- سؤال

شفاعت کنندگان روز قیامت چه کسانی هستند و چگونه شفاعت می کنند؟

- پاسخ

کلمة شفاعت در لغت به معنای جفت شدن و کنار هم قرار گرفتن دو چیز است.[۱] در اصطلاح کلامی نیز شفاعت به معنای وساطت اولیا و برگزیدگان الهی، برای رساندن بندگان به فیض رحمت و مغفرت الهی و دستگیری و نجات آنان است.[۲]

شهید مطهری می گوید: شفاعت اقسامی دارد که برخی از آنها نادرست و ظالمانه است و در دستگاه الهی وجود ندارد ولی برخی، صحیح و عادلانه است و در دستگاه الهی نیز وجود دارد. نوع نادرست شفاعت که به دلایل عقلی و نقلی مردود شناخته شده این است که گناهکار بتواند وسیله ای برانگیزد و به توسط آن از نفوذ حکم الهی جلوگیری کند، درست همان طوری که در پارتی بازی های اجتماعات منحطّ بشری تحقق دارد. اما شفاعت صحیح که تأیید کنندة قانون و حافظ نظام است و آیات و روایات زیادی از طریق شیعه و سنی وجود آن را اثبات می کند بر دو گونه است: ۱. شفاعت «رهبری» یا شفاعت «عمل». ۲. شفاعت «مغفرت» یا شفاعت «فضل».

شفاعت رهبری، شفاعتی است که شامل نجات از عذاب و نیل به حسنات و حتی بالا رفتن درجات می باشد. شفاعت مغفرت، شفاعتی است که تأثیر در از بین بردن عذاب و در مغفرت گناهان است و حداکثر ممکن سبب وصول به حسنات و ثواب ها هم بشود، ولی بالا برندة درجة شخص نخواهد بود، و رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ دربارة این قسم از شفاعت فرمود: «من شفاعتم را برای گناهکارانی از امتم که مرتکب گناه کبیره شده اند ذخیره کرده ام، اما نیکوکاران مورد مؤاخذه قرار نمی گیرند.»[۳]

اما اینکه چه کسانی شفاعت می کنند؟ از جمله شفاعت کنندگان پیغمبران می باشند و در اینکه رسول گرامی اسلام دارای مقام شفاعت می باشد تردیدی نیست و اهل سنت و شیعه نیز در آن اتفاق نظر دارند.

در روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ آمده است که هیچ یک از انبیاء و رسل شفاعت نمی کنند تا اینکه خدا به آنها اجازه دهد به جز پیغمبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ که خدا قبل از قیامت اجازه شفاعت را به او داده است و شفاعت نخست، برای او و امامان از فرزندان او سپس برای انبیاء است.[۴] به یقین امامان معصوم نیز شفاعت خواهند کرد و روایاتی بر این معنی دلالت دارند که برخی از آنها را ذکر می کنیم:

از امام صادق ـ علیه السّلام ـ درباره آیه شریفه (فمالنا من شافعین و لا صدیق حمیم)[۵] (کافران گویند) پس برای ما نه شفیعانی هست و نه دوستان صمیمی. فرمود: شفیعان ائمه هستند و دوستان از مؤمنین.[۶] و روایات بسیاری درباره شفاعت حضرت فاطمه (س) و فرزندان او غیر از ائمه هدی و مؤمنان حتی بچه های سقط شده آنها نیز وارد شده است.[۷] پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: فقرای از شیعیان علی و خاندان علی را پس از او سبک مشمارید که هر یک از آنان عده ای همچون قبایل ربیعه و مضر را شفاعت می کنند.[۸] از جمله شفیعان علماء و شهدا می باشند.

حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: چون روز قیامت شود خداوند عالم و عابد را برانگیزد، پس به عالم می گویند بایست و برای مردم شفاعت کن به پاداش اینکه آنان را نیکو تربیت کردی...[۹] از جمله شفیعان، زائران قبر امام حسین ـ علیه السّلام ـ هستند.

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: ... به زوّار قبر امام حسین ـ علیه السّلام ـ گفته می شود دست هر که را که دوست دارید بگیرید و آنها را به بهشت ببرید...[۱۰] و از جمله شفاعت کنندگان ملائکه می باشند[۱۱] همان طور که قرآن کریم نیز شفاعت می کند.[۱۲] بنابر آنچه گفته شد نامبردگان زیر شفاعت می کنند: پیغمبران، امامان معصوم، حضرت زهرا(س)، ملائکه، شهدا، علماء، مؤمنین، بچه های سقط شده مؤمنان، اولاد حضرت زهرا(س) (غیر از ائمه هدی) و زائران قبر امام حسین ـ علیه السّلام ـ و قرآن کریم.

حال که شفاعت کنندگان معین و بیان شدند اینک به چگونه شفاعت نمودن آنان می پردازیم: اعمال و کردارهایی که انسان در دنیا مرتکب می گردد، در جهان دیگر تجسم و تمثّل پیدا می کنند و حقیقت عینی آنها جلوه گر می شود و علاوه بر این روابط نیز مجسم می گردد؛ روابط معنوی ای که در این جهان بین مردم برقرار است در آن جهان صورت عینی و ملکوتی پیدا می کنند.

زمانی که یک انسان سبب هدایت انسانی دیگر می شود رابطه پیروی و رهبری در میان آنان در رستاخیز به صورت عینی در می آید.

در مورد گمراه ساختن و اغواء هم همین طور است. فرعون که در این جهان، گمراه و پیشوای گمراهان بوده، در آن جهان نیز به صورت قائد و امام آنان مجسم می شود و واسطة قوم خود در رسانیدن به دوزخ و آتش می شود.[۱۳] براساس این معنای شفاعت است که رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ شفیع امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ و حضرت زهرا (س) می باشد و آنها شفیع حسنین ـ علیهما السلام ـ و هر امامی شفیع امام دیگر و شفیع شاگردان و پیروان خویش است؛ سلسله مراتب محفوظ است و روی همین حساب است که حتی علما از کسانی که مورد تعلیم و هدایت ایشان قرار گرفته اند شفاعت می کنند.

یک سلسلة مرتبط و پرانشعابی به وجود می آید که گروه های کوچک به بزرگتر می پیوندند و در رأس سلسله حضرت رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ است و علت اینکه در روایات داریم که امام حسین ـ علیه السّلام ـ از خلق کثیری شفاعت می کند این است که در این جهان، مکتب امام حسین ـ علیه السّلام ـ بیش از هر مکتبی موجب احیاء دین و هدایت مردم شده است.[۱۴]

مرحوم علامه طباطبایی در این باره می نویسد: تأثیر شفاعت کننده در امر شفاعت یک تأثیر گزاف و بی جهت نیست بلکه باید شخص شفاعت کننده به چیزی متوسل شود که مؤثر گردد و شفاعت کننده از خدا نمی خواهد که از مقام مولویت و آقائی خود نسبت به بنده اش صرف نظر کرده یا حکم و قانون مجازات خود را ابطال کند، بلکه می گوید استدعا دارم از این بنده درگذری چه اینکه بزرگ و مهربان و کریمی، نه از عقاب او سودی می بری و نه گذشت از گناه او تو را زیانی می رساند، با این که بنده ای است کوچک و نادان، بیچاره و پریشان، پس از او درگذر؛ یا به واسطه این که منی شفاعت کننده در نزد تو مقام و منزلت دارم و آن ایجاب می کند تقاضای مرا پذیرفته و از خطای او درگذری و او را ببخشی.[۱۵]

گفتنی است با توجه به این که شفاعت همان مغفرت الهی است که وقتی به خداوند که منبع و صاحب خیرها و رحمت هاست نسبت داده می شود با نام «مغفرت» خوانده می شود و هنگامی که به وسائط و مجاری رحمت منسوب می گردد نام «شفاعت» به خود می گیرد، واضح می گردد که هر شرطی برای شمول مغفرت هست برای مشمول شفاعت نیز هست.

از نظر عقلی شرط مغفرت چیزی جز قابلیت داشتن شخص برای آن نیست و از نظر متون دینی این اندازه مسلم است که کفر به خدا و شرک مانع مغفرت است. قرآن کریم می فرماید: خدا شرک را نمی آمرزد و آنچه پایین تر از شرک است برای هر کس که بخواهد می بخشد. البته برای نیل به شفاعت شرایط دیگری نیز ذکر شده است و آنچه گفته شد شرط ضروری است.»

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱. معاد در قرآن، ج۵، آیت الله جوادی آملی.

۲. آموزش عقاید آیت الله مصباح یزدی.

۳. انسان از آغاز تا انجام، علامه طباطبایی.

پی نوشت ها:

[۱] . راغب اصفهانی، مفردات، انتشارات مرتضوی، چاپخانه حیدری، چاپ دوم، ص ۲۷۰.

[۲] . سبحانی، جعفر، الهیات، چاپ دوم، قم، نشر مرکز جهانی علوم اسلامی، ج ۴، ص۳۴۴.

[۳] . مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، چاپ پنجم، انتشارات صدرا، ج ۱، ص ۲۴۷.

[۴] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان تر جمه موسوی همدانی، ج ۱، ص ۲۳۸.

[۵] . شعرا/ ۱۰۰.

[۶] . موسوی اصفهانی، مکیال المکارم، ترجمة سیدمهدی حائری قزوینی، چاپ نگین، ج ۱، ص ۴۵۳؛ و مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۸، ص۴۲.

[۷] . تفسیر المیزان، همان.

[۸] . مکیال المکارم، همان، ص ۴۵۴، و ‌بحارالانوار، ج ۸، ص ۵۹.

[۹] . همان، بحارالانوار، همان.

[۱۰] . مکیال المکارم، همان، ص ۴۴۴ و ۴۴۵، و بحارالانوار، ج ۱۰۱، ص ۲۷.

[۱۱] . تفسیر المیزان، همان، ص ۲۲۷.

[۱۲] . مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج ۱، ص ۲۵۴.

[۱۳] . همان، ص ۲۵۰.

[۱۴] . مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، ج ۱، ص ۲۵۲.

[۱۵] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه مکارم شیرازی، ج ۱، ص ۲۱۰.

مسجد شاه عباس یکی از مشهورترین بناهای معماری نه تنها در شهر گنجه ، بلکه در سراسر آذربایجان محسوب می شود.

قدمت بزرگترین مسجد در گنجه که مسجد شاه عباس نام دارد به قرن 17 برمی گردد. این مسجد توسط شیخ بهاءالدین از نوادگان نظامی گنجوی شاعر و اندیشمند مشهور ، طراحی شده است.

مسجد شاه عباس به شکل یک مکعب از آجر قرمز ساخته شده است و ضخامت دیوارهای آن به سه متر می رسد.
 

این مسجد شامل یک نمازخانه است که توسط یک جدا کننده بزرگ به دو نیمه (برای مردان و زنان) تقسیم شده است و اتاقهای کوچک در مجاور آن قرار دارند.پنجره های مسجد شاه عباس با مشبک های طرح دار تزئین شده اند و زیبایی خاصی به این مسجد بخشیده اند.

این مسجد دارای یک منبر منحصر به فرد است که از انواع مختلف چوب اما بدون حتی یک میخ ساخته شده و با مینیاتورهای زیبا تزئین شده است. این مسجد همچنین گنبدی به قطر 17 متر دارد.

بعدها، حمام چوکیاک در نزدیکی مسجد ساخته شد که به عنوان یکی از بهترین کاروانسراهای آذربایجان شناخته می شود.

شیخ بهاءالدین منجم بزرگی بود و دانش خود را در ساخت مسجد به کار برد:هنگام ظهر سایه ای که بر دیوار غربی می افتاد ناپدید می شد، که این امر زمان نماز ظهر را برای مسلمانان نشان می داد و این شیوه دارای دقت مطلق برای تشخیص اذان ظهر بود.

این مسجد همچنین با داشتن مجرای هوایی پیچیده تنها با یک اجاق کوچک گرم می شد و این سیستم گرمایش تا دهه های اول قرن بیستم کار می کرد.در سال 1776  هم دو مناره به ساختمان مسجد اضافه شد.مقبره جواد خان متعلق به آخرین حاکم خانجه گنجه نیز در قلمرو مسجد وجود دارد.

مسجد شاه عباس برای مدتی طولانی دارای یک مدرسه بود مدرسه و میرزا شفیع واضح، شاعر آذربایجانی در آنجا خطاطی می کرد.

وزارت فرهنگ آذربایجان به تازگی ویدئویی را در مورد مسجد شاه عباس در قالب پروژه «میراث اسلامی خود را بشناسیم» منتشر کرد و چشم اندازی از تاریخچه این مسجد را ارائه داد.

راهكارهاي تحكيم مودت و ايجاد زندگي شيرين:

1) گذشت و اغماض:

از ميان توصيه هايي كه اسلام به زن و شوهر كرده، گذشت و اغماض هر يك از لغزش‌ها و كج خلقي‌هاي ديگري و چشم‌پوشي و ناديده گرفتن اشتباهات و خطاهاي يكديگر در درجه اوّل قرار دارد.

2) به بهترين نامي كه او دوست دارد صدايش كند. 

اسلامي مي‌خواهد همواره تنور عشق و محبت و صفا و صميميت ميان زن و شوهر گرم باشد، از اين رو توصيه مي‌كند با واژه ها و نامي يكديگر را صدا كنند كه همسر خيلي خوش دارد.

3) سلام كردن:

زن و شوهر در سلام گفتن به همديگر پيشي بگيرند. هنگام وارد شدن به خانه با صداي بلند و با خوش رويي، و نشاط و محبت آميز سلام بگويد و موقع بيرون رفتن از خانه، با همان كيفيت خداحافظي كند، حتي هنگامي كه از خواب بيدار مي‌شوند، به همديگر سلام كنند.

4) پيشواز و بدرقه رفتن:

لازم است كه زن هنگام بيرون رفتن شوهر او را بدرقه كند و مرد با نشاط با همسرش خداحافظي نمايد. موقع داخل شدن به خانه به استقبال شوهرش رود و اگر چيزي خريده، از دستش بگيرد وخدا قوّتي به او بدهد. شوهر نيزخسته نباشيد بگويد و خدا قوّتي به همسرش بدهد و از كارها و زحماتش تقدير وتشكر كند.
روزي مردي خدمت پيامبر اسلام (ص) آمد و عرض كرد:
همسري دارم كه هرگاه وارد خانه مي‌شوم، به استقبال من مي‌آيد و چون خارج مي‌شوم، بدرقه‌ام مي كند. هنگامي كه مرا ناراحت ببيند مي‌گويد: اگر براي مخارج زندگي ناراحتي، بدان كه خدا روزي ما را تضمين كرده، پس بي‌جهت غصه نخور، اگر براي آخرت ناراحتي، خدا غصه‌ات را زيادتر كند.
پيامبر(ص) فرمود: " خداوند روي زمين كارگزاراني دارد و همسر شما يكي از عاملان و كارگزاران خدا روي زمين است. خداوند به خاطر زن استقبال و بدرقه و حرف‌هايش، نصف پاداش شهدا را به او عنايت مي‌كند."

5) سخن محبت آميز هنگام تندي و خشونت:

گفتگو و سئوال و پاسخ زن و شوهر بايد مؤدبانه، محبت آميز و صميمي باشد و در برابر كلمات تند و خشني كه گاه از همسر خود مي‌شنود، متانت، حوصله و بزرگواري نشان دهد تا صحنه نزاع به مجلس شوخي، و ميدان رزم و ستيز به مجلس بزم تبديل شود.
مؤثر تر از كلمات و واژه‌ها براي ايجاد محبت و نفرت، آهنگ صدا، حركات دست و چشم و ابرو و ساير اعضا يا سكوت‌هاي به جا و طرز نگاه كردن به همسر است.

6) نظافت و تميزي شوهران:

اسلام براي دلگرم شدن زنان به زندگي و جلب محبت آنان به مردان توصيه مي‌كند كه لباس و سر و وضع خود را تميز و اصلاح كنند؛ مسواك بزنند و آراسته و پاكيزه باشند تا زنان شان به نامحرم تمايل پيدا نكنند.
پيامبر اكرم(ص) در دنباله اين حديث مي‌فرمايد: "گروهي از مردان بني‌اسرائيل چنين نكردند، در نتيجه زنان‌شان ازآنان دلسرد شدند و با گرايش به نامحرم به زنا رو آوردند.

6) آرايش و پيرايش زنان براي شوهران:

اسلام به زنان توصيه مي كند كه خود را براي همسران در منزل زينت و آرايش كنيد و با لباس و آرايش در زيباترين چهره و قيافه نزد شوهران جلوه‌گري نماييد تا همسرانتان به زنان نامحرم دل نبندند. نيز بانوان را از ظاهر كردن آرايش و پيرايش‌شان نزد نامحرم نهي كرده است. امام صادق (ع) فرمود:‌ "سزاوار نيست كه زن هيچ گاه، حتي در پيري و كهنسالي، بدن خود را بدون زينت گذارد، اگر چه با آويزان كردن گردن بندي باشد، چنان كه سزاوار نيست كه (چشم و ابرو ) دست آنان بدون رنگ باشد". 

7) تهيه هديه و سوغات:

زن و شوهر لازم است به بهانه هاي مختلف زمينه فراهم كردن خوشحالي همديگر را فراهم سازند، مثلاً در سالگرد تولد، ازدواج ، يا اعياد مذهبي و هنگام بازگشت از سفر با تهيه هدايا و سوغات اسباب خوشحالي همديگر را فراهم كنند.

8) عيب پوشي و رازداري :

يكي از ويژگي‌هاي همسران شايسته و وفادار، رازداري است. زن و شوهر بايد حافظ اسرار يكديگر باشند، چنان كه قرآن مي‌فرمايد "لباس" يكديگر باشند و عيب ها و ضعف‌ها و كمبودهاي زندگي را براي ديگران اگر چه نزديك‌ترين فرد باشد نقل نكنند. بدانند افشاي عيب و اسرار همسر خيانت تلقي مي‌گردد.
خداوند يكي از همسران پيامبر(ص) را به خاطر افشاي سرّ همسرش مورد نكوهش و ملامت قرار مي دهد و در صورت تكرار وي را به طلاق تهديد مي‌كند.

9) اظهار محبت‌ها و دوستي‌ها :

زن و شوهر بايد بدانند كه روي كره زمين نزديك‌تر از همسرش به او، كسي نيست؛ پس اگر سعادت و خوشبختي مي‌خواهند، لذت و صفاي زندگي مي‌طلبند، غمخوار و دلسوز يكديگر باشند و محبت ها را از درون دل خود به زبان جاري كنن و محبت و علاقه قلبي خود راابراز نمايند.

1- بالاترين مدال براى انسان، مدال بندگى خداست. «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ» زيرا انتساب به بى‏نهايت، انسان را بالا مى‏برد.

2- رفتار هر كس، نشان دهنده‏ى شخصيّت اوست. عِبادُ الرَّحْمنِ‏ ... يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً (بندگان خاص خداوند، مظهر تواضع هستند.)

3- اسلام، دين جامعى است كه حتّى براى چگونه راه رفتن برنامه دارد. «يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً»

4- ايمان واعتقاد انسان، در رفتار شخصى او مؤثّر است. عِبادُ الرَّحْمنِ‏ ... يَمْشُونَ‏

5- تواضع، ثمره‏ى بندگى و نخستين نشانه‏ى آن است. «هَوْناً»

6- سرچشمه‏ى مدارا و نرمخويى بندگان خدا، ايمان است، نه ترس و ضعف آنان. عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ‏ ...

7- وقار و نرمى از بارزترين صفات مؤمن است. يَمْشُونَ‏ ... هَوْناً

8- تواضع نسبت به همه‏ى مردم لازم است. (نسبت به زن و مرد، كوچك وبزرگ، دانا و نادان). يَمْشُونَ‏ ... هَوْناً ... قالُوا سَلاماً

9- با جاهلان مقابله به مثل نكنيد. «إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»

10- مُدارا و حلم و حوصله، از صفات بارز مؤمنان است. «قالُوا سَلاماً»

تفسير نور، ج‏6، ص: 280

11- تواضع بايد هم در عمل باشد، يَمْشُونَ‏ ... هَوْناً، هم در كلام، «قالُوا سَلاماً» و هم در عبادت. «سُجَّداً وَ قِياماً»

12- با افراد نادان و فرومايه مجادله نكنيد. «قالُوا سَلاماً» (آنان سخنى در شأن خود مى‏گويند، ولى شما سخنى عالمانه و كريمانه بگوييد)

13- بهترين وقت عبادت، شب است و بين شب ونماز ومناجات، رابطه محكمى است. «يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ» (فضاى آرام، دورى از ريا، تمركز فكر، از بركات شب است)

14- شب زنده‏دارى و استمرار و تداوم عبادت، نشانه‏ى بندگان خاصّ خداوند است. (فعل مضارع‏ «يَبِيتُونَ» نشانه‏ى استمرار است)

15- آنچه به عبادت ارزش مى‏دهد، اخلاص است. «لِرَبِّهِمْ»

وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراماً «65»

آنان كه مى‏گويند: پروردگارا! عذاب جهنّم را از ما بازگردان كه عذاب آن دامنگير است.

إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً «66»

به درستى كه دوزخ، جايگاه و منزلگاه بدى است.

منبع:تفسير نور، ج‏6، ص: 279

کتاب «رژیم موقت، مفهوم و پژوهش‌های تخصصی» که توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای الاتحاد تالیف و منتشر شده، در مباحثی تخصصی به بررسی پدیده فروپاشی رژیم موقت صهیونیستی پرداخت است. این کتاب در فصل اول مفهوم رژیم موقت و اذعان شخصیت‌های مختلف بین‌المللی و صهیونیستی به این موضوع را مورد اشاره قرار داده و در فصل‌های بعدی به بررسی ساختارهای امنیتی و تشکیلاتی سرویس های جاسوسی و نظامی رژیم صهیونیستی پرداخته و در ادامه بحران‌های فراروی اسرائیل که منجر به این فروپاشی می‌شود را برشمرده است.

بخش سوم

شکست محافل امنیتی اسرائیل

کتاب رژیم موقت در ادامه به بررسی شاخص‌های افول رژیم صهیونیستی با تکیه بر ماهیت نهادهای جاسوسی این رژیم پرداخت و هر کدام از این نهادها و ساختار تشکیلاتی آنها را مورد بررسی و دقت نظر قرار داده است.

الف: وزارت امور استراتژیک اسرائیل

وزارت امور استراتژیک و تبلیغاتی اسرائیل یکی از وزارتخانه‌های کابینه اسرائیل است که در سال 2006 تاسیس شد. آویگدور لیبرمن اولین وزیر این وزارتخانه بود. این سازمان دو سال بعد منحل شد، اما بار دیگر در سال 2009 فعالیت خود را از سر گرفت. تاسیس این وزارتخانه در سال 2006 به نفع آویگدور لیبرمن صورت گرفت تا بتواند حزب اسرائیل خانه ما را در داخل ائتلاف حاکمیتی نگه دارد. لیبرمن در آن زمان درخواست تصدی پست وزارت امنیت داخلی را داشت اما از آنجا که از سوی پلیس تحت تعقیب بود و این پست را آوی دیختر قبل از لیبرمن برای خود رزرو کرده بود، وزارت خانه جدید برای او تاسیس شد تا نقش هماهنگی تلاش‌های امنیتی اطلاعاتی و دیپلماتیک در خصوص ایران و دیگر تهدیدات استراتژیک رژیم صهیونیستی را دنبال کند. وی در 18 ژانویه 2008 این وزارتخانه را ترک کرد و همزمان وزارت مذکور منحل شد، اما بار دیگر در سال 2009 آغاز به کار کرد.

این وزارتخانه از زمان تاسیس با دستور کاری برنامه هسته‌ای ایران و عرصه داخلی فلسطین آغاز به کار کرد، اما در زمان تصدی یووال اشتاینتش با وزارت امور اطلاعات ادغام شد. در سال 2015 بار دیگر این دو وزارتخانه از هم جدا شدند و پرونده‌های استراتژیک که به وزارت امور استراتژیک و تبلیغات الحاق شده بود به اردان وزیر صهیونیستی سپرده شد. در اکتبر همان سال کابینه سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی تصمیم گرفت اهداف تبلیغاتی این وزارتخانه را بالاتر برده و آن را به عنوان مسئول هماهنگی‌های وزارتخانه‌های کابینه و جریان‌های مدنی در داخل و خارج از سرزمین‌های اشغالی در روند مبارزه با تلاش برای سلب مشروعیت از اسرائیل معرفی کند.

بخش قابل توجهی از افکار عمومی اسرائیل این تغییرات را صوری خوانده و انتقادات متعددی از سوی ناظران کابینه ضد این موضوع مطرح شده است. در گزارشی که یوسف شابیرا قاضی بازنشسته در خصوص صلاحیت تقابل با جنبش تحریم اسرائیل «بی دی اس» منتشر کرده، آمده است که انتقال اختیارات تقابل با بی دی اس از وزارت خارجه به وزارت امور استراتژیک به اختیارات وزارت خارجه آسیب زده و دوگانگی را در فعالیتهای کابینه در این زمینه ایجاد کرده است.

برخی از کارشناسان صهیونیستی این تغییر را در نتیجه تمایل لیبرالیستی روز افزون در وزارت خارجه اسرائیل معرفی کردند. در نهایت این تغییر باعث بروز تنش بین وزارتخانه مذکور و عوامل تبلیغاتی رژیم صهیونیستی شد.

این انتقال باعث شد زاحی جبرائیلی مدیر تقابل ضد سلب مشروعیت از اسرائیل به عنوان معاون مدیر کل این وزارتخانه معرفی شود. او پیش از این یک وزیر و مشاور کابینه بنیامین نتانیاهو بود و پیش از آن نیز در دفتر نخست‌وزیری آریل شارون فعالیت داشت. او هم چنین با هیئت تبلیغاتی رژیم صهیونیستی ارتباط داشته و معتقد بود که اسرائیلی‌ها باید تقابل با تحریم اسرائیل را در ابعادی وسیع‌تر دنبال کنند. وی معتقد بود تحریم کالاهای اسرائیلی اولین قدم در راه رسیدن به اهدافی بلندتر است، لذا این موضوع تنها یکی از اهداف سلب مشروعیت از اسرائیل به شمار می‌رود.

بر اساس گزارش ناظر کابینه رژیم صهیونیستی که در سال گذشته منتشر شد، روند انتقال اختیارات در زمینه مبارزه با جنبش بی دی اس به وزارت امور استراتژیک با افزایش قابل توجه بودجه این وزارتخانه همراه شد. بودجه این وزارتخانه در سال 2015 حدود 8/8 میلیون شکل بود، اما یک سال بعد در سال 2016 چند برابر شد و به بیش از26.9 میلیون دلار رسید. البته ابهامات زیادی در خصوص پول‌های وارد شده به این وزارتخانه و نحوه هزینه‌کرد آنها وجود دارد. فاکنین در این زمینه معتقد است که بودجه کلی این وزارتخانه در سال گذشته 44 میلیون شیکل بوده است. این در حالی است که مجموعه هزینه‌کرد رژیم صهیونیستی برای مقابله با سلب مشروعیت از این رژیم بالغ بر 128 میلیون شیکل است.

فعالیتهای این موسسه تنها منحصر به شناسایی افراد که با جنبش تحریم اسرائیل همکاری می‌کنند، نیست. بلکه آنها به دنبال تامین راهکاری برای ایجاد تغییرات اساسی در وجهه اسرائیل در تقابل با رویکرد سلب مشروعیت این رژیم هستند. آنها برای رسیدن به این راهبرد، فعالیت‌های میدانی و پروژه‌های متعددی را دنبال می‌کنند. در همین رابطه وزارت مذکور از هزینه‌کرد 1.6 میلیون شیکل برای تامین جوانان جهت فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و دیدارهای مجازی خبر داد. هیئت‌های مذکور به مناطقی که وزارت امور راهبردی اسرائیل مشخص کرده، می روند و در آنجا با مجموعه‌ای از جوانان دیدار می‌کنند تا بتوانند رویکردهای سلب مشروعیت را در آنها از بین ببرند. وزارت امور استراتژیک اسرائیل مدارسی را در خارج از فلسطین اشغالی برای این کار مشخص کرده است، چرا که این مدارس در آینده تغذیه ‌کننده دانشگاه‌ها خواهند بود که جنگ واقعی در آنها ادامه دارد.

این وزارتخانه در سپتامبر گذشته اعلام کرد که به دنبال همکاری با موسسه هستدروت است تا بتواند با سرمایه‌گذاری 22 میلیون شیکل فعالیت در سندیکاهای کاری و کارگری در خارج از سرزمین‌های اشغالی را دنبال کند. این تنها پروژه وزارت مذکور نیست. بلکه در دسامبر گذشته وزارت امور استراتژیک اسرائیل درخواست بودجه ای 16 میلیون شیکلی از طریق آژانس یهود برای فعالسازی دانشجویان را مطرح کرده است. این وزارتخانه همچنین در ماه‌های اخیر به دنبال همکاری با جمعیت ایش هتوراة با هزینه‌ای بالغ بر سه میلیون شیکل از بودجه وزارتخانه است تا بتواند رویکرد صهیونیستی را در نزد دانشجویان تقویت کرده و هیئت‌های دانشجویی را از آمریکا به اسرائیل بکشاند.

وزارت مذکور همچنین در سپتامبر گذشته بیش از 10 میلیون شکل با همکاری پدر صهیونیست‌ها در انگلیس برای برپایی جشنواره فرهنگی اسرائیل در لندن هزینه کرد. در مصوبه این بودجه آمده است که جشنواره مذکور برای مردم بریتانیا فرصت آشنایی با رویکردهای متعدد فرهنگی اسرائیل را مهیا می‌کند، به ویژه که مردم بریتانیا با فعالیت‌های ضد صهیونیستی آشنا است و از این فعالیت‌ها تاثیر گرفته است.

مسئولیت‌های وزارتخانه مذکور

- فرماندهی حمله ضد پدیده سلب مشروعیت و تحریم اسرائیل

- هماهنگی فعالیت‌های کابینه برای مقابله با این پدیده در تمامی ابعاد خود از جمله ابعاد اطلاعاتی، فعالیت‌های آکادمیک، اقتصادی، فرهنگی و حقوقی جهت مقابله با این تحریم.

- ارائه وجهی جدید و مدرن از اسرائیل و تمرکز بر فعالیت‌های موسسات کابینه جهت ایجاد زیرساخت‌های مربوط به تبلیغات اجرائی و رساندن آن به طرف‌های مرتبط

- نمایندگی مواضع کابینه در برابر این موج تحریم در اسرائیل و خارج از آن و همکاری با کابینه برای پیشبرد اهداف اسرائیل در جهت مقابله با تحریم اسرائیل

این وزارتخانه از زمان تاسیس و به صورت گسترده تر از سال 2001 تاکنون به دنبال حمایت از تلاش‌های رژیم صهیونیستی در روند مبارزه با جنبش تحریم و خروج سرمایه گذاری‌ها از اسرائیل و اعمال تحریم‌های بیشتر بر این رژیم بر آمده است. این جنبش در اوج فعالیت‌های خود در سال 2015 موفق به خارج کردن سه شرکت بین‌المللی از اسرائیل شد و باعث شده شرکت‌های دیگری نیز از سرمایه‌گذاری در سرزمین‌های اشغالی خودداری کنند، علاوه بر اینکه بسیاری از هنرمندان نیز در نتیجه این فعالیت‌ها، برنامه‌های خود در سرزمین‌های اشغالی را لغو کردند. این روند باعث افزایش تحریم اسرائیل در فضاهای آکادمیک و شهروندی و حقوقی شد.در همین رابطه فعالیت بین المللی گسترده‌ای در جهت تحریم اسرائیل در فدراسیون بین المللی فوتبال فیفا شکل گرفت و مناقشات جدیدی در این فدراسیون پدید آمد.

وزارتخانه مذکور در همین راستا یک تیم داخلی را در راستای فعالیت‌های مطالعاتی خود مأمور کرده تا بتواند جایگاه خود را از موضع دفاعی به موضوع حمله تغییر دهد. هدف اساسی این فعالیت‌ها تخریب وجهه افرادی است که در روند تحریم رژیم صهیونیستی نقش دارند.

از ماموریت‌های اساسی وزارت مذکور، نظارت بر فعالیت‌ها و مواضع مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین است. این وزارتخانه اظهارات کلی مسئولان ارشد تشکیلات خودگردان و مطالب منتشر شده از سوی این تشکیلات را همواره مورد بررسی و دقت نظر قرار می‌دهد و مواردی که آنها را تحریک آشکار به خشونت و تشویق فضای خشونت و تروریسم و نژادپرستی می‌داند را پیگیری می‌کند.

شورای وزیران رژیم صهیونیستی در سال 2015 وزارت امور استراتژیک و رسانه‌ای به ریاست گلعاد آردان را مسئول کامل پیگیری مبارزه با فعالیتهای سلب مشروعیت و تحریم اسرائیل معرفی کرده و منابع مالی و انسانی و بودجه زیادی را برای موفقیت در این مأموریت در اختیار وزارتخانه مذکور قرار داد. بخش عظیمی از این بودجه به صورت مستقیم و فوق‌العاده و بنا به تصمیم شورای وزیران از سوی شخص نخست‌وزیر به وزارتخانه مذکور اعطا می‌شود که رشد کم‌سابقه‌ای داشته است. علاوه بر اینکه این وزارتخانه بودجه‌های دیگری نیز دارد. این موضوع نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی اولویت ویژه‌ای برای مبارزه با جنبش تحریم اسرائیل دارد و تلاش دارد در یک چهارچوب استراتژیک و فراگیر و نه به شکل داخلی و تاکتیکی با این جنبش مبارزه کند.

این وزارتخانه همچنین ده‌ها میلیون شیکل در روند همکاری با جنبش هستدروت و آژانس یهود و جمعیت‌ها و موسسات صهیونیستی دیگر دریافت می کند. فاکنین در این زمینه می‌گوید که وزارتخانه مذکور 200 تن از نخبگان اسرائیل را به عنوان سفرای این وزارتخانه به خارج از سرزمین‌های اشغالی اعزام کرده است.

ساختار وزارتخانه:

الف: دفتر رئیس اجرایی: این دفتر شامل بخش‌های زیر است: رایزنی حقوقی، یگان بودجه و خرید و فروش، رصد و مراقبت.

ب: فعالیت ضد روند سلب مشروعیت: این بخش نیز از قسمت‌های زیر تشکیل شده است: بخش ابتکارات، بخش مطالعات و مناسبات خارجی، بخش آگاهی و استراتژی.

وزارت مذکور به فرماندهی غلعاد آردان تلاش داشت تمامی فعالیت‌های خود را مخفیانه نگه دارد. آردان و فاکنین جیل تا سال 2016 از ارائه جزئیات فعالیت‌های این وزارتخانه به کمیسیون پارلمانی رژیم صهیونیستی ممانعت می‌کردند. با این وجود در سال 2018 سرپرستی این وزارتخانه تغییر کرده و اوریت فرکاش هکوهین وزیر جدید امور استراتژیک شد و رونین مانیلیس نیز به عنوان مدیر کل این وزارتخانه منصوب شد. آنها اعلام کردند که به دنبال افزایش شفافیت در این وزارتخانه هستند و در همین راستا اسناد سری از مراحل گذشته را منتشر کردند.

در سال 2020 مجله صهیونیستی چشم هفتم فاش کرد که وزارت مذکور بخشی از خروجی مطبوعات مشهور اسرائیل را برای تبلیغ فعالیت‌های خود ضد جنبش تحریم اسرائیل به انحصار خود در آورده است. این فعالیت‌ها از تابستان سال 2017 و از طریق رسانه‌هایی نظیر یدیعوت آحارونوت، جروزالم‌پست و مجموعه کیشت دنبال شده است. وزارت مذکور برای انتشار اطلاعات خود در روزنامه جروزالم‌پست بالغ بر 120 هزار شیکل و برای دعوت مهمانان و برگزاری کنفرانس مطبوعاتی نیز 70 هزار شیکل هزینه کرده است.

همین مجله اسرائیلی در اکتبر 2020 گزارش داد که وزارت مذکور در سال 2019 نیز به روزنامه جروزالم پست بالغ بر 120 هزار شیکل برای انتشار پیوست ویژه‌ای تحت عنوان پرده برداری از جنبش تحریم پول داده است.

این وزارتخانه فعالیت‌های خود را در فضای اقتصاد بین الملل نیز به شدت دنبال می‌کند، تا جایی که در سال 2019 اعلام شد که فعالیتهای این موسسه باعث مسدود شدن 30 حساب مالی وابسته به سازمان‌های غیردولتی شده که در تقویت تحریم اسرائیل مشارکت داشته‌اند. 20 مورد از این شرکت‌ها در اروپا و ده مورد در آمریکا بوده‌اند.

کتاب «رژیم موقت مفهوم و پژوهش‌های تخصصی» که توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای الاتحاد تالیف و منتشر شده، در مباحثی تخصصی به بررسی پدیده فروپاشی رژیم موقت صهیونیستی پرداخت است. این کتاب در فصل اول مفهوم رژیم موقت و اذعان شخصیت‌های مختلف بین‌المللی و صهیونیستی به این موضوع را مورد اشاره قرار داده و در فصل‌های بعدی به بررسی ساختارهای امنیتی و تشکیلاتی سرویس های جاسوسی و نظامی رژیم صهیونیستی پرداخته و در ادامه بحران‌های فراروی اسرائیل که منجر به این فروپاشی می‌شود را برشمرده است.

بخش دوم

رژیم جعلی و غیر واقعی

رژیم اسرائیل رژیم جعلی است که در سرزمینی واقع شده که موجودیت آن را نمی‌پذیرد، به همین علت از زمان اعلام موجودیت آن، مقاومت ضد این رژیم آغاز شده و روز به روز قدرت آن بیشتر شده است. در سطح کشورهای همسایه نیز با وجود تمامی تلاش‌های بین‌المللی برای به رسمیت شناخته شدن رژیم صهیونیستی در منطقه عربی، اما این تلاش‌ها موفق به کسب مشروعیت برای آن در سطح افکار عمومی ملت‌های همسایه نشده است.

این رژیم بر اساس مبانی نژادپرستانه و تروریستی و خود برتر بینی نژادی بنا گذاشته شده و اسطوره‌هایی نظیر حق تاریخی را برای خود مطرح کرده است. اسطوره‌هایی که آن را از چارچوب دولت‌های مدرن خارج می‌کند و به کابینه‌ای نژادپرست تبدیل می کند که اختلاط دموکراتیک مردم در آن غیرممکن است. علاوه بر اینکه حتی تشکیل این رژیم در تناقض با سنت‌های رایج در تشکیل کشورها بوده و احساس توانمندی اقتصادی، نظامی و سیاسی آن از خارج از مرزها تامین می‌شود و مبتنی بر حمایت آمریکا است. این رژیم بیشتر رژیمی کارکردگرا است که موسسات امپریالیستی غربی آن را طراحی کرده‌اند که در خدمت خود بگیرند، به همین علت بیشترین اعلام همبستگی را با آن دارند چرا که موجودیت و بقای آن را به عنوان یکی از مبانی استراتژی نظامی و سیاسی خود برای دنیای غرب می‌دانند.

مقاومت بین‌المللی در رد رژیم صهیونیستی

فلسطینیان و متحدان آنها در محور مقاومت همواره برای تثبیت روایت خود در رسانه‌های بین‌المللی تلاش می‌کنند. شکی نیست که اسرائیل برتری نظامی در درگیری مستمر با مقاومت فلسطین دارد، اما در زمینه مبارزه برای تحت کنترل گرفتن افکار عمومی، روز به روز افول می‌کند، آن هم بعد از شرایطی که توسعه فنی و ارتباطاتی در جهان باعث شده و موضوع فلسطین را از ابعاد منطقه‌ای آن فراتر برده و باعث تثبیت هویت عربی قدس شده است.

تلاش‌های اسرائیلی‌ها در فریب‌کاری و تحریف افکار عمومی و وانمود کردن به دستاوردها و پیروزی‌های مختلف در ابعاد ادبیاتی نتوانسته واقعیت متزلزل این رژیم را تغییر دهد. به این ترتیب بود که ایده‌ موقت بودن این رژیم مطرح شد و این سوال را به وجود آورد که آیا رژیم اسرائیل همانطور که شعار قدس پایتخت ابدی برای اسرائیل ادعا می کند، قابلیت استمرار ابدی را دارد؟ فارغ از تمام تکنولوژی‌ها برای تحریف افکار عمومی، واقعیت نشان میدهد که هر بار که جنگی بین دشمن صهیونیستی و مقاومت منطقه شکل می‌گیرد، افکار عمومی داخل سرزمین‌های اشغالی اظهارنظر در خصوص آغازی بر پایان این رژیم را افزایش می‌دهند.

در همین راستا یارون لندن روزنامه‌نگار صهیونیست نیز در یادداشت های خود در پایان سال 2014 می‌نویسد: من خودم را برای گفتگو با نوه‌ام آماده می کنم تا به او بگویم که احتمال بقای ما در دولت اسرائیل از 50 درصد فراتر نمی رود. همچنین به کسانی که از این سخن من خشمگین می‌شوند، می‌گویم که نسبت 50 درصد نسبت خوبی است، چراکه واقعیت بدتر از این است.

یووال دسکین رئیس سابق سرویس جاسوسی شاباک نیز در این رابطه می گوید: من نمی‌دانم آیا این پایانی بر یک آغاز یا آغازی برای پایان است. ما تنها فاسد نیستیم بلکه خشونت‌طلب نیز هستیم.

کارمی گیلون رئیس اسبق سرویس شاباک نیز معتقد است ادامه سیاست‌های افراطی ضد مسجد الاقصی باعث ایجاد جنگ یأجوج و مأجوج ضد ملت یهودی می‌شود و منجر به تخریب اسرائیل می‌گردد.

مائیر داگان دهمین رئیس سرویس جاسوسی موساد نیز معتقد بود: من نسبت به از بین رفتن آرمان صهیونیست احساس خطر می‌کنم.

رانی دانیل تحلیلگر نظامی در شبکه 2 تلویزیون رژیم صهیونیستی می‌گوید: من مطمئن نیستم که فرزندانم نماینده‌ای در این دولت! داشته باشند و تصور نمی کنم که آنها در این کشور باقی بمانند.

آفراییم هلیوی رئیس سابق موساد نیز می‌گوید: ما در آستانه یک فاجعه قرار داریم و این تاریکی قبل از پرتگاه است.

بنی موریس مورخ اسرائیلی می‌گوید: بعد از چند سال عربها و مسلمانان پیروز خواهند بود و یهودیان در این سرزمین در اقلیت قرار می‌گیرند و مورد تعقیب قرار می‌گیرند یا فرار می‌کنند و کسی خوش‌شانس است که بتواند به آمریکا یا اروپا فرار کند.

بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر سابق اسرائیل می‌گوید: من تلاش می‌کنم تا اسرائیل بتواند به صدمین سال تولد خود برسد، اما این موضوع قطعی نیست، چرا که تاریخ به ما یاد داده که هیچ دولت یهودی بیش از 80 سال برقرار نبوده است.

گادی آیزنکوت رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل می‌گوید که مهمتر از تمامی تهدیدات خارجی آنچه که باعث نگرانی وی شده، افول همبستگی اجتماعی و داخلی در اسرائیل است، چرا که شکاف در جامعه اسرائیلی و قطع روابط متقابل بین رهبران اسرائیل و تنش در حاکمیت و افول اعتماد در موسسات حاکمیتی و دادگاه ها و گسترش جرم و جنایت بزرگ ترین تهدیداتی است که آینده اسرائیل را تهدید می‌کند.