزدند. از منابع مهم می‌توان به کتب ذیل اشاره کرد: کتاب (تاریخ قم)، نوشته حسن بن محمد بن حسن،۸ کتاب (حیاه الست) (تالیف مهدی منصوری)،[۸] (ریاحین الشریعه) تالیف ذبیح الله محلاتی[۹] (منتهی الامال)، تالیف شیخ عباس قمی[۱۰] و ...

۴. مسیرهایی که حضرت معصومه سلام الله علیها جهت سفر انتخاب کردند ان مسیرهایی بود که امام رضا علیه السلام از انها ممنوع شده بودند. این یعنی دقت و اگاهی و یعنی اینکه ایشان می‌خواستند هدف از سفر برادرشان را تبلیغ و تبیین کنند و فرهنگ ناب و اصیل اسلامی را بیان کنند. مامون امام علیه السلام را از مسیرهایی که شیعه‌نشین بودند مانع شد تا مبادا شورش و طغیان علیه حکومت و دولت صورت گیرد حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها با دقت و زیرکی خاص از این مسیرهای ممنوع شده سفر کردند تا توطئه مامون را خنثی کنند و همچنین ورود فاطمه معصومه سلام الله علیها به قم که مرکز تجمع مخالفان دولت عباسی بود دلیل بر انتخاب و اراده ان حضرت در این سفر است.[۱۱]

۵. یک مطلب مهم که بالاتر و مهمتر از همه موارد یاد شده است، فشار و اختناق حاکم بر عراق بود که منجر به هجرت امامزادگان و همراهان و حتی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها از مدینه به سوی ایران گردیده است: (در دوران خلفای اموی و عباسی، یکی از جریان‌های معارض و ستیزه‌گر با ایشان، علویان بودند. در دوره حکومت ظالمانه حجاج بن یوسف (۷۵ ۹۵ ه ) بر عراق، علویان در معرض اماج حملات وی قرار گرفتند. این امر موجب گردید تا علویان به منظور پناه‌جویی متوجه سرزمین‌های شرق قلمرو خلافت گردند. علویان که به عنوان جریان معارض، مورد ضرب و شتم و تعقیب عمال خلفا قرار می‌گرفتند، در جستجوی پناهگاه، مناسب‌ترین منطقه را در ایران، مناطق هموار جنوب، سلسله کوه‌های البرز، یعنی شهرهایی چون قزوین، ری، قم، ساوه و اوه تشخیص دادند. این نواحی بیشتر بدین علت مورد توجه بود که در مواقع خطر، دستیابی به مناطق کوهستانی مشرف به این شهرها به سهولت امکان‌پذیر می‌گشت. بعد از این (قیام یحیی بن عبدالله) نیز مهاجرت علویان ادامه یافت و به هنگام طرح مساله ولایتعهدی حضرت رضا علیه السلام شماری از علویان به همراه ان حضرت به خراسان امدند. وقتی اوازه این حرکت در جهان اسلام پیچید، علویان دیگری از نقاط مختلف، بویژه مدینه، عازم خراسان گشتند. حضرت رضا علیه السلام[۱۲]  برادر داشت که همه انها به همراهی بنی اعمام خود از سادات حسینی و حسنی به سوی خراسان حرکت کردند. انان وقتی به نواحی ری رسیدند، بر خبر شهادت ان حضرت وقوف یافتند و مورد تهدید و تعقیب ماموران قرار گرفتند. برخی از این سادات در همین نواحی به شهادت رسیدند، ولی اکثر انها به کوه‌های طبرستان پناه برده، در ان دیار سکونت گزیدند. عده‌ای از علویان نیز که به همراه برادر حضرت رضا علیه السلام مشهور به (سید جمال‌الدین اشرف) تا شهر قم امده بودند، به محض وصول خبر شهادت ان حضرت، از راه قزوین به دیلمان پناه بردند... مهاجرت علویان در دوره‌های بعد نیز ادامه یافت...)[۱۳]

نتیجه‌گیری:

با دلایل تاریخی که گفته شد، مشخص می‌شود حضرت معصومه سلام الله علیها و سایر امام‌زادگان و همراهان از روی غفلت دست به سفر به سوی ایران نمی‌زدند، نامه‌ امام رضا (ع)، سیاست مامون، دیدار امام رضا (ع)، تبلیغ امامت و مذهب تشیع، انتخاب مسیر و از همه مهمتر جو اختناق و فشار حاکم بر عراق از جمله دلایل تاریخی است که حضرت معصومه (س) برای دیدن برادرش به سمت ایران حرکت کرد و در این راه از تبلیغ امامت و مذهب تشیع فرو گذار نکرد.[۱۴] لذا با توجه به این توضیحات، می توان گفت که دو عامل مهم باعث شد حضرت معصومه (س) به ایران سفر کنند:

۱. علاقه بسیار شدید بین امام رضا علیه السلام و حضرت معصومه سلام الله علیها که فوق العاده زیاد بود و حضرت معصومه (س) از جهات گوناگونی وابستگی خاصی به برادرش داشت.

۲. موقعیت عالی امام رضا علیه السلام در دستگاه خلافت مامون که فرصتی بود برای فرزندان پیامبر صلی الله علیه و اله و سادات برای تبلیغ تشیع که از هر سو به طرف ایران مهاجرت کردند و مورد محبت مردم قرار گرفتند.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ .اصفهانی، ابوالفرج؛ مقاتل الطالبین، چاپ دوم، قاهره: دارالاحیاء الکتب العربیه، ۱۳۶۸ ه / ۱۹۴۹ م.

۲ .زرین‌کوب‌، عبدالحسین؛ تاریخ مردم ایران از پایان ساسانیان تا پایان ال بویه، ج ۲، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۷.

۳ .قمی، حسن بن محمد، تاریخ قم؛ ترجمه حسن بن علی بن حسن قمی، تصحیح سید جلال الدین طهرانی، تهران: انتشارات توس، ۱۳۶۱.

۴ .مستوفی، حمدالله؛ تاریخ گزیده؛ به اهتمام عبدالحسین نوایی، چاپ دوم، تهران؛ انتشارات امیر کبیر، ۱۳۶۲.

۵.ارشاد، شیخ مفید، ترجمه رسولی محلاتی.

۶.حضرت معصومه و شهر قم، محمد حکیمی.

۷.حضرت معصومه فاطمه دوم، محمدمحمدی اشتهاردی.

۸.کریمه اهل بیت، علی اکبر مهدی پور.

پی نوشت‌ها:

[۱] میرعظیمی، بارگاه فاطمه معصومه، چاپ نهضت، ص ۲۴.

[۲] فقیه محمدی، محمدمهدی‌، انوار پراکنده، انتشارات جمکران، ج ۶، ص ۱۲۳.

[۳] همان.

[۴] جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، انتشارات سازمان تبلیغات، ص ۱۶۲، الاصفهان، مقاتل‌الطالبین، ص ۳۱۹.

[۵] مرعشی، تاریخ طبرستان، تهران، انتشارات گسترده، ص ۲۷۷.

[۶] مهدی‌پور، علی اکبر، کریمه اهل بیت علیهم السلام چ نهضت، نشر حاذق، اول ذیقعده ۱۴۱۵ ه . ق، قم، ص ۴۹۳.

[۷] پاک، محمدرضا، قم در دو قرن نخست هجری، فصلنامه تخصصی تاریخ اسلام، تابستان، ۸۲، موسسه باقرالعلوم، شماره ۱۴، ص ۳۵.

[۸] قمی، حسن بن محمد بن حسن، تاریخ قم، تصحیح و تحشیه جلال الدین طهرانی، تهران، توس ۶۱، مترجم: حسن بن علی بن حسن بن عبدالملک قمی، ص ۲۱۳.

[۹] منصوری، مهدی، حیاه الست، انتشارات صحفی، قم، ۳۹ ش، موضوع چهارم، ص ۹.

[۱۰] محلاتی، ذبیح الله ریاحین الشریعه در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه، ناشر دارالکتب الاسلامیه، تهران، ج ۵، ص ۳۰.

[۱۱] قمی، شیخ عباس، منتهی الامال، چاپ احمدی، چ ۹، ۷۷، نشر مطبوعاتی حسینی، تهران، ج ۲، باب ۹، فصل ۶، ص ۸۴۳.

[۱۲] پاک، محمدرضا، پیشین.

[۱۳] پرگاری، صالح، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره صفاریان و علویان، چ اول، تابستان ۷۸، چاپ شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ناشر سمت، تهران، ۷۸، بخش دوم، فصل دوم، ۱۲۶.

[۱۴] کریمان، قصران، انتشارات انجمن اثار ملی، ج ۱، ص ۱۷۱.