حضرت زهرا(س) دارای ویژگی‌های درس‌آموز زیادی هستند اما پنج ویژگی خاص این بانوی مطهره باعث شد نقش ایشان در دفاع از ولایت نمود بیشتری پیدا کند.

از جمله این ویژگی‌ها، بصیرت است. بصیرت به معنای شناخت شرایط زمان و فهم درست وقایع است که حضرت فاطمه(س) به درستی شرایط موجود را شناختند و اهمیت موضوع غصب خلافت و ولایت را فهمیدند و درصدد دفاع از ولایت برآمدند.

مقام معظم رهبری در خصوص بصیرت می‌فرمایند: بصیرت یعنی چه؟ بصیرت یعنی تیزبین بودن و راه درست را شناختن. انسان گاهی اشتباه میکند؛ حالا احتمال اشتباهِ انسانهای ابتدائی و تازه‌کار که بیشتر است، آدمهای قدیمی و مجرّب هم مواردی اشتباه میکنند راه درست را؛ بایستی مراقبت کرد که انسان در شناخت راهِ درست اشتباه نکند؛ در غبارآلودگی فتنه‌ها بتواند راه را پیدا کند و بفهمد راه درست چیست؛ بصیرت به این معنا است.(۱)

ویژگی دوم حضرت زکیه(س)، فداکاری و جان گذشتگی در راه ولایت است. حضرت در فاصله بین شهادت پیامبر(ص) تا شهادت خود، تمام تلاش خود را برای دفاع از حریم ولایت و برملا کردن فساد دستگاه غاصب، به کار بردند.

از سخنرانی و خطبه خواندن در مسجد و گریه و اعلام نارضایتی از وضع موجود تا رفتن به درب خانه مهاجر و انصار و روشنگری از جمله فعالیت بانوی دو عالم در راه بصیرت‌افزایی مردم بود. حتی وصیت عجیب حضرت محدثه(س) مبنی بر اینکه: یا علی! مرا شبانه غسل و کفن کن و شبانه به خاک بسپار(۲) فعالیت سیاسی محسوب می‌شد؛ چراکه حضرت با این وصیت قصد داشتند به مردم بفهمانند که از امت اسلام ناراضی بودند و در آن حال دنیا را ترک کرده‌اند.

سومین ویژگی خاص حضرت صدیقه(س)، ولایت‌پذیری ایشان است. با وجود اینکه خود حضرت مرضیه(س) مقام بالایی در هر دو عالم دارند و طبق روایات، خداوند بعد از پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) مخلوقی بالاتر از حضرت فاطمه(س) خلق نکرده است، اما ولایت‌پذیری فوق‌العاده حضرت ستودنی است.

اگر تاریخ ولایتمداری و ولایت پذیری و دفاع از ولایت را مرور کنیم، نخستین نامی که به چشم می‌خورد متعلق به بانویی است که دو عالم وامدار رشادت و دفاع جانانه‌اش در حمایت از ولایت‌اند؛ حضرت زهرای مرضیه‌(س) که با روشنگری‌های خویش اجازه نداد حق ولایت پایمال شود و با وصیت به اختفای مزار مطهرش، سؤالی بزرگ در ذهن تاریخ برجا گذاشت تا برای دستیابی به پاسخ آن، دریابند چه حقی از خاندان رسالت نادیده گرفته شد.

چهارمین ویژگی حضرت صدیقه طاهره(س) شجاعت ایشان بود. طبق نقل مسعودی تا ام‌الحسنین(س) در قید حیات بود، آنان نتوانستند از علی بیعت بگیرند. بنی هاشم نیز پس از شهادت زهرای اطهر(س) بیعت کردند.(۴)

حضرت صدیقه‌(س) در صحنه دفاع از امیرالمؤمنین(ع) و ولایت، میدان‌داری می‌کند و مقابل آن‌ها که به حق و وجود مقدس حضرت علی(ع) تعرض کردند، با شجاعت ایستادگی می‌کند.

این شجاعت و ایستادگی سبب می‌شود آن‌ها در انتهای امر به در خانه امیرالمؤمنین‌(ع) ریختند تا ایشان را به زور برای بیعت ببرند که حضرت زهرا(س) عرض کرد: یا امیر! اجازه بده من پشت در بروم شاید خجالت کشیده باز گردند، اما با آمدن حضرت صدیقه کبری(س) نه تنها خجالت نکشیدند، بلکه عبدالفتّاح عبدالمقصود در (السقیفه‌والخلافه) نوشته است، یکی از سران آن‌ها تهدید کرد که اگر علی‌(ع) از خانه خارج نشود، من این خانه را با اهلش به آتش می‌کشم؛ و در نهایت چنین شد و دنیاطلبان آتش بر در خانه‌ای زدند که روزی جبرائیل و عزرائیل برای ورود به آن اجازه می‌گرفتند.

این عالم سنی سپس بقیه ماجرا را بیان می‌کند که در این میان زهرای مرضیه‌(س) بین در و دیوار ماند و بر اثر این ضربه و جراحت، فرزندش از دنیا رفت و خود او نیز در بستر افتاد تا به شهادت رسید؛ اما در این مدت هرگز نسبت به وجود مطهر امیرمؤمنان‌(ع) کوتاه نیامد و تا جایی که جان در بدن داشت سپر ولایت بود.

پنجمین ویژگی حضرت زهرا(س) دشمن شناسی وی بود. صدیقه کبری(س) نخستین معیار دشمن شناسی را دشمنی و مخالفت با اهل بیت رسول خدا معرفی می کند و با صراحت بسیار میفرماید: «هر کس با ما دشمنی کند با خداوند ستیز نموده است و آن کسی که با ما مخالفت کند با پروردگار رو در رو شده است و بر مخالف ما عذاب دردناک و مجازات شدید الهی در دنیا و آخرت واجب می گردد.(۴)

علی حسنی‌پور

پی‌نوشت ها:

۱. بیانات رهبر معظم انقلاب در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید مبعث ۱۳۹۹/۱۲/۲۱

۲. بحارالأنوار جلد ۸۱ صفحه ۳۹۰ حدیث ۵۶

۳. تاریخ مسعودی، صفحه ۶۴۶ و ۶۵۷

۴. مستدرک الوسایل، میرزا حسین نوری، جلد ۷ صفحه ۲۹۱