رهبر انقلاب اسلامی در بخشی از بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی فرموده‌اند: «موتور پیشران کشور در عرصه‌ی علم و فناوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی شد که تا اکنون ثمرات بالنده‌ی آن روز به روز فراگیرتر می‌شود. هزاران شرکت دانش بنیان، هزاران طرح زیرساختی و ضروری برای کشور در حوزه‌های عمران و حمل و نقل و صنعت و نیرو و معدن و سلامت و کشاورزی و آب و غیره، میلیون‌ها تحصیل‌کرده‌ی دانشگاهی یا در حال تحصیل، هزاران واحد دانشگاهی در سراسر کشور، ده‌ها طرح بزرگ از قبیل چرخه‌ی سوخت هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، فناوری نانو، زیست فناوری و غیره با رتبه‌های نخستین در کل جهان، شصت برابر شدن صادرات غیرنفتی، نزدیک به ده برابر شدن واحدهای صنعتی، ده‌ها برابر شدن صنایع از نظر کیفی، تبدیل صنعت مونتاژ به فناوری بومی، برجستگی محسوس در رشته‌های گوناگون مهندسی از جمله در صنایع دفاعی، درخشش در رشته‌های مهم و حساس پزشکی و جایگاه مرجعیت در آن و ده‌ها نمونه‌ی دیگر از پیشرفت، محصول آن روحیه و آن حضور و آن احساس جمعی است که انقلاب برای کشور به ارمغان آورد. ایران پیش از انقلاب، در تولید علم و فناوری صفر بود، در صنعت به جز مونتاژ و در علم به جز ترجمه هنری نداشت.»
** برتری شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در منطقه
شرکت‌های دانش‌بنیان با هدف افزایش علم و ثروت و رشد سرمایه‌گذاری بر پایه دانش و به منظور استفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌های دانشی از سال‌ها پیش تشکیل شده و با حمایت دولت‌ها در کشور توسعه یافته است. این شرکت‌ها حلقه اتصال ایده و فناوری هستند که می‌توانند طرح ها را در مسیر رسیدن به توسعه هدایت کنند.
شرکت‌های دانش‌بنیان زمینه‌ساز دستیابی به استقلال و قطع وابستگی هم هستند. توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان از اصول اقتصاد مقاومتی است و به عقیده رهبر انقلاب حمایت از شرکت‌های دانش بنیان یکی از راه‌های تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.
اکنون هزاران شرکت دانش بنیان در ایران در حال فعالیت هستند. در یک دهه اخیر ایجاد شرکت‌های دانش‌بینان چندین برابر شده است (برخی منابع بیش از 50 برابر اعلام کرده‌اند) که در سال 95، حدود 2 هزار شرکت دانش‌بنیان ایجاد شد. شرکت‌های دانش‌بنیان در سال 97 حدود 90 هزار میلیارد تومان فروش داشته‌اند.
به دلیل نبود ساز و کار ثابت و مبنای مقایسه‌ای یکسان، امکان برآورد جایگاه ایران به لحاظ دارا بودن شرکت‌های دانش بنیان وجود ندارد اما با توجه به استعدادها و ظرفیت‌هایی که در ایران وجود دارد، ایران در منطقه رتبه نخست شرکت‌های دانش‌بنیان را داراست.
** تعداد دانشجویان و واحدهای دانشگاهی پس از انقلاب چند برابر شد؟
سرعت پیشرفت علمی در ایران براساس گزارش محافل علمی بین‌‌المللی، 11 برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است؛ این عدد نشان می‌دهد که ایران با چه سرعت بالایی در حال کم‌کردن فاصله خود نسبت به کشورهای پیشرفته جهان بوده و با این سرعت می‌تواند روزی از تمامی کشورها در عرصه تولید علم سبقت گیرد.
پیش از انقلاب اسلامی نزدیک به 70 درصد بزرگسالان کشور بی‌سواد بودند و کمتر از 40 درصد کودکان می‌توانستند به مدرسه بروند اما در حال حاضر رقم باسوادی در کشور به عدد 100 درصدی نزدیک شده است.
در دوران پیش از انقلاب اسلامی، تعداد 154 هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن هم در چند کلانشهر کشور تحصیل می‌کردند در حالیکه وضعیت دانشجویان در سال تحصیلی 95-96 برحسب گزارش مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در دوره کاردانی تعداد 748 هزار و 677 نفر، دوره کارشناسی دو میلیون و 335 هزار و 729 نفر، در دوره کارشناسی ارشد 764 هزار و 233 نفر، در دوره دکتری حرفه‌ای 93 هزار و 926 و دکتری تخصصی 140 هزار و 447 نفر مشغول به تحصیل هستند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد کل دانشجویان در همه دوره‌های تحصیلی برابر با 4 میلیون و 83 هزار و 12 نفر است که دوره کارشناسی بیشترین دانشجو را دارد.
همچنین از ابتدای تأسیس دانشگاه تهران تا پیروزی انقلاب اسلامی 40 دانشگاه در سطح کشور داشتیم که بعد در دوران انقلاب اسلامی، رشد چشم‌گیری یافته و توزیع واحدهای دانشگاهی در تمام مناطق کشور صورت گرفته است.
براساس اطلاعات مندرج در سایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در حال حاضر 137 دانشگاه و مرکز آموزش عالی، 324 مؤسسه آموزش عالی غیردولتی و 149 مؤسسه آموزش عالی آزاد فعال داریم. ضمناً باید به این آمار تعداد 400 واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی را هم اضافه کرد. بنابراین با حسابی سرانگشتی متوجه رشد 2425 درصدی واحدهای دانشگاهی و 2551 درصدی تعداد دانشجویان در دوران انقلاب اسلامی به نسبت پیش از آن می‌شویم.
** سلول‌های بنیادی از دهه 60 تاکنون
ایران پس از انقلاب اسلامی به یکی از قدرت‌های برتر در حوزه‌های هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، فناوری نانو و زیست فناوری تبدیل شده است. در حوزه سلول‌های بنیادی در پایان سال 1369 برای اولین بار فعالیت سلول‌های بنیادی در دانشگاه علوم پزشکی تهران با پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز یا پیوند مغز استخوان شروع شد. در دهه 70 نیز با تشکیل موسسه رویان که اکنون کشور با این موسسه صاحب برند در سطح بین المللی است، این علم گسترش بیشتری پیدا کرد و در این خصوص کشور به قدرت خوبی دست پیدا کرد.
ایران 28 سال است که در این حوزه فعالیت می‌کند اما در 15 سال اخیر فعالیت در این حوزه بیشتر شده است؛ اکنون تعداد مراکز پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز در کشور به 18 حوزه رسیده است و سالی 1200 پیوند در کشور انجام می‌شود.
در حوزه تحقیقات نیز در حال حاضر به غیر از رویان 45 مرکز تحقیقاتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه‌های وزارت علوم و دانشگاه آزاد در حوزه سلول‌های بنیادی، سلول درمانی، ژن درمانی، مهندسی بافت و پزشکی بازساختی در حال فعالیت هستند.
رتبه علمی ایران در حوزه سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی تا چند سال پیش بیش از 30 بود اما در سال 2018 در جایگاه چهاردهمی دنیا قرار گرفت که نشان از سرعت رو به جلوی این حوزه است. در بین کشورهای اسلامی و همچنین کشورهای شرق مدیترانه مقام اول از آن ایران است.
** صادرات غیرنفتی ایران از قبل تا بعد از انقلاب
آمار‌های رسمی نشان می‌دهد یک هزار و 503 واحد صنعتی در سال 57، به 85 هزار و 76 واحد فعال در 8 ماهه سال 97 افزایش یافته که این جهش، شاغلین بخش صنعت را از 150 هزار نفر به 2 میلیون و 500 هزار نفر رسانده است.
صادرات کالا‌های غیرنفتی ایران در سال 96 به 46 میلیارد و 900 میلیون دلار رسید، در حالی که این رقم در آخرین سال حکومت پهلوی، 540 میلیون دلار بوده است.
همچنین معادن فعال کشور از 195 واحد در ابتدای انقلاب به 6 هزار و 386 واحد در 8 ماهه 97 و ظرفیت استخراج از 19 میلیون و 600 هزار تن به 735 میلیون تن انواع مواد معدنی در سال 96 افزایش یافته است.
آخرین آمارها نشان می‌دهد که باوجود افزایش چندین برابری صادرات کالا‌های غیرنفتی در 40 سال اخیر، ارزش واردات کالا تنها 5 برابر شده و به سالانه 53 میلیارد و 300 میلیون دلار رسیده است.
در گام اول انقلاب اسلامی در عرصه علم و فناوری اقدامات و اتفاقات خوبی صورت گرفته است و زیرساخت‌های حیاتی، اقتصادی و عمرانی ایجاد شده است.
